.
“Ring O u t W i l d B e l l s ….”
.
*******************************
.
Thug mé cuairt ar “A Tale of Two Cities” le línte oiriúnacha a fháil le mo phíosa Nollaigiúil a mhaisiú dhaoibh, an tseachtain seo caite, agus ansin theastaigh uaim línte oiriúnacha eile a fháil, leis an sméar mhullaigh a chur ar phíosa na seachtaine seo. Ní raibh orm i bhfad a chaitheamh ag cuardach, nó chuile bhliain, le tamall anuas anois, bhain mé úsáid as línte as an dán corraitheach caointe úd, In Memoriam, a scríobh Alfred Lord Tennyson fhéin, i gcuimhne a charad, Arthur Hallum, sa bhliain 1841, mar sa dán sin, tharla go bhfuil línte breátha, ag fágáil slán leis an mbliain a bhí ag imeacht isteach in umar na staire, agus é ag fáiltiú freisin roimh an bhliain úr, agus le hathrú saoil, ag an am gcéanna. Chomh fada is a bhaineann sé liomsa, bheadh sé deacair na smaointe, an dóchas, nó fiú an ghile, atá le fáil sa chuid sin den dán seo, mar shlán leis an tseanbhliain, nó mar fháilte roimh an bhliain úr, a shárú. Mar sin, shocraigh mé arís, i mbliana, úsáid a bhaint as línte Tennyson, le píosa na seachtaine seo a mhaisiú. Seo chugaibh, mar sin, ceathrú as an dán sin, le hatmosféar oiriúnach a chruthú don ócáid….
“Ring out wild bells to the wild sky,
The flying cloud, the frosty lights;
The year is dying in the night,
Ring out, wild bells, and let him die.”
Sea, clingigí libh a chloga caointe, nó tá an bhliain ar leaba a báis, tá sí ag séathlú i lár na hoíche, clingigí amach, a chloga, agus ligigí di imeacht. Sea, ligigí di séathlú.
B’fhéidir anois nárbh í an bhliain ba mheasa riamh í, ach ag an am gcéanna, d’fhéadfadh sí a bheith níos fearr.
Tuige a ndeirim a leithéid, an ea?
Bhuel, cuimhnigh anois ar ar tharla ó Lá Caille na bliana 2002, nó tá an bhliain seo ar leaba a báis anois, agus níl biseach i ndán di, mar sin, is féidir linn labhairt amach,gan scáth, gan eagla, agus ná bacadh éinne leis an sean-nath carthannach sin a bhíodh ag na Rómhánaigh fadó….
…De mortuis nil nisi bonum…
nó níl an bhliain 2002 imithe ar shlí na fírinne fós, mar sin, is dá bhrí sin, is féidir linn bheith ag sciolladóireacht uirthi fós!
Ach ar dhein sí aon rud as an mbealach, le linn a ré?
Bhuel, caithfear a chuimhneamh gurb í an bhliain seo a thug an Euro sin chugainn, droch rath air! B’í a chuir an Euro in aithne dúinn, agus tá’s ag an Lá fhéin, nárbh é ár leas atá déanta ag an airgeadra céanna sin, nó tá an tír millte aige, faoi mar a d’inis mé dhaoibh, sa cholún seo go minic, le bliain anuas, agus luach chuile shórt faoin spéir, imithe thar fóir, amach is amuigh.
“Ring out a slowly dying cause,
And ancient forms of party strife,
Ring in the nobler modes of life,
With sweeter manners, purer laws.”
Ba í bliain an Olltoghcháin í freisin, nuair a thoghamar Dáil nua, agus in áit an tseanRialtais a athrú, faoi mar a theastaigh ó roinnt áirithe daoine, is amhlaidh a cuireadh an seanRialtas céanna ar ais i gcumhacht arís, agus níorbh é sin amháin é, ach an babhta seo, tugadh tuilleadh suíochán dóibh, sa chaoi go bhfuil siad níos láidre anois ná mar a bhí siad ó theacht i gcumhacht dóibh, a chéaduair, sa bhliain 1997, agus da bharr sin, beidh sé i bhfad Éireann níos deacra iad a chur as oifig, sna blianta atá romhainn amach. Ach nach ‘in í breith an phobail?
