by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
G A E L S C O I L O S R A Í .
**************
Thug mé cuairt ar Ghaelscoil Osraí, ar na mallaibh, agus caithfidh mé a admháil dhuit anseo, gur bheag nár bhain an radharc an anáil díom, nó san áit a raibh na seomraí beaga ísle réamhdhéanta ina seasamh, an uair dheiridh ar thug mé cuairt orthu, bhí anois, foirgneamh breá, aerach, nua-aoiseach, ina sheasamh, mar phirimid, le díon a chur ar fáil d’fhís an oideachais lánGhaeilge, a réalaíodh san ionad seo, mám beag blianta ó shoin. Seo mar a chuirtear síos ar bhunú na Gaelscoile, sa leabhrán suimiúil a cuireadh i gcló le hoscailt oifigiúil na scoile nua, ar an 28 Meán Fómhair 2000, a chomóradh ….
“Gairid roimh oscailt na scoile ní raibh cóiríocht chuí faighte. In am an ghátair tháinig C.L.G. Shéamais Stiofáin i gcabhair orthu, nuair a d’ofráil siad a gclubtheach don scoil nua-shaolaithe, ar feadh bliana.
Mar sin, I Meán Fómhair 1984, thosaigh Gaelscoil Osraí, le 22 dhalta, agus Múinteoir óg as an gColásite Oiliúna, Gobnait Ní Choitir, mar Phríomh Oide.
Caitheadh bliain taitneamhach fiúntach i nGort na Learóg.
Don Scoilbhliain 1985/86, d’aistrigh gach duine don tseanascoil i Sráid Phádraig, go gearr-théarmach. I ndiaidh na Samhna bogadh isteach go dtí seomraí réamh-dhéanta, a bhí tógtha ar shuíomh a fuarthas ó Pharóiste Phádraig sa Loch Buí. Um Nollaig 1986 bhog an Príomhoide go Corcaigh agus bhí ar Phroinnsiasa Ní Chathasaigh feidhmiú mar Phríomh Oide go dtí gur tháinig Micheál Máirtín go dtí an scoil mar Phríomh Oide, I Mí Aibreáin 1987
Tógadh cúig aonad réamh-dhéanta le 11 seomra ranga ar an suíomh.”
Bhuel, b’in mar a tharla, triocha bliain ó shoin anois, agus sin mar a tharlaíonn go bhfuil Gaelscoil den chéadscoth againn anseo cois Feoire, um an dtaca seo.
Ní gá a rá gur chuir mé fhéin suim, agus dhá shuim, sa Ghaelscoil chéanna sin, ó bunaíodh í, agus is maith is cuimhin liom an lá ar thug mé cuairt ar an scoil chéanna sin, agus í faoi lán-tseol faoina Príomh Oide, Gobnait Ní Choitir, agus is cuimhin liom fós an t-ionadh a bhí orm, nuair a chuala mé na chéad-daltaí sin ag spalpadh Gaeilge go líofa, agus gan ach tamall gearr caite acu ag freastal ar an nGaelscoil an t-am sin. Chuireadar seó ar siúl dom, ar an toirt, cé nach raibh fhios acu, roimh ré, go raibh mé le bualadh isteach chucu, in aon chor. B’in mo chéad chuairt ar Ghaelscoil Osraí, ach ón lá sin amach, bhí áit speisialta bainte amach ag an scoil sin im chroí istigh. Ní call dom a rá gur thug mé cuairt orthu, ó am go ham, san idirlinn, agus fiú nach raibh mé im Dhaidí na Nollag acu, uair nó dhó, freisin! Cé nach raibh na seomraí réamh-dhéanta céanna sin thar mholadh beirte, ag an am gcéanna, bhain idir dhaltai agus oidí leas astu, nuair nach raibh a mhalairt ar fáil dóibh, agus deineadh an Ghaeilge a mhúineadh iontu chomh maith is a d’fhéadfaí í a mhúineadh i bhfoirgneamh den scoth, sea, agus chuireadar daltaí den scoth ar fáil do Choláiste Pobail Osraí, nuair a tháinig an scoil sin ar an saol, in am tráth. Níl dabht ar domhan, ach go bhfuil ag éirí thar na bearta le múineadh agus le cothú na Gaeilge, sa dúiche seo, agus déanann an Ghaelscoil s’againne a cion fhéin den obair sin. Nár laga an Rí iad sna blianta atá romhainn amach, agus gura seacht fearr a bheas siad sna blianta atá le teacht.
