by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Gáirdín an Ghorta
.
Peadar Bairéad
.
Minic a théim ar chuairt go Carraig Seabhac, i gContae Chill Chainnigh, na laethe seo, agus chuile bhabhta a théim ar an mbóthar sin ó Chnoc an Tóchair go Baile Róibín, ar mo shlí go ceann mo scríbe, feicim an Cuimhneachán sin a tógadh, le dán crua, céasta, ár ndaoine, ar a dturas trí phóirsí dorcha an Ghorta Mhóir, a chur i gcuimhne dár ndaoine fhéin, agus d’aon taistealaí a tharlaíonn fan na slí sin. Bíodh gur chuir mé romham, go minic, cuairt a thabhairt ar an leacht céanna sin, níor dhein mé an mhian sin a shásamh go dtí le déanaí.
Tharla go raibh mé ar an mbóthar sin, lá breá gréine i lár an tSamhraidh seo caite, nuair a bhuail an fonn mé stopadh agus buaileadh isteach, le spléachadh a fháil ar cibé a bhí folaithe taobh thiar den bhfalla sin ar thaobh an bhóthair. Rinne mé an carr a pháirceáil, cóngarach d’Ionad na gCuairteoirí, agus nach breá oiriúnach an tIonad é, le hatmosféar na ré dorcha sin a chruthú, nó céard tá ann ach teach beag tuaithe, ceann tuí, tógtha, agus leagtha amach taobh istigh, faoi mar a bheadh teach dá leithéid sa naoú haois déag. Fuair mé bróisiúr ansin a thug chuile eolas dom faoin Ionad Cuimhneacháin sin, agus bhí ar mo chumas úsáid a bhaint as an mbróisiúr céanna sin agus an píosa seo á scríobh agam.
Cuairt ar an nGáirdín
Ar an gcéad dul síos, tugann an cuairteoir Gáirdín na Saileach faoi deara, nó tá sin ann le cur i gcuimhne dúinn na scileanna agus na ceirdeanna a bhí ag ár muintir roimh an nGorta Mór, nó bhí ar a gcumas úsáid a bhaint as slata na sailí sin i gcleachtadh a scileanna caoladóireachta. Déanann an teach tuaithe an gnó céanna sin, nó breathnaigh ar obair na saor cloiche, agus ar scil na dtuíodóirí atá le feiceáil go soiléir againn i leagan amach an tí sin.
Téann an cuairteoir ar aghaidh ansin thar Gharraí na bPrátaí, taobh leis an teach, agus chun tosaigh uaidh sin go dtí gabhal dhá bhóthar. Ar thaobh amháin tá Casán na mBeo, agus ar an dtaobh eile, tá Slí na Fírinne, nó b’in iad na bóithre a bhí le taisteal ag ár muintir, ar a mbealach trí chruatan an Ghorta Mhóir. Ag dul chun cinn ón bpointe sin, tagann tú ar Dhroichead na nDeor a ligeann isteach go hOileán an Ocrais thú, oileán a bhfuil Clais an Bhróin ar thaobh amháin de agus Abhainn na nDeor ar an dtaobh eile. Ag fágáil an oileáin sin taobh thiar díot téann tú thar Dhroichead an Chruatain, agus ansin, is féidir An Ré Chiúin a fheiceáil ar thaobh amháin, agus Gáirdín na Flúirse ar an dtaobh eile. Má théann tú trí Gháirdín na Flúirse sroicheann tú Cruinniú na Féile, an áit sin le pobal a thionól, le cur i gcuimhne dhúinn gur éirigh le cuid áirithe den phobal s’againne a mbealach a dhéanamh trí chruatan, trí ghorta, agus trí Abhainn na nDeor. Ina dhiaidh sin, tá Gáirdín an Dóchais agus na Síochána, le sos agus suaimhneas a thabhairt dóibh agus le deis a thabhairt dóibh, dul i mbun an tsaoil arís.
Scéal ár gcine
.
Feiceann muid mar sin, go rianaíonn an casán trí Gháirdín an Ghorta scéal ár gcine ar a mbealach ó laethe na flúirse agus na féile, isteach i bhfásach maraitheach an Ghorta Mhóir, agus go leanann sí a seal trí ghleann cinniúnach úd an bháis is an anró, agus ansin, léiríonn sé fís an dóchais agus na síochána a mheall chun tosaigh iad ar a mbealach éalaitheach as oileán an ocrais.