Ach, nár chruthaigh an Rialtas, nó an ComhRialtas, a bhí i gcumhacht ó 1997 i leith, nár chruthaigh siad go seoigh, mar Rialtas?
Chruthaigh siad go maith, ceart go leor, ach ní chuige sin atá mé, nó an babhta seo, is amhlaidh a thug siad le tuiscint dúinn, roimh an Toghchán, go raibh cúrsaí eacnamaíochta na tíre seo, thar barr, agus ansin, níorbh fhada i gcumhacht iad, nuair a thug siad le tuiscint dúinn, go raibh an phraiseach ar fud na mias againn, chomh fada is a bhain sé le cúrsaí eacnamaíochta. Roimh an toghchán, tuigeadh dá lán, go raibh cúrsaí eacnamaíochta mar a d’iarrfadh do bhéal fhéin iad a bheith. Bhí breall orthusan áfach, agus ba é a tharla, nó gur tachtadh an tíogar bocht Ceilteach s’againne le geallúintí toghchánaíochta, ó chuile thaobh, sular caitheadh vóta in aon chor in Olltoghchán na bliana seo 2002. Le linn na bhfeachtas toghchánaíochta, dúradh linn, go raibh chuile shórt mar a d’iarrfadh ár mbéal fhéin iad a bheith, ach tar éis don chomhRialtas móramh méadaithe a fháil sa toghchán, ansin, ba ghearr go raibh port eile ar fad á fheadaíl ag Airí. Ní raibh coibhneas ar bith idir a raibh ag teacht isteach chugainn, agus a raibh á chaitheamh againn, le seirbhísí an Rialtais a choinneáil sa tsiúl. Ní raibh ach leigheas amháin ar an scéal sin, agus b’in go raibh de dhualgas ar an Rialtas gearradh siar, agus ciorruithe a chur i bhfeidhm, ar an dá luathas. Sea, agus ní hé amháin go ndúradh a leithéid, ach dheineadar beart de réir a mbriathar. Ach, fágfaidh mé an scéal sin fúibh fhéin, nó níl duine sa tír, faoin am seo, nach bhfuil an t-eolas sin aige, ach, ar an drochuair, níl breith ar a n-aithrí acu anois, agus tá faighte amach acu, nach é tráth na hola, tráth na haithrí!
“Ring out old shapes of foul disease,
Ring out the narrowing lust of gold,
Ring out the thousand wars of old,
Ring in the thousand years of peace.”
Tá faitíos orm, nach bhfuil ré na síochána domhanda sin buailte linn fós, nó tá cogadh fógartha anois ar Sceimhlitheoireacht Idirnáisiúnta ag Meiriceá, agus a comhghuallaithe, agus ní hionann go díreach an cogadh seo agus cogaí a troideadh ó thús an domhain, anuas go dtí an lá atá inniu fhéin ann, nó tá socruithe ag na Stáit an Sceimhlitheoireacht Idirnáisiúnta a throid, áit ar bith, am ar bith, i dtír ar bith, ina nochtfar í. Agus ní hé amháin go bhfuil na Stáit meáite ar sin a dhéanamh, ach tá comhghuallaíocht ollmhór taobh thiar díobh, agus iadsan freisin sásta cur lena mbriathar, mar léiritear dóibh, go bhfuil an Sceimhlitheoireacht chéanna ag bagairt orthusan is atá ag bagairt ar na Stáit Aontaithe fhéin. Is dócha nach raibh an dara rogha acu, nó bhí an sceimhlitheoireacht chéanna á hidirnáisiúniú, agus bhí an lá ag teacht, nuair a bheadh na fórsaí sceimhlitheoireachta chéanna sin níos láidre ná Rialtais an domhain mhóir, agus nuair a thiocfadh an lá sin, bheadh an tsibhialtacht, mar a bhfuil aithne againne uirthi, bheadh sí i mbaol a múchta, agus gan dabht ar domhan, dá dtiocfadh an lá sin, sheirgfeadh an córas daonlathach, mar chóras rialaithe, i measc na saor, cibé cineál córais a thiocfadh isteach ina áit. Deachtóireacht de chineál eicínt, ní foláir.
