by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Páirtí Nua Polaitíochta
Peadar Bairéad
(This week we consider the launching of a new Political Party)
athlansáiléireann
Chualamar uilig faoi ráflaí bheith ag dul timpeall go rabhthas ag smaoineamh ar Pháirtí nua Polaitíochta a bhunú, toisc, adeir na raflaí, go raibh vótóirí na tíre seo éirithe tuirseach de na Páirtithe atá i réim inár measc i láthair na huaire seo, agus freisin, gur tuigeadh don phobal nach raibh an córas, faoi mar atá againn i láthair na huaire seo, nach raibh sé oiriiúnach le freastal ar riachtanais an phobail. Chuaigh caitheamh sna laethe, agus cheap daoine áirithe nach dtarlódh tada, ach bhí breall orthu, nó i rith na seachtaine seo caite, tháinig an tIar-Aire Fine Gaelach, Lucinda Creighton, ar an bhfód leis an ráfla a fhíoradh. Tá beartaithe aici ocht seachtaine a chaitheamh ag taisteal na tíre ag iarraidh baill dá Páirtí nua a earcú agus ag an am gcéanna, beidh sí ag iarraidh ciste a thiomsú leis an gcéad olltoghchán eile a throid, le Teachtaí Dála don Pháirtí nua a thoghadh.
Memories returning
Chuala agus léigh mé faoi bhunú an Pháirtí nua seo, bíodh nár baisteadh ainm air fiú, go nuige seo, agus caithfidh mé a admháil dhuit anois, gur chuir an chaint go léir seo siar thar na blianta mé, chuig ócáidí dá leithéid, a tharla le mo linnse cheana. Is glé mo chuimhne fós ar an ócáid úd i mBéal an Mhuirthead, sa bhliain 1946, sílim, nuair a labhair an Poblachtach cáiliúil úd, Seán Mac Giolla Bhríde linn, agus nuair a leag sé a fhís úr don tír seo os ár gcomhair amach, agus nuair a gheall sé dúinn, go bhfíorófaí an fhís sin, dá dtabharfadh muid ár vótaí dó sa chead olltoghchán eile, agus dá dtoghfaí dóthain Teachtaí dá Pháirtí nua, Clann na Poblachta, san Olltoghchán céanna sin. Troideadh an toghchán sin sa bhliain 1948, agus fuair a Pháirtí úr 13.2% de na vótaí, agus toghadh Deichniúr Teachta don Chlann, rud a chuir ar a gcumas páirt a ghlacadh sa chéad Rialtas il-pháirteach, a tháinig ar an saol, sa bhliain 1948. Tháinig scoilt sa Pháirtí sin, ar ball, de bharr easaontais idir Airí, rud a lagaigh go mór iad, agus ar deireadh thiar cuireadh deireadh leis an bPáirtí sa bhliain 1965.
Anois, caithfidh mé a admháil, go ndeachaigh Seán Mac Giolla Bhríde go mór i gcionn orm, agus gur tuigeadh domsa go raibh sé ar an mbóthar ceart le fís a ‘sé déag’ a fhíoradh. Is dócha gur fhoghlaim mé, nár chóir dom feasta breith a thabhairt ar an gcéad scéal go mbéarfadh an dara scéal orm, nó nach mbíonn dhá insint ar chuile scéal?
Páirtí nua
Tarraingt ar dhá scór bliain ina dhiaidh sin áfach, tharla an rud céanna arís, le bunú an Pháirtí Dhaonlathaigh le Deasún Ó Máille, agus arís, tuigeadh dom, go mb’fhéidir go ndéanfadh an Páirtí seo an beart dúinn. Lansáil Deasún an Páirtí sin sa bhliain 1985, agus in Olltoghchán na bliana 1987, fuair a Pháirtí 11.9% de na vótaí a chaitheadh, agus leis an méid sin vótaí d’éirigh leo 14 Suíochán a bhuachan. Ní gá a rá go rabhthas ag súil, ag an am, go bhfaighidís i bhfad níos mó suíochán ná sin, ach d’éirigh leo páirt a ghlacadh i gComhrialtas le Fianna Fáil i ndiaidh an toghcháin sin. Ar éirigh níos fearr leo sna toghcháin ina dhiaidh sin? Bhuail an seanghalar céanna iadsan freisin, agus tar éis dóibh dul i laige ó thoghchán go toghchán, d’fhág siad ardán na Polaitíochta sa bhliain 2009.
