by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Eachtraigh Dúinn
Caibidil 20
.
Gheall mé dhaoibh go bhfillfinn ar an tsraith seo aistí arís, gan aon ró-mhoill. Ach, mar adeireadh an tseandream fadó, an rud a théann i bhfad, téann sé i bhfuaire, agus ba é an dála céanna agamsa é. Thosaigh mé á chur ar an méar fhada, ó sheachtain go seachtain. Bhuel, caithfidh mé a admháil freisin, nach raibh aon ró-fhonn orm tosú arís ag scríobh faoi thráth dem’ shaol, a d’iompair siar mé go dtí na laethe casta, céasta, buartha, sin, nuair a thréig mé an Chliarscoil, ar chúiseanna áirithe, agus nuair a chuir mé romham arís, mo bhealach a dhéanamh trí shaol guaireach, cráite, a bhí tréigthe agam leis na blianta, agus saol ar cuireadh fainic na bhfainic ormsa faoi, le linn na mblianta fada a chaith mé ag ullmhú don tsagartacht. Bhí sin thart anois, agus bheadh ormsa feasta, réiteach eicínt a dhéanamh le saol corrach, coireach, cam, an fichiú haois.
Labhair mé faoi dhul go hOllscoil na Gaillimhe, i bhFómhar na bliana 1950, an Bhliain Bheannaithe. D’inis mé dhaoibh freisin, go raibh mé ag cur fúm amuigh i nGarraithe an Léana Bhuí, ar imeall na cathrach, agus mhínigh mé freisin, faoi na rincí a ndéanadh mé fhéin is mo chomrádaí, Jimmy Albanach, freastal orthu, i Seapoint agus sa tseanHangar freisin, corruair. Anois, sílim nach raibh mórán taithí ar an saol mór, millteach, faighte ag Jimmy s’againne, ach an oiread liom fhéin, agus do bharúil, nach dtéadh muid beirt chuig scoil rince, cupla uair sa tseachtain, nó cuimhnigh, nach raibh taithí dá laghad, ag ceachtar againn, ar dhamhsaí, nó rincí, agus bíodh nár theastaigh uainn an scéal sin a chraobhscaoileadh i measc ár naimhde, nó fiú imeasc ár gcairde fhein, ag an am gcéanna, nuair is crua don chailleach caithfidh sí rith! Agus ba é an dála céanna againne é, nó theastaigh uainn beirt, tosú ar ghnáthshaol a chaitheamh feasta, agus ar an ábhar sin, ní raibh an dara rogha againn, dár linne, ach rince a fhoghlaim, agus sin ar an dá luathas, nó bheadh sin i bhfad níos fearr ná bheith i muinín rince na bpréachán, faoi mar a bhíomar beirt, ag an am. D’éirigh linn go réasúnta maith, sa bhfiontar sin, agus ba ghearr go mbíodh muid amuigh ar an urlár, agus muid ag rince linn, faoi mar a bheadh Dia á rá linn. Bhí an ceart ag ár seanchara, Mártan an Tairbh, nuair a dúirt sé linn dul amach ar an urlár, faoi mar ba linne an t-urlár céanna sin! Sea, mh’anam, ba ghearr go raibh toit á baint as urlár “Seapoint” againn beirt, mé fhéin is mo sheanchara, Jimmy, ní lena chéile, dár ndóigh, ach le cailíní áille na dúiche.
Ba mhór go deo an difir idir shaol an mhac léinn Ollscoile an tráth úd, i lár na haoise seo caite, agus saol an mhac léinn Ollscoile, sa lá atá inniu ann. Ó tharla go mba í sin an Bhliain Bheannaithe, cuireadh misean ar siúl do mhic léinn Choláiste na hOllscoile, Gaillimh, agus m’fhocal is mo lámh dhuit, go mbíodh an séipéal ag cur thar maoil do chuile léacht, agus don Aifreann freisin, chuile mhaidin. Sílim gur mhair an misean céanna sin ar feadh seachtaine. Ach fan ort neomat ansin, nach bhfuilim, anois díreach, tar éis teacht ar phictiúr beag, a bronnadh orm ag an misean céanna sin, agus do bharúil? nach bhfuil sé agam fós, nó choinnigh mé im Bhíobla é, rud a choinnigh deas, glan, néata, é, thar bhreis is leathchéad bliain. B’fhéidir gur mhaith leat a fháil amach, céard tá scríofa ar an bpictiúr beag beannaithe céanna sin? Bhuel, seo chugat é…..
Souvenir of My Retreat at University College, Galway
Holy Year
22 – 29 October 1950
in honour of The Solemn Proclamation
by His Holiness Pope Pius XII
of the Dogma of the Glorious Assumption
of The Blessed Virgin Mary.
