Uisce uisce ar gach taobh  1

Uisce uisce ar gach taobh 1

Uisce, uisce, ar gach taobh 1

Peadar Bairéad

(This week we consider the problem of leaking water-pipes!)

.

Longbhriseadh an Hesperus

Uisce, uisce, ar gach taobh,

Na hadhmaid fhéin faoi stró;

Uisce, uisce, ar gach taobh,

Ach gan bolgam fhéin le hól.

Tuigeann muid uilig cás an tseanmháirnéalaigh bhuile ar an Hesperus fadó, agus a scúnar ar dí chórach, sáinnithe, faoi gheasa, agus an t-albatross úd crochta thart ar a mhuinéal, a iníon óg ceangailte de chrann an scúnair, ar eagla go dtuitfeadh sí thar bord, agus iad fágtha ansin sa chalm, gan braon uisce le hól ag duine ar bith acu. Ach bhí caiscín an Hesperus agus a foirne meilte, agus ar ball, shéid an stoirm úd an scúnar reoite, taibhsiúil, ar bhealach a bhasctha, go ndeachaigh sí i bhfastó ar sceir ‘Norman’s Woe.’

che na Gaoithe Móire

Ait freisin, gur sa bhliain 1839, bliain Oíche na Gaoithe Móire, a tharla an stoirm uafásach sin ar chósta thoir Mheiriceá, ach amháin gur tharla Oíche na Gaoithe Móire s’againne i Mí Eanair, 1839, ach tharla stoirm an Hesperus i Mí na Nollag, an bhliain chéanna sin

“Water, water, everywhere,

And all the boards did shrink,

Water, water, everywhere,

Nor any drop to drink.”

ard a chuir ag tochrais ar an gceirtlín sin mé agus me ar tí scéal a insint faoi’n bhaint a bhí agam fhéin le hUisce Éireann, ar na mallaibh?

Uisce, ní folair, easba an earra sin, ar thaobh amháin, agus a ró-fhlúirse, ar an dtaobh eile.

Na Méadair Uisce

Tá’s ag madraí an bhaile gur cuireadh isteach na méadair uisce, sna bólaí seo, an bhliain seo caite, agus iad ag gealladh dúinn, go mbeadh na chéad billí uisce chugainn in Aibreán na bliana seo, 2015. Tharla mar adúradar, ach gheall siad dúinn, go mbeadh teorainn leis na billí sin go ceann cupla bliain, sa chaoi nach mbeadh ort íoc as an méid uisce a d’úsáid tú, ach ina ionad sin, go mbeadh an bille céanna ag dul do ‘chuile theach ina mbeadh uimhir áirithe daoine ina gcónaí ann. Bhí go maith! Tháinig an bille chugainn in am tráth. Ach ar ball, nuair a scrúdaigh muid an bille céanna sin, thugamar faoi deara, nár chathair mar a tuairisc é an bille céanna sin, nó thugamar faoi deara, gur úsáid muid an t-uafás ar fad uisce, i rith na ráithe sin, ó thús Mhí Eanair go críoch Mhí na Márta. Sa tréimhse sin, dúirt an méadar gur úsáid muid 3,205.173 mhéadar ciúbach d’uisce, agus dá mbeadh orainn íoc as chuile líotar den uisce sin, bheadh orainn €11,859.57 a íoc le hUisce Éireann!!

Ag magadh fúinn atá tú?

Diabhal mugadh, nó magadh, atá idir chamáin agam anseo, ach lomchlár na dáiríreachta.

Agus ar iarr siad ort aon chuid den lab mór airgid sin a íoc?

Beag an baol! nó bhí a fhios acu go maith cén toradh a bheadh ar iarratas dá leithéid. Bí ag caint ar shúil Uí Dhubhda le hArd na Rí! Ach anois, Fair Play dhóibh, bhí siad cineálta, dáiríreach, béasach, nuair a chuir mé glaoch fóin orthu, agus má theastaíonn uait an chuid eile den scéal corraitheach seo a fháil, bí cinnte go léifidh tú gála na seachtaine seo chugainn, nó beidh críoch an scéil le léamh agat sa phíosa sin!

Uisce uisce ar gach taobh  1

Á i l l e a c h t a n t S a o i l S e o 10 – Copy – Copy

Saolaíodh Áilleacht Uafar 7

Peadar Bairéad

.