Páirtí eile
Agus anois, i mbliain seo ár dTiarna, 2015, tá Páirtí nua le bunú sa tír seo ‘gainne. An éireoidh leosan, san áit ar theip ar an dá iarracht a luaigh mé thuas? An bhfuil Páirtí nua Polaitíochta ag teastáil uainn lenár gcás a réiteach dúinn? nó ar chóir dúinn na páirtithe atá againn a oiriúnú le riar ar ár gcás? Mo chuidse de, fanfaidh mé ar an gclaí, go bhfeicfidh mé cén chaoi a bhfuil na foirne ag imirt, sula ndéanfaidh mé suas m’aigne faoin gceist sin. Ach beidh tuilleadh le rá agam faoin gceist seo, ar ball.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Résheoid………….céadchló………………..2011
le
Doireann Ní Ghríofa……………………….€7.50
Peadar Bairéad
Geasa na Gealaí
I mbliana a seoladh, Résheoid, díolaim filíochta ó pheann aclaí, cliste, an fhile seo, Doireann Ní Ghríofa. As Contae an Chláir do Dhoireann ó dhúchas agus Céim Máistreachta sa Nua-Ghaeilge bainte amach aici, le déanaí. Tá an file óg seo i mbun pinn le scathamh anois, agus dánta lei foilsithe go rialta in irisí éagsúla. Bhronn an Chomhairle Ealaíon sparántacht uirthi i mbliana. Deir Alan Titley linn, i nóta ar chlúdach cúil an leabhair seo:-
“Tá teanga shnoite shaorlíofa cothaithe ag an údar a iompraíonn dánta a bhfuil idir iontas agus dhraíocht agus sceimhle iontu”
Seacht ndán is trí scór atá le fáil againn idir chlúdaigh mhaisiúla, dea-dheartha, an díolaim dána seo, agus is mór an chreidiúint do Choiscéim cur i láthair an tsaothair bhláfair, so-léite, seo.
Céard faoin ndán “Résheoid” as ar ainmníodh an leabhar,? Seo chugaibh ina iomláine é, nó tuigeadh dom, go raibh an chumadóireacht anseo ró-dhlúth, ró-shnoite, le giotaí a phiocadh as….
RÉSHEOID
Táim faoi gheasa ag an ngealach
Lonraíonn sí trím’ bhrionglóid
Seolann si inspioráid
Ar thonnta dorcha na hoíche
Le lapadaíl cuilithíní.
Dúisíonn sí mé
De phreab,
Leathbháite
M’anáil sciobtha aici.
Brúnn sí mo pheann luaidhe
Chun scríobadh ’s scrábáil
Ar pháipéar leathstróicthe
Mo shúile dúnta, dallta.
Táim faoi gheasa ag an ngealach
Caithfear í a shásamh.
Cuireann an ghealach an file faoi gheasa, agus trína hinspioráid spreagtar féith na filíochta ina croí, agus tugann sí faoi dhán a scríobh ar pháipéar leathstróicthe, a súile dallta ag solas na gealaí, ach níl éaló óna geasa, agus caithfidh sí an dán a chur ar phár. Feiceann tú chomh cliste is a cumtar an dán seo ina aonad críochnaithe amháin.
Féach freisin, mar a úsáideann sí an teanga go samhlaíoch sa chéad dán ina gcuireann sí síos ar ‘An Stáitse’ agus an Fhoireann réidh le teacht i láthair a lucht éisteachta…..
Cuilithíní comhrá…
Clingeann an ceolán.
“Íslíonn
cleití beaga bána
an chiúnais”
.
Ardaíonn an brat trom
Go mall, sa dorchadas.
.
Sampla amháin eile, le scil agus ealaíon an fhile seo a leagan os do chomhair amach. ‘An Loch’ a bhaist sí ar an ndán seo..
Péire eala
Ar snámh mall
Oíche fhuar cois locha,
Muiníl lúbtha
Ag síorcheistiú
Ciúnas domhain an uisce.
Scaipeann neart
A gcosa scamallacha
Na néalta
Ó scáilí preabarnacha
Na réaltaí.
Aonad deas iomlán samhlaíoch arís anseo againn. Agus féach mar a chuireann sí críoch lena dán “BEAN NÍOCHÁIN”…
Fáisceadh éadaí fliucha in uisce fiuchta
Feadaíl fhíochmhar fuipe na focail
Gol géar goirt.