Sea, breathnaigh ar sin anois, agus ba é an tAthair Paul Waldron, Maynooth Mission to China a bhí i mbun an Chúrsa Spioradálta chéanna sin. N’fheadar an mbeadh a leithéid ar siúl in ár nOllscoileanna, sa lá atá inniu ann? Sea, mór idir inné agus inniu!
Agus ó tharla gur ag tagairt do chúrsaí spioradálta atá mé, bhíodh rud eile ar siúl againne mic léinn freisin, rud nach dtarlódh sa lá atá inniu ann, tá mé cóir a bheith cinnte! Tharla go ndeachaigh sé amach ormsa, gur cuireadh léann an tsagairt orm, agus tuigeadh dá bharr sin, go mbeadh ar mo chumas ceisteanna morálta a scaoileadh dom’ chomhleacaithe. Dá bharr sin, thagadh mic léinn chugamsa, go rialta, ag iarraidh orm treoir eicínt a dhéanamh dóibh. Ba iad na fadhbanna ba mhinicí a bhíodh á mearú nó fadhbanna gnéis. Deiridís gur dheineadar seo, nó siúd, agus iad amuigh ag suirí, nó ag pleicíocht dóibh, agus theastódh uathu a fháil amach, ar pheaca marfach é a leithéid a dhéanamh, agus ar chóir dóibh é a lua ina bhfaoistin? Bhí cíocras an domhain orthu eolas dá leithéid a fháil, agus ag breathnú siar ar na cúrsaí sin anois, is dócha gurbh é ba chúis leis uilig, nó nár mhínigh éinne scéal na mbeach is na n-éan riamh dóibh, agus b’in iad ansin, iad fásta suas, iad ag dul amach le cailíní, agus gan rialacha an bhóthair foghlamhta fós acu, mar adéarfá. Rinne mé mo dhícheall iad a chur ar an eolas, chomh fada is a d’fhéadfainn, nó tuigeadh dom, nach raghaidís chuig anamchara nó comhairleoir ar bith eile, mura n-éireodh liomsa a dtart a mhúchadh!
Tríd an obair sin go léir, bhí mé fhéin ag foghlaim uathusan freisin, agus diaidh ar ndiaidh, bhí mé ag cur eolas ar chúrsaí an tsaoil daonna seo, agus dá bharr sin, ba ghearr gur thosaigh mé fhéin ag tionlacan cailíní abhaile ó na damhsaí. Ní call dom a rá, gur bheag dochar a bhí sa tionlacan céanna sin. Is dócha nach raibh ann ach bheith i gcomhluadar ban, bheith ag comhrá leo, ag iarraidh iad a thuiscint, ag baint taitnimh as a n-áilleacht, agus ansin, póigín neamhurchóideach ag geata theach an chailín, mar luach saothair, nó mar mhisniú, corruair, b’fhéidir. Sea, caithfidh mé a admháil anois gur bhain mé fhéin agus Jimmy taitneamh nár bheag as ár n-eachtraí sna Hallaí Damhsa, i rith na bliana Ollscoile céanna sin, 1950 – ’51. Agus chomh maith le sin, d’éirigh liom fhéin breacaithne éadomhain a chur ar an gcorrdheoch freisin. Ba chuid dem’ oiliúint ar chúrsaí an tsaoil mhóir é, agus geallaimse dhuit é, nár fhás aon ró-charadas idir mé fhéin agus na deochanna meisciúla céanna sin, an tráth úd, nó riamh ó shoin, nó tharla nach raibh mé tugtha dóibh, nó aon ró-fhonn orm éirí mór leo! Sea, nár inis mé dhaoibh faoin mbuidéal fíona úd a d’ólamar ar ár mbealach go Cóbh Chorcaí fadó, agus faoin gceacht a d’fhoghlaimíomar an lá sin?
Ná ceap anois gur chaith mé an t-am uilig ag dul chuig na damhsaí agus ag ól, nó ní mar sin a bhí. Bhí mé ansin le “H. Dip in Ed.” a bhaint amach, ag deireadh na bliana sin, agus caithfidh mé a rá, gur luigh mé isteach ar an ngnó sin, le fonn, agus le flosc, agus nuair a tháinig deireadh na bliana sin, bhí mé breá ullamh chuige.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
E a c h t r a i g h D ú i n n
Caibidil 7
.