Tharla áfach, gur tuigeadh, ar ball, do dhaoine áirithe, go raibh gá i gCill Chainnigh le foirgneamh buan, le tinteán dá gcuid fhéin a chur ar fáil do lucht na scoile LánGhaeilge sin, agus chuige sin, cuireadh feachtas ollmhór ar siúl, le suíomh oiriúnach a cheannacht agus le bunscoil LánGhaeilge a thógail ar an suíomh sin. Ar deireadh thiar, d’éirigh le lucht an fheachtais sin suíomh oiriúnach a cheannacht ó Pharóiste Phádraig, anseo ar an Loch Buí, i mbéal an dorais ag seanscoil na seomraí réamh-dhéanta. Seo mar a chuirtear e sa leabhrán a luaigh mé thuas….
“Chas an tAire Oideachais agus Eolaíochta, Micheál Ó Máirtín, an Chéad Fhód i mBealtaine 1998.
Don Scoilbhliain 1998/99 bhí orainn bogadh go dtí Aonad na nGasóg ar Bhóthar Dhroichead Bhinéid, fad a bhí tógáil an fhoirgnimh nua ar siúl. I Meán Fómhair 1999, bhogamar isteach san fhoirgneamh álainn, nua. Is lá an-stairiúil é inniu i saol na Gaeilge, agus i saol oideachas LánGhaeilge i gCill Chainnigh. Tá bród orainn ar fad go bhfuil an lá seo sroichte againn. Buíochas do chuile dhuine a chabhraigh linn.
“Beatha teanga í labhairt”, agus cinnte tá an Ghaeilge beo beathaithe i nGaelscoil Osraí.”
Fair play dhóibh uilig, a chonách sin orthu, agus go maire siad uilig a nuaíocht.
Ach le filleadh ar an gcuairt úd a thug mé ar an nGaelscoil nua, ar na mallaibh…D’fháiltigh an Príomh Oide, Micheál Máirtín, go Ceallach romham Shuíomar tamall, ar dtús ina oifig néata, fhairsing, agus nuair a bhí ár gcomhrá déanta againn, thug an Príomh Oide ar chuairt na scoile mé. Ó, a Thiarna! nach mór idir scoil álainn an lae inniu, agus seanscoil úd na seomraí réamh-dhéanta? Bhí an foirgneamh dea-dheartha, dea-dhéanta, dea-mhaisithe seo, lán d’atmosféar Gaelach, nó bhí idir phictiúir agus fhógraí, a bhí crochta go flúirseach ar bhallaí agus ar chláir, ag fógairt do chách, go raibh meas ar an gcéad teanga oifigiúil, sna bólaí sin. Bhí an scoil leagtha amach mar a d’iarrfadh do bhéal fhéin í a bheith, sé sheomra ranga ar ‘chaon taobh, agus halla breá fairsing istigh i lár baill, áit a d’fhéadfaí an scoil a chruinniú, ar ócáidí speisialta. I gcás na seomraí ranga, bhí a ainm fhéin ar chuile cheann acu, agus ní call dom a rá, go bhfuil siad ainmhnithe as seanríochtaí agus as sean-ionaid tábhachtacha i dtír seo na hÉireann fadó. Tá le fáil ansin, istigh i lár baill, Osraí, agus taobh lei, tá Caiseal. Ansin tá seomraí ainmnithe as Cruachan, Dal gCais, Corca Dhuibhne, Sceilig, Tír Chonaill, agus Breifne, agus ar an dtaobh eile den teach, tá Fotharta, Teamhair, Uisneach, Oirial, Dal Riada, Aileach agus Eamhain Mhacha. Tá seomraí eile, a bhfuil Múscraighe, Déise, agus Cairbre, orthu. Bhí seomraí beaga ansin freisin, le freastal ar ghrúpaí beaga, agus le deis a thabhairt do na múinteoirí feabhais a gceird fhéin a chleachtadh iontu. Istigh i lár baill, tá clós speisialta, mar a raibh an ghrian gheal ag spalpadh anuas orainn, clós é sin a thug spás oscailte isteach i gcroílár “Scoil na Gréine Gile”, mar adéarfá.
