1. Céard é an chuimhne is mó atá agat ar 2020?
Bás mo mháthar, Patricia, i mí Iúil na bliana. Fuair sí bás i ndiaidh di cath fíochmhar agus pianmhar a throid in éadan na hailse. Bhí na hadhlacóirí ag caitheamh trealamh cosanta pearsanta nuair a d’iompair siad a cónra amach ón teach altranais go dtí an t-eileatram.
Eispéireas ait ba ea é sin agus an tsochraid ina dhiaidh sin. Ní raibh ach garghaolta in ann dul chuig an tsochraid. Ar an tslí go dtí an reilig chuamar thar an teach s’againne agus stad ár gcomharsana taobh amuigh dá dtithe chun ómós a thabhairt do mo mháthair. Bhog an beart flaithiúil sin mo chroí! Bheadh lúcháir an domhan ar mo mháthair faoi sin, gan dabht. Braithim go mór uaim an bhean iontach seo. Mhúin sí dom aislingí móra a bheith agam agus iad a bhaint amach go diongbháilte. Síocháin lena hanam uasal!
2. Céard é an scéal is mó a chuir áthas ort in 2020?
B’fhéidir go bhfuil sé róluath a bheith ag ceiliúradh ach bhí ríméad orm nuair a chuala mé an scéal go mbeadh vacsaíniú ar fáil in aghaidh Covid-19. D’fhógair Pfizer agus Moderna torthaí dearfacha tar éis dóibh trialacha cliniciúla a dhéanamh, agus mhaígh siad go raibh éifeachtacht timpeall 95 faoin gcéad léirithe ag na vacsaíní nua in aghaidh an Covid-19. Tá vacsaín traidisiúnta ar fáil freisin ó Astrazeneca atá níos saoire ná an péire eile agus níos fusa a stóráil.
Úsáideann vacsaíní Pfizer agus Moderna teicneolaíocht nua – instealltar píosa mRNA (ábhar géiniteach) isteach sa cholainn, agus ansin gintear próitéiní spící sna cealla agus caitear amach iad. Spreagann na próitéiní spící an córas imdhíonachta ionas go bhfuil sé in ann iad a neodrú.
Tá na próitéiní sin díreach cosúil leis na próitéiní spící a bhfuil an coróinvíreas clúdaithe leo. Úsáideann an víreas na próitéiní spící mar eochair chun dul isteach sna cealla chun coróinvíreas nua a athchruthú agus a chaitheamh amach, agus ansin tosaíonn an timthriall sin as an nua. Tar éis duine a bheith vacsaínithe, neodraíonn a chóras imdhíonachta na próitéiní spící agus níl an coróinvíreas in ann dul isteach sna cealla. D’fhéadfá an cur chuige seo a úsáid chun cóir leighis a chruthú go tapa i gcoinne go leor víris eile.
B’fhéidir go bhfuil an spéir dorcha ach tá údar dóchais fós againn go bhfillfidh ár saol ar ais mar a bhí sa bhliain 2021. Mholfainn do gach duine vacsaín a fháil – déanfaidh tú gar ní hamháin duit féin ach dúinn go léir – ar scáth a chéile a mhairfimid!
3. Céard é an scéal is mó a chuir brón ort in 2020?
Gabhadh agus maraíodh George Floyd i nDeisceart Minneapolis ar an 25 Bealtaine, 2020. Is dócha go bhfacamar an taifeadadh ina raibh duine de na póilíní darb ainm Derek Chauvin agus a ghlúin chlé ag cur brú millteanach ar mhuineál Floyd. Coimeádann sé a ghlúin air ar feadh ocht nóiméad agus 46 soicind, in ainneoin impí na daoine a bhí in aice láimhe agus in ainneoin impí Floyd féin agus é ag scairteadh amach lena mháthair.
Chonaiceamar go léir an t-uafás doshamhlaithe sa taifeadadh agus leis sin, gránnacht an chiníochais i Meiriceá. Sa bhliain 2020, is soiléir go bhfuil a lán obair le déanamh i Meiriceá agus ar fud an domhain chun deireadh a chur leis an gciníochas. Tá dualgas againn go léir seasamh prionsabálta a ghlacadh in aghaidh an chiníochais!
4. Céard é an rud is mó a d’fhoghlaim tú ó thús deireadh na bliana 2020?
D’fhoghlaim mé go bhfuil bolscaireacht mhioscaiseach an-dainséarach! Bhí ionadh mór orm faoin méid daoine a chreideann gach saghas raiméis. Ar an drochuair, bíonn sé éasca do bhithiúnaigh dúshaothrú a dhéanamh ar na daoine saonta sin agus iad a ionramháil chun a leasa féin. Tuigim níos fearr anois an tslí ar tháinig deachtóirí cosúil le Hitler i gcumhacht! Go deimhin, níl mé ag iarraidh go dtarlóidh an rud céanna arís go deo!
5. Ar éirigh leat déanamh de réir aon rún a bhí agat ag tús na bliana 2020?
D’éirigh, ar an mórgóir! Ach ní raibh mé in ann a lán taisteal a dhéanamh, de dheasca an víris. Bhí sé deacair casadh le mo chairde freisin, agus dianghlasáil i bhfeidhm! Bhí níos mó ama agam le rudaí eile a dhéanamh, áfach, cosúil le cócaireacht, aclaíocht, léitheoireacht agus scríbhneoireacht. Cé gur bliain dheacair a bhí ann, ní gearán dom!
Seol do fhreagraí féin chugam (mickgb@gmail.com), agus b’fhéidir go bhfoilseofar sa cholún seo iad!
English 
Gaeilge