Nár bhreá go deo an suíomh a bhí ag Coláiste Sheosaimh, i Wilton, ar imeall chathair Chorcaí. Bhí Glaisín agus an Tóchair an-chóngarach dúinn, agus bhíodh muid á dtabhairt faoi deara, go minic. Os comhair an Choláiste amach, bhí talamh crochta, agus fan thaobh an ardáin sin, shín an Bóthar Iarainn ó Chathair Chorcaí amach, agus bhíodh ar na traenacha a thug faoin ardán céanna sin, bhíodh orthu dreapadh ó bhun go barr an ardáin. Minic a sheasadh muid ag éisteacht leo agus iad ag puthaíl leo, ar a ndícheall, i gcoinne an aird. Ba é a cheapadh muidinne, nó go mbíodh chuile ”I think I can, I think I can, I think I can,” á rá acu, agus iad ar a ndícheall i gcoinne an aird sin, agus ansin, nuair a bhíodh barr an aird bainte amach acu, d’athraíodh siad a bport, agus ansin ba é a deiridís, dár linne, nó…”I knew I could, I knew I could, I knew I could.” Agus iad mar a bheadh gandail, ag maíomh as a ngaisec, nuair a chuiridís an ruaig orainne gasúir, fado. Díreach os comhair an Choláiste, freisin, bhí Páirc an Bháire, áit a d’imrímis ár gcluichí, agus ba iad sin na cluichí torannacha, trodacha, taghdacha, uaireanata, nó mar adúirt mé leat cheana, níor naoimh ar thalamh a bhí ionainne gasúir, an tráth úd, nó ó shoin i leith, ach oiread, dá ndéarfainn é!
Bhain mé fhéin taitneamh agus tairbhe as Coláiste Sheosaimh, nó ba sa Choláiste sin a chuireamar aithne oraiann fhéin, agus ar an bpobal ar díobh sinn. Ba sa Choláiste sin freisin, a músclaíodh an Gaelachas agus an Náisiúnachas ionainn. Ní déarfainn gur d’aon ghnó é, ach ba rud é a tharla ag an am, agus b’in sin. I ndáiríre, ní raibh aon nuacht ag baint leis an saol i gColáiste Sheosaimh, nó ba mhar a chéile gnáthchúrsaí an lae i gColáiste Sheosaimh agus i gColáiste an Chroí RóNaofa i mBéal an Átha Fhada, i gContae Mhaigh Eo. Faoin am seo áfach, bhíothas ag súil go mbeadh na buachaillí ag éirí níos stuama, níos ciallmhaire, agus níos cráifí. Níor dhochar ar bith é sin, ach ní mar a shíltear a bhítear go minic, agus níorbh aon eisceacht sinne gasúir, ach oiread, nó dá mbeadh aon diabhlaíocht le déanamh, bí cinnte go raibh duine eicínt, sa timpeall, a bheadh sásta é a dhéanamh, nó ní raibh ionainne, i ndáiríe, ach gnáth-ghasúir a bhí ag iarraidh ualach an-trom a iompar, ualach a bhí i bhfad ró-throm do chuid againn, ach scaoilimis sin tharainn, ag an bpointe seo, agus fillimis ar Choláiste Sheosaimh.
Bhí an leagan-amach céanna sa scoil seo is a bhí i gColáiste an Chroí RóNaofa. Bhí seomraí ranga ann, agus dár ndóigh, ní raibh mórán seomraí dá leithéid ag teastáil uainn, an t-am sin, nó bhí na hábhair chéanna á ndéanamh ag chuile dhuine, sa bhliain chéanna, agus mar sin, ní raibh ag teastáil ó bhuíon ar bith ach seomra ranga amháin do na gnáth ábhair, agus seomra speisialta, nó saotharlann, don eolaíocht. Ní bhíodh deis ag daltaí a rogha ábhair a phiocadh, an tráth úd, murab ionann is inniu. Ní déarfaidh mé faic faoi na múinteoirí a bhíodh againn, nó ba é a cheap mé fhéin ag an am nó nach raibh cuid acu thar mholadh beirte mar mhúinteoirí, ach is dócha gur ghnáth-dhearcadh é sin i measc scoláirí, am ar bith.
