by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
SEO SLÁINTE NA BÓ….. 4
(This week, we take a look at the place of the cow, in Erris, in the youth of the last century.)
–Seo anois ‘Cuid a Ceathair’ den tsraith aisti seo. Tá súil agam go mbainfidh tú taitneamh as.
–
Leigheasanna nua-aimseartha.
B’annamh a thagadh fear feasa ar chuairt chugainne. Bhí Daid s’againne ró-‘with it’ mar adéarfá. Ach mar sin fhéin, chuirfeadh sé fios ar dheartháir a chéile le graithí áirithe a dhéanamh
–Coilleadh, mar shampla. Bhíodh trua an domhain againne, gasúir, don bhullán nua-dhéanta. Obráid simplí go leor a bhí i gceist.
–Rásúr, gearradh, coilleadh, glanadh, agus boladh láidir díghalraitheach an ‘Jeyes Fluid’, agus b’in sin. Bhí an gnó déanta, agus mh’anamsa nár dhair bullán acu sin aon bhó riamh.
–Is fearr rith maith ná…………….
–Nach orainne gasúir a bhíodh an faitíos, nuair a deireadh m’uncail, tar éis na hobráide… “Déarfainn go bhfuil sé in am againn jab a déamamh ar na gasúir seo, ó tharla go bhfuil na rópaí agus an rásúr anseo anois againn”
–“D’fhéadfadh an ceart a bheith agat, a Sheáin, ach nár chóir breathnú orthu i dtosach?”
–“Ó, Muise! tá an ceart ar fad agat. Gabh isteach anseo……”
–Bhuel, a dhuine mo chroí, ni fhanaimis lena thuilleadh a chlos. Thugaimis do na bonnaibh é, agus srian ní tharraingíodh muid go mbíodh cupla míle slí eadrainn fhéin agus diabhal úd an rásúir!
–Ag briseadh a gcroí ag gáire fúinn a bhíodh na cleasaithe. Ach sin scéal eile ar fad do uair éigin eile….
Bhíodh súil againn ar na bulláin choillte sin ar feadh míosa ina dhiaidh sin, go dtí go mbíodh siad cochall-chneasaithe arís. Gnó eile a dhéanadh an fear céanna sin, nó gairleog, agus púdar dubh air, a chur isteach i ngualainn ghamhna. obráid shimplí go leor a bhí anseo. Bheadh an ghamhain sa stábla, agus ghearrtaí an craiceann sa ghualainn, agus dhéantaí póca beag faoin gcraiceann, agus isteach sa pháca sin chuirtí píosaí beaga gairleoige. An díghalrán céanna arís, ansin, dhúntaí an gearradh le tearra te, leáite, faoi mar a chuirfeá ar churrach. Cosaint ba ea é seo ar an ngalar crúb is béil. Obráid bheag amháin eile, agus beidh mé críochnaithe le m’uncail, le fear an rásúir. Uaireannta d’fheicfeá bó agus í bacach. Loscadh buaile ba chúis le sin. Ní raibh leigheas ar bith ar an loscadh céanna sin ach é a ghearradh le rópa a tharraingt idir ladhracha na bó , arís, dheallródh sé go raibh Daid sásta le toradh oibre agus scile fhear an rásúir.
Scileanna eile
Bhí cupla scil eile ag Daid nó ba bheag duine sa pharáiste a bhí inchurtha leis ag tógáil bó as díog, agus geallaimse dhuit é, go mba riachtanach, amach is amuigh , an scil chéanna sin im bhaile-se, an uair úd, mar bhí poill phortaigh, agus díoga doimhne, ró-fhlúirseach ar fad ann. Nuair a raghadh bó i ndíog, chuirtí fios ar chabhair. Thógadh Daid spád agus rópa leis. Ansin dhéanaidis an díog a leathnú, agus dhéanaidís an rópa a oibriú isteach faoi bholg na bó. Agus ansin théidís ag obair, agus fear na bó fhéin faoin eireaball! agus ba ghearr go mbíodh an bhó bhocht ardaithe acu as an ndíog, nó as an bpoll portaigh ina raibh sí sáinnithe.