(This week we bring to a close some thoughts on ‘The Rising’ 1916)

.

(ar leanuint on tseachtain seo caite……)

.

Mac Dara, The Singer

.

Ba é Mac Dara, amhránaí, file, agus scríbhneoir amhráin tíre, an príomhcharachtar sa Drana seo. Suíodh an dráma i dteach a mháthar, san Iarthar, ach níor leag Mac Dara cos sa teach sin le seacht mbliana roimhe sin. Tá caint faoi Éirí Amach san aer, agus tá deartháir óg Mhic Dara réidh chun catha, agus é ag fanacht ar orduithe ó Ghaillimh. Tá caint, imeasc daoine, faoi amhránaí ainaithnid atá ag spreagadh na cosmhuintire lena chuid amhrán. Tuigtear do lucht na háite, go bhfuil guth mar bhuabhall aige. Baineann sé deora as daoine, agus tá fearg fíochmhar air. Feictear do dhaoine áirithe, gur laoch é, fhad is a fheiceann daoine eile mar aingeal é, nó mar Mac Mhuire fhéin.

Tagann cuairteoir isteach agus insíonn a scéal don tseanmhúinteoir, faoin chaoi ar chaith sé seacht mbliana ag taisteal trí ghaineamhleach an amhrais. Chaill sé a chreideamh, ar feadh scathaimh, ach fuair arís é i measc na cosmhuintire. Iontusan chonaic sé aghaidh Dé….

“Ah! It is a tear-stained face, bloodstained, defiled with ordure, but it is the Holy Face”

Is dócha go bhfuil macalla na bhfocal sin le fáil i ndán a charad, Joseph Mary Plunkett, “I see his blood upon the rose.”

Agus arís deir sé…..

“When my mother greeted me, I thought of Mary meeting her son on the way to Calvary.”

.

Dearcadh an Phiarsaigh

.

Feiceann muid dearcadh an Phiarsaigh sa mhéid sin, agus an chaoi ar shnaidhm sé an Laochas agus an Chríostaíocht le cheile, faoi mar ba dhual dó.

Fad is atá Mac Dara ansin lena mháthair sa tseomra, téann a dheartháir óg, Colm, amach chun troda, gan orduithe a fhail, agus gan ina chomhluadar, ag tacú leis ach cúig dhuine dhéag. Nuair a chuala Mac Dara an scéal sin, dúirt sé gur chóir do cheithre scór dul amach chun troda in éineacht le Colm. Ach ar ball, nuair a chuala sé gur cailleadh Colm, dúirt sé ansin….

“The fifteen were too many….One man can free a people as one Man redeemed the world. I will take my pike, I will go into battle with bare hands…. I will stand before the English, as Christ hung naked on the tree.”

Críochnaíonn an Dráma le Mac Dara ag deifriú i dtreo shaighdiúirí Shasana.

Sa dráma seo, bhain an t-údar úsáid as chaint na ndaoine, agus thóg sé an sintéis a shroich sé in “An Rí” céim eile chun tosaigh. Seo mar a chuir mé sa léacht úd a thug mé blianta fada ó shoin anois……….

The synthesis reached by Pearse in “The King” is taken to the ultimate point of Christian Parallellism in the Singer, and Pearse’s final statement in the Singer is telling us that war and killing are unnecessary…

Ní raibh gá le hár nó marú, le pobal a shlánú, dhéanfadh bás íobartaigh amháin an chúis, ach an té sin é fhéin a ullmhú i gceart don íobairt sin. Mór idir sin, agus an léamh a chuireann daoine áirithe ar a dhearcadh, agus ar a ghníomhartha!

.

Dírbheathaisnéiseach?

.

Níor admhaigh an Piarsach go mba dhráma dírbheathaisnéiseach é “The Singer”, ach déarfainn, go bhfuil an iomarca cosúlachtaí idir Mhac Dara agus an t-údar fhéin, le sin a chreidiúint ina iomláine.

Leor sin do thuras na huaire seo.

Sa tsraith seo, dhírigh mé cuid mhaith ar fhís agus ar dhearcadh an Phiarsaigh, nó ba eisean, tar éinne eile de cheannairí an Éirí Amach, a léirigh an fhís sin, agus chonas a bhainfí amach í sa saol ábharaíoch seo, ina chuid scríbhinní. Nárbh é a scríobh….