Ní gá dhom scéal an Ghorta Mhóir a insint dhaoibh anseo, nó tháinig an scéal céasta céanna sin anuas mar uacht chuig chuile dhuine againn ó na daoine a d’imigh romhainn. Ba scannrúil uafásach an scamall a dhrochaigh spéartha ár gcine sa deichniúr sin, a shín ó 1841 go dtí 1851, agus ba dhian a dhíol ár muintir as cuairt úd fhear an chorráin chaim, nó nuair a bhí chuile shórt thart, bhí thart ar mhilliún duine dár gcine ag tabhairt an fhéir, agus thart ar an uimhir chéanna glanta leo ar imirce ar an mbád bán. Ba throm an buille é sin d’ár náisiún, agus ní haon ionadh gur briseadh ar spiorad agus ar mhisneach ár bpobal. Chailleamar freisin an bród agus an dínit a bhain leo siar thar na blianta. Chailleamar ár dteanga dhúchais, geall leis, agus briseadh ar nósanna na meithle, agus an chomhair, a bhí mar cheangal ar phobail na muintire s’againne le sinsearacht, agus fágadh ár ndaoine ar an ngreim ghortach, iad i muinín na mine buí, agus ar ball, i muinín an bhacstaí, mar phríomhbhianna laethúla. Bianna a bhfuair mé fhéin blas, nó míbhlas, orthu, i bhfichidí, agus i dtriochaidí, na haoise seo caite, rud a léiríonn go mbíonn ruball fada, scanrúil, ar bheart dá leithéid. Seo dán beag a chum mé tamall ó shoin faoi Ghorta Mór 1847.
An Gorta
.
Siúlaim go buartha um nóin, ar lorg na bhfear is na mban
A shíothlaigh go ciúin gan fhuaim, cois claí, cois calaidh, cois fáil,
A thit gan torann gan tuairt, iad ar thóir na bpóiríní buí,
Ar thóir an lusra gan bhrí, ar thóir na bhfaochóg cois trá.
.
Ach faraoir géar! gan giob, le fáil acu, thoir nó thiar,
Ach ráflai, is bolaithe bia, á dtiomáint gan sos, gan scíth,
Á dtiomáint gan rath, gan ádh, trí ghort, trí gharraí, cois trá,
Gur leag idir ghorta is phlá a gcoirp bhocht’ feoite ar lár.
.
.
Sna dumhacha, feicim go fóill, luaithreach a dtinte is a gcreach,
Mar ar róst siad sligéisc is éin, le cúl a chur ar an mbás.
Gan iontu féith nó feoil, ach craiceann gan rath agus cnámh’,
Ag ceann a gcúrsa, is a gcrá, i nGleann seo buartha an Áir.
.
.
Ach níor éirigh leo bua a fháil ar dhiabhail an ocrais is na plá,
Gur síneadh, gan ola, gan chré, a gcoirp gan téagair, faoin spéir,
Gan sagart, gan deora, gan só, cois claí, cois caladh, ag dreo,
Mar a bhfanann gan síocháin go fóill, ag súil le deora , is ochón!
.
Gan éinne ag éisteacht leo fós, lena gcnead, nó le géire a nglór,
Iad ag impí, ag agairt, is ag guí, lena slánú in Iothlainn an Rí,
I bParrthas na nGrást go rabhaid, uaidh seo go Lá leacach an Luain
Trí ungadh a liag is a gcarn, is trí phaidir a chur lena n-anam.
.
.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
.
Scéal Corraitheach
.
61 Hours……………….Céadchló…………….2010
by
Lee Child………………………………………..€18.85
.
Peadar Bairéad
Céadchló i 2010
Le déanaí a tháinig mé ar an saothar seo le Lee Child, leabhar ar cuireadh an chéadchló air i mbliain seo ár dTiarna, 2010. Bíodh gur chuala mé trácht ar an údar seo cheana, ba é seo an chéad leabhar dá chuid a léigh mé, agus geallaimse dhuit é, gur bhain mé sásamh, agus dhá shásamh as.
Bíodh gur sa Bhreatain a rugadh is a tógadh an t-údar seo, thug sé fhéin, agus a mhuirín, na Stáit Aontaithe orthu fhéin, nuair a chaill sé a phost i dtionscail na teilifíse sa Bhreatain. Faoi láthair, tá cónaí air san Úll Mór fhéin. Téann an carachtar, Jack Reacher, trína chuid úrscéalta uilig, mar shnáithe trí bhraisléad, a gceangal, agus a n-aontú, ina n-aonad taitneamhach, corraitheach, litríochta. Ach, le filleadh ar an scéal……
Tús Maith
Féach ar an dtús iontach a chuireann sé lena scéal, tús a mhúsclaíonn fiosracht diabhalta ionainn le teacht ar fhios fátha gach scéil. Seo mar a chuireann an t-údar fhéin é……..
“Five minutes to three in the afternoon. Exactly sixty one hours before it happened.”