Amuigh ar chúl, bhí spás le cluichí a imirt, cluichí ar nós leadóige, agus ar thaobh na scoile, tá faiche imeartha, mar a bhfuil spás leibhéalta, réidh, le deis a thabhairt do chuile rang sa scoil ionad imeartha a bheith in áirithe dóibhsean amháin. Ní gá a rá, gur chuir an leagan amach sin uilig áthas ar mo chroí, nó tá deiseanna curtha ar fáil i nGaelscoil Osraí, do lucht foghlamtha trí Gaeilge, atá ar aon leibhéal, nó inchomórtais le haon rud atá curtha ar fáil dóibh siúd a dhéanann a gcuid foghlama trí Bhéarla, agus nach cúis áthais agus mórtais dúinn, a leithéid a fheiceáil anseo in ár measc, sa Loch Buí?
Anois, ní gá a rá nach bhfuil an scéal ar fad inste agam anseo, I ndáiríre, níl ach fíorbheagán de scéal na scoile sin inste anseo agam daoibh, ach ní fál go haer é sin, sa lá atá inniu ann, nó nach bhfuil a suíomh fhéin ar an idirlíon faighte anois ag Gaelscoil Osraí, sa chaoi go bhfuil ar chumas duine ar bith anois, chuile eolas faoin scoil fhéin, agus faoi dhúiche seo Osraí, a fháil amach trí bhualadh isteach chucu, ag http://homepage.eircom,net/~osrai
Le críoch a chur leis an bpíosa seo, déanfaidh mé tagairt amháin eile don leahrán álainn sin, a chuir an scoil ar fáil anuraidh agus oscailt oifigiúil na scoile nua á comóradh acu, nó ar chlúdach cúil an leabhráin sin, tá…Rosc na Gaelscoile, mar atá….
G a e l s c o i l O s r a í.
Gaelscoil Osraí, Gaelscoil Osraí,
Scoil na gréine gile.
Gaelscoil Osraí, Gaelscoil Osraí,
Grá mo chroí go huile.
.
Níl ár sárú mar dhaltaí le fáil
In Osraí na scéal is na ndán.
Ní bhímidne crosta gan chiall,
Ach muid dílis don scoil is dá riail.
.
Tá dhá véarsa eile sa Rosc sin, agus is dócha gurb é fáth a bhfuil an oiread sin suime agam fhéin ann, nó toisc gur mise a cheap is a chum an Rosc céanna sin, agus caithfidh mé a admháil, go gcuireann sé an-áthas orm a chlos, go gcantar an Rosc sin go rialta, murab ionann is an Rosc a chum mé do Choláiste cáiliúil áirithe sa Chathair Álainn seo ‘gainne! Ach sin scéal eile, do lá eicínt eile. An turas seo áfach, molaimse Gaelscoil Osraí, maraon lena foireann agus lena daltaí. Rath Dé orthu uilig, sna blianta atá romhainn amach.
.
*************
Peadar Bairéad.
*************
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Grianghraf mo Mháthar
.
Aghaidh chaoin chneasta mo mháthar
Ag breathnú go dáiríreach glé
Isteach idir an dá shúil orm,
T’réis blianta fada faoin gcré.
.
Aghaidh nár leag mé súil uirthi
le breis agus leathchéad bliain,
Ón tráth a roinneamar gaineamh bog bán lei
I Reilg na Croise, faoi chian.
Aghaidh a bhí nach mór clúdaithe
Faoi dheannach dhearmadach na mblain;
Aghaidh a bhí beagnach síobtha
Ag gaotha is ag gálaí gan chríoch.
.
Ach ansin, nuair a d’osclaíos-sa le fonn
Clúdach úd litir na rún,
Thit grianghraf glé úd na gcuimhní
ar chlár os comhair mo dhá shúl,
Tugadh srian ansin do na chumhní
A bhí glasáilte le fada gan bhrí
Ag blianta fánacha fuara
faoi screamh sobhriste na mian
.
.
Is anois is féidir liom athuair
Cuimhní a aoireacht go sámh,
Nuair a bhreathnaím idir an dá shúil,
Ar aghaidh chaoin chneasta mo Mham.
.
Is titeann ualach na mblianta
Siar agus síos go tóin poill,
Siúlaim go calma misniúil,
Is tarraingím dallóg’ na mblian.
.
Chun tosaigh liom anois agus feasta
Ag siúl cos ar chois leis an mbean,
A bhronn a bhfuil agamsa orm,
Is a d’ídigh í fhéin sa mbeart.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
` I mBéal an Phobail
Peadar Bairéad
.