D’éirigh go maith liom mar dhalta, ach ag an am gcéanna, caithfidh mé a admháil gur oibrigh mé go dian, le linn an ama a chaith mé ag ullmhú don Ard Teistiméireacht. Ag smaoineamh siar ar na laethe sin anois, samhlaítear dom, gur mhór an chabhair dúinn é, nó domsa ach go háirithe, dá mbeadh duine eicínt ansin le treoir cheart a chur orainn, agus leis na bealaí is fearr, agus is éifeachtaí, le staidéar a dhéanamh, a léiriú dúinn. Ní cuimhin liom anois aon iarracht dá leithéid á dhéanamh riamh ag údaráis na scoile sin. Ba é a cheap mé freisin, nó go raibh múinteoirí áirithe inár mbun nach raibh a gceird foghlamtha i gceart acu, faoin am sin. Nílim ag iarraidh locht a fháil orthu anois, nó ní raibh á dhéanamh acu ach faoi mar adúradh leo. Orduithe! an dtuigeann tú leat mé? Bhí múinteoir spéisiúil againn sa Ghaeilge, ar feadh bliana, nó b’fhear é, a raibh Dochtúireacht bainte amach aige, sa Ghaeilge, sílim, agus bíodh go mba thogha scoláire é, níl mé cinnte gur éirigh leis an oireadh sin dá chuid eolais a roinnt liomsa, ach go háirithe, b’fhéidir gur éirigh leis i bhfad Éireann níos fearr ná sin leis na daltaí eile.
An bhfuil fhios agat go bhfuil cuimhne na múinteoirí a bhí agam, an tráth úd, beagnach caillte ar fad agam, faoi seo. Fanann cuimhne “an Leoin” liom go dtí an lá atá inniu ann, áfach. Firín beag, tanaí, scrogallach, íseal, a bhí ann, ach firín a raibh miongháire ainglí ag roinnt leis, bíodh go mbíodh sé crosta go maith, nuair nach mbíodh a dhaltaí ag comhoibriú go huile agus go hiomlán leis. Chuirfeadh sé ceist ort. Thabharfá do fhreagra. Dá mbeadh an ceart agat, mholfadh sé thú, ach mura mbeadh, bhuel, ansin thabharfadh sé seans eile dhuit, agus dá dteipfeadh ort an dara huair, ansin, bhéarfadh sé greim ar ribí gruaige ar d’uisinn, agus tharraingíodh sé inairde iad, le lán neart, agus é ag rá, ag an am gcéanna… “This hurts me far more than it does you, Sonny”….. B’fhéidir é, adeireadh muidinne, á fhreagairt, os íseal, ach ní san áit chéanna é! Bíodh go raibh sé dian go maith orainne, ní raibh aon fhuath againn air, cé go mbainfinn fhéin mo dhíoltas amach, am ar bith a mbíodh sé ró-dhian orm, nó tuigeadh dom, agus cúis mhaith agam chuige, nach raibh mórán measa aige ormsa, mar scoláire, nó mar dhuine. Nach ait an rud é, go bhfanann cuimhne “an Leoin” chéanna sin glas, nuair a cailleadh chuimhne na múinteoirí eile a bhí agam thart ar an am sin? Fear maith a bhí ann, tá mé cinnte, agus é ag iarraidh mé a sheoladh ar bhealach mo leasa, ach is dócha go raibh dearmad déanta aige ar an sean nath cainte adeir, gur féidir le duine amháin an capall a thabhairt chun an tsrutháin, ach nach bhféadfadh deichniúr é a chur ag ól as, mura dteastódh uaidh fhéin sin a dhéanamh. Is dócha nach raibh aon ró-fhonn ormsa comhairle an Leoin a ghlacadh, an t-am sin, agus b’in an fáth nár éirigh linn siúl cois ar chois trí ghort guaireach an léinn, an tráth úd. Is dócha go raibh leath an lochta, ar a laghad, ormsa, ach bíonn an dara sciathán ag teastáil ón éan le heitilt a dhéanamh! Agus is dócha freisin, gur chóir go mbeadh a fhios ag múinteoirí, gur fada buan í cuimhne an pháiste, agus i ndáiríre, ní raibh ionainne ach páistí an tráth úd, nó níor tugadh mórán seans dúinn ár sciatháin a leathadh, i gColáiste dá leithéid, ag an am sin.
Bhí fear eile i gColáiste Sheosaimh, ag an am, ar chuir muid an-aithne air. B’fhear uasal, cineálta, lách, a bhí ann, agus “Auntie” a thugaimis air, nó bhíodh colún aige, in Iris an SMA, faoin teideal sin, tráth raibh sé ina eagarthóir ar an Iris chéanna sin. Ba de mhuintir Uí Mhaolfhábhail é, agus sílim grubh as Oileán Cliara, i gContae Mhaigh Eo, dó. Bhí sé ina Uachtarán ar an scoil, ag an am sin. Ní bhíodh mórán bainte aige linne, mic leinn, ach amháin go múineadh sé Teagasc Críostaí dúinn, ach ag an am gcéanna, bhí an-tionchar aige orainn. Ar an droch uair áfach, fuair an fear bocht sin bás, le linn dúinne bheith ag freastal ar an gColáiste sin, agus chuaigh a bhás siúd i gcionn go mór orainn. Bhí orainn cuairt a thabhairt ar a sheomra, áit a raibh sé leagtha amach os cionn cláir, agus é gléasta mar shagart in Éide an Aifrinn. Ní raibh aon ró-chleachtadh againne ar bheith i láthair an bháis, ag an am, agus ní dóigh liom gur thaitin sin linn, olc maith nó dona. Bhíomar i láthair freisin, ag an sochraid, i Reilg an SMA, taobh thiar de Shéipéal Naomh Sheosaimh, ansin i Wilton Chorcaí. Is cumhin liom fós, an fuacht a mhothaigh mé lá sin na lice, díreach faoi mar a leagadh an bás fhéin lámh ar bhaic mo mhuiníl. D’fhán cuimhne an lae úd liom go dtí an lá atá inniu fhéin ann.