Céard é go díreach a tharlódh i gcionn na haimisre sin? Agus cén fáth a dtugann sé an t-am áirithe sin, cúig neomat chun a trí san iarnóin, dúinn? Bhuel, bhí dlíodóir ar a shlí, ag an am sin, go dtí priosún áirithe, le priosúnach a chur faoi agallamh, nó bhí eolas éigin le bailiú aige ón bpriosúnach céanna sin. Rinne sé a raibh le déanamh aige, agus ansin, agus é ar a bhealach ar ais ón bpriosún, tharla, fan na slí, gur chaill sé smacht ar a ghluaisteán, agus ag an am áirithe sin, bhí bus ag teacht chuige ón dtaobh eile de dhroichead sioctha, agus cé gur éirigh leis an dlíodóir an gluaisteán a shrianadh, agus a thabhairt ar ais faoina smacht arís, ar an drochuair, níor éirigh le tiománaí an bhus an cleas céanna a dhéanamh, agus ba é deireadh an scéil é, nó gur fágadh an bus sáinnithe i ndíg ar thaobh an bhóthair, agus bolg an bhus ina luí ar thaobh shioctha an bhóthair. Theip ar an dtiománaí é a thiomáint chun tosaigh, nó ar gcúl.
Seilg na Seanóirí
Seandaoine ag dul ar thuras a bhí ar bord an bhus, agus lena gcois sin, bhí paisnéir óigeanta ina bhfochair….
“The odd passenger out was a man at least thirty years younger than the youngest of the others. He was sitting alone three rows behind the last of the seniors.”
Tar éis dóibh an cás a scrúdu, tugadh le fios dóibh, nárbh fhéidir leo an bus a chur ar an mbóthar arís, agus tharla, ag an am seo, go raibh siad thart ar scór míle ó Bolton, an baile beag tuaithe ba ghaire dhóibh, i Dakota Theas. Anois, tharla freisin, go raibh foirgneamh ait, scoite, thart ar chúig mhíle níos sia isteach sa bhfásach. Bhí fadhb póilínithe sa treis, sa dúiche sin, ag an am, agus tharla go raibh bean so-ghortaithe faoi gharda, de ló, is d’oíche, sa mbaile tuaithe sin. Tuige? A déarfadh duine, b’fhéidir.
Na mílte fada uatha, míle seacht gcéad míle ó dheas, thíos i gCathair Mheicsiceo, bhí coirpeach déanta i mbun pleananna a bhí dírithe ar Bholton, i Dakota Theas, agus b’eisean a bhí taobh thiar den trioblóid go léir.
Reacher and Driver combine
Bhail, rinne tiománaí an bhus agus an paisnéir óigeanta sin, Reacher, teangmháil leis an saol mór amuigh, agus iad ar thóir cabhrach, nó tuig siad go raibh an tír ar fad thart orthu faoi bhrat sneachta, agus é chomh fuar sin, go mbainfeadh sé an tsrón anuas díot. Ar deireadh thiar, d’éirigh leo síob a eagrú do lucht an bhus, chomh fada le baile Bholton, agus ansin, casadh na póilíní áitiúla leo, agus shocraigh Reacher ar dhul i gcomhar leo, lena bhfadhb póilíneachta a scaoileadh. Ghlac sé air fhéin an bhean úd a bhí faoi gharda a chosaint, nó bhí traenáil chuige sin air, mar bhí blianta fada caite aige i mbun Oifige póilíneachta, rud a d’fhág go raibh chuile eolas riachtanach, ar bharr a mhéire aige, le gnó dá leithéid a dhéanamh.
Agus bíodh go raibh fórsa ollmhór póilíní acu i mBolton, ag an am gcéanna, bhí ar chumas na gcoirpeach an bhearna a bhaint díobh, chuile bhabhta. Bhí sé soiléir do Reacher, go raibh poll ar an teach, agus rinne sé chuile iarracht ar theacht ar an bpóilín a bhí i bpóca an Mheicsicigh úd.
Plean an Mheicsicigh ?
Thart ar an gcreatlach sin a chrochann an t-údar an scéal corraitheach, lán-teannais, seo. Ar éirigh le Reacher cúl a chur le pleananna an Mheicsicigh úd? Céard a bhí folaithe sa bhfoirgneamh sin a bhí thart ar chúig mhíle ó bhaile Bholton? Ar éirigh leis an Meicsiceach a phleananna a chur i gcrích?
Bhail, le teacht ar an eolas sin uilig, caithfidh tú an leabhar seo a fháil, is a léamh, agus más duine thú, a chuireann spéis i scéal dá leithéid, tá mé cinnte go mbainfidh tú taitneamh, is toit, as an leabhar seo le Lee Child.
Ní gá a rá, go bhfuil casadh aisteach in eireaball an scéil seo, ach im thuairimse, is casadh inchreidthe é, agus casadh a chuireann go mór le scleondar an scéil.
Súil agam go mbainfidh tú taitneamh as……..
.
.
.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Leabhar mór-ráchairte
.
**********************
.
A Thousand Splendid Suns
by
Khaled Houssini……………….2007……£11.99…
.