.
Deora galaithe.
.
Ní gá tuilleadh samplaí a thabhairt anseo, nó níl le déanamh ag duine ach an leabhar seo a léamh le taitneamh a bhaint as a bhfuil leagtha os a chomhair amach ag an bhfile.
Tá mé ag súil go mbainfidh tú taitneamh as na seacht ndán is trí scór atá le léamh idir chlúdaigh bhláfara an díolaim thaitneamhaigh seo.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
S c é a l C r á i t e .
************************
.
Nach iomaí sin scéal a léann muid, agus a chloiseann muid, na laethe seo, a bhaineann stanagadh asainn. Tá sin fíor i gcás chuile dhuine againn, nó tá an saol seo ’gainne ag eirí níos cruálaí, níos fuarchúisí, agus níos scoite, ó lá go lá. Bíodh sin mar atá, ach ag an am gcéanna, tharlaíonn, anois is arís, go mbuaileann scéal áirithe linn, a bhaineann deoir asainn, agus ar bhealach amháin, nó ar bhealach eile, a dhéanann a shlí isteach go smior na gcnámh ionainn. Admhaím anois, go mbíonn na nuachtáin lomlán de scéalta cráite, céasta, chuile lá dá dtagann, scéalta nach gcuireann fiacail i mídhaonnacht an duine daonna i leith a chomhdhaonnaí. Nach minic a léann muid faoi dhúnmharuithe, agus faoi dhúnorgana, faoi bhrúidúileacht, agus faoi bhatráil, agus nach dtéann na scéalta céanna sin i bhfeidhm go mór orainn, nó nuair a théann tú go cnámh na huillinne leis an scéal, is é atá dár scanrú, nó an baol atá ann go dtarlódh an rud céanna dúinne, nó nach féidir linn sinn fhéin a shamhlú sa chás céanna sin Ach tháinig mé ar scéal, ar na mallaibh, a chuaigh i bhfeidhm go mór ar fad orm, sea agus ba bheag nár bhain sé deoir asam.
Cen scéal é fhéin, an ea?
Scéal a léigh mé ar “Irish Independent” an 10 Samhain, 2001, scéal le David Sapsted i Londain, fear a scríobhann don Daily Telegraph. Anois ba é an chéad rud a rith liom, nó a mhinicí a thuigtear dúinne anseo in Éirinn, nach bhfuil cine ar bith ar dhroim talún chomh cruálach, cruachroíoch, lenár muintir fhein, go háirithe nuair a smaoiníonn tú ar an íde, nó an drochíde, a thugtar ar ainmhithe sa tír seo ‘gainne. Ach nuair a léigh mé an scéal úd le David Sapsted, tuigeadh dom, nach bhfuil aon mhonoplacht againne ar na duáilcí céanna sin.
Ach le filleadh ar an scéal úd a dteastaíonn uaim a chur i mbéal an phobail, an tseachtain seo, ba é an ceannteideal a bhain stangadh asam i dtosach. Féach ar seo mar cheannteideal….
“Boys guilty of burning tramp to death ‘for a laugh’.”
Níorbh aon chur i gcéill, nó mugadh magadh a bhí i gceist ag údar an scéil sin, ach oiread, níorbh ea muis, ach lomchlár na fírinne. B’in é díreach a dheineadar. Loisceadar an créatúr bocht ina bheatha. Agus leis an scéal a dhéanamh níos measa, dá bhfeadfaí sin a dheanamh, b’fhear siúil é, a bhí ag déanamh codladh na hoíche ar bhinse faiche, ag an am. Anois, níor sheanfhear in aon chor é an fear siúil céanna sin, nó ní raibh sé ach bliain is daichead d’aois, ag an am, agus dá ndéarfainn é, níor ghasúir ró-óg a bhí sna gasúir chéanna sin, ach oiread, nó bhí duine acu trí bliana déag, agus bhí a leathbhádóir sé bliana déag d’aois. Déagóirí ba ea an bheirt acu, mar sin, agus ón nóiméad a rinne siad an gníomh barbartha sin, go dtí an nóimead a ghearr an breitheamh sé bliana go leith príosúntachta orthu, diabhal doilíos, nó aithreachas, nó tada dá leithéid, a bhí le léamh orthu, ach iad ar nós cuma liom, an t-am ar fad.