Rud amháin eile, a tharla le linn dom bheith sa Choláiste sin, ba ea na ranganna garraíodóireachta, a cuireadh ar siúl sa Choláiste, ar mhaithe linne, ag an am. Thagadh fear isteach chugainn uair sa tseachtain, agus thugadh rang dúinn, faoi phlandaí, faoi ithir, faoi phlandáil agus a leithéid, agus lá eile, thógadh sé an rang ar fad, scór againn b’fhéidir, thógadh sé sinn amach leis, ar thuras na cathrach, le breathnú ar gharraithe áille, aoibhne, saothraithe, Chorcaí. Tharla go raibh grá na talún agus na cré de dhlúth agus d’inneach ionnam fhéin, ní haon ionadh é gur chuir mé suim, agus dhá shuim, sa rang áirithe sin, agus cé go bhfuil dearmad déanta agam, le fada, ar an gcuid is mó de na rudaí a múineadh dom, agus mé ag freastal ar Choláiste Sheosaimh i Wilton, sna dachaidí, caithfidh mé a admháil dhuit anois, nár dhein mé dearmad riamh ar na rudaí a d’fhoghlaim mé sa rang garraíodóireachta sin, agus ní hé sin amháin é, ach músclaíodh spéis sa gharraíodóireacht sa chroí istigh ionnam, an t-am sin, spéis a d’fhan liom, anuas go dtí an lá atá inniu ann, agus chuir ar fhoghlaim mé sa rang sin, ar mo chumas, aire a thabhairt dom gharraithe fhéin, thar na blianta idirlinneacha, sa chaoi gur bhain mé taitneamh agus pléisiúr as bheith ag plé le cúrsaí garraíodóireachta, anall thar na blianta. Ábhar eile a chabhraigh go mór liom, le linn mo shaoil, ba ea Deaslabhra, nó tríd an rang sin, rinneamar staidéar ar fhuaimeanna agus ar cheart úsáid an Bhéarla. Smaoinigh anois, go raibh siad ag ullmhú sagairt, a raghadh amach ar fud an domhain mhóir, agus a chasfadh ar Shasanaigh, ach go háirithe, i gcríocha ollmhóra na hAifrice, agus tuigfidh tú ansin, an chúis ar theastaigh uathu go mbeadh deis ár labhartha againne, i gcomhluadar dá leithéid. Bhí míbhuntáiste ag baint leis an scil sin freisin, nó bhí an baol ann, go gcaillfeá an meas a bhí agat, go dtí sin, ar do chanúint dúchais fhéin. Níor deineadh aon iarracht riamh an scéal iomlán a mhíniú dúinn, sé sin, nach raibh muid ag iarraidh cúl a thabhairt ar ár gcine fhéin, nó ar a canúint, ach go raibh muid ag ullmhú sinn fhéin le dul i dteangmháil le daoine nach dtuigfeadh, go ró-mhaith, an chanúint sin, agus dá thairbhe sin, go raibh sé feiliúnach go bhfoghlaimeodh muidinne a gcanúint siúd freisin, mar áis, leis an Dea-scéal a leathadh i gCríocha Imchiana an Domhain mhóir.
Leagadh an-bhéim ar chluichí agus aclaíocht coirp, fad is a bhí mé fhéin im mhac léinn, sa scoil chéanna sin. Bhíodh cluichí againn go rialta, sin agus bhíodh corpoideachas mar ábhar ar an gclár, chuile sheachtain. Níorbh é sin amháin é, ach bhíodh corpoiliúint á cleachtadh againn, ar feadh leathuair a chloig, chuile mhaidin, geall leis. Bhain mé fhéin an-taitneamh as an taobh sin dár scolaíocht, agus bíodh nach raibh mé ar an té ab fhearr chucu, ag an am gcéanna, geallaimse dhuit é nach raibh mé ar an duine ba mheasa, ach oiread.