Míle Grian Ghréagach
Don té a dteastaíonn uaidh, spléachadh eicínt a fháil ar an gcineál saoil a bhí á chaitheamh ag muintir na hAfganastáine, le tarraingt ar leathchéad bliain anuas, bheadh sé deacair dó, leabhar níos oiriúnaí chuige sin, ná “A Thousand Splendid Suns” a fháil ar dhroim talún. Afganastánach fir is ea an t-údar, Kaled Houssini, a rugadh i gcathair Kabul. Ach thréig sé an chathair sin sa bhliain 1980, agus thug na Stáit Aontaithe air fhéin, mar a bhfuil cónaí air fós i gCalafóirnia ó Thuaidh. Seo an dara úrscéal uaidh, agus “The Kite Runner” a bhaist sé ar a chéad úrscéal, leabhar a bhain clú agus cáil amach dó ó cheann ceann na cruinne, agus dá chomhartha sin, cuireadh cló ar an leabhar céanna sin i gceithre thír is triocha.
Na “Thousand Splendid Suns” úd!
Ní gá a rá, go bhfuil “A Thousand Splendid Suns” tosaithe cheana ar an mbóthar cáiliúil céanna sin.
Cá bhfuair an t-údar an t-ainm a bhaist sé ar an leabhar seo, an ea?
Bhuel, míneoidh an t-athlua gearr seo fios fátha an scéil duit,
“All day this poem about Kabul has been bouncing around in my head. Saib-e-Tabrizi wrote it back in the 17th century. I think I used to know the whole poem, but all I can remember now is two lines:
“One could not count the moons that shimmer on her roofs,
Or the thousand splendid suns that hide behind her walls.”
…..When this war is over. We’ll come back to Kabul…. You’ll see.”
Ar bhealach eicínt, chuirfeadh an leabhar seo leabhar Frank McCourt, “Angela’s Ashes,” i gcuimhne do dhuine, sé sin, cur síos ar chruatan agus anró an tsaoil seo, d’óg agus d’aosta, i measc na mbocht, ach amháin go bhfuil gné eile den chruatan le tabhairt faoi deara i leabhar Khaled, sé sin, cruatan agus uafás an chogaidh. Ach, fillimis ar an leabhar fhéin…
An Príomh Charachtar
Is í Mariam an príomhcharachtar sa scéal seo, agus rugadh ise sa bhliain 1959, iníon neamhdhlisteanach Jalil, fear toice a mhair i mbaile mór Herat, ba ea í. Ní call a rá, nár mhair sí i dtigh a athar, nó bhí cupla bean, nó trí, aige cheana féin, agus clann dlisteanach freisin. Mar sin, níor oir sé dó máthair Mhariam a phósadh, agus dá bharr sin, fágadh Mariam agus a máthair, Nana, le cónaí a dhéanamh i mbothán eicínt, píosa amach ó bhaile Herat agus ó thigh Jalil. Théadh Jalil ar chuairt chuig a iníon, agus chuig Nana, chuile sheachtain, ach níor ligeadh dóibh aon pháirt ghníomhach a ghlacadh i saol, nó i saothar Jalil. Faoin am a raibh Mariam thart ar chúig bliana déag d’aois, mhothaigh sí, gur mhaith lei páirt a ghlacadh i saol a athar, agus d’fhág sí an baile agus Nana, le sin a chur i gcrích. Níor ligeadh isteach i dteach Jalil í, áfach, agus ar ball, b’éigean di filleadh ar Nana, a máthair, ach bhí sí ró-mhall, nó, san idirlinn, chuir Nana bhocht lámh ina bás fhéin, toisc gur thréig a iníon, Mariam, í..
Margadh déanta!
An chéad rud eile a tharla, nó rinne Jalil cleamhnas di, le Rasheed, fear a bhí triocha bliain níos sine ná í, agus fear a bhí cantalach, cancarach, mí-fhoighdeach. Rinne Mariam rud ar a hathar, ach má dhein, mhínigh sí do Jalil, nach mbeadh lámh, baint, nó páirt, aice leis, go brách na breithe arís. Bhí cónaí ar Rasheed i Kabul, agus chuaigh Mariam chun cónaithe leis, sa chathair sin. Níor chuir Mariam aithne ró-dhlúth ar ghrá, ar mheas, nó ar chion, i dtigh Jalil, agus de réir mar a chuaigh cúrsaí chun donais san Afganastáin, agus de réir mar a deineadh an tír sin a chéasadh le cogaí is le ganntan, is ea ba ghéire, agus ba throime, a luigh ualach an chrá agus an anró ar Mhariam.
Ar ball, trí thimpiste, tháinig comharsa óg mná, chun cónaithe leo, agus ba é deireadh an scéil sin é nó gur phós Rasheed an cailín óg sin, agus ón nóiméad sin anonn is ea ba lú fós a mheas ar Mhariam. Níor mhair an grá a bhí ag Rasheed dá bhean óg i bhfad, áfach, agus ba ghearr go raibh droch íde á thabhairt aige don bheirt bhan a bhí mar chéilí aige. Agus, bíodh nach mbeifeá ag súil leis, snadhmadh caradas idir Mariam agus an cailín óg seo, Laila, agus ba chosúla le deirfiúracha, nó le mathair agus iníon, iad beirt ná céilí i dtigh sin an tseanfhir chancaraigh, chantalaigh, chruálaigh.