Ach conas a tharla gur dheineadar an gníomh barbartha sin?
Casadh an bheirt ghasúr sin ar a chéile i ndiaidh scoile, agus adhantaithe fulachta, nó Barbecue lighters, acu. Thugadar aghaidh ar fhaiche an bhaile, i Dartford, Kent. Chonaic siad fear siúil ólta, ina chodladh, ar bhinse faiche. Chraitheadar cuid de phúdar adhantaí fulachta ar a fhéasóg, agus chuir trí thine é. Ba mhór an sport acu an fear siúil bocht ag dúisiú as a mheisce, agus é ag iarraidh an tine sin a mhúchadh. D’éirigh leis, ach má sea, ní raibh an bheirt áilteoir críochnaithe leis fós. Nuair a fuaireadar ina chodladh arís é, d’fhilleadar, agus dheineadar a bhróga agus a chóta a phacáil le hadhanthaithe fulachta lasta. Agus leis an scéal a dhéanamh níos measa, tharla go raibh nuachtán taobh istigh dá chóta ag an bhfear siúil bocht le cúl a chur ar an bhfuacht, agus dhein sin an donas ar fad air, agus ba é deireadh an scéil é nó gur dódh ina bheatha an fear bocht sin, dárbh ainm George Johnstone. N’fheadar arbh Éireannach é? Cuireadh an dlí ar an mbeirt, agus fuarthas amach nach raibh ag Brookes, an duine ba shine den bheirt ghasúr, ach aois intinne d’aon bhliain déag, cé go raibh na sé bliana déag bailithe aige, ag an am. Níor aontaigh an bheirt acu agus iad os comhair na cúirte, ach chuile dhuine acu ag iarraidh an milleán a chur ar an bhfear eile, agus gan bhuairt, nó doilíos, ar dhuine acu thar an duine eile. Ní gá a rá, gur baineadh stangadh as idir bhreitheamh agus phóilíní, nuair a leagadh an cás cruálach, éigiallda seo, os a gcomhair amach sa chúirt. I gcás dhearthár an té a dódh, bhí seisean sásta go maith leis an téarma príosúntachta a gearradh ar na gasúir, ach ba é an rud ba mhó a chuaigh i gcionn air, nó nuair a d’admhaigh siad, gur dhein siad an beart gránna sin, ar mhaithe le píosa spóirt a bheith acu…
“We did it for a laugh…”
adúirt siad.
Anois, ná ceapadh éinne, nach bhféadfadh a leithéid a tharlú anseo, i dTír seo na Naomh is na nOllamh, nó d’fhéadfadh, agus níl le déanamh againn ach súil a choinneáil ar ár nuachtáin fhéin, le scéalta dá leithéid a fhail iontu, go rialta. Uaireanta, is iad ár gcairde, na hainmhithe, a bhíonn thíos leis an ndroch-íde i imrítear orthu, agus uaireanta eile, is iad ár gcomhdhaonnaithe bochta, a fhulaingíonn pianta sin an fhuatha, an leithliseachais agus an aineolais.
Céard is cúis leis an gcruáltacht seo uilig atá fréamhaithe i gcroí an duine, go háirithe i gcroí na n-óg?
Nach deacair an cheist sin a fhreagairt, ach tá an chuma ar an scéal, gur toisc go bhfuil dearmad déanta againn uilig, idir óg is aosta, ar bhráithreachas an chine s’againne. Má thuigtear gur duine daonna atá os ár gcomhair amach, duine cosúil linn fhéin, ansin tá sé i bhfad níos deacra íde na muc is na madraí a imirt air, agus má smaoinítear gur chóir dúinn deighleáil le daoine eile, faoi mar ba mhaith linn go ndéanfadh siadsan linne, is féidir a bheith cinnte ansin, nach ndéanfadh muid mórán dochair dóibh.