Nach ait go deo na rudaí beaga atá fanta liom, tar éis imeacht na mblianta, nó tá breis is trí scór bliain seolta leo, trí mhuileann an ama, ó bhí mé fhéin im mhac léinn ansin, ach mar sin fhein, is glé, glinn, a fhanann cuimhne an lae úd ar chuir an fothach gath ionnam. Bhí nead ag na fothaigh chéanna sin, ar thaobh cheann de na bóithríní, mar a mbímisne ag siúlóid, le linn chaitheamh aimsire. Bhuel, an lá áirithe seo, chuaigh mé fhéin ró-chóngarach don nead sin, agus mé ag súil go gcuirfinn na fothaigh sa tóir ar mo chompánaigh, ach má sea, d’fhill an feall sin orm fhéin, ach, ansin nach raibh an nós fillte sin ag an bhfeall céanna ó thosach aimsire! agus chuir an fothach mór seo ga ionnam, díreach faoin tsrón, agus ba ghairid ina dhiaidh sin, go raibh ar mo chumas mo liobar uachtair a fheicsint go soiléir, bhí sé chomh hata sin. Mhúin na fothaigh sin ceacht domsa an lá sin, ceacht nár dhearmad mé san idirlinn, geallaimse dhuit é. Sea, ná bac le mac a’ bhacaigh, is ní bhacfaidh mac an bhacaigh leat!
Sea, agus is cuimhin liom an suíochán samhraidh sin a bhí againn os comhair na scoile amach, agus an chaoi a mbímis in ár suí ar ár socracht ar an suíochán sin, go háirithe, nuair a bhíodh am saor againn le linn na Scrúduithe Poiblí. Is cuimhin liom fós, sinn a bheith ansin ag comhrá faoi pheil agus faoi iomáint. Nach ait gur fhan na rudaí beaga sin liom, agus go bhfuil dearmad glan déanta agam ar a mbíodh ar siúl againn sna ranganna?
Cuimhne eile a shnámhann aniar chugam anois as loch na gcuimhní isea an lá a ndeachaigh muid uilig ar sheilg go Cóbh Chorcaí, sílim. Ar an traein is ea chuamar, agus tharla gur éirigh le diabhlánach eicínt in ár measc greim a fháil ar bhuidéal fíona. Thug mo dhuine an nod do dhream beag againn, agus d’éirigh linn éaló ón mbuíon, ar feadh scathaimh, agus i rith an ama sin, chuaigh an buidéal sin ó dhuine go duine againn, go dtí nach raibh deoir fágtha sa bhuidéal. Faoin am sin, bhí chuile dhuine againn maith go leor, agus don chuid eile den turas sin, bhíomar ag canadh, ag insint scéalta grinn, agus giotaí seanchais, do na leaids eile. Bhaineadar siúd an-taitneamh as an gcuideachta a chuireamarna ar fáil dóibh, saor in aisce, ach tá mé ag ceapadh, go raibh an sagart a bhí inár mbun, amhrasach go maith fúinn, níor dhúirt sé tada riamh linn faoi na cúrsaí sin, ina dhaidh sin. Is dócha nach raibh sé ró-chinnte go raibh chuile mhac an pheata againn chomh hólta le breitheamh, ach ag an am gcéanna, bheadh roinnt eicínt dá mhilleán sin airsean, ó tharla gur cuireadh eisean inár bhfeighil! Bíodh sin mar atá, níor baineadh díoltas ar bith amach, nó níor gearradh pionós ar bith orainne as an diabhlaíocht sin a dheineamar, an lá úd, ar ár mbealach go Cóbh Chorcaí.
Ag breathnú siar anois, déarfainn gur mar sin a b’fhearr é, nó d’fhoghlamaíomar ár gceacht, geallaimse dhuit é, nó is maith a bhí a fhios againn, gur dheineamar rud a bhí crosta, amach agus amuigh, orainn, agus tuigeadh dúinn an tionchar a bhíonn ag alcóil ar dhuine. Sea, agus tuigeadh dúinn freisin, go raibh an t-ádh linn nár tugadh bata agus bóthar dúinn as Coláiste Sheosaimh amach, de bharr na meisce sin! Mo chuidse de, ní dheachaigh mé thar fóir leis an ól ón lá sin anuas go dtí an lá atá inniu fhéin ann. Sea, mh’anam, fanann cuimhne an lae úd go glas i gcistin mo chuimhne fós.