Ar an gCreatlach sin…
Ar an gcnámharlach sin a chrochann Khaled Houssini a scéal, agus ni gá dhomsa a rá, go n-éiríonn thar barr leis trua do na mná bochta sin, do Mhariam, agus do Laila, a mhúscailt i gcroí an léitheora. Tá sé beagnach do-chreidte, an t-anró agus an cruatan a d’fhulaing na mná céanna sin, lá i ndiaidh lae, agus ó cheann ceann na bliana, i dtigh an chancaráin sin Jalil. Annamh a éiríonn le húdar, a léitheoir a chur faoi gheasa, faoi mar a dhéanann an t-údar seo, le cur síos ar choraí crua shaol na beirte úd. Chomh fada is a bhain sé liomsa, mhothaigh mé, agus d’iompar mé, sciorata eicínt den anró, agus den chruatan, a chráigh agus a chéas na caractair sin. Ní call dom a rá, go raibh an pobal ar fad i gCabul ag fulaingt na géarleanúna céanna, ó chibé dream a bhí ag iarraidh phobal na cathrach ársa sin a thabhairt faoina smacht. Leabhar é seo, ar deacair é a chur uait, nó níl dabht ar domhan, ach go n-éiríonn leis an údar a dhraíocht mar scéalai a oibriú ort, agus inchreidteacht a úrscéil á chur ar do shúile duit, aige.
An-leabhar, cur chuige ealaíonta, agus blas agus boladh na hinchreidteachta, ag sileadh as chuile chaibidil ann, ó thus deireadh. Bheinn ag ceapadh go mbainfeá taitneamh as!
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Hi! Mary,
A picture of any Christmas scene would work well with this offering. A Christmas Tree, or City Lights, or some such.. Best wishes for the Holy Season to you and yours.
Peter Barrett.
.
.
I mBéal an Phobail
Peadar Bairéad
Nollaig Náid a Naoi
.
Nollaig eile chugainn faoi dheifir,
Gearróga dubha linn, dár reo,
Ach cuimhní geala mar ré dár seoladh
Siar faoi ghradam go Ríocht na n-Óg.
.
Nach breá an rud é go bhfuil Séasúr na Nollag ar lic an dorais againn, faoi seo, lenár gcroí a thógail, agus lenár misneach a ardú, tar éis ar fhulaing muid mar chine, le dhá mhí dhéag anuas. Ní gá dhom na cruatain uilig a tháinig ar chuairt chugainn le bliain anuas, a lua anseo, nó is glas iad na cuimhní céanna sin in aigne chuile dhuine againn. Smaoinigh ar an gcúlú eacnamaíochta, a bhain an anáil dínn, ó thús na bliana seo, sea agus na buiséid fheanntacha a dréachtadh, ag iarraidh na coscáin a oibriú ar an gcúlú céanna sin. Ansin, cé dhéanfadh dearmad ar na tuilte a tháinig anuas sa mhullach orainn, agus an toradh a bhí ar na tuilte céanna sin, agus cé dhéanfadh dearmad ar na Tuarascála a leagadh os ár gcomhair sa tréimhse sin, Tuarascáil Uí Riain, agus Tuarascáil Uí Mhurchú, Tuarascála a bhain an chaint dínn uilig, geall leis, nó céard d’fhéadfá a rá i bhfianaise na ngníomhartha danartha, peacúla, a nochtaíodh don náisiún sna Tuarascála céanna sin.
Gaineamh ar Urláir
.
Ré gan fearthainn, gan sioc, gan sneachta,
Taitneamh gréine as spéartha glé,
Gaineamh leata ar ’chuile urlár
Ag fáiltiú roimh bhreithlá Mhac Dé.
.
Níor imigh Mí na Nollag gan a smitín fhéin a bhualadh orainn, nó i rith na míosa sin, ritheadh an buiséad ba ghéire a gearradh riamh ar phobal na tíre seo, buiséad frith-Nollaigiúil, a d’fhág roinnt mhaith daoine ar an ngannchuid, le Nollaig ghortach a cheannacht dóibh fhéin, dá gclann, is dá gcairde, le Nollaig seo Náid a Naoi a cheiliúradh.
Coinnle geala mar chuireadh uainne
Don Mhaighdean óg is dá céile caoin,
Teacht ar chuairt chugainn ó fhuacht na hoích’
Le foscadh fíor a thabhairt don Naí.
.
Gan gus, gan mustar!
Ach breathnaigh ar an t-é atá á mhóradh againn le linn na Féile Beannaithe seo. Ní raibh mórán de mhaoin an tsaoil seo aigesean an oíche sin fadó, ach nár chomhartha sona dúinne a theacht? Sea, agus b’fhéidir nach ró-dhona an tuar dúinne é, ar tharla dúinn i mbliain seo Náid a Naoi.
