I  mBéal  an  Phobail.rtfAn Tiogar

I mBéal an Phobail.rtfAn Tiogar

Ar Dhroim an Tíogair !

.

Nach beag duine sa tír seo nár bhain úsáid as an leagan cainte sin, “Eacnamaíocht an Tíogair Cheiltigh”, agus iad ag iaraidh cur síos a dhéanamh ar an dul chun cinn éachtach eacnamaíoch a deineadh anseo in Éirinn, le scór de bhlianta draíochta anuas. Ní gá a rá, nárbh í eacnamaíocht na hÉireann an chéad eacnamaíocht ar baisteadh ainm dá leithéid uirthi. Mar is eol do chách anois, ba thíortha sa ChianOirthir a thuill an gradam sin a chéaduair. Ní gá a rá, ach oiread, go bhfuil roinnt mhaith dár ndaonra, a fheictear dóibh, gur mar sin a bhí cúrsaí le sinsearacht, ach, tá inár measc, roinnt mhaith daoine a d’fhéadfadh iad siúd a chur ar an eolas, gan mórán moille, nó níl sé chomh fada sin ó shoin, nuair a bhí eacnamaíocht na tíre seo ina chiseach cheart chríochnaithe. Agus sin scéal nár chóir dúinn dearmad a dhéanamh de, nó is miath is cuimhin le cuid againn na laethe úd, nuair nach raibh mórán thar an anró, le fáil sa tír s’againne, agus go mb’éigean dár ndaoine óga dul thar lear ar thóir oibre. Sea, agus nár tuigeadh do roinnt dár bpolaiteoirí, ag an am, go raibh an iomarca daoine ag iarraidh cur fúthu i gCríoch seo Fodla, agus don té a raibh sá d’ádh air post a fháil sa tír seo an tráth úd, bhí air ualach trom cánach a iompar, nó dá mbeadh pingneacha measartha á shaothrú aige, ghearrfadh an Stát cáin de tharraingt ar 60% dá thuarastal air.

Bonn Leathair!

Sea, agus nach bhfuil bonn leathair tuillte ag na saoránaigh úd a choinnigh pingneacha i gciste an Stait, i rith bhlianta gortacha úd an ghanntain. Agus leis an scéal a dhéanamh níos measa, bhí roinnt mhaith daoine, a raibh pingin mhaith á shaothrú acu, agus fuair siadsan bealaí éagsúla cama, le díol na cánach troime sin a sheachaint, go hiondúil trí airgead a infheistiú i dtíortha thar lear, tíortha nach ngearrfadh cáin ar bith orthu siúd a d’infheistigh a gcuid airgid leo.

Tuigeadh dúinn uilig go raibh deireadh go deo leis na laethe sin, agus leis na nósanna sin, ach, dár mh’anam! go raibh breall orainn, nó nach bhfuil Comhlachtaí Stáit againn i láthair na huaire seo, a bhfuil na milliúin infheistithe acu sa Tír Fó Thoinn, faoi mar a thugtai uirthi fadó!

Agus tuige a bhfuil sin déanta acu, an ea?

Ag seachaint cánach

Le cánacha an Stáit s’againne a sheachaint, bíodh gur Comhlachtaí Stáit iad fhéin!

Agus cén cineál Comhlachtaí atá iontu, adeir tú?

Comhlachtaí cosúil le Bord Soláthar an Leictreachais, agus An Post, más inchreidte na cuntais a léamar sna nuachtáin, ar na mallaibh!!

Sea, mh’anam! agus beidh na Comhlachtaí céanna sin ag iarraidh an phingin ghortach a fháisceadh as a gcustaiméirí Éireannacha!

amar freisin, gur bhain an Bhuíon Cheoil U2 leas as an gcleas céanna sin, le meáchan a gcánacha siúd a laghdú, nó a éatromú! Sea, a mhaisce! bíodh go bhfuil tuairim ag roinnt mhaith daoine, go n-éiríonn, nó go n-éiríodh, leis an mBuíon chéanna sin deontas dlithiúil flaithiúil a fháil ó cháiníocóirí an Stáit seo, cheana féin! Nílim ag maíomh anois go bhfuil dlí ar bith á briseadh ag na daoine seo uilig, ach táid ann adéarfadh, gur chóir an bhó bhainne a bheathú, má tá fút í á crú.