Tá rud eile i gceist freisin, agus caithfear tagairt a dhéanamh dó anseo, agus sin go bhfuil ár sochaí, sochaí an Iarthair, frí cheile, sásta glacadh le hiompar dá leithéid. Breathnaigh ar chúrsaí, agus cás dá leithéid os comhair cúirte. Éist leis na dlíodoirí ag pléadáil os comhair an bhreithimh. Leagann siad leithscéal i ndiaidh leithscéil os comhair an bhreithimh, ag iarraidh ciontacht an chúisí a mhaolú, nó a laghdú, sa chaoi go gceapfá gur ar dhuine eile, nó ar an sochaí frí chéile, a bhí an locht. Sea, agus ar deireadh thiar, breathnaigh ar bhreith an bhreithimh, agus tuigfidh tú go ndéanann seisean freisin, chuile iarracht ar shochar an amhrais a bhronnadh ar an gcúisí, agus arís feicfidh tú go bhfuil meá an dlí lúbtha i bhfábhar an chúisí chéanna sin. Caithfear an leagan amach sin a athrú, má theastaíonn uainn, deireadh a chur leis an gcruáltacht seo uilig in ár measc. Níor chóir go mbeadh a leitheid de iompar inghlactha feasta. Céard faoin “Zero Tolerance” úd, a raibh an chaint sin uilig faoi roimh an Olltoghchán deiridh? Bhuel, tá Olltoghchán eile os ár gcomhair amach arís, agus nach bhfuil sé thar am againn an Zero Tolerance sin a éileamh ónár bpolaiteoirí anois, agus sa tslí sin, b’fhéidir go n’éireodh linn druidim beagáinín níos cóngaraí don Útóipe sin, a mbíonn chuile dhuine againn ag brionglóideach faoi. Nó, faoi mar atá cúrsaí, faoi láthair, tá muid uilig ag druidim le luas lasrach i dtreo na barbarthachta, agus an anoird, sna laethe atá romhainn amach.
Sea, agus muidinne ag ceapadh go raibh cúrsaí ag dul i bhfeabhas! Ach nach é sin scéal na sibhialtachta i gcónaí riamh? trí chéim chun tosaigh, agus dhá chéim ar gcúl, ach mar sin fhéin, má leanann muid den dul chun cinn sin, éireoidh linn, ar deireadh thiar, críoch a chur le marú is le batráil, le héigniú agus le slad, le goid is le fuadach.
Ach fan ort nóiméad anois, an é ata a rá agam ansin, nó go nglacfadh chuile dhuine leis na Deich nAithne,amach anseo?
Bhuel, nach bhféadfadh siad beart níos measa a dhéanamh na glacadh leis na rialacha céanna sin, a scríobhadh go doscriosta, ó thús ama, ar choinsias an daonnaí. Má éiríonn linn riamh an bhuaic sin a shroichint ar an saol seo, ní gá a rá, go mbeidh cónaí orainn feasta sa Útóipe. Ní gá a rá go mbeadh muid uilig sásta le feabhas ar bith a bhaint amach, lenár linn fhéin, ar ár mbealach i dtreo na hÚtóipe céanna sin.
Nára fada uainn an lá céanna sin!
.
******************
Peadar Bairéad.
******************
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Saolta ag athrú 1
Peadar Bairéad
Córais Rialaithe ag athrú
Dár ndóigh, ní haon rud nua é sin, mar bhí an Daonlathas fhéin faoi bhagairt, ó thús, agus ag amannta áirithe, tuigeadh do bhunús na ndaoine, go raibh teipthe ar an gcóras leochaileach sin, agus nach raibh an dara rogha acu, ach iompú ar chóras éifeachtach eicínt eile, a d’fhéadfadh cinneadh cinnte a dhéanamh, agus ansin go bhféadfaí an cinneadh sin a chur i bhfeidhm, beag beann ar éinne, agus gan cur isteach ó éinne. Tharla a leithéid, is dócha, idir an dá Chogadh Domhanda, nuair a thaobhaigh tíortha áirithe le córas deachtóireachta, toisc go bhfacthas do dhaoine áirithe, agus do ghrúpaí áirithe, sna tíortha sin, go raibh gá lena leithéid, le dul i ngleic le deacrachtaí sóisialta agus polaitíochta a linne.
L’Etat c’est Moi !
Ní gá a rá go raibh córas dá leithéid i bhfeidhm i Ré na Ríthe Lánchumhachtacha freisin, tráth a d’fhéadfadh Rí na Fraince a dhearbhú, gurbh eisean an Stát ...”L’Etat c’est moi”… I gcás dá leithéid, ní bhíodh de chead ag éinne cur isteach ar chinneadh an Rí, nó bhí a chumhacht seisean bunaithe ar an bprionsabal, gurbh ó Dhia na Glóire fhéin a fuair na Ríthe céanna sin a gcumhacht, agus dá bhrí sin, bhí de dhualgas ar an saoránach glacadh le reacht an Rí, ar an dtuiscint, gurbh ‘in an Reacht Diaga.