.
Maidin Nollag is sioc ar thalamh,
Spéir go drithleach, in omós don Rí,
Pobal tuaithe ag triall ar Aifreann
Le breithlá sona a ghuí don Naí.
.
Agus sin uilig ráite, dearbhaithe, agus admhaithe, agam, níl an dara rogha againn ach an Ród seo Romhainn a bhualadh, go bródúil, misniúil, nó ní pobal sinn a shíolraigh ó chine meata.
Síocháin do Lucht a Pháirte
Ach, sul má bhuaileann muid an Ród céanna sin, ag tús na bliana seo chugainn, 2010, déanaimis Féile Bheannaithe na Nollag seo, Náid a Naoi, a cheiliúradh, faoi mar a deineadh an Fhéile sin a cheiliúradh le sinsearacht romhainn. Mar sin, Nollaig Shona dhaoibh, agus go mbeirimid uilig beo ar an am seo arís.
.
.
D’imigh sin is shíothlaigh m’aisling,
Is táim anois ar ais im aois,
Ach fanfaidh fís gheal, ghlé, na hóige
Le teas is dóchas a adhaint im’ chroí.
.
Gura seacht fearr a bheas ár léitheoirí uilig, an tráth seo arís.
.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
I mBéal an Phobail
Playing for Pizza
by
John Grisham
Another Grisham Story
Leabhar eile ó pheann líofa an údair cháiliúil, Mheiriceánaigh, seo, is ea Playing for Pizza, ach caithfear a rá, láithreach bonn, gur chineál eile leabhair, amach is amuigh, isea an ceann seo. Is minic cheana a léigh sibh píosaí sa cholún seo, faoi leabhair eile le John Grisham, ach den chuid is mó, ba chúrsaí dlí a bhí mar chúlra, agus mar dhúshraith, ag na scéalta sin, agus ní gá a rá, go mba leabhair spéisiúla, tarraingteacha, lán- teannais, iad uilig. Nach cuimhin libh píosaí a léamh anseo faoi leabhair ar nós:-
The Firm, the Pelican Brief, The Runaway Jury,
The Summons, The Last Juror, agus The Broker.
Rinne sé cupla iarracht freisin, ar leabhair a ghaibhniú taobh amuigh den dlí, leabhair ar nós:-
A Painted House, Skipping Christmas, agus Bleachers.
Ach ba chumadóireacht a bhí sna leabhair sin, taobh amuigh den Painted House, b’fhéidir. Ní gá a rá, gur scríobh sé leabhar de chineál eile ar fad, anuraidh, leabhar a bhí bunaithe ar fad ar an bhfírinne. The Innocent Man, ata idir chamáin agam anseo, agus ba é mo bhreith ar an leabhar sin, nó ar bhealach eicínt, go mba iontaí ar fad an scéal é ná mar a bhí le fáil ina chuid leabhair ficsin.
A change of direction
Ach sa scéal seo, Playing for Pizza, fágann sé na cúirteanna agus an dlí ar leataobh arís, agus tugann sé faoi scéal a chumadh, taobh amuigh den ghort úd ab ansa leis. Cúrsaí Peile Meiriceánaí atá idir chamáin aige anseo. Tharla, agus é i mbun taighde do leabhar eile ar fad, go bhfuair sé amach, go raibh Peil Mheiriceánach á imirt san Eadáil, agus go raibh lear mór foirne bainteach leis an gcleachtas seo. Ar leibhéal amaitéireach a deintear an cluiche a eagrú ansin. Bhí de nós ag cuid de na foirne sin, Meiriceánach, nó dhó, a fhostú, le cúnamh a thabhairt dóibh fanacht i dteangmháil leis an gcluiche Meiriceánach. Cá bhfuair an t-údar an teideal dá leabhar? Bhuel, in ionad pá a íoc leis na himreoirí Eadáileacha, is amhlaidh a bhíonn féasta acu, go rialta, agus is é an Pizza an príomh earra ar an mbiachlár, do na féastaí céanna sin!
The Quarterback
Is é an príomhcharactar sa scéal seo nó Rick Dockery, ceathrúchúlaí, nó quarterback, mar a thugtar ar imreoir dá leithéid thall. Ba é Arnie a ghníomhaire, agus bíodh go raibh seal maith caite ag Rick, ag gabháil don chluiche sin thall, ag an am gcéanna, níor éirigh leis clú, nó cáil faoi leith, a bhaint amach dó fhéin mar imreoir. Tharla nach mbíodh an t-ádh ina chaipín, de ghnáth, agus ba é toradh a bhí ar sin, nó go mbíodh air bóthar a bhualadh minic go maith, ach faoi thús an scéil seo, bhí sé ag imirt mar cheathrúchúlaí do na Cleeveland Browns. Tharla go raibh an Fhoireann sin ag imirt sa chraobhchluiche. Bhí ag eirí thar barr leo, agus iad 17 pointe chun tosaigh, ach sa chuid deiridh den chluiche sin, d’éirigh le Rick Dockery páirt chinniúnach a ghlacadh san imirt, agus, mo bhrón! trína leibideacht, agus trí dhrochphasanna, d’éirigh leis bua gan choinne a bhronnadh ar a gcéilí imeartha. Ba é toradh a bhí ar an bpáirt a ghlac sé sa chluiche sin, nó gur deineadh staicín áiféise de os comhair an náisiúin, agus dá bharr sin, ní raibh foireann ó cheann ceann na Stát Aontaithe, a bheadh sásta baint nó páirt a bheith acu leis!