Thógaidís an bhó amach agus í ina líbín fliuch, báite. Áthas ar gach éinne. An bhó á tiomáint abhaile. Ní fhaca mé cás riamh nár éirigh leo an bhó a ardú amach as an bpoll, cé go mbíodh sé dian go maith orthu, uaireannta
Mh’anamsa, ach go raibh scil níos fearr i bhfad ná an scil sin ag Daid, sé sin, dá raghadh bó dá tachtadh, trí thurnap, nó fata, a shlogadh, arís chuirtí fios ar chabhair. Raghadh Daid chomh maith le duine. Ní thógfadh sé leis an tursas seo ach giúirléid amháin, sé sin, an sean tlú. Chuirfeadh sé an tlú isteach i mbéal na bó, agus cheanglaíodh sé le sreang é, ansin, agus beirt nó triúr i ngreim i gceann na bó, ropfadh sé a lámh tríd an tlú agus isteach i gcraos na bó. Bhéarfadh sé greim ar an bhfata, agus b’in sin. Tharraingíodh sé aníos an fata. Uaireanta, bhíodh an fata imithe ró-fhada siar ar fad, agus sa chás sin, siar a chuirfeadh sé an fata, agus b’in bó eile sábháilte, agus scéal beag eile ríofa isteach i mbéaloideas an bhaile.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Spiorad an Spóirt.
Nach iontach go deo é an sport, mar chaitheamh aimsire, mar thógáil anama, agus mar leigheas ar an ngalar dubhach. Nuair atá duine gafa i líon an spóirt, cuirtear a anam faoi gheasa, agus a chorp faoi dhraíocht, agus saortar a spiorad, ó bhuarthaí greamaitheacha an tsaoil anróitigh seo. Nach cuma, i ndáiríre, cén cineál cluiche atá idir chamáin againn, cluichí aonair nó cluichí foirne, chomh fada is a ghlacann an duine daonna fhéin páirt in imirt an chluiche sin, mar imreoir, nó mar dhuine den lucht féachana. Ní hé mo thuairim go mbíonn an tionchar céanna ag cluichí cartaí nó ag cluichí boird orainn, is a bhíonn ag na cluichí ina nglacann daoine daonna fhéin páirt iontu. B’fhéidir go gcuirfeá spéis i gcluiche cúig fichead, nó i gcluiche táiplise, ach ní chuirfeadh sé faoi gheasa thú, faoi mar a dhéanfadh cluiche iománaíochta, nó cluiche peile. I ndáiríre, is iad na cluichí foirne is mó a imríonn a ndraíocht orainn, go háirithe, ár gcluichí náisiúnta fhéin, nó labhrann siadsan le smior na gcnámh istigh ionainn, toisc gur chuid inmheánach, doscartha, dár n-anam iad. Mo chuidse de, bhain mé taitneamh nár bheag as cluichí a imirt le linn m’óige, bíodh anois nárbh aon saineolaí sna cúrsaí sin mé, ag an am gcéanna, níorbh aon iománaí ar an gclaí mé, ach oiread.
Mo Chuidse de .
Mar a d’inis mé dhaoibh go minic cheana, ba léann an tsagairt a cuireadh ormsa, agus dá bhrí sin, bhaintí úsáid as na cluichí le smacht a fháil ar ár gclaonta míchuibheasacha, agus le Cothrom na Féinne a chleachtadh, ar bhealach nádúrtha. Anois, bíodh nach i gcónaí a chuirfhinn na prionsabail úd, a d’fhoghlaim mé sa Chliarscoil, i bhfeidhm, ag an am gcéanna, sin iad na prionsabail a mbainim fhéin úsáid astu, mar shlat tomhais, agus mé ag iarraidh breith a thabhairt ar lucht spóirt an lae inniu. Ná síltear anois nach mbainim taitneamh agus spraoi as bheith ag breathnú ar chluichí á n-imirt, go háirithe na cluichí foirne, bíodh go mbíonn mo chroí sáite freisin i nGalf agus i Leadóg, cluichí a bhraitheann ar an nduine aonair, tríd is tríd.