Leabhar spreagúil
Léim an Dá Mhíle……………………………………………..2009
Le
Pádraig Ó Fiannachta…………………………………….€10.00
.
Gafa i ngéibheann idir dhá shaol, ceann acu thall, agus an ceann eile abhus, atá an sagart dáiríreach seo, an tAthair Pádraig Ó Fiannachta. Caitheann sé súil ghéar tríd an nghloine shioctha a scarann an dá shaol óna chéile, le spléachadh neamhshoiléir a fháil, ar úire agus ar ghlaise an fhéir atá ag fás go buacach ar an dtaobh eile, agus ar an lúchair bhuan atá curtha in áirithe dúinn ansin ag íobairt Fhear na Gailíle.
Críost linn
Chuir sé spéis i ndán le Micheál de Liostún, a foilsíodh, thart ar thriocha bliain ó shoin, agus ba é a dúradh i seoladh an dáin sin nó…
“Rugadh Íosa in Áth Dara.
Bhí teach a mhuintire ar an tSráid Fhada…”
Nach éasca, i ndáiríre, Críost a shamhlú beo beathaíoch inár measc, ó tharla gur tógadh muid i measc Críostaithe an Iarthair, breis is an deich mbliana is trí scór ó shoin, nó an t-am sin, chloisfeá Críost ag labhairt leat amach as béal na gcomharsan, Domhnach agus Dálach.
Dhá Mhíle Bliain!
Léim an dá mhíle bliain, ó thús na mílaoise seo, siar go dtí laethe Chríost, (No is mar cheiliuradh ar an Mílaois a cumadh an saothar seo a chéaduair.) Níl sa Léim sin i ndáiríre ach cupla truslóg, adeir an tAthair Pádraig linn.
Sa phíosa thuas, níl tagairt déanta agam ach do leath an tsaothair seo, nó téann aistriú fileata le Natalie Trump, taobh le taobh, le saothar Uí Fhiannachta. Saothar an tsagairt ar chlé, agus saothar Natalie ar dheis. Jesus in Dingle, a bhaist Natalie ar a leagan sise.
Turas chun an Tobair
Táim tar éis cupla turas a thabhairt ar an dtobar fíorálainn fíorGhaeluinne seo, a thochail na húdair ildánacha seo, agus tá mé meáite ar chupla cuairt eile a thabhairt air sul má dtí i bhfad, nó ní hé amháin go sásaíonn chuile chuairt acu mo chion ar theanga mo mhuintire, ach níos tábhachtaí fós, beathaíonn sé an dúil do-shásta, spioradálta, atá neadaithe sa chroí, agus san anam, istigh. Ní shásódh cuairt amháin mé. Caithfidh mé cosán a bhualadh chun an tobair dhothaomtha seo. Is mór an mhaise ar an leabhar é freisin na grianghrafanna agus na pictiúir dea-línithe a ghabhann leis. B’fhéidir gur mhaith leatsa triall a bhaint as?
Ach b’fhéidir gur chóir dom tagairt eicínt a dhéanamh don saothar fhéin.
I bhfoirm filíochta a chuirtear an saothar seo inár láthair, agus ní gá a rá, nach inné ná inniu a thosaigh an tAthair Pádraig ag shadhmadh focal ina ndánta sciliúla, ealaíonta, agus ní taise don iarracht seo é.
Íosa ag an gCé sa Daingean, a bhaisteann an file ar an gcéad chaibidil filíochta dá dhán, agus breathnaigh mar a chuir sé tús leis an alt filíochta seo.
“Ní os comhair an tsáipéil
A bhí Críost ag caint an lá úd
Ach thiar ag Bun Calaidh
Agus amuigh ar Cheann an Ché….”
Ainmníonn sé na daoine a bhí ar an bhfód don ócáid, daoine ón áit ba ea a mbunús. Bhí Aspail ann freisin, bhí Síomón agus Aindí beag i mbun a mbáid is a líonta. Bhí oíche caite acu ar thóir na scadán, ach ruball scadáin fhéin ní fhaca siad i rith na hoíche sin, agus anois bhí siad tagtha i dtír, suncaithe, sáraithe.
Ba ghearr gur thuig Íosa go bhféadfadh sé labhairt leis an slua, dá dtarlódh amuigh i mbád Shíomóin é.
