I mBéal an Phobail

Peadar Bairéad

Misean Santa Ynez

…..(Atheagar ar phíosa a scríobh me blianta ó shoin.)…..

Ar an gCéadaoin, an fichiú lá de Lúnasa, 2003, thug mé cuairt ar Mhisean Santa Ynez, i gCalafóirnia, nó tharla ag an am, go raibh mé ag iarraidh cuairt a thabhairt ar na Misin uilig sin, a thóg na Spáinnigh fan chósta Chalafóirnia, nó tuigeadh dóibh, go go bhféadfaidís cumhacht na Spáinne a leathnú sa tír ollmhór sin, dá n-éireodh leo an Soiscéal a chraoibhscaoileadh i measc na náisiún Indiach a bhí ag cur fúthu sna dúthaigh sin, ag an am. Chuireadar rompu fiche Misean a thógáil sna bólaí sin, idir San Diego agus San Francisco, agus ba é Misean Santa Ynez, an naoú ceann déag den scór sin. Agus ní hamháin go n-éireodh leo cumhacht na Spáinne a leathnú sa tír sin, trí thógáil na Misean céanna sin, ach ag an am gcéanna, tuigeadh dóibh, go raibh súil bhradach á chaitheamh ag na Rúisigh ar an dtaobh céanna tíre, agus é d’aidhm acusan, a gcumhachtsan a leathnú, ó dheas, ansin freisin, ach, dá n-éireodh leis na Spáinnigh i bhfiontar na Misean, chuirfeadh sin críoch obann le sainnt na Rúiseach, sa taobh sin tíre. Bhí go maith. D’éirigh leis na Spáinnigh ina bhfiontar siúd, agus ní dheachaigh na Rúisigh níos faide leis an scéal.

Ionradh na Meicsiceach

Faoin mbliain 1836 áfach, ghabh na Meicsicigh seilbh ar an gcuid sin de Chalafóirnia, choigistigh na misin, agus rinne iad a dhí-eaglaisiú. Baineadh úsáid as Misean Santa Ynez mar Choláiste, ar feadh scathaimh, ach faoin mbliain 1862, tugadh thar nais don Eaglais arís é, agus uaidh sin i leith, baineadh úsáid go leanúnach as, mar Theach Pobail, ag freastal ar phobal Dé sa limistéar sin. Misean an-mhór is ea Misean Santa Ynez, agus chomh maith le bheith ag freastal ar an bpobal sin mar Shéipéal, bhí sé acu freisin mar Iarsmalann, leis na seoda iomadúla a bhain le ré na Spáinneach a chur ar teaspáint inti. Agus arís, chuir sé ionadh ár gcroí orainn, an oireadh sin iarsmaí ón tseansaol a fheiceáil bailithe, rangaithe, feistithe, agus ar teaspáint ansin.

An tAthair Albert arís

Ar ár mbealach amach as an Misean áfach, isea a baineadh stangadh ceart asainn, nó ansin ar fhalla, agus in áit fheiceálach, chonaic muid pictiúr den Sagart Gaelach sin, an tAthair Albert Bibby, fear a chuaigh, nó a cuireadh, ar imirce, óna Mhainistir fhéin anseo i gCill Chainnigh, le dul ag freastal ar phobal Críostai i bhfad ó bhaile, i Misean Santa Ynez. Ní gá a rá, gur stadamar tamall, ag breathnú ar a raibh le feiceáil, agus le léamh againn, i bhfógraí timpeall an phictiúir chéanna sin. Bhí le léamh againn ansin freisin, gearrthóga as nuachtáin an ama, ina bhfuair muid amach gurbh é an tAthair Albert an chéad Tréadaí Capaisíneach, a ceapadh ar Mhisean Santa Ynez. Chaith sé bliain iomlán i mbun an ghnó sin, agus b’in sin, nó ag deireadh na tréimhse sin, sa bhliain 1925 Cailleadh an fear bocht ansin, i bhfad ó bhaile. Cuireadh i Reilg an Mhisin é. Agus le meas na tíre seo ar an gCapaisíneach Gaelach úd a léiriú os ard, chuaigh Seán T. Ó Ceallaigh (fear a bheadh ina Uachtarán ar Éirinn, ar ball) amach le labhairt thall, le linn na socraide. Labhair an Ceallach faoi’n sagart díograiseach sin, agus mhol é, as a spioradáltacht, as a náisiúntacht, as a dhílseacht dá thréad, agus as an bpáirt a ghlac sé in Éirí Amach na Cásca sa bhliain 1916, agus as a thóir ar shaoirse Éireann.

Ar ball, agus muid istigh i siopa na gcuimhneachán ar thóir neathanna beaga le tabhairt linn, le cuimhne an Mhisin a choinneáil glas, cheannaigh mé fhéin roinnt leabhar agus tráth raibh mé ag íoc astu, labhair mé leis an bhfreastalaí.

Interesting conversation

An bhfuil aon chuimhne anseo in bhur measc fós, ar shagart Éireannach, a shaothraigh in bhur measc anseo, sa bhliain 1925?

Cén t-ainm a bhí air? a d’fhiafraigh sí díom.

An tAthair Albert, arsa mé fhéin, á freagairt.

An é ár nAthair Bibby atá idir chamáin agat? Ar sise.

An fear ceannan céanna, arsa mé fhéin.

Chuir duine eile a ladar isteach sa scéal ag an bpointe sin….

Cailleadh sa bhliain 1925 é, agus cuireadh anseo é, ach caithfhidh go raibh ard-mheas air ina thír fhéin , nó tháinig maithe móra na tíre sin chun a shochraide, ach níor fágadh a chorp anseo againne, nó thángthas sa bhliain 1958, rinneadar a chorp a dhíadhlacadh, agus a thógáil leo abhaile, lena chur i measac a phobail fhéin.

Mhínigh mé dóibh ansin, gur tháinig mé fhéin chucu ó Chathair Chill Chainnigh, áit a raibh Mainistir an Athar Bibby ag feidhmiú fós i measc an phobail chríostaí ansin, agus dúirt me freisin, go raibh áthas an domhain orm, go raibh cuimhne fós air i Misean Santa Ynez.

Bhí sin tuillte, agus tuillte go maith, aige, arsa’n freastalaí.

D’fhág mé Misean mór Santa Ynez i mo dhiaidh ansin, nó bhí Misin eile le feiceáil fós agam, ach ní dhéanfaidh mé dearmad go luath ar an gcuairt iontach spéisiúil a thug mé ar an ionad céanna sin, i gCalafóirnia na gréine gile. Súil agam gur bhain túsa taitneamh freisin as píosa na seachtaine seo.