Ach, b’fhéidir anois, go gcuirfeá ceist orm faoi chluichí an lae inniu, An mbainimse taitneamh astu? nó an gceapaim go ndéantar iad a imirt ar mhodh spóirtiúil, fearúil, nó banúil, de réir mar a oireann? An dtugtar Cothrom na Féinne d’imreoirí na gcluichí céanna sin?
Spórt faoi Láthair ?
Mar adeireadh an tseandream fadó, is fusa go mór ceist a chur ná ceist a fhreagairt, agus nach deacair an seanfhocal céanna a shárú? Ach má sea fhéin, caithfear tabhairt faoi na ceisteanna sin a fhreagairt go díreach, macánta.
Leis an gceist a fhreagairt i gceart, is dócha go mbeadh ar dhuine a rá, go bhfuil difir mhór idir na cluichí gairmiúla agus na cluichí amaitéaracha, nó glactar le caighdeán faoi leith sna cluichí gairmiúla, toisc nach ar son an spóirt amháin a imrítear na cluichí céanna sin. Is é bun agus barr na himeartha sin nó buachaint, ar ais, nó ar éigean. Sea, agus mura bhfuil bealach spóirtiúil le scór a stopadh, ansin glactar leis, go coitianta, go bhfuil sé ceadmhach, feall gairmiúil, mar a thugtar air, a dhéanamh. Má fheiceann an Réiteoir an feall sin, gearrfaidh sé pionós, de shaghas amháin, nó de shaghas eile, ar fhear déanta na coire, agus sin sin. Anois, sna cluichí Náisiúnta, amaitéaracha, toisc gur ar son an spóirt a imríonn na himreoirí, bítear ag súil le cineál eile caighdeáin ar fad iontusan, agus i gcás imreora a bhfuil fuadar scórála air, ní ghlactar leis go bhfuil sé ceadmhac feall gairmiúil a dhéanamh air. Ionann sin is a rá, mura bhfuil ar chumas an chosantóra, an t-imreoir sin a stopadh, de réir rialacha an spóirt, ansin, ba chóir dó scaoileadh leis, nó bhí bua imeartha faighte aige ar an gcosantóir sin. Sea, mh’anam, agus má stoptar an t-imreoir sin, go fealltach, ionann sin is a rá nár tugadh Cothrom na Féinne dó, agus murar tugadh, briseadh rialacha an spóirt, go hoscailte, agus go náireach, freisin.
Tá sin go breá, ach an mar sin a imrítear na cluichí amaitéaracha ar ár bpáirceanna imeartha, lá i ndiaidh lae, agus seachtain i ndiaidh seachtaine? Bíodh trí splaideog céille agat, a mhac! Nó cá raibh tú aimsir na súl? Nach bhfeiceann tú na buillí fill a thugtar don té a fhaigheann scór, mar fholáireamh dó, gan a leithéid a dhéanamh arís, agus nach bhfeiceann tú freisin, faoi mar a bhuailtear an t-imreoir maith, len é a cheansú, agus a smachtú. N’fheadar ar fhoghlaim ár n-imreoirí an iomarca ón bPeil Astráileach, agus ó iompar agus ó bhullaíocht na n-imreoirí céanna sin, ach arís, caithfear a thabhairt faoi deara, gur imreoirí gairmiúla iad an peileadóirí Astráileacha céanna sin.
Agus Tuige ?
Agus tuige? adéarfadh duine, b’fhéidir, tuige a tharlaíonn a leithéid?