Inné agus Inniu

Nach mór idir inné agus inniu? Is cuimhin liom na laethe, nuair a bhíodh an chosmhuintir s’againne ag baint na sál dá chéile ag iarraidh earraí Éireannacha a cheannach, sa tslí go ndéanfaí forbairt ar thionsclaíocht na tíre seo, agus sa tslí sin, go gcuirfí obair agus saothrú ar fáil dár muintir fhéin anseo sa bhaile. Sea, mh’anam, agus cén toradh a bhí ar an gcéapar sin uilig? Bhuel, d’éirigh le cuid de na comhlachtaí Éireannacha sin, agus nuair a bhí ubh dheas sheide fúthu, ansin céard a dhéanfaidís ach na comhlachtaí céanna sin a dhíol, scun scan, le comhlachtaí eachtrannacha! Tá faitíos orm, go bhfuil rud cosúil le sin ag titim amach sa lá atá inniu ann freisin. Nár chuala muid uilig faoi na Comhlachaí Stáit s’againne, a chaitheann roinnt dá gcuid airgead ag ceannach earraí eachtrannacha. Sea, mh’anam, in ionad cibé a bheadh ag teastáil uathu a cheannach ó chomhlachtaí Éireannacha, agus an t-airgead a choinneáil anseo sa tírín seo, téann siadsan i bhfad ó bhaile, ag iarraidh na pingneacha a spáráil, agus ceannaíonn siad thar lear iad. Ní hé mo thuairim fhéin, gur den chiall é a leithéid de pholasaí a leanúint, nó cheapfadh duine, go mba chiallmhaire an beart é, earraí Éireannacha a cheannach, agus na pingneacha breise sin a chur ar fáil dóibh siúd a íocann na cáineacha, le teaspach a chothú agus a fhorbairt sa Tíogair Cheilteach s’againne.

Déarfainn nach ndéanfadh sé lá dochair dúinne mar chine smaoineamh feasta ar leas an phobail s’againne, i dtosach, agus ansin, bheadh ar ár gcumas tuilleadh a dhéanamh le cabhair agus cúnamh a chur ar fáil dóibh siúd a bheadh ina ngátar.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

I  mBéal  an  Phobail.rtfAn Tiogar

I mBéal an Phobail RTE

I mBéal an Phobail

Peadar Bairéad

Caighdeán agus Teilifís

Nach minic a chloiseann muid daoine óga, ach go háirithe, ag maíomh gur chuala siad seo, nó go bhfaca siad siúd, ar an teilifís, agus sin á dhearbhú acu, faoi mar ba chruthú údarásach é sin go raibh an ceart acusan, toisc go bhféadfaidís an teilifís a lua mar fhoinse dá ndearcadh.

Ach an bhféadfá a bheith ag brath ar an bhfoinse chéanna sin mar bhuntobar gach eolais agus léinn?

Ní dóigh liom go bhféadfá.