“ O wise men, riddle me this: what if the dream come true?

What if my dream come true? and if millions unborn shall dwell

In the house that I shaped in my heart, the noble house of my thought”

Do roinnt mhaith de na ceannairí eile, ba é a theastaigh uathu nó an gad ba ghiorra don scornach a scaoileadh i dtosach…….

.

(Leor sin mar chríoch ar an tsraith sin Aistí faoi Chomóradh Céad an Éirí Amach.)

Uisce uisce ar gach taobh  1

A n F a g a l a c h

A n F á g á l a c h .

.

Mar fhágálach a d’fhill sé orm,

Gan rith, gan léim, gan lúth,

Gan aithne gan urlabhra fhéin,

Ach é ar dhoras, sínte, fuar,

Ar dhoras tosaigh s’againne,

A phlab sé ina dhiaidh ar maidin

Agus é ar a bhealach chun na hoibre

Ag baslú na bhfataí luatha.

.

Dúras leis ar maidin,

Gan bacaint leis an sceadach,

Ach siúl go Páirc an Tairbh.

Ag magadh atá tú, ar seisean

Ag dul de léim sa diallait,

Ach nach daor a d’íoc an créatúr,

Nuair a gheit, gan chúis, an sceadach,

Gur leag mo Sheán sa bhearna,

Gan chúnamh, is gan chabhair,

Nó gur bhailigh chuige na comharsain

Lena tharlu abhaile ar a dhoras.

.

Mar fhágálach a tháinig sé chugam,

Ar dhoras na cistine isteach,

Is ba ghearr gur tuigeadh domsa

Nach mbogfadh sé cos nó lámh

Ar an saol seo arís, go deo,

Ach ghlacas leis, le maith, nó le holc,

Is ní bhrisfead mo ghealltanas pósta,

Agus bíodh nach mbogfaidh sé lámh nó cos

Uaidh seo go dté sa chónra.

Ní thréigfidh mise go deo é,

Ina shláinte nó ina thinneas.

.

Is daortha é feasta don leaba mar leanbh gan chiall,

Nó caithfidh sé fanacht go socair gan bhogadh gan bhrí,

I dtuilleamaí an ghrá a gealladh ag altóir Mhac Dé,

Nuair a snaidhmeadh an chuing ar chuingir nár thuill ach an séan.

.

*************************************************

.

Uisce uisce ar gach taobh  1

A r n a M i s i n 4.

A r n a M i s i n . 4 .

.

*****************************

.

An Luan, an 18ú Lúnasa, 2003.

Ar deireadh thiar, bhí an lá mór tagtha, an lá a bhí socraithe againn don turas ó thuaidh, le breathnú ar roinnt áirithe de Mhisin Spáinneacha Chalafóirnia, agus ó tharla go raibh fúinn ár seolta a ardú, roimh nóin, ghlacamaar an mhaidin Luain sin go deas réidh. D’ullmhaíomar sinn fhéin chun bóthair, agus rinneamar pé pacáil a bhí le déanamh againn don turas, nó bhí beartaithe againn, thart ar sheachtain a chaitheamh as baile. Ar deireadh thiar, bhíomar réidh, agus bhí sé ag tarraingt ar a haon a chlog, san iarnóin, nuair a bhuaileamar bóthar. Dheamhan a raibh basctha den trácht ag an am sin, agus ghluaiseamar linn i dtreo Santa Barbara, gan trioblóid, gan tranglam tráchta ar bith le sárú againn. Agus ó tharla gur luaigh mé Santa Barbara, cuireann sé sin nath cainte a bhíodh ag mo Mham fhéin, fadó i gcuimhne dhom….

“Santa Bairbre in aghaidh na toirní.”

adeireadh sí, le sinn a chosaint ar thoirneach is ar thintreach. Ach fillimis ar an scéal.

Turas thart ar dhá chéad míle a bhí romhainn amach, agus dár ndóigh, luigh Los Angeles fhéin díreach sa mbealach romhainn, sa chaoi go mbeadh orainn coinneáil cóngarach don chósta, le bealach áisiúil a fháil tríd an gcathair ollmhór chéanna sin. Trí Carlsbad agus Oceanside linn, gan stró, agus leanamar fan Shaorbhealaigh a Cúig. Cheapfá nach dtiocfá amach as Los Angeles riamh, nó tá an chathair sin an-leata-amach, mar murab ionann is Nua Eabhrac, ní dheachaigh muintir Los Angeles i muinín na scríobairí spéire, le tithíocht a chur ar fáil dá ndaonra.