Chuile thuige, nó imrítear na cluichí amaitéaracha anois faoi mar ba cluichí gairmiúla iad. Déantar diantraenáil ar na himreoirí amaitéaracha, sa lá atá inniu ann, agus bíonn siad cíocrach, díocasach, teanntaithe suas, le bua a bhreith ar a gcéilí imeartha ar an lá, ar ais, nó ar éigean. Breathnaigh ar na himreoirí seo sul má chaitear an chaid, nó an sliotar chucu isteach in aon chor, agus tuigfidh tú cad chuige a bhfuilim. Tá siad ansin sna píobáin ag a chéile, iad ag soncáil a chéile, ag imirt faltanais ar a chéile, ag brú, ag priocadh, ag bulaíocht, agus chuile chleas eile faoi luí na gréine á n-imirt acu, le léiriú dá gcéile imeartha, go bhfuil siad níos láidre, níos contúirtí, níos dainséirí, mar dhuine, ná eisean, cuma sa tsioc faoina mháistreacht ar scileanna an chluiche. Agus ní he sin amháin é, ach leanann an cineál sin iompair tríd an gcluiche ar fad, chuile iarracht á dhéanamh le bua a bhreith ar an bhfear eile, ní hamháin trí mháistreacht i scileanna na himeartha, ach trí bhealach ar bith eile, taobh istigh, nó taobh amuigh den mháistreacht chéanna sin, sea, agus nach beag an drugall a bhíonn ar imreoirí áirithe buille fill a bhualadh, amannta. Breathnaigh freisin ar iompar na mbuaiteoirí, i ndeireadh na himeartha thiar. Nach minic a chaitheann siad a ndúthracht ag déanamh comhghairdis lena chéile, in ionad comhbhrón a dhéanamh lena gcéilí imeartha. Anois, ná síltear go bhfuilim ag maíomh anseo, gur mar sin a tharlaíonan chuile bhabhta a theann foirne amaitéaracha ag imirt, nó ní mar sin atá, Bheadh ar dhuine ar bith a rá, go n-imríonn bunús na bhfoirne, agus na n-imreoirí, go fearúil, féaráilte, onórach, agus go léirionn siad meas agus ómós dá gcéilí imeartha, agus go gcraitheann siad lámh leo, go carthannach, cairdiúil, i ndiaidh an chluiche, ach nach ar an dream eile a dhírítear ár n-aird, go minic. Sea, agus mar bhuille scoir, ba mhaith liom comhghairdeas a dhéanamh le lucht imeartha rugair, nó, bíodh go ndéanann siad a chéile a leathmharú i rith an chluiche, tagann siad le chéile, go cairdiúil, fearúil comharsanúil, ag deireadh an chluiche, agus tógann a leitheid mo chroíse, ach go háirithe.
Oscailt Súl !
Anois, b’fhéidir nach dtabharfadh éinne aird dá laghad ar alt mar seo, ag an am gcéanna, ba chóir dúinn uilig, caighdeán ár gcluichí a chur sa mheá, corruair. B’fhearrde go mór ár gcluichí a leithéid a dhéanamh go rialta!
.
****************
Peadar Bairéad.
****************
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Súile díshramtha!
Peadar Bairéad
Tharla gur léigh mé píosa le John Waters in eagrán an 15ú Nollaig 2013 den ‘Irish Mail on Sunday’, agus caithfidh mé a rá, gur bhain an píosa céanna sin stangadh asam. Anois, bíodh go léim colún John minic go leor, agus bíodh freisin, nach go ró-mhinic a aontaím go huile is go hiomlán leis, ag an am gcéanna, caithfidh mé a admháil, an babhta seo, gur chuir sé roinnt áirithe fíricí ar mo shúile dhom, rud a chuir cúl ar na sramaí úd a bhí dom’ dhalladh, le tamall de bhlianta anuas, nó tuigeadh domsa, go nuige seo, nach raibh tír ar domhan inchurtha leis an dtír s’againne, ar a ionracas, ar a dáiríreacht, ar a tuiscint ar oilithreacht álainn an daonnaí trí ghleann seo na ndeor, sea, agus ar a grá do na h-ealaíona agus don litríocht.
Céard tá i gceist agam, an ea?