Cuimhní eile a fhilleann chugam anois, isea na cluichí uilig sin, ar ligeadh chucu sinn, le linn dom bheith i gCorcaigh na long. Nár mhór an taitneamh a bhaineamar as an gcorrchluiche Sacair, a chonaiceamar thíos ansin, le linn an chogaidh mhóir. Chuir mé fhéin suim, agus dhá shuim, sna cluichí sin, nó ba mhinic mé ag éistreacht le m’athair agus a chairde ag seanchas, cois na tine fadó, faoi na cluichí breátha Sacair a chonaic siadsan, tráth raibh siad ag sclábhaíocht, mar náibhithe, thall in Albain, le linn a n-óige siúd. Ligtí amach freisin sinn nuair a bhíodh cluichí móra sa pheil nó san iomáint á n-imirt sa chathair, agus caithfidh mé a admháil, gur chuir na cluichí céanna go mór leis an bpleisiúr, agus leis an spraoi, a bhí á mbaint agam as an saol, faoin am sin. Chonaic mé fathaigh mhóra na peile agus na hiomána ag cleachtadh a scileanna i gCorcaigh na na gCuan, an tráth úd. Chonaic mé laochra ar nós na deartháireacha Mhic Aoidh, ó Luimneach, Criostóir Ó Rinn, Corcaíoch cleasach an chamáin, sea, agus cá bhfágfainn Seosamh Ó Ceocháin, an fathach sin a sciobadh an chaid as spéartha nimhe anuas, sea, agus na scórtha eile, a bhfuil a n-ainmneacha dearmadtha agam faoin am seo, ach a bhfuil a lorg fágtha go soileir ar urlár m’anama acu, anuas go dtí an lá atá inniu ann.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
.
E a c h t r a i g h D ú i n n 28 A .
.
**********************
.
Ba ghearr gur tháinig muid isteach ar chlár ár laethe sa Choláiste Sagartachta sin i nDroim an tSín, nó i ndáiríre, bhí seanchleachtadh faighte againne, cheana féin, ar an gcineál sin saoil, ach ní seomraí ranga a bhí againn anois áfach, ach hallaí léachta, agus in áit ranganna, is amhlaidh a thugtaí léachtaí dúinn. Bhíomar ag staidéar anois ar an tríú leibhéal, cé go raibh céim bainte amach ag ár mbunús, cheana féin, agus diaidh ar ndiaidh thángamar isteach ar bhealaí na hInstitiúide sin.
Ach le filleadh ar an gcéad oíche sin againn i gColáiste Diagachta sin Dhroim an tSín dúinn, nuair a bhí chuile rud feicthe, scrúdaithe, againn, bhí sé in am soip, agus tar eis dúinn paidreacha na hoíche a rá, thugamar ár seomraí orainn fhéin. Saol eile ar fad a bhí againn anois, i gcomparáid leis an saol a bhí againn sna Coláistí eile, agus b’iontach go deo an buntáiste é, do sheomra fhéin a bheith agat. D’fhéadfá seal a chaitheamh ag léamh, nó ag staidéar, nó ag gabháil do cheird ar bith a bheadh idir lámha agat, ag an am. Chomh fada anois agus is cuimhin liom, ní bhíodh aon chlúdach ar bith ar na hurláir againn, sna seomraí chéad bhliana sin, ach bhí cófra éadaigh, leabhragán, báisín lámh, leaba, agus bord, nó crinlín, le do chuid staidéar a dhéanamh air, agus chomh maith leo sin uilig, bhí scuab urláir agus méisín deannaigh ansin, le leide thabhairt duit, go rabhthas ag súil go gcoinneofá an áit deas, glan, néata. Bhíomarna thuas ag barr an tí, ar an dtríú, nó ar an gceathrú hurlár, sílim anois, ach nár chuma faoi sin, nó thart orainn, bhí na daltaí a rinne a gcuid saighdiúireachta linn, le mám blianta roimhe sin, cuid acu mar chomrádaithe againn, ó laethe Bhéal an Átha Fhada, anuas.
.