Ar deireadh thiar, tar éis tamaill a chaitheamh ag taisteal ar Saorbhealach 405, agus tar éis dul taobh le Beverly Hills agus Hollywood, tháinig muid ar ár seanchara, Saorbhealach 101 athuair. Chasamar ar chlé ansin, agus leanamar ar aghaidh trí thír a raibh seanaithe againn uirthi. Chuamar trí Thousand Oaks, mar ar chaitheamar saoire iontach, thart ar chúig bliana déag ó shoin, agus chun tosaigh linn ansin, trí Oxnard agus Ventura. Stopamar seal, i mbaile beag taobh amuigh de Ventura, le scíth a ligean, agus le lón beag a chaitheamh, agus ansin bhuaileamar bóthar arís, ag tarraingt ar Santa Barbara, agus shroicheamar an ceann scríbe sin, roimh titim na hoíche, agus d’éirigh linn ár dTeach Ósta, i mBath Street, a aimsiú, gan aon ró-stró. Thógamar isteach ár málaí taistil, agus tar éis seal a chaitheamh in ár seomraí, agus tar éis dúinn an tuirse bóthair a chur dínn, ghléasamar sinn fhéin, agus thugamar aghaidh ar an mBialann, a bhí mar chuid den Óstan, ina rabhamar ag cur fúinn.

Shuíomar chun boird ansin, ag a hocht, agus dheineadar freastal fial orainn, nó níl dabht ar domhan, ach go dtugtar dóthain fathaigh, ar do phláta dhuit, sa tír seo, sa chaoi gur chuireamar cúl ar ár n-ocras, agus ar ár dtart, i ngearraimsir. Ní call dom a rá, gur bhaineamar sult agus sásamh as an mbéile céanna sin, nó bheadh sé deacair é a shárú. Ar ball, chuamar ar ais chuig ár seomraí. Rinneamar ár gcomhrá. Rinneamar pleananna don lá dár gcionn, agus ansin, chaitheamar seal ag breathnú ar an teilifís, agus thugamar an sop orainn fhéin, roimh mheánoíche. B’in an chéad lá dár dturas críochnaithe, agus shocraíomar síos tar éis an aistir dhá chéad míle fada sin a bheith curtha dínn againn. Ní gá a rá, gur chodlaíomar go maidin, gona lánsoilse arna mhárach.

Dé Máirt, 19ú Lúnasa, 2003 .

In ár suí le giolc an ghealbhain, bíodh nár chualamar gíog nó míog ón éinín céanna sin, nó ó éan ar bith eile, dá ndéarfainn é, nó bhí an tÓstán, The Encina Lodge & Suites, suite i lár na cathrach, agus tar éis dúinn seal a chaitheamh dár n-ullmhú fhéin, agus tar éis dúinn bricfeasta blasta a chaitheamh, chaitheamar seal ag iarraidh rud eicínt a fhoghlaim faoi stair na cathrach seo, Santa Barbara. Is fada siar a théann scéal an ionaid álainn seo, nó bhí Indiaigh ag cur fúthu sna bólaí seo, i bhfad sular tosaíodh ag coinneáil cuntais ar stair a gciníocha. “Chumash” a thugtaí ar na daoine sin, agus táthar den tuairim, go mbíodh idir 8,000 agus 10,000 den chine sin, ag cur fúthu, an tráth úd, sa dúiche ina bhfuil Santa Barbara suite anois. Thógadar tithe dóibh fhéin, ach ó tharla gurbh as craobhacha, agus giolcacha, a tógadh iad, ní haon ionadh nach bhfuil a dtásc nó a dtuairisc le fáil ag seandálaithe, sa lá atá inniu ann. Mhair na daoine sin ar thoradh nádúrtha na talún, sa limistéar thart orthu. Bhíodh sméara, caora, préamhacha, síolta, coiníní, ioraithe, agus a leithéid, maraon le héisc agus sligéisc, mar bhia agus mar bheatha acu. Ba dhream iad a sheol fan an chósta freisin, i gcuracha móra fada, curacha a d’iompródh idir dheichniúr agus dháréag!