Bhuel! tá seo, go bhfuil mé ag ceapadh, go raibh an dearcadh náisiúnta céanna agam fhéin agus ag John feadh na mblianta, agus tuigtear dom freisin, nach bhfuil a aire siúd dírithe go hiomlán aige ar imeachtaí an tsaoil seo, ach nuair a dúirt sé amach go neamhbhalbh, go bhfacthas dó, go raibh an tír s’againne truaillithe go smior, agus go mbeadh sé deacair gan cur leis an dearcadh céanna sin, bhí orm a admháil go raibh mám maith den bhfírinne á léiriú aige don té a raibh súil amháin, fiú, aige ar imeachtaí na tíre seo le tamall de bhlianta anuas. Breathnaigh mar a chuir John Waters fhéin é, ina alt san ‘Irish Mail on Sunday’…
“But this week I’ve had pause for thought. There’s something deeply rotten in this country now and it’s scarcely possible to overstate it. The saga of the Central Remedial Clinic must surely have sickened every stomach in the land. It certainly sickened mine.”
Lag, lofa, lúbach.
.
B’in an rud a bhain na sramaí dá shúile dó, ach nuair a bhreathnaigh sé thart air, tuigeadh dó, go raibh na colúna teanna úd, a raibh ár bpobal ag brath orthu, go raibh roinnt acu lag, lofa, lúbach, bíodh go raibh cúram na n-easlán glactha ag cuid acu mar dhualgas orthu fhéin. Éist le John arís, tar eis don lofacht seo uilig a bheith tagtha aniar aduaidh air…
“The rot, is seems, has no end. This past week has told us that we have no idea how deep it goes and no reason to be hopeful that it has any limits at all.”
Céard a tharla in aon chor do na físeanna uaisle úd a spreag bunaitheoirí ár
Stáit, agus na físeanna a bhí, faoi mar a cheapamar, mar réalt eolais ag chuile
dhuine dár muintir agus muidinne ag fás aníos in óige an Stáit seo? Is é mo thuairim fhéin go bhfuil said folaithe ansin i gcroí na cosmhuintire fós, ach iad a bheith maolaithe roinnt, agus loinnir na hóige caillte acu.
Aingil ar thalamh!
Ba é an dearmad ba mhó a deineadh i dtús báire, nó gur glacadh leis, go mba Aingil ar thalamh iad ’chuile dhuine dár muintir, agus go ndéanfadh siad an rud cheart, chuile bhabhta, go háirithe dá mbeadh dlíthe ag feidhmiú mar réalt eolais dóibh. Bhí breall orainn sa mhéid sin áfach, nó is beag maitheas atá sna dlíthe sin, mura bhfuiltear sásta féachaint chuige, go gcoimhlíontar iad. Más mar sin atá, agus is cosúil gurb ea, bhail! ní bheidh leithscéal ar bith againn feasta, Cuirimis chuige mar sin, mar phobal aontaithe, agus féachaimis chuige, go gcuirfear na dlíthe úd i bhfeidhm, agus má dhéanann, ní bheidh caill ar bith orainn sna laethe atá romhainn amach.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
faoi gheasa, spellbound; cnámharlach an sceil, the outline of the story; próiseálaí focal, wordprocessor; trí vóta sreamacha, three miserable votes; seirbhísí eadrána, lobbying services; rógaire, rascal; na cosa a bhreith leis, to escape.
.
I mBéal an Phobail
.
The Broker by John Grisham
Peadar Bairéad
.
Another Bestseller
Seo an seachtú úrscéal déag ó pheann líofa an údair ildánaigh Mheiriceánaigh seo, sea, agus is féidir liom a rá, gur scríobh mé fhéin píosa faoi chuile cheann acu sin, anseo i mBéal an Phobail. Chuir mé suim ó thús i saothar an údair seo, nó tuigeadh domsa, ach go háirithe, go raibh ar a chumas mé a chur faoi gheasa, le clisteacht a chuid scile i mbun scéalaíochta, agus ní taise don leabhar seo é, ach oiread, nó mhothaigh mé ó thús, go raibh mé gafa faoi gheasa aige, go dtí go raibh an deoir deiridh fáiscthe agam as an scéal fíorshuimiúil seo .