Seanmóir á thabhairt
D’iarr sé ar Shíomón teacht i gcabhair air sa mhéid sin. Rinne. Agus thug Íosa Seanmóir uaidh as tochta an bháid sin.
Labhair Íosa leo faoi éisc agus faoi iascaireacht, rud a chuir ionadh ar dhaoine, nó nár shiúinéir é mac Iosaef? Nuair a bhí deireadh ráite aige, d’imigh na daoine, ach d’fhan na hiascairí, agus d’iarr Íosa orthu buaileadh amach píosa, “Agus déanaíg cor” ar seisean. Rinne siad mar adúradh leo, agus ba ghearr go raibh na líonta lán go scóig le héisc. Ghlaoigh Síomón ar Shéamas agus ar Eoin, agus ba é deireadh an scéil é nó go raibh…
“Na báid lán agus na líonta slán.”
Ag an bpointe sin, thuig Íosa go maith, go raibh Síomón gafa aige, agus go ndéanfadh sé iascaire fónta, ar ball, iascaire ar dhaoine.
Ina dhiaidh sin, déantar tagairt do eachtraí áirithe eile ó mhisean an Tiarna.
Clabhsúr
Le clabhsúr a chur ar a dhán, críochnaíonn an file an scéal dúinn trí thagairt a dhéanamh don Cháisc, agus don Aiséirí.
“Céad glóir le Dia!” arsa Síomón Peadar,
“Agus canaimis an Hallel.”
B’fhéidir nárbh olc an áit í seo, le críoch a chur lem’ smaointe fánacha ar Léim an Dá Mhíle.
.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
I mBéal an Phobail
Peadar Bairéad
Blood Brothers……………céadchló……………….2010
By
Josephine Cox…………………………………………€17.50
Ar mhaithe leis fhéin!
De thimpiste a tháinig mé ar an leabhar seo, ar na mallaibh. Caithfidh mé a admháil nár léigh mé tada leis an údar seo, cheana, ach dúradh liom, go mba scróbhneoir ar dóigh í, agus rinne mé rud ar an té a thug an chomhairle sin dom, agus chuir mé romham tabhairt faoin leabhar mór toirtiúil seo a léamh, nó tá breis is ceithre chéad leathanach ann, agus seacht gcaibidil déag, ó chlúdach go clúdach.
I mBlackburn Shasana a rugadh agus a tógadh an banúdar cáiliúil seo, agus dár lena lán, go bhfuil a cuid scéalta bunaithe agus léirithe aice, ar mhuabhrat ildathach na beatha. Féach mar adeir an t-údar fhéin faoin chaoi a bhfuil sí faoi gheaa ag ceird seo na scríbhneoireachta:-
“I could never imagine a single day without writing. It’s been that way since as far back as I can remember”
Bhail! Tá a chuma sin uirthi, nó níl dabht ar bith ann ach go bhfuil cumas scéalaíochta neadaithe go smior na gcnámh inti.
Cnámha an scéil
Ach, céard faoin scéal fhéin?
B’fheirmeoirí iad Tom agus Nancy Arnold, beirt a d’oibrigh go crua dícheallach chuile lá dá saoil. Thóg siad beirt mhac, beirt, ar bheag an chosúlacht a bhí acu lena chéile, nó ba dhuine cam, leithleach, brúidiúil, é Frank, agus ba dhuine deas, séimh, comharnúil é Joe. Sa chomharsanacht chéanna mhair clann eile, muintir Jacobs, dream a bhí i bhfad níos deisiúla na muintir Arnold, ach dá ainneoin sin, ba le Frank Arnold a thit iníon mhuintir Jacobs, Alice, i ngrá. Bhí Frank lán tsásta lena mhargadh, nó tuigeadh dó, go mbeadh airgead mhuintir Jacobs taobh thiar de, agus go gcuirfeadh sin ar a chumas feirm ar dóigh a cheannacht, ar ball. Ba thomhas é sin ar mhéid a ghrá do Alice Jacobs! Ar deireadh, tháinig an lá a raibh lámh agus focal eatorthu, agus ar an ócáid sin, thit Joe, an mac eile, i ngrá le Alice, ach ó thuig seisean cúrsaí, shocraigh sé glanadh leis amach as an áit, le deis a thabhairt dá dheartháir Frank, a aire iomlán a dhíriú ar Alice.