Saolta ag athrú
D’imigh sin áfach, is tháinig seo, agus sa lá atá inniu ann, dheamhan mórán ríthe lánchumhachtacha fágtha ar an saol seo, agus is é an Daonlathas an córas rialaithe atá i mbéal gach éinne, na laethe seo. Ní fhágann sin go bhfuil an córas céanna sin gan locht, nó thar mholadh beirte, mar, nuair a thagann an crú ar an táirne, bíonn air srianadh a dhéanamh ar shaoirse na saoránach, agus dlithe dragánta (draconian) a reachtú, le smacht iomlán a fháil ar an ndaonra, – ar mhaithe le leas an phobail – . Laige eile sa daonlathas is ea go dtugann sé chuile dheis do choirpigh, agus d’antoiscigh de chuile chineál, a gceirdeanna frithshóisialta a chleachtadh, faoi shúile an Stáit fhéin, mar adéarfá, agus tagann sé dian go maith ar an gcóras sin deighleáil leo, nó caithfidh siad feidhmiú de réir dlí, fad is atá chuile chead ag na dreamanna eile úd, feidhmiú gan aird dá laghad a thabhairt ar na dlithe céanna sin, ach ag an am gcéanna, déanann siadsan chuile iarracht, féachaint chuige, nach mbriseann an Stát na dlithe céanna sin, a bhfuilidsean beag beann orthu. Ach i ndáiríre, ní chuige sin atá mé, an tseachtain seo, in aon chor, ach chuige seo.
Toghchán cinniúnach
Thugamar uilig faoi deara nach bhfuair aon cheann dár bPáirtithe Polaitíochta móramh iomlán sa toghchán a bhí againn níos luaithe sa bhliain seo, agus ní hé sin amháin é, mar ó tharla nach raibh an dá phríomhpháirtí sásta dul i gcomhar le chéile le Rialtas a bhunú, theip ar na Páirtithe uilig Comhrialtas, a mbeadh móramh aige sa Dáil, theip orthu a leithéid a bhunú. Céard a bhí le déanamh acu ansin? Bhuel! chaitheadar breis is dhá mhí ar a maranna, ag iarraidh an fhadhb sin a fhuascailt, agus ba é a rinneadar i ndeireadh na dála, nó Rialtas Mionlaigh a bhunú, sin Rialtas faoi stiúir cheann de na Páirtithe móra, ach nach mbeadh móramh na dTeachtaí Dála dílis dó, ach ar gheall an ceann eile de na Páirtithe móra, cead rialaithe a thabhairt dóibh, chomh fada is a leanfaidís polasaí, a bheadh gualainn ar ghualainn lena bhfealsúnacht fhéin. Ar an gcéad amharc, cheapfadh duine nach mbeadh ar chumas Rialtais dá leithéid feidhmiú, olc, maith, nó dona, ach ní mar a shíltear a bhítear, go minic, nó nuair a thagann an crú ar an táirne, tuigtear do na Teachtaí, nó do bhunús na dTeachtai, ar a laghad, tuigtear dóibh, nach bhfuil an dara rogha acu ach an gnó a thug na vótóirí dóibh a chur i gcrích, ar bhealach amháin, nó ar bhealach eile, sin nó dul ar ais chuig na vótóirí arís, le sainordú nua a fháil uathusan, agus a fhios go maith a bheith acu, nach mbeadh le fáil, ag cuid acu, ó na vótóirí céanna sin, ach bata agus bóthar.
(Tuilleadh le teacht…)
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Seachrán Slí ?
Peadar Bairéad
Suan na mBlianta
Nár mhinic, sna seanscéalta, a chuala muid faoi dhuine, nó faoi dhream, a bheith tite i suan, nó i dtinneas draíochta, agus fad is a bhí siad faoi gheasa sa t-suan draíochta sin, ní bhíodh ar a gcumas tada a dhéanamh len iad fhéin a chosaint, nó tada dá leithéid. Nach cuimhin libh go raibh na hUltaigh i suan dá leithéid in aimsir Chuchulainn, ach ní chucu atá mé an babhta seo, ach chuige seo, go bhfuil an chuma ar an dtír s’againne, le tamall de bhlianta anuas, go bhfuil an náisiún seo, nó a lucht ceannais, ach go háirithe, curtha faoi dhraíocht ag cumhacht drochaigeangta eicínt. Níl le déanamh ag duine ach breathnú ar scéal na tíre seo, ó Chogadh na Saoirse anonn, le sin a thabhairt faoi deara. Roimh an tráth sin, tugtar faoi deara go raibh fís agus cuspóir ag bunús an phobail, ach ag a lucht stiúrtha, ach go háirithe, agus ba ar mhaithe agus le leas an náisiúin an fhís sin, agus bunús an náisiúin ag aontú leis an dearcadh sin nuair a tugadh an deis dóibh a marana a dhéanamh.