He Studied Law First
Ní call dom a rá anseo, go ndeachaigh John Grisham le dlí i dtosach báire, agus biodh gur ar an spiadóireacht idirnáisiúnta, agus ar ghléasanna soifistaiciúla, leictreonacha, a chrochann sé cnámharlach an scéil seo, admhaíonn an t-údar fhéin, in “Author’s Note” ag deireadh an leabhair, admhaíonn sé nach mór in aon chor é, a scil sna cúrsaí céanna sin, agus dá chruthú sin, deir sé linn, gur scríobhadh chuile cheann dá chuid leabhair, go nuige seo, ar sheanphróiseálaí focal, atá trí bliana déag d’aois, faoin am seo, agus admhaíonn sé duinn, gur beag a scil i láimhseáil an mheaisín seo, agus admhaíonn sé freisin, go bhfuil chuile chosúlacht ar an scéal, go mbeidh deireadh lena ré mar scríbhneoir, nuair a shíothlóidh an próiseálaí céanna focal sin! Bíodh a fhios agat, adeir sé linn, nach bhfuil sa scéal ar fad ach fiannaíocht agus cumadóireacht, agus má tá tada sa scéal atá i ngar don bhfírinne, bhuel, is dócha gur thrí dhearmad e! B’fhéidir gur chóir dom, ag an bpointe seo, tagairt a dhéanamh do chupla ceann dá úrscéalta cáiliúla, le tú a chur sa phictiúr, mar adéarfá. Agus nach bhfuil a fhios ag madraí an bhaile fhéin, gur deineadh scannán de roinnt áirithe dá úrscéalta, cheana féin, leabhair ar nós. The Firm, The Pelican Brief, The Client, The Chamber, The Last Juror, agus tuilleadh.
To work then!
Ach nach bhfuil sé thar am agam, rud eicínt a rá faoin úrscéal corraitheach, teannasach seo. Ní gá dhom a rá, gurb é seo an leabhar is déanaí dá chuid, leabhar a cuireadh i gcló den chéad uair, sa bhliain seo, 2005, agus leabhar a bhfuil blas agus boladh an aonú haois fichead air, ó thús deireadh. Féach mar a chuireann sé tús lena scéal……
In the waning hours of a presidency that was destined to arouse less interest from historians than any since perhaps that of William Henry Harrison (thirty-one days from inauguration to death), Arthur Morgan huddled in the Oval Office with his last remaining friend and pondered his final decisions.
Sea, mh’anam, caithfidh nár éirigh go ró-gheal leis an Uachtarán Morgan, agus dár ndóigh níor tugadh an dara deis dó na Stáit Aontaithe a mhilleadh ar fad, trí théarma eile a thabhairt dó, bualadh go dona air sa toghchán Uachtaránchta, nó níor thug tacaíocht dó sa toghchán sin ach Stát amháin, Stat Alaska, Stát nach raibh aige ar fad ach trí vóta sreamacha, agus b’in an t-aon Stát amháin nár thug sé cuairt air, le linn a chomhrac toghchánaíochta!
The President’s Last Day
Bhí sé á ullmhú fhéin anois, le slán a fhágáil go deo ag an Teach Bán, agus é ar intinn aige, an chuid eile dá shaol a chaitheamh ag iascaireacht, agus ag fiach, thuas in Alaska, áit ina raibh rainse ceannaithe aige, cheana féin. Ach bhí dualgaisí áirithe le coimhlíonadh aige, sul a n-imeodh sé as oifig, agus ina measc siúd bhí roinnt iarrataisí, ar bhord os a chomhair amach aige, ó choirpigh áirithe, ag iarraidh air a bpríosúntacht a mhaitheamh dóibh, roimh éirí as oifig dó. Seo mar a chuireann Morgan fhéin é…
How sad that after four tumultuous years of leading the free world it would all fizzle into one miserable pile of requests from a bunch of crooks. Which thieves should be allowed to steal again. That was the momentous question facing the President as the hours crept by.
Backman’s Pardon
Anois, tharla go raibh coirpeach amháin, Joel Backman, nó “The Broker”, mar a thugtaí air, lá dá raibh, fear a raibh an-chumhacht aige, ina lá, agus é ag obair mar eadránaí polaitíochta, agus é ar a chumas lab airgid a éileamh as a sheirbhísí eadrána a chur in áirithe do dhuine, nó bhíodh cara sa chúirt aige, chuile bhabhta.