Cuireadh ainm ar an lá
Ar ball, cuireadh ainm ar an lá, agus tugadh cuireadh do Joe filleadh abhaile, le go seasfadh sé lena dheartháir ar ócáid a phósta. Bhí go maith. Deineadh sin agus bhí chuile shocrú déanta, agus chuile shórt reidh acu, ach, ar an oíche roimh an pósadh, tharla go raibh Joe ag tabhairt aire do cholúr gortaithe, amuigh sa scioból, agus cé thiocfadh isteach sa scioból ag an tráth cinniúnach sin ach Alice. Bhuel! Ba ghearr gur tuigeadh don bheirt acu conas mar a bhí cúrsaí eatarthu. Tuigeadh do Alice go raibh botún ollmhór á dhéanamh aici, agus go raibh sí leis an bhfear contráilte a phósadh, agus tuigeadh do Joe, go gcaillfeadh seisean grá a chroí. Bhail! An gá dhom pictiúr a tharraingt daoibh? Tharla ar tharla! Ach ag an am gcéanna, tuigeadh don bheirt acu, nach raibh an dara rogha acu, ach Plean A a chur i gcrích. Ach, bíodh gur cheap mo bheirt nach bhfaca éinne iad, “in flagrante”, mar adéarfá, ach bhí breall orthu, agus níos measa fós, tugadh leide do Frank faoi mhí-dhílseacht na beirte.
Chuathas ar aghaidh leis an bpósadh áfach, agus oiche sin na bainise, agus an lánúin nuaphósta ag caitheamh na hoíche sin i dteach scoite, in áit iargúlta, bhain Frank a dhíoltas amach, agus é ag iarraidh ar Alice bhocht ainm an fhir a insint dó. Ba bheag nár mharaigh sé í, mar nuair a bhí Frank críochnaithe lei, ní raibh inti ach an dé, ach bhí a raibh uaidh, faighte amach ag Frank. Go gairid ina dhiaidh sin, d’ionsaigh an Frank céanna Joe agus a athair freisin, agus ba bhocht an bhail a bhí orthusan nuair a bhí sé críochnaithe leo.
Cábla ildualach
Ag an bpointe sin, chuaigh Frank ar a choimeád, agus chuaigh an triúr eile chun an ospidéil. Scathamh ina dhiaidh sin, fuair Alice amach go raibh sí ag iompar cúpla. Cérbh é an t-athair? Frank nó Joe? Agus céard a tharla ina dhiaidh sin?
Bhuel, níl fúm an chuid eile den scéal corraitheach seo a insint dhuit anseo, ach tá mé ag ceapadh, go bhfuil seans maith ann, go mbainfeá fhéin taitneamh, agus toit, as an scéal corraitheach seo a léamh dhuit fhéin, ó thús deireadh, féachaint cén chaoi ar éirigh leis an údar snáitheanna uilig an phlota a fhí ina chéile le cábla taitneamhach mealltach, ildualach a shníomh astu.
Súil agam go mbainfidh tú taitneamh as.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
I mBéal an Phobail
Peadar Bairéad.
“Séimí” ar an Warpath!
Thíos sa Smugairle Róin isea bhíomar, mé fhéin agus Séimí a’ Droichid, an oíche faoi dheireadh. Istigh i gcailleach* dheas, teolaí, a bhíomar, agus muid ag iarraidh cúl a chur ar an tart diabhalta a bhí dár gcrá, an oíche chéanna sin. Bhí clár á chraoladh ar an raidió póca, taobh linn, agus láithreoir aithnidiúil ar a dhícheall, ag iarraidh cos i bpoll a chur le clú pholaiteoir áirithe. Chuir Séimí s’againne cluas le héisteacht air fhéin. Tháinig muc ar gach malainn leis, Dhearg sé suas go bun na gcluas, agus ansin, thug rúid faoin raidió beag, gur chaith sé i gcoinne an fhalla é, rud a chuir deireadh obann le hionsaí úd an láithreora sin!
“Níl bealach ar bith eile le fios a bhéasa a mhúineadh do na dailtíní sin, nó ní thuigeann siad tada eile ach cumas an éisteora le srian a chur orthu, agus gobán a chur iontu.”
Free Speech ?
“Ach a Shéimí, nach gceapann tú go bhfuil sé de cheart ag na láithreoirí céanna sin a dtuairimí a nochtadh ar an ngléas sin?”