Briseadh isteach ar shaol sona na dtreabhanna sin áfach, sa séú haois déag, sa bhliain 1542, caoga bliain i ndiaidh do Cholumbus spág a leagan ar chósta an Domhain Úir, a chéaduair, nuair a shroich Juan Rodriguez Cabrillo agus a lucht leanúna, i ndá long, an San Salvador agus an Victoria, nuair a shroich siad cósta Shanta Barbara, agus nuair a d’fhógair siad gur le Rí na Spáinne feasta, an fearann sin. Ba Phortaingéileach é Cabrillo, i seirbhís na Spáinne, agus é ag iarraidh teacht ar an “Northwest Passage”, agus tá’s ag an saol mór inniu, go mba shaothar in aisce dó é, a leithéid de shaothar a chur air fhéin, ach ní raibh a fhios sin aige, nó ag a lucht leanúna, ag an am sin. Chaill na Spáinnigh suim sa dúiche sin, ar feadh trí scór bliain, agus ansin, i Nollaig na bliana 1602, tháinig Vizcaino ar an dúiche sin arís, ar an gceathrú lá, de Mhí na Nollag, féile Santa Barbara, agus b’in mar a baisteadh Santa Barbara ar an ionad álainn sin. Agus arís, níor ró-shuim leis an Spáinn an limistéar sin, nó i ndáiríre, níor chuir siadsan spéis ar bith i gCalafóirnia, go dtí déanach go maith san ochtú haois déag, nuair a chonacthas dóibh, go raibh cumhachtaí móra eile, an Rúis ina measc, ag cur suime nár bheag, i gcósta Chalafóirnia. Ba ansin a thug an Rí an t-ordú dá mhuintir i Ríocht Spáinneach Mheicsiceo, bunáiteanna, nó Presidiónna, a bhunú i San Diego agus i Monterey, le cos i dtaca sa limistéar sin, a thabhairt don Spáinn fhéin. In Aibreán na bliana 1782, thóg an lieutenant Jose Francisco de Ortega, agus a chuid saighdiúirí, Presidió mór, le freastal ar an limistéar sin. Anois, bhí ár seanchara, Junipera Serra, fear ar labhair muid faoi cheana, ar an bhfód freisin, agus é ar intinn aige Misin a thógáil ar na láithreacha sin freisin, ach cuireadh ina choinne, agus dhiúltaigh an Gobharnóir cead tógála dó i Santa Barbara, go dtí go mbeadh an Presidió tógtha, ach bhí Serra aosta, lag, spíonta, ag an am, agus ba é a dhein sé nó filleadh ar Mhonterey, le bás d’fháil. Sa bhliain 1793 d’fhógair Gobharnóir Chalafóirnia, go raibh Presidió Santa Barbara ar an bPresidió ab fhearr i gCalafóirnia uilig, agus nuair a bhí sé críochnaithe ar fad, sa bhliain 1797, chlúdaigh sé bloc cathrach. Ach le filleah ar scéal an Mhisin…

Sa bhliain 1785, dhá bhliain i ndiaidh bhás Junipero Serra, tháinig aiféala ar an nGobharnóir nua, agus thug cead do na Proinsiascánaigh Misean a thógáil i Santa Barbara.