Ring out the want, the care, the sin,
The faithless coldness of the times;
Ring out, ring out my mournful rhymes,
But ring the fuller minstrel in.
Sea, i nDomhnach, déanaimis uilig iarracht an ghruaim, an bhuairt, agus seacht gcúramaí an tsléibhe a ruaigeadh as ár saol laethúil, agus ina n-áit, cuirimis romhainn áthas, gliondar, agus lúcháir an tsaoil mhóir seo, a cheiliúradh, Domhnach agus Dálach. Tá’s ag an saol, nach bhfuil sé éasca a leithéid a dhéanamh, ach cuirimis romhainn é mar rún athbhliana, agus má éiríonn linn sin a dhéanamh, ansin beidh muid i ndán bheith ag maíomh as ár ngaisce, nuair a thiochfaidh an tráth seo bliana chugainn arís. Táthar ag iarraidh orainn sa véarsa sin, freisin, cúl a thabhairt ar an bpeaca, agus ar an easba, agus sílim, go bhfuiltear ag moladh dúinn, bheith fial, carthannach, flaithiúil, feasta.
Sea, agus breathnaigh ar an saol thart orainn anseo inár dtír fhéin, anseo i dtír na Naomh is na nOllamh, cá bhfuil an charthannacht, an cúram, agus grá na gcomharsan, le tabhairt faoi deara, tríd is tríd? Céard tá le feiceáil againn ar sráideanna ár mbailte agus ár gcathracha? Grá, carthannacht, agus cúram? Bíodh trí splaideog céille agat! Níl le feiceáil, ar an mórgóir, ach mugáil, sceanadh, robáil, agus marú. Níl mé ag maíomh anois nach bhfuil an grá, an charthannacht, agus an cúram ansin, nó tá’s againn uilig go bhfuil, ach is ar an olc a dhírítear ár n-aire, in áit na maithe. B’fhéidir mar sin, sa bhliain atá romhainn amach, go gcuirfí cosc, ar bhealach amháin, nó ar bhealach eile, leis an olc sin uilig a tharlaíonn ar ár sráideanna, agus ní hamháin ar ár sráideanna, ach ar fud ár mbailte tuaite freisin, agus ó cheann ceann ár dtíre. B’fhéidir go dtiocfadh ré na síochána chugainn, agus go bhfíorófar tairngreacht Ísáia fáidh, ar deireadh thiar thall. Nó nárbh é an fáidh céanna sin, a chan chomh fileata, faoi laethe úd na síochána. Caithfidh gur mhair sé fhein i ré chorraithe, ré a bhí lán de throid is de chogaíocht, de thrioblóid is d’easaontas, agus caithfidh freisin, go ndeachaigh an saol sin i bhfeidhm go mór air, ach má chuaigh fhéin, thug Dia fís dó ar shaol eile ar fad, saol gan troid, gan chogaíocht; saol gan triobloid, gan easaontas; agus nárbh é an Ísiáia céanna a scríobh go binn, fileataa, ceolmhar, faoin saol inmhianaithe céanna sin. Maireann muidinne freisin i saol corraithe, cointinneach, céasta, agus nach é mian ár gcroí, go bhfeicfeadh muid ré síochána ag breacadh inár measc, ach tá faitíos orm, gur chosúil anois, go bhfuil fís Ísáia fáidh i mbaol a dearmadtha arís, nó chonaic seisean laethe ag teacht, nuair nach mbeadh cogaí, no fiu a ráflaí, ann, a thuilleadh. Ní bheadh ar an saol ar fad ach síocháin. Dhéanfaí dearmad ar scileanna na cogaíochta, agus ní dhéanfaí airm troda a dhearadh, nó a dheanamh, i measc daoine, a thuilleadh.