Football Americano!
Bhí a ghníomhaire, Arnie bocht, i gcruachás agus é ag iarraidh post a fháil dá cheathrúchúlaí, i bhfoireann ar bith de lucht imeartha Peile Meiriceánaí sna Stáit, agus ar deireadh thiar thall, ba é an post ab fhearr a d’fhéadfadh sé a fháil dó nó mar cheathrúchúlaí leis na Parma Panthers, foireann a d’imir Peil Mheiriceánach san Eadáil. Ní gá a rá nach saothródh sé an oiread céanna airgid san Eadáil agus a shaothríodh sé thall, ach nuair is crua don chailleach caithfidh sí rith! agus ba é an dála céanna ag Rick s’againne é.
Bhuail sé an bóthar chun na hEadáile, agus fáiltíodh roimhe sa tír sin, nó ba pheileadóir aithnidiúil é, a d’fhoghlaim a cheird mar cheathrúchúlaí i gcliabhán na Peile Meiriceánaí. Is léir go dtaitníonn cultúr agus sibhialtacht na tíre sin leis an údar, agus caitheann sé a dhúthracht ag cur síos dúinn ar chleachtais bia agus dí na nEadálach. Nach é a chuireann síos go blasta, cruinn, ar na féastaí a chaitheadar, agus an pléisiúr a bhaineadar as a mbéilí agus as a bhfíonta. Ar ball ansin, déanann an t-údar a dhícheall cur síos cruinn, soiléir, a thabhairt dúinn ar an gcluiche fhéin, ar Pheil Mheiriceánach.
Italian Super Bowl !
Caithfidh mé a admháil, nár éirigh leis dul i gcionn orm fhéin, lena chur síos mion, chúramach, ar Pheil Mheiriceánach, bunús an ama, ach ag an am gcéanna, caithfidh mé a rá, gur bhain mé taitneamh as a chur síos ar theannas, ar fhhisiciúlacht, ar dhíograis, agus ar dháiríreacht na n-imreoirí agus a lucht leanúna. Ba e aidhm agus cuspóir na bPanthers nó Super Bowl a bhuachaint, rud nár éirigh leo a dhéanamh, riamh cheana, ach anois, ó tharla go raibh an ceathrúchúlaí iontach Meiriceánach seo acu, tuigeadh dóibh, go raibh an-sheans acu mian a gcroí a bhaint amach.
Ar éirigh leo sin a dhéanamh? agus conas a d’éirigh lena gceathrúchúlaí nua, dul i gcionn ar a chomhimreoirí? Bhuel, tá faitíos orm go gcaithfidh tú an leabhar seo a fháil, is a léamh, más uait freagra na gceisteanna sin a fháil! Ní déarfainn gurb é an leabhar is fearr fós é, ó pheann an údair cháiliúil seo, ach ag an am gcéanna, éiríonn leis dul i gcionn orainn, lena dháiríreacht, lena scil, agus lena chur chuige. Fágfaidh mé an chuid eile fútsa, a léitheoir!
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
I mBéal an Phobail
.
Peadar Bairéad
The Appeal…………… Céadchló…..………. 2008
by
John Grisham……………………………….£18.99
.
Back to the Law again!
Seo an Grishamach chugainn arís le leabhar mór-ráchairte eile. Ní shileann ó pheann an údair ildánaigh, Meiriceánaigh, seo, ach leabhair den chéad scoth, leabhair a bhaineann cáil amach dá n-údar, ó cheann ceann na cruinne, agus a chonách sin air! nó nach mbíonn blas agus boladh na taighde, agus na scile, ar chuile cheann riamh acu?
Níl sé chomh fada sin ó shoin anois ó scríobh mé sa cholún seo faoin leabhar ba dhéanaí uaidh, ag an am, agus b’in, “Playing for Pizza”, leabhar a bhí éagsúil go maith leis na leabhair eile a chum sé, nó d’fhág sé an dlí taobh thiar de sa leabhar sin, agus thóg ábhar eile ar fad chuige, le scéal suimiúil a chrochadh air, agus níor den díogha é an leabhar céanna sin, ach oiread. ach bhíomar cleachtach ar an gcineál eile leabhair faoi chúrsaí dlí, nó ba í an dlí a bhí mar chúlra agus mar dhúshraith acu.