Breathnaímis nóiméad ar fhuaimniú focal, agus ar bhlas na teanga. Nach minic, agus nach rí-mhinic a chloistear meancóg á dhéanamh ag an láithreoir, nó ag an léitheoir sna cúrsaí sin, sea, agus sin i gcás focail a úsáidtear go rí-mhinic freisin. Éist leis an gcaoi a fhuaimnítear focail Bhéarla, le, -ou-, iontu, mar shampla. In ionad an fhuaim –ou- a chlos, faoi mar a chloisfeá ó ghnáth-chainteoir Béarla, is é a chloistear ó dhaoine áirithe nó fuaim atá an-chóngarach don ghuta, -i-, agus in áit, -round-, a chlos, is amhlaidh a chloiseann tú fuaim atá an-chosúil le –rind-. D’fhéadfá roinnt mhaith fuaimeanna eile a phiocadh amach, fuaimeanna nach dtugtar Cothrom na Féinne dóibh, chhor ar bith. Éist le fuaimniú na bhfocal, –million-, Thomas, Fine Gael, Fianna Fáil, agus tuilleadh, i mBéarla, gan trácht in aon chor ar an bpraiseach a dhéanann corrdhuine den chorrfhocal Gaeilge a shleamhnaítear isteach i script láithreora, anois is arís. Nach minic a bhaintear siar as duine agus é ag éisteacht le láithreoir ag iarraidh – Bord Gáis – a rá, agus in ionad é a rá, faoi mar ba chóir, is é a thagann amach as a bhéal crampáilte nó..bird gash.. Sea, agus céard faoi na láithreoirí a labhraíonn leat trí fhiacla dúnta, agus iad ag iarraidh miongháire a dhéanamh leat ag an am gcéanna, lena gcuid fiacal snasta, bán, dírithe, a nochtadh os comhair an tsaoil mhóir? Á! Ná bí ag caint!

Ceisteanna Amaideacha!

Rud eile a chuireann déistean ormsa isea na ceisteanna amaideacha a chuireann láithreoirí áirithe ar a lucht éisteachta.

Bheul! Nach minic a chuirtear ceist amaideach ar an lucht féachana ar chlár teilifíse, agus duais míle Euro ag dul don té a bhuann an crannchur seo, nó tá’s ag an saol, gur chrannchur i mbréagriocht atá sna comórtais chéanna sin.

Céard faoi’n gcineál seo ceiste..

Cén t-ainm a thugtar ar dhuine a rugadh, a tógadh, agus a mhaireann, sa tír seo ‘gainne? Roghnaigh ceann amháin de na freagraí seo a leanas……..(a) Gael. (b) Sasanach. nó (c) Albanach.

Níl i ndáiríre i gcomórtais dá leithéid ach dallamullóg, nó is é atá á dhéanamh iontu, nó bob á bhualadh acu ar na húdaráis, sa mhéid go ligeann siad orthu go bhfuil scil riachtanach le ceisteanna dá leithéid a fhreagairt. Ní comórtas ceart atá i gceist ina leithéid de chás, nó is é atá ann, nó chrannchur, mar bheinn ag ceapadh, go mbeadh an freagra ceart ag chuile iarrthóir. Conas a phioctar an buaiteoir, má sea? Trí chrannchur, ’deile?

Ach, is dócha nach bhfuil sé ceadmhach crannchur a rith gan cheadúnas! Ó! Bhuel! Cuir síoda ar ghabhar……….

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Nósanna labhartha

Ní gá a rá, go bhfuil tuilleadh geaitsí a chuireann le báiní mé, agus mé ag breathnú ar an dteilifís, gan trácht in aonchor orthu siúd, a labhraíonn chomh tapaidh sin, nach bhféadfadh duine ar bith, nó fiú an púca fhéin, aon scil a bhaint as a bhfuil idir chamáin acu. Tuigtear dóibh siúd go bhfuil dualgas orthu na focail a scaoileadh i dtreo a lucht éisteachta, faoi mar ba philéir as ineall-ghunna iad.

Agus mar bhuille scoir, céard faoi na láithreoirí a dhéanann chuile iarracht ar a lucht éisteachta a spreagadh i dtreo éirí amach, nó léirsithe, nó gníomhartha clampair? agus tá a leithéidí ann! Ní chuige sin a fhostaítear iad. Ní le mí-shásamh, nó le mí-ordú, nó le rí-rá, a leathadh i measc an phobail a roghnaíodh iad lena bpostanna dea-ioncaim a líonadh; ach le caitheamh aimsire, le siamsa, agus le heolas ar chúrsaí an tsaoil, a leathadh i measc an phobail. Sea, mh’anam, agus ní gá dul le gáirsiúlacht, le drúisiúlacht, nó le húsáid an F Mór fhéin, leis na haidhmeanna sin a thabhairt chun críche.