Agus bualifidh siad a gclaimhte amach ina soic chéachta,
Agus a sleánna ina gcorráin,
Ní thógfaidh na ciníocha an claíomh in aghaidh a chéile a thuilleadh,
Ná ní chleachtóidh siad cogadh níos mó.
Nach álainn an fhís í sin, a scalann anuas chugainn trí dhorchadas oíche na staire daonna. Sin í mian chroí an duine, agus an tráth seo bliana, guímid arís an tseanghuí…
Glóir do Dhia sna hArda, agus ar talamh, síocháin do lucht a pháirte.
Ach, ag an am gcéanna, breathnaímis amach ar an saol mór timpeall orainn, agus feicimid mar a bhfuil cúrsaí….cogaí, agus ráflaí cogaidh, le clos i ngach coirnéal, agus i ngach clúid. Sea, agus breathnaigh freisin ar ghorta, agus ar na ráflaí faoi ghorta atá le teacht fós, agus is beag nach gcaillfeadh duine a chreideamh agus a dhóchas, ar chlos na scéalta sin dó, ach ní haon rud nua é seo i stair an chine s’againne, agus níl le déanamh againn uilig ach cur le chéile in aghaidh an anachain, nó is iad ár ndeartháireacha agus ár ndeirfiúracha atá i mbaol, sna tíortha éagsúla sin, a bhfuil gorta ag bagairt orthu. Má dhéanann muid sin, beidh seans ann, go bhfíorófar fís Ísáia fáidh dúinn, agus go bhfeicfear fós, in ár measc, síocháin, saith, agus só, don chine traochta, sáraithe, s’againne.
Ring out the old, ring in the new,
Ring happy bells across the snow,
The year is going, let him go;
Ring out the false, ring in the true.
Ná déanaimis dearmad, ach oiread, ar an leagan Gaelach de Thairngreacht Isáia fáidh, nó nuair a samhlaíodh síocháin dóibhsean, chuimhnigh siad ar shaol gan airm, ní hamhlaidh a dheineadarsan acairí talmhaíochta díobh, ach is amhlaidh a chaitheadar, scunscan, isteach i loch iad, mar a chreimfeadh an mheirg ó bhun go barr iad. B’fhéidir, mar sin, nárbh olc an smaoineamh é, véarsaí Tennyson a dhíriú ar chúrsaí i mbéal an dorais againn fhéin…
Ring our the thousand wars of old,
Ring in the thousand years of peace.
B’fhéidir go bhfuil an t-am tagtha anois, le críoch a chur leis na cogaí uilig sin, a bhfuil ár gcine cráite acu, leis na cianta, agus ní hamháin cráite ag na cogaí fhéin, ach cráite freisin ag cuimhne na gcogaí céanna sin. Caithimis uainn feasta iad, agus i gcás na n-arm uilig sin, atá stóráilte faoi cheilt, i gcróite folaigh, ó cheann ceann na tíre seo, nach bhfuil an t-am tagtha anois len iad a chaitheamh isteach i loch na síochána, le go gcreimfeadh an mheirg ó bhun go barr iad. An bhféadfadh sé tarlú go gcuirfí críoch freisin leis na buailtí pionóis sin, a úsáidtear, in áiteacha áirithe, le smacht uafar a chur i bhfeidhm ar dhaoine. Anois an t-am chuige sin, nó tá lá na cinniúna, lá an bhreithiúnais, buailte linn…..
Ring in the love of truth and right,
Ring in the common love of good.
Leor sin do thuras na huaire seo. Leor sin le críoch a chur le hobair na bliana seo 2002. Leor sin.
Athbhliain faoi shéan is faoi mhaise dhaoibh uilig, agus gura seacht fearr a bheidh sibh, chuile dhuine agaibh, bliain ó inniu..
***************
Peadar Bairéad.
***************
.
English 
Gaeilge