An bhliain dár gcionn, tháinig an Padre Fermin la Lasuén, agus beirt bhráthar ina chomhluadar, agus chuireadar rompu an Misean sin a thógáil. Bhí socraithe acu, an Misean a choisreacan, go hoifigiúil, ar an 6ú lá de Nollaig na bliana sin, 1786, Lá ‘le Santa Barbara fhéin, agus cé nach raibh an Gobharnóir ar an bhfód, le páirt a ghlacadh sa cheiliúradh, leanadar ar aghaidh dá éaghmais. Chuireadar searmanas eile ar siúl, tamall ina dhiaidh sin, nuair a tháinig an Gobharnóir ar chuairt chucu. Chuir Rí na Spáinne fhéin cloig chucu, don Mhisean sin. Tar éis dóibh bheith tamall i mbun oibre misinéireachta sa dúiche sin, bhí de thoradh ar a gcuid oibre, gur baisteadh 70 de threibh an Chumash, agus tháinig siadsan chun cónaithe sa Mhisean. “Neophytes” a tugadh orthusan, agus múineadh an creideamh dóibh, agus chomh maith le sin, múineadh scileanna i bhfeirmeoireacht, i siúinéireacht, i gcócaireacht, i mbuildeáil, agus i bhfíodóireacht dóibh. Taobh istigh de bhliain, bhí 307 Nuachreidmhigh ina gcónaí sa Mhisean, agus bhíodar tar éis Séipéal adóibe a thógáil, maraon le teach na mbráthar, gráinseach, cistin, ceardlann adhmadóireachta, agus seomra súdaireachta. Ní gá a rá, gur éirigh, thar na bearta, leis an Misean sin Shanta Barbara, agus i ngearraimsir, bhí fás thar cuimse tagtha ar chuile ghné den tionscadal céanna sin. Agus, murab ionann is an Presidió, mar a raibh na saighdiúirí beo, bocht, gan léinte, gan airgead, gan pá, gan tada len iad a choinneáil sa Presidió, ach a ndílseacht dá dtír agus dá n-oifigigh. Bhí lucht an Mhisin ag cur fúthu i dtír na flúirse, sa chaoi go raibh an áit féinchothaíoch, taobh istigh d’achar an-ghearr.

Ach b’fhéidir nárbh olc an tseift í críoch a chur le gála na seachtaine, ag an bpointe seo, ach bí liom an chéad bhabhta eile, nuair a leanfaidh mé liom, ag cur síos ar scéal Shanta Barbara.

******************

Peadar Bairéad.

******************

.

.

.

.

.

.

Uisce uisce ar gach taobh  1

Aistriúchán

Hi! Chloe,

Something like the followin g, perhaps!!!

If you have any problems with it, or any questions, feel free to ask!!!

Trusting you are well and having a great time. Glad to see that your grades are great. The break will be welcome, I’m sure!!!

With love

Mummy and Dada.

.

Aistriúchán……………..

.

He bought a house in Encino in the San Fernando Valley, near where he and his wife had grown up.

Cheannaigh sé teach in Encino, i nGleann San Fernando, i ngar don áit in ar tógadh é fhéin is a bhean.

Encino is a pleasant, well-to-do California suburb, but it has none of the palatial sweeps of Beverly Hills or Bel Air.

Bruachbhaile taitneamhach, gustalach, Calafoirneach, isea Encino, ach é d’uireasa réimsí palásta Bheverly Hills, nó Bel Air.

Milken, however, has no taste for such splendors.

l aon dúil ag Milken, áfach, i mbreáthachtaí dá leithéid.

In Encino he was surrounded by family.

Bhí a mhuintir thart air in Encino.

******************************

Uisce uisce ar gach taobh  1

An Fear ó Bheijing. – Copy

An Fear ó Bheijing

Peadar Bairéad

.

The Man from Beijing

le

Henning Mankell

.

Leabhar le Mankell

Anuraidh a foilsíodh an leabhar seo, a chéaduair. Ní hé seo an chéad leabhar ó pheann líofa an údair Sualannaigh seo, Henning Mankell, nó tá sraith leabhar againn uaidh cheana féin, leabhair lorgaireachta, ina bhfeidhmíonn Kurt Wallander mar laoch iontu, isea a mbunús. Ach, mór eatarthu sin agus seo, nó sa leabhar seo, bíodh go bhfuil páirt ghairmiúil ag póilíní na háite ann, ní hiad, i ndáiríre, a scaoileann fadhbanna iomadula an scéil, ach breitheamh meánaosta ó Dheisceart na Sualainne.

An Breitheamh Birgitta

Ach b’fhéidir gur chóir dom an breitheamh céanna sin a chur in aithne dhaoibh, i dtosach. Birgitta Roslin a bhí uirthi, agus ba bhreitheamh í i gcóras dlí agus cirt na Sualainne. Bhí cónaí uirthi i Helsingborg, sa tír sin, agus tharla gur chuir sí suim, agus dhá shuim, i gcoir uafásch a tharla i mbaile beag iargúlta Hesjovallen, um mheán oíche, ar an 12ú Eanair na bliana 2006. I lár na hoíche sin, rinne an Síneach, Liu Xan, sléacht ar mhuintir an bhaile bhig tuaithe sin, nuair a mharaigh sé, gan trua gan taise, muintir an bhaile sin uilig, cé is moite de thriúr seanduine, a tháinig slán ón mbúistéireacht dothuigthe sin. Níor fágadh fiú fear, nó bean, inste scéil, taobh amuigh den triúr thuasluaite, i ndiaidh an áir a deineadh orthu le Liu Xan, agus níorbh é sin amháin é, nó maraíodh chuile ainmhí, idir chait agus mhadraí, freisin.