Sonas oraibh!

I  mBéal  an  Phobail.rtfAn Tiogar

I_m Nóibhíseach dom sna daichidí 5

.

I’m Noibhíseach dom sna daichidí 5

Peadar Bairéad

(This week we continue our memories of Novitiate Days)

.

I ndiaidh an Dara Cogadh Domhanda

An tseachtain seo caite bhí mé ag cur síos ar na laethe, nó na blianta, a chaith mé im’ nóibhíseach i gCloughballymore House, cóngarach do Cill Colgáin, i gContae na Gaillimhe, ach sul má fhágaim Cloughballymore House taobh thiar díom, ba mhaith liom tagairt a dhéanamh do chupla rud eile, le pictiúr níos iomláine den áit sin a thabhairt don léitheoir. B’fhéidir nárbh olc an rud é, tuairim eicínt a thabhairt, faoin gcineál beatha a chleachtaímis, agus muid inár nóibhísigh ansin, díreach i ndiaidh an dara cogadh domhanda. Ba é a bhíodh againn don bhricfeasta, ar maidin, nó brachán i dtosach, agus ansin, cupán tae agus arán, ní call dom a rá, nach mbíodh im againn le cur ar an arán sin, ní bhíodh againne ach margairín, dár ndóigh choinnítí an t-im do na sagairt a bhí inár mbun. Diabhal locht ar bith ar an gcineál sin beatha, adéarfadh duine, b’fhéidir, agus bheadh an ceart aige, ach amháin inár gcásna, bhí ceataí sa scéal, nó i gcás an aráin sin de, d’fhéadfá a rá, nach raibh sé inite in aon chor. Ba é an rud a tharla, nó gur dhein údaráis an Choláiste a gcuid cruithneachta fhéin a mheilt ina plúr, agus b’as an plúr sin a dhéanaidís ár n-arán laethúil a fhuint. Anois, bhí an iomarca taise sa chruithneacht sin, agus dá bharr sin, ní bhíodh inite de na builíní a dhéanaidís aisti, ach an screamh, agus b’in díreach an méid de a d’ithimis, nó bhí an chuid eile ina thaos, gan chuma an aráin chor ar bith air. Bhí go maith. Leanamar linn ag iarraidh maireachtáil ar an bpraiseach sin, ar feadh tamaill, ach ansin chuireamar stailc suas, agus chuireamar in iúl do na húdaráis, nach gcuirfeadh muid suas lena leithéid de bhia, a thuilleadh. Bhuel, a stór mo chroí thú! ba bheag nach ndeachaigh siad le báiní ar chlos an méid sin dóibh. Ba bheag nach gceapfá gur orainne a bhí an locht ar fad, nó dár leosan, ba cheart, agus ba chóir, do nóibhísigh, bheith sásta cur suas lena leithéid, agus gan scéal mhadra na n-ocht gcos a dhéanamh de! Chaitheadar seal ar a marana. Bhíomarna ag ceapadh go dtabharfaí bata agus bóthar do chuid againn, ach ar deireadh thiar, tuigeadh dóibh, nach raibh dhá cheann ar dhuine ar bith againn, agus nach raibh á dhéanamh againn, ach an rud a dhéanfadh siad fhéin, dá mbeadh siadsan inár gcásna. Bhuel, ba é deireadh an scéil sin é, nó gur stop siad dá gcruithneacht fhéin a mheilt, agus gur thosaigh siad ag ceannacht aráin isteach ó bhácús eicínt i gcathair na Gaillimhe. Ní call dom a rá, go mba mhór an faoiseamh dúinne, an socrú sin.

Beadaíocht!