According to the magazine article, the Brokers income at the time was reported to be in excess or $10 million a year.
Ach, ní i gcónaí a thagann an crúiscín slán abhaile ón tobar, agus ba é an dála céanna ag an mBroker s’againne é. D’éirigh leis greim a fháil ar earraí áirithe rúnda, bogearraí leictreonacha, a d’fhéadfadh smacht a fháil ar shaitilítí Síneacha, agus rinne sé iarracht iad a dhíol leis an Aráib Sháidí, ach ansin, d’athraigh sé a intinn, agus ba é críoch na mbeart é go raibh air a chionta a admháil, sa chaoi go gcuirfí i bpríosún é, nó ní raibh aon chosaint eile aige ar na dúnmharfóirí a cuireadh sa tóir air.
Theastaigh ón CIA go ligfí Backman saor, nó tuigeadh dóibh siúd go raibh rúin aige ar mhaith leosan láimh a leagan orthu, agus taobh amuigh de sin ar fad, theastaigh uathu a fháil amach, cé bhí sa tóir air. Lig an tUachtarán Morgan saor, mar aisce don CIA, agus thóg an CIA faoina gcoimirce, go sealadach, é, agus thug ainm agus stair úrnua dó, agus chuir isteach i gcathair san Iodáil é, áit nach mbeadh aithne ag éinne air, go dtí go n-oirfeadh sin dóibhsean.
Hidden in Italy
Is breá ar fad mar a chuireann an t-údar síos ar an Iodáil, agus ar a mhuintir, ar a gcathracha, agus ar a dteanga, agus tharlaíonn a leithéid, toisc go bhfuil meas an domhain ag an údar fhéin ar an dtír sin, agus ar a mbaineann lei. Cuireadh Joel Backman ag foghlaim Iodáilise, nó bheadh gá lena leithéid, ionas go mbreathnófaí air mar Iodáileach, ach ní Joel Backman a bheadh feasta mar ainm air, ach Marco Lazzeri,. Thuit an Marco céanna sin i ngrá le múinteoir a bhí ina bhun, agus ar ball, nuair a tháinig an tóir go dian air, thug an bhean chéanna sin roinnt mhaith cabhrach dó, cabhair a chuir ar a chumas……….Ach, i ndáiríre anois, níl fúm an scéal iontach seo a mhilleadh ortsa. Caithfidh tú a fháil amach duit fhéin, céard a tharla don gcoirpeach céanna sin, do Joel Backman, agus bíodh go bhfuil a fhios agat, go mba rógaire agus coirpeach, amach is amuigh é, ag an am gcéanna, éiríonn leis an údar trua dó a mhúscailt id’ chroí istigh, sa chaoi go bhfuil tú ar a thaobh, an t-am ar fad, geall leis, agus tú ag guí go n-éireodh leis éaló ón tóir atá ar a thí.
Chilling stuff!
Chuir mé fhéin an-spéis sa tóir chéanna sin, agus in iarrachtaí an choirpigh chríonna seo, na cosa a bhreith leis uathu, sea, agus b’ábhair fuatha liom iad na marfoiri fuarchúiseacha, cruachroíocha, gan trócaire, a cuireadh sa tóir air. Fútsa atá sé anois, taitneamh, agus sásamh, a bhaint as an scéal corraitheach seo.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Litir faoi Shéala
Peadar Bairéad
.
The Sealed Letter…………..……………………………
by…………………………………………………………….
Emma Donoghue………………………………………..
.