Sléacht gan áireamh !

Roinnt laethe ina dhiaidh sin, tharla go raibh Karsten Hoglin ag taisteal tríd an dúthaigh iargúlta sin, agus ó tharla go mba dhuine é a chuir an-spéis i ngrianghrafanna, tuigeadh dó, go bhfeilfeadh sé dá ghnó, pictiúr nó dhó a thógáil de thithe an bhaile chéanna sin, Hesjovallen. Agus é i mbun an ghnó sin, tháinig sé ar radharc a bhain dá chosa é, beagnach, nó ba ghearr gur tuigeadh dó, go raibh muintir an bhaile sin uilig, chomh fada is a chonaic seisean é, sínte i gcosair cró, tar éis do dhuine éigin búistéireacht a dhéanamh orthu.

Amach leis as an mbaile sin le luas lasrach, agus tharla píosa ar shiúl ó Hesjovallen é, nuair a chuaigh a charr ó smacht, agus ba é deireadh an scéil é, nó gur tharla imbhualadh idir a charr agus feithicil eile a bhí ag teacht ina threo, ag an am. Ach sula bhfuair sé bás de thaom croí, d’éirigh leis cupla focal a rá, agus bhí, Hesjovallen, ar cheann de na focail sin.

Cé dhein é?

Bhí go maith. Ba ghearr go raibh na póilíní i mbun oibre sa bhaile iargúlta sin, agus ba ghearr freisin, go ndeachaigh sé i gcionn orthu, nach mbeadh sé éasca in an chor, bonn an dúnmharfóra seo a chur. Ach, má sea fhéin, tuigeadh dóibh, go raibh an cás scaoilte acu nuair a d’admhaigh fear buile eicínt, go mba eisean a rinne an sléacht uilig ar áitreoirí an bhaile sin, Hesjovallen, Ba ghearr freisin gur chuir an Breitheamh Birgitta Roslin spéis sa scéal, nó ba ghaolta dá cuid fhéin iad, cuid de na daoine a maraíodh. Fuair sí Dialann i measc na marbh, dialann a scríobh Jan Andren, gaol dá cuid fhéin, a chuaigh ar imirce go Meiriceá, tarraingt ar chéad go leith bliain roimhe sin, agus a chaith blianta fada i mbun oibre ag tógáil bhóithre iarainn tras-mhór-Roinneacha, sa tír ollmhór sin. Ba leor sin leis an mBreitheamh Birgitta a chur i mbun oibre, agus í ag iarraidh teacht ar fhuascailt na faidhbe ollmhóire a d’fhág ‘fadhb Hesjovallen’ le scaoileadh ag póilíní na Sualainne.

An Fear ó Bheijing

Tá scéal eile le léamh againn sa leabhar seo, faoi thriúr Síneach, a gabhadh, agus a seoladh, ina sclábhaithe, geall leis, go Meiriceá, thart ar an am gcéanna sin, agus níl léamh ná insint scéil ar an gcruatan, nó ar an anró, a d’fhulaing na créatúir sin agus iad i mbun an ghnó sin. Tháinig deartháir amháin acu sin slán, agus chuaigh ar ais chun na Síne, agus a chuntas, nó a Dhialainn fhéin, aigesean, faoin éagóir a rinne saoiste Sualannach orthu, le linn dóibh bheith faoina smacht thall. Ní call a rá, gur theastaigh díoltas ón Síneach cráite céanna sin. Bhuel, ar na táirní sin, éiríonn leis an údar ildánach Sualannach seo úrscéal ar dóigh a chrochadh. Tá mé ag ceapadh, go mbainfeá taitneamh agus toit as an úrscéal neamhghnách seo, nó le linn don údar bheith ag tabhairt an léitheoir leis ar thurasanna iomadúla ar fud an domhain mhóir, tugann sé léargus leathan-intinneach dúinn faoi pholaitíocht agus faoi shocheolaíocht domhanda an lae inniu.

An-scéal, an-láimhseáil. An-aistriúchán le Laurie Thompson.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 

en_USEnglish