Bhíodh an dinnéar againn, thart ar mheánlae, agus ba é a bhíodh againn don bhéile sin nó anraith, de chineal eicínt, i dtosach, agus ansin, bhíodh feoil, fataí, agus glasra eicínt á dtionlacan, agus bíodh nach mbíodh ceann ar bith acu thar mholadh beirte, de réir chaighdeán an lae inniu, ag an am gcéanna, caithfidh mé a admháil go gcuirfeadh siad cúl ar an ocras, agus go sásódh siad sinn, go ceann scathaimh, ach go háirithe. Anois, caithfidh mé a admháil, go raibh cupla glasra nár thaitin in aon chor liom fhéin, agus b’iad sin, cainneann, agus biatas dearg. Bhíodh milseog de chineal eicínt againn freisin, le críoch a chur le chuile dhinnéar acu. Lá amháin bheadh rís ar bhainne againn, lá eile, bheadh úlla bruite agus custard, agus lá eile fós, bheadh maróg aráin mar mhilseog againn. Ní call dom a rá, go dtaitnaíodh an milseoga céanna liomsa, ach go háirithe. Dár ndóigh, i gcás cuid de na buachaillí, a bhí níos beadaí ná mise, ní bhíodh meas an mhadra acu ar na milseoga céanna sin, agus b’in an fáth go mbíodh thar mo dhóthain le n-ithe agamsa, chuile lá, geall leis! Níor luaigh mé nach mbíodh cead cainte againn le linn an dinnéir! Bhuel, ní bhíodh, nó is amhlaidh a bhíodh leabhar eicínt á léamh, i rith an bhéile, leabhar a mbíodh blas spioradálta air, de ghnáth.

Don tae, ansin, bhíodh, b’fhéidir, brúitín, maraon le harán agus margairín, agus cupán tae, nó caifé, mar bhí tae gann go leor, an tam sin.

Nuair a chuimhníonn tú air, is dócha go mbeadh ort a rá, nach raibh basctha de mar bheatha, ach d’ógánaigh, a raibh goile na seacht bhfathach acu, ag an am sin, b’é a locht a laghad, chuile bhabhta. Ag breathnú siar air anois, is iad na smaointe a thagann thar nais chugamsa faoi na béilí sin, nó an chaoi ar leagadh os ár gcomhair iad, d’fhéadfaí iad a chur i láthair ar bhealach i bhfad níos taitneamhaí, agus níos mealltaí, b’fhéidir, ach taobh amuigh den arán úd, bhíodh a mbunús inite, agus chomh maith le sin, is dócha go raibh sé an-deacair srian a chur ar an gcaiteachas ar bhianna dúinne, nó i ndáiríre, d’iosfadh muid an diabhal fhéin, gan salann, gan anlann, dá bhfaigheadh muid bruite é, ag an am sin. Is dócha gur leor sin mar chuntas ar an gcineál beatha a thugtaí dúinne, nóibhísigh, i gCloughballymore House, idir Mheán Fómhair 1945, agus Meitheamh 1947.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

I  mBéal  an  Phobail.rtfAn Tiogar

Judge and Jury…Patterson

.

I mBéal an Phobail

Judge & Jury

by

James Patterson

.

Patterson strikes again

Seo scéal eile chugainn ó pheann líofa an údair cháiliúil, ildánaigh, Mheiriceánaigh seo, leabhar a chuir sé i dtoll a chéile i gcomhar le Meiriceánach eile, Andrew Gross. Cuireann Patterson faoi i bhFlorida agus i Nua Eabhrac, agus is dócha go bhfuil sé ar dhuine de na scríbhneoirí is bisiúla, i mbun pinn, sa lá atá inniu ann. Ní hé seo an chéad leabhar dá chuid ar dhein mé tagairt dó sa cholún seo, agus is dócha gur cuimhin le cuid agaibh mé ag caint cheana faoi leabhair eile dá chuid, leabhair ar nós……

The Beach House, The Lake House, Third Degree, The Fifth Horseman, agus The Big Bad Wolf.