“Tá, agus níl. Cinnte níor chóir d’éinne a gcead cainte a bhaint díobh, ach ag an am gcéanna, ní thugann sin cead dóibhsean a rogha rud a rá, nó caithfidh siad cearta na n-éisteoirí a cur san áireamh freisin, agus tá de cheart ag an éisteoir nach gcuirfeadh an láithreoir a ladar isteach in ábhar atá thar a thuiscint. Nach minic a chloiseann tú láithreoir acu ag spalpadh leis faoi chúrsaí Creidimh, abair, agus é soiléir don dall fhéin, nach bhfuil tuiscint dá laghadh aige ar an ábhar céanna sin. Sea, agus chomh maith le sin, nach minic a chloiseann tú fear acu ag tabhairt faoi pholaiteoir eicínt, nó faoi Pháirtí Polaitíochta áirithe, agus iad ag iarraidh a gclú agus a gcáil, a mhilleadh agus a bhascadh, beag beann ar an bhfírinne, nó ar dhearcadh an phobail.”
Cut and Thrust!
“Ach, a Shéimí, nach cuid den saol é sin, na laethe seo, agus nach saibhríonn sé beatha an phobail na smaointe úd uilig a chur i mbéal an phobail? Agus nach bhféadfá a rá nach bhfuil ann ach an “Cut and Thrust” úd, a mbíonn Mártan an Tairbh ag spalpadh faoi chuile bhabhta”
“Thabharfá cead do na boicíní sin ionsaí dá leithéid a dhéanamh ar na Teachtaí a thoigh an pobal s’againne i dtoghchán, agus a fhios ag an saol mór nach bhfaigheadh na boicíní céanna sin mórán vótaí, dá raghadh siadsan san iomaíocht, lá an toghcháin. Tá de cheart acu díospóireacht a chur ar bun faoi na cúrsaí sin, ach má tá fhéin, tá dualgas orthu an dá thaobh den scéal a leagan os comhair an phobail, agus sa tslí chéanna, bheifeá ag súil go dtabharfadh siad Cothrom na Féinne do Chreideamh ar bith a ndíreodh siad aghaidh a gcraois air.”
“Ach, nach ndéanann siad a leithéid? a Shéimí.”
You’ve got to be Joking!
“Ag maghadh fúm atá tú, an ea? Nach bhfuil a fhios ag madraí an bhaile fhéin go bhfuil láithreoirí áirithe ansin, agus nach sásaíonn tada iad chomh maith le hionsaí a dhéanamh ar Chaitlicigh, ach go háirithe.”
“Ach nach bhfuil na hionsaithe céanna sin tuillte,. agus tuillte go maith, uaireannta, ag an eagraíocht chéanna sin?”
“B’fhéidir go bhfuil, agus b’fhéidir aris, nach bhfuil, ach an dtugann sin lánchead do na láithreoirí a luaigh mé thuas, a racht a ligean uirthi? Céard faoi Chothrom na Féinne? agus céard faoi sheans cothrom a thabhairt don eagraíocht sin, a taobh fhéin den scéal a chur i láthair, agus a clú a chosaint, os comhair an phobail?”
“Ach, cheap mise go dtugtar lánchead don eagraíocht chéanna sin a taobh fhéin de chuile scéal, a chur inár láthair.”
A Terrorist ?
“An raibh tú ag éisteacht leis an gclár, ar na mallaibh, inar cuireadh Íosa Críost fhéin i gcomparáid le sceimhlitheoir, agus a fhios ag chuile dhuine nár dhuine dá leithéid é. An raibh éinne eile ansin, ar an gclár, leis an dtaobh eile den scéal a chur inár láthair? Bí cinnte nach raibh. Ní raibh srian ar bith ar an láithreoir céanna sin, ach lánchead aige, a rogha rud a rá faoi, rud a chuirfeadh mí-shásamh, agus fearg, fiú, ar Chríostaithe. Níor chóir dealbhbhriseadh dá leithéid a cheadú ar chlár ar bith, nó tá eisteoirí amuigh ansin, a bhfuil a gcroí sáite san Eaglais chéanna sin.
Ach, an bhfeiceann tú an clog? Tá sé thar am agamsa bheith ag bogadh. Maróidh Naipí mé! Slán go fóill.”
Chuir mé fhéin mo bheannacht leis, go dtí an chéad bhabhta eile. Agus mar a fheiceann tú, bíonn a chiall fhéin ag Séimí s’againne.
( * cailleach = snug )
English 
Gaeilge