Ní gá dhom an t-údar seo a chur in aithne dhaoibh, nó nach bhfuil a fhios go maith ag chuile dhuine againn gurbh í a scríobh an sár-leabhar úd, “Room”, tamall ó shoin, leabhar é a chuaigh i gcionn go mór ar léitheoirí an tsaoil mhóir, agus dá chomhartha sin, tá sé aistrithe cheana féin go dhá scór teanga eile, agus tá go leor duaiseanna gnóite aige, ó cuireadh i gcló é, sa bhliain 2010. Jack, a bhaist sí ar an bpríomhcharachtar sa leabhar sin, gasúr óg cúig bliana d’aois, gasúr nár leag spág taobh amuigh de bhallaí an tseomra úd, ó rugadh é, agus anois, tosaíonn sé ag cur ceistanna ar a Mham faoi chúrsaí an tsaoil mhóir taobh amuigh de bhallaí an tseomra. Trí shúile Jack a cuireadh an sár-scéal sin inár láthair. In Éirinn a rugadh an t-údar seo, sa bhliain 1969. Bhain sí Céim Dochtúireachta amach i Sasana, agus tá cónaí uirthi anois i gCeanada.
Carachtair inchreidte
Ach, ní chuige sin uilig atá mé, an babhta seo, nó ní air a tharraing mé an scéal, ach ar an leabhar nua seo, The Sealed Letter, leis an údar céanna sin, Emma Donoghue. Tá cuid mhaith den leabhar seo bunaithe ar tharluithe stairiúla, ach ag an am gcéanna, cruthaíonn an t-údar seo carachtair shuimiúla, inchreidte, leis an scéal a chur inár láthair. Casann an scéal thart ar Helen Codrington agus ar a cara dhílis, Emily Faithful, nó Fido, mar a thugtar uirthi, bunús an ama, sa scéal seo. Bean a bhí sáite go dtí na cluasa i ngluaiseacht na mban i Sasana, ag an am, ba ea Fido. Phós Helen Harry Codrington, fear atá ina ‘Vice-Admiral’ ag tús an scéil seo. Ach, blianta roimhe sin, ba dhlúthchairde iad Fido agus Helen, cairde chomh dlúth sin gur chónaigh Fido le muintir Codrington, bunús an ama, nó dhealródh sé, nach raibh an lánúin phósta sin ró-cheanúil ar a chéile, agus freisin, dhealródh sé, go mba chóngaraí an gaol a bhí idir na mná sin ná mar a bhí idir Harry agus Helen.
Scannal
Tar éis do mhuintir Codrington seal a chaitheamh i Malta, d’fhill siad ar an mBreatain arís, agus faoin am sin, ba bheag cion, nó meas, a bhí ag ceachtar den bheirt pósta sin ar a chéile, agus nuair a cuireadh ar a shúile don ‘Vice-Admiral’, go raibh a bhean, Helen, ag fealladh air, agus go raibh leannán fir aice le blianta roimhe sin. Ní raibh leigheas ar an scéal sin, dár le Harry, ach colscaradh a lorg, agus dár ndóigh, ba scannalach, amach agus amuigh, an socrú é sin, i Sasana, sa mbliain 1866. Ní gá a rá gur éirigh le Helen Fido a tharraing isteach sa scraith ghlugar sóisialta sin, ach trí chleas na litreach séalaithe, d’éirigh le Harry cor in aghaidh an chaim a thabhairt di, rud a chuir d’iachall ar Fido, iompó ar a seanchara dhílis Helen, rud a chinntigh gur tugadh cead colscartha don ‘Vice-Admiral’, ach, ní gá a rá gur ghreamaigh cuid eicínt den láib díobh uilig, nó ba nós é an colscaradh nach raibh faiseanta i measc na ‘nuasal’, ag an am, ach bíodh nach raibh baint ró-mhór ag Fido leis an scéal, ba uirthi ba throime a luigh an milleán toisc nár sheas sí lena dlúthchara, agus chomh maith le sin, ba bhean í ar theastaigh uaithi stádas na mban sa sochaí a ardú, agus lena chois sin, ba bhean í, a bhí ag brath ar thacaíocht an phobail, le teacht i dtír mar ghnóthadóir mná, i ré úd na bhfear.
Más uait fios fátha chuile scéil a fháil, níl le déanamh agat ach an leabhar corraitheach seo a fháil, is a léamh. Tá mé ag ceapadh go mbainfidh tú toit agus taitneamh as.……………..
.
.
English 
Gaeilge