Ní hé amháin anois gur scríbhneoir bisiúil é, ach ag an am gcéanna, is scríbhneoir cáiliúil é, a bhfuil a ainm in airde ó cheann ceann na cruinne mar scéinscéalaí den scoth. Ní gá a rá, gur bhuaigh cuid dá leabhair duaiseanna gradamacha, agus ní gá a rá, ach oiread, gur bunaíodh scannáin ar chuid eile acu.

Gangster Trial

Ach le filleadh ar an gceann seo atá idir chamáin againn, i láthair na huaire seo. Bunaíonn na húdair a scéal anseo ar thriail cáiliúil sna Stáit, ina raibh an drongaire míchlúiteach, Don Dominic Cavello, os comhair na cúirte thall, agus ualach asail de choireanna míofara, gránna, curtha ina leith. Níorbh é sin amháin é, ach bhíothas cinnte, go bhféadfaí a chiontacht a chruthú os comhair na cúirte céanna gan mórán dua, agus go bhféadfaí, sa tslí sin, é a chur as an mbealach, go ceann scathaimh mhaith, ach go háirithe.

Roghnaíodh an Giúiré, agus tharla gur piocadh, Andie deGrasse, mar ghiúróir a haon dhéag, agus ba é, Nick Pellisante, an lorgaire sinsearach den FBI a bhí i mbun an Chúisithe.

Chuaigh cúrsaí chun cinn go seoigh an chéad lá, agus an oíche sin, nuair a bhí an Giúiré á dtabhairt chun a dTí Ósta, bhí ar chumas an drongaire, Don Dominic, trí choirpeach drochchroíoch idirnáisiúnta, Richard Nordeshenko, a fhostú, coirpeach ar éirigh leis bunús an ghiúire a chuir dá gcois in aon phléisc amháin. Tháinig Andie deGrasse saor, ar éigean, ach maríodh a haonmhac, agus fágadh croíbhriste, amach is amuigh, í.

Case Collapsed

Thit an chúis dlí as a chéile, beagnach, ach trí dhúthracht an FBI agus a cuid gníomhairí, d’éirigh leo an drongaire a thabhairt os comhair na cúirte arís. An babhta seo, áfach, d’fhostaigh an Don Dominic an coirpeach drochchroíoch céanna arís, agus trína chleasanna siúd, trína chruálacht, agus trína scileanna mar choir-eagraí , chuir sé ar chumas an drongaire, Cavello, éaló glan uathu siúd a bhí á ghardáil, agus níos measa fós, d’éirigh leis éaló, scun scan, as na Stáit Aontaithe ar fad, agus fágadh an FBI, agus na Cúirteanna, buailte, náirithe, os comhair an tsaoil mhóir.

The World’s End

Ar ball, chuaigh Andie deGrasse agus Nick Pellisante i gcomhar le chéile, le dul ar thóir an fhir ghunna, ar Richard Nordeshenko. Theastaigh uathu teacht suas leis an bhfear sin, nó tuigeadh dóibh, go mbeadh ar chumas an fhir sin seoladh Cavello a thabhairt dóibh, nó b’eisean an té a bhí uathu, i ndáiríre.

Bhuel, sin an áit a éiríonn an scéal suimiúil, spéisiúil, lan teannas, nó níorbh aon ribín réidh iad na coirpigh úd a rabhthas sa tóir orthu, ach níl fúm an scéal ar fad a insint duit anseo, nó is scéal é seo a mbainfidh tú taitneamh agus sásamh as. Leor a rá, go raibh orthu dul go dtí “El Fin del Mundo”, nó go hImeall na Cruinne, sára bhféadfaidís a bheith sásta, go raibh an láimh in uachtar faighte acu ar an amhas míthrócaireaach, droch-chroíoch sin, Don Dominic Cavello. Más duine thú, atá tugtha do scéalta James Patterson, tá mé cinnte, go mbainfidh tú taitneamh agus toit as an scéal seo is déanaí óna chleite.

.