Imeachtaí an lae inniu
Ach, b’fhéidir gur chóra dhúinn díriú ar imeachtaí an lae inniu. Breathnaigh nóiméad ar na cúrsaí a mheall an náisiúin seo chun leithleachais, agus chun sainte, agus muid breá sásta linn fhéin ag séideadh bholgán an tsaibhris, i dtús na mílaoise seo, agus anuas go dtí an bhliain 2008 fiú. Dár le roinnt mhaith daoine, ba ar an lucht rialaithe a bhí an locht. B’iadsan a bhí i mbun stiúrtha, ag an am, agus ba orthusan a thit an fhreagracht as aon bhotún a rinneadh i rith na tréimhse sin. Ag an am gcéanna, táid ann adeir, gurbh iad na bancaerí, na réaltóirí, agus na tógálaithe a shéid, agus a shéid, an bolgán sí sin, go dtí go raibh sé i riocht a phléasctha, a bhí ciontach sa chúlú eacnamaíochta a lean phléascadh an bholgáin draíochta sin. Ach, dár le daoine eile, ba é saint agus easba thírghrá na cosmhuintire, a chuir na coinníollacha ar fáil do na daoine sin le fealladh ar thír seo na hÉireann.
Máthair an ghoir
Tá daoine eile ann adeir, gur i dtús baire a tharla an trioblóid, agus gurbh ann a bhí máthair an ghoir.
Céard tá i gceist acu, an ea?
Tá seo. In ionad poblacht a bhunú ina mbeadh comhchearta ag ‘chuile shaoranach, faoi mar a gealladh i bhForógra na Poblachta, gurbh amhlaidh a bunaíodh Stát aicmeach, ina ndéanfadh saibhreas na haicmí éagsúla a idirdhealú óna chéile. Gheall an Forógra, go mbeadh chomhchearta ag ‘chuile shaoránach, ach ba ghearr gur tuigeadh, go raibh daoine áirithe, sé sin, lucht an airgid, agus go raibh ar a gcumas-san na cearta sin a éileamh, ach an té nach raibh an sparán teann aige, cead aigesean dul ag feadaíl. Sea, agus nár bhraith an méid airgid a bhí ag saoránach ar an ioncam a shaothraigh sé? Agus cé shocraigh leibhéal an ioncaim sin? Na fostóirí. Cé eile? Agus dár ndóigh, ba é an Stát fhéin an fostóir ba mhó sa tír. Bhí go maith. Ach céard a tharlódh dá dtiocfadh crua ar na fostóirí, agus ar an Stát fhéin? Bheadh orthu gearradh siar agus ioncam na n-oibrithe a ísliú. Deineadh sin don ghnáth oibrí, ach nuair a dúradh gur chóir gearradh siar ar ioncam trom an dreama a bhí thuas, dúradh go raibh conradh oibre acusan, agus nach bhféadfaí drannadh leo sin. Deirimse comhchearta leat!
Cá bhfuil ár dtriall anois?
Sea, ach cá bhfuil ár dtriall anois mar náisiúin?
Céard déarfá faoi dhul siar arís go dtí máthair an ghoir, agus tosú arís ar gheallúintí an Fhorógra a chur ar fáil do ‘chuile bhall de chlann an naisiuin seo? Ionann sin agus ‘chuile ghné de chleachtas an náisiúin a scrúdú, agus a athrú, dá mba ghá sin a dhéanamh. Arbh fhéidir linn, mar chine, breathnú ar chúrsaí arís, féachaint ar chailleamar ár slí chuig Stát na Saor, faoi mar a theastaigh ó bhunaitheoirí an Stáit s’againne?
Céard a cheapfá fhéin?
.
English 
Gaeilge