.
Interesting Books
Ní gá a rá, go mba leabhair spéisiúla, tarraingteacha, lán-teannais, iad uilig. Leabhair ar nós :-
The Firm, The Pelican Brief, The Runaway Jury, The Summons, The Last Juror, agus The Broker.
Rinne sé cupla iarracht freisin, ar leabhair a ghaibhniú taobh amuigh den dlí, leabhair ar nós :-
A Painted House, Skipping Christmas, agus Bleachers.
Ní gá dhom a rá gur scríobh sé leabhar de chineál eile ar fad, anuraidh, leabhar a bhí bunaithe ar fad ar an bhfírinne! The Innocent Man atá idir chamáin agam anseo, agus ba é mo bhreith ar an leabhar sin, nó ar bhealach eicínt, go mba iontaí ar fad an scéal é ná mar a bhí le fáil ina chuid leabhair ficsin!
The Appeal
Ach fillimis ar an leabhar seo is déanaí ó Ghrisham, “The Appeal”, nó is é atá idir chamáin agam sa phíosa seo. Ní call dom a rá, go bhfuil an t-údar fillte ar chúrsaí dlí arís, sa cheann seo, agus fadhb chasta an lae inniu idir chamáin aige. Fadhb idirnáisiúnta atá a phle aige sa leabhar seo, nó díríonn sé ar chumas na dlí deighleáil le Comhlachtaí Móra Saibhre, a dhéanann an-dochar do shláinte, agus do leas, an phobail, agus iad i mbun a ngnó, ag carnadh airgid dá scairshealbhóirí.
Cuireann an t-údar síos, sa scéal seo, ar Chomhlacht Mór dá leithéid, Krane Chemicals. Comhlacht a chuireann ceimicí contúirteacha ar fáil, sea, agus ceimicí a bhfuil an-ráchairt orthu, agus sa tslí sin déanann an Comhlacht áirithe sin fortún di fhéin, ach ar an dtaobh eile den scéal, fágtar an-chuid dramhaíle tocsainí mar fhotháirgeadh. Níor deineadh aon ró-iarracht ar dheighleáil leis an ábhar contúirteach sin, nó ní cheapfá go raibh Krane Chemicals ró-thógtha le leas an phobail, ach oiread, mar is amhlaidh a chaithidís an dramhaíl chéanna sin ar leataobh, amuigh ar an iargúl. Ach ba é deireadh an scéil sin nó go ndeachaigh an t-ábhar nimhneach sin isteach i gcóras uisce an bhaile sin, Bowmore, agus rinne sléacht ar mhuintir an bhaile, sa chaoi gur cailleadh roinnt, agus gur tholg roinnt mhaith eile ailse as, agus chomh maith le sin, chuir sé isteach ar shláinte roinnt mhaith eile fós.
A Popular Verdict
Cuireadh an dlí ar Krane Chemicals.
“In a crowded courtroom in Mississippi, a jury returns a shocking verdict against a chemical company accused of dumping toxic waste into a small town’s water supply, causing the worst ‘cancer cluster’ in history.”
Sea, agus níorbh fhás aon oíche í, an bhreith chéanna sin, nó b’fhada, achrannach, chasta, an chúis dlí í…
After forty-two hours of deliberations that followed seventy-one days of trial that included 530 hours of testimony from four dozen witnesses, and after a lifetime of sitting silently as the lawyers haggled and judge lectured and the spectators watched like hawks for telltale signs, the jury was ready…
41 Million Dollars
Cás samplach a bhí ós a gcomhair. Cás a thóg Jeanette Baker i gcoinne Krane Chemicals, toisc gurb iad ba chúis le bás a mic agus a céile fir. Fuair an giúiré ina fábhar, agus gearradh fíneáil de 41 milliún Dolar ar an gComhlacht, Krane Chemicals.
Ag an bpointe sin a thosíonn an t-uisce faoi thalamh, agus an chaimiléireacht, agus an Comhlacht Saibhir sin ag iarraidh athchomharc in aghaidh bhreith úd an ghiúiré, athchomharc a chuirfeadh cos i bpoll le breith úd an ghiúiré . Conas a d’fhéadfaidís a leithéid a chur i gcrích, an ea? Bhuel, tá faitíos orm, más uait an t-eolas sin a fháil, go gcaithfidh tú an leabhar corraitheach seo a fháil, agus a léamh duit fhéin. Tá mé cinnte go mbainfidh tú taitneamh as, nó deineann sé an fhadhb úd ar thagair mé di, i dtús an phíosa seo, déanann sé í a chur faoin mhícreascóp, sé sin an chaoi ar féidir le lucht an airgid mhóir, bealaí éalaithe a fháil ó fhaobhar chlaidhimh an chirt, agus na dlí.
An-scéal, an-scil, an-chur-chuige. Tapaigh do dheis anois, agus léigh an leabhar seo.
.
.
English 
Gaeilge