                                                                                                                                                                                                                             .

I  mBéal  an  Phobail.rtfAn Tiogar

Leabhar Draíochta x

.

Leabhar Draíochta

*****************

.

Memoirs of an Irish Surgeon…….An Enchanted Life……..

by

Jack Gibson

*****************

.

De thaisme

De thaisme a tháinig mé ar an leabhar neamhghnách seo, ar na mallaibh. Sílim gur mar bhronntanas a tugadh dom é, ach cibé faoi sin, caithfidh mé a admháil dhuit, gur bhain mé an-taitneamh as. Ní hé anois go bhféadfá é a chur i gcomparáid le leabhair mhóra na litríochta, ach ag an am gcéanna, éiríonn leis an údar greim scóige a bhreith ort, sa chaoi go bhfanann tú i mbun an tsaothair sin, go mbíonn an deoir dheiridh diúgtha agat as. Níl a fhios agam go díreach conas a éiríonn leis an údar sin a dhéanamh, nó i ndáiríre, is é atá sa leabhar seo aige, nó mám cuimhní caite ar phár, gan aon ró-eagar orthu, ach ar bhealach amháin, nó ar bhealach eile, éiríonn leis draíocht chorraitheach na hóige a fhí isteach i ngach snáithe de na cuimhní céanna sin, sa chaoi go n-éiríonn leis dul i gcionn orainn, agus go meallann sé sinn, siúl cois ar chois leis, fan bhealach chasta a ré.

Beagnach céad bliain ó shoin

Féach mar a chuireann sé tús lena scéal sa chéad chaibidil dá leabhar…..

I was born on the 3rd November 1909 in the village of Ranelagh, on the south side of Dublin, which was then believed to be the fifth finest city in the world.

Sea, agus nuair a smaoiníonn tú, gur chuir sé a Chuimhní Cinn i gcló sa bhliain 1999, tuigtear dúinn, nárbh aon bhunóc bliana é, ag an am, ach é ina dhuine foirfe, aibí, cliste. Ní raibh sé ach cúig bliana d’aois nuair a thosaigh an Chéad Chogadh Domhanda. Bhí deartháir aige dárb ainm Harry, agus bhí seisean seacht mbliana déag ag an am, agus chuaigh sé isteach san arm, sna Royal Dublin Fusiliers, agus ba é críoch an scéil sin nó gur cailleadh sa choimheascar céanna sin é mar Harry. Daoine measúla ba ea a mhuintir, ach mar sin féin, theip ar a ngnó, agus b’éigean dóibh gearradh siar roinnt ar an stíl bheatha a bhí á cleachtadh acu, roimhe sin.

Scolaíocht

I Wesley College a cuireadh oideachas air, agus inniu fhéin, smaoiníonn sé go minic ar ar dhein lucht na scoile sin ar a shon. Nuair a bhí sé thart ar sé bliana déag d’aois, d’fhág sé an scoil, agus chuaigh i mbun oibre dó fhéin, ach tar éis bliana, chuaigh sé chuig a athair, agus dúirt leis, gur mhaith leis bheith ina dhochtúir. Thoiligh an t-athair cabhrú leis sa bhfiontar sin, ar choinníoll nach ligfeadh sé a rún le héinne. Tuigeadh don údar, nach raibh ar a chumas adhmad ar bith a bhaint as na cúrsaí a bhí le déanamh aige, ach ag an am gcéanna, bhíodh na boinn agus onóracha eile, á ngnóthachtáil ina mbrosna aige. D’éirigh leis na céimeanna cuí a bhaint amach, agus féach gur éirigh thar barr leis……

I had taken my fellowship immediately after qualifying. I went into the School of Tropical Medicine and Hygiene and there I met a man called Dr. Petrie who was a missionary in Aden. He invited me to go for a locum to a place called Sheik Othman…….I had a wonderful time there performing surgery, getting vast experience and learning all about the customs of the Arabs.

Buanna faoi leith

Bhí go maith is ní raibh go holc, mar b’in an cineál duine a bhí ann, duine a bhain toit agus taitneamh as a shaol mar dhochtúir, agus duine a raibh scileanna neamhghnácha aige, agus é i mbun a cheirde. Bhí bua leighis de dhlúth agus d’inneach ann, agus caithfidh mé a admháil, gur bhain mé fhéin an-taitneamh as léamh faoina shaol agus a shaothar mar dhochtúir. Nach cuimhin leat an seanfhocal adeir “Dá mbeadh fios, aige bheadh leigheas aige”, bhuel, bhí idir fhios agus leigheas ag an nDochtúir draíochta seo.

Hipneoisí sciliúil

Ba dhochtúir é a raibh an-scil go deo aige sa hipneois, agus ba mhinic a bhaineadh sé úsáid as an scil chéanna sin, nuair nach mbeadh ar a chumas, nó nuair nach mbíodh fáil aige, ar aon chineál eile anaestéisigh, a bheadh oiriúnach don ghnó a bhí idir lamha aige. ag an am. Féach mar a chuirtear sa Réamhrá é….

He performed over 4,000 procedures using hypnosis as an anaesthetic without any pain. Some of the operations were very big, but the stories he tells in the book are fascinating and humorous.

Ba dhuine é a chaith sealanna in áiteacha éagsúla, ó cheann ceann na cruinne d’fhéadfá a rá, agus uaireannta, ní go ró-mhaith, nó go ró-fhial, a chaith a chomhdhochtúirí leis, ach thar aon rud eile, tabharfaidh an léitheoir faoi deara, nach raibh croí an dochtúra seo sa scilling. Cuma cá ghabhfadh sé, d’fhágfadh sé a rian ar chleachtadh an Leighis sa dúiche sin, ina dhiaidh, nó ba dhuine é, a bhí sásta i gcónaí, a scileanna a roinnt ar a chomhleacaithe, agus ag an am gcéanna, ba bhreá leis i gcónaí scileanna nua a phiocadh suas, trí bheith ag breathnú ar dhochtúirí eile agus iad i mbun oibre.

Chaith sé roinnt dá shaol i Nás na Rí, áit ar chleachtaigh sé a cheird in Ospidéal an bhaile sin, sea, agus d’éirigh leis freisin, fad is a bhí sé ansin, oidhreacht an bhaile sin a chaomhnú, trí sheantithe a athnuachan agus a athchóiriú. Sea, ba dhuine ildánach é an Dochtúir Gibson.

leigheas ar shranntarnach, fiú!

Nach ait freisin mar a d’éiríodh leis leigheas a fháil ar an tsranntarnach fhéin fiú, féach mar a chuireann sé fhéin é …..

When I went into a ward at night. I would find some people sleeping, some of them snoring and the reamainder who were longing to sleep and probably feeling some pain or feeling sick. I would go to the people who were wide awake and say to them the anaesthetic or the injection is still in the blood and if they will relax a little, they will fall asleep and the pain will disappear. I then put my hand on them and I would say ‘Sleep’ and they would drop into a deep sleep and stay asleep.

Dheineadh sé an cleas céanna leis na daoine a bhí ag sranntarnach. Deireadh sé leosan..

Keep breathing, don’t waken up, you will stop snoring, your throat will remain alive and you will sleep very peacefully.

Agus mar sin leis, go dtí go mbeadh ciúneas sa bharda ar fad, agus chuile dhuine de na hothair ina thoirchim suain agus sámhchodlata.

Sea, ba dhochtúir ann fhéin é an Dochtúir Gibson, agus nárbh iontach an gaisce aige é an leabhar seo a chríochnú ina nóchadú bliain, i ndeireadh na haoise seo caite.

Más scéal suimiúil, neamhghnách, corraitheach, draíochta, atá uait, ba chóir duit lámh a leagan ar an leabhar seo. Ní bheidh a chathú ort…

.

  

.

.

en_USEnglish