Bhí an áit an-mhór go deo, nó cé gur cheannaigh an SMA, Dromantine House, thart ar lár na bhfichidí, níor osclaíodh é mar Choláiste Diagachta an SMA, go dtí an bhliain 1926. Ba é an tAthair Slattery, a bhí taobh thiar den tionscnamh sin uilig. Anois, ba é an scéal a chuala mise nó, gur cuireadh an Teach Mór agus an fheirm mhór a bhí ag gabháil leis, ar an margadh, agus cé gur chuir lucht an SMA suim agus dhá shuim sa sealúchas céanna sin, nó d’oirfeadh siad go seoigh dá riachtanais, agus biodh go raibh an t-airgead acu chuige, ag an am gcéanna, tuigeadh dóibh nach mbeadh seans ar domhan go ndíolfaí d’eagraíocht Chaitliceach, cosúil leis an SMA, iad, agus ba é dhein siad, nó é a cheannacht trí dhlíodóir. Ní raibh na dúchasaigh ró-shásta, nuair a chuala siad faoi na húnéirí nua, agus arís, bhí sé ina scéal scéil inár measc, gur deineadh cupla iarracht ar nimh a chur ina soláthar uisce, ach, ní raibh aon chruthú riamh againne, gur mar sin a tharla. Faoi mar adúirt mé, ní raibh ann ach, “dúirt bean liom, go ndúirt bean lei, gur chuala sise bean eile á rá”. Nó ar chóir dom an focal, “bean”, a fhágáil ar lár ansin, agus focal ar nós, “duine,” a chur isteach ina áit? Ní dóigh liom go mbeadh an dúchas céanna sa leagan athraithe!! Ag an am gcéanna, níor mhothaigh mé fhéin riamh, go raibh na comharsana, a bhí againn i nDroim an tSín, ró-chairdiúil linn, agus tharlaíodh corr rud, anois is arís, a chuireadh sin ar ár súile dúinn.
.
Mo chuidse de, tharla am eicínt, le linn mo laethe sa Choláiste Diagachta sin Dhroim an tSín, go raibh orm seal a chaitheamh in Ospidéal an Mhater, i mBéal Feirste. Bhí cupla gearán ag cur as dom, ag an am, agus b’éigean dom seal a chaitheamh istigh. Tráth raibh mé istigh ansin, chuir mé aithne ar roinnt mhaith daoine, agus caithfidh mé a admháil go raibh a mbunús cairdiúil, carthannach, lách, ach ní chuige sin atá mé, ach chuige seo.
Nuair a bhí mo sheal san ospidéal sin caite, bhí orm, mar a mhíneoidh mé dhuit amach anseo, mo bhealach a dhéanamh ar ais go dtí an Coláiste, ach nuair a thuirling mé den bhus, ag an mbus-stad ba chóngaraí do Dhroim an tSín, bhí rothar fágtha ansin dom. Bhuel, níor luaithe suite ar mo rothar mé, agus mé ag tosú ar mo thuras abhaile, nó chonaic mé beirt fhear ag léimt ar rothair, taobh thiar díom, agus thuig mé láithreach, go raibh siad sa tóir orm. Agus bíodh go raibh mé fhéin lagaithe go maith, tar éis mo sheal san ospidéal, ag an am gcéanna, thuig mé brí an tseanfhocail go rí-maith “nuair is crua don chailleach caithfidh sí rith”, agus geallaimse dhuit é, go mbeadh sé deacair go maith teacht suas liom, sa an rás sin go dtí geata mór an Choláiste. Ar aon chuma, d’éirigh liom geata an Choláiste a bhaint amach rompu, agus níor lean an bheirt ghaiscíoch isteach thar an ngeata céanna sin mé. Dúradh liom, ar ball, go mba bhaill de na “B Specials” a bhí iontu, agus chuile sheans, dá mbéarfaidís orm, go dtógfaí chun na beairice mé, le mo cheistiú, cibé cén saghas ceisteanna a bheadh a bheadh acu? Ar aon nós, tuigeadh domsa, nach gcuirfí aon ró-fháilte romham sa mbeairic chéanna sin, nó tuigeadh dom, nach maith an nós é bheith ag brú ar an ndoicheall, agus bí cinnte dhe, go mothófá an doicheall amh, oscailte, céanna sin, romhat, sa dúiche chéanna sin.
Comhartha eile nach raibh aon ró-fháilte romhainne, sna bailte in aice láimhe linn, nó,
teacht an tSamhraidh, go hiondúil, nuair a thosaíodh na fir bhuí ag cleachtadh drumadóireachta, don “Twalfth”, níor neamhchoitianta in aon chor an rud é, go dtiocfadh díograiseoir oráisteach eicínt suas go geata tosaigh an Choláiste s’againne, agus é ag leadradh a Dhruma Mór, faoi mar a bheadh Dia á rá leis, nó b’fháidir gur ón dtaobh eile a fuair sé a inspreagadh! Chuirfeadh an torann millteanach, cluasphléascach, aduain sin, an croí trasna ionat, nuair a chloisfeá é i lár na hoíche ciúine, agus gan a fhios agat, i ndáiríre, cén fuadar a bhí faoi na fir bhuí a bhí timpeall ort, ag an am. Ar aon nós, thangamar slán ó na hionsaithe sin uilig, ach má tháinig fhéin, fanann cuimhne na n-oícheannta sin, go glas fós i gcroí mo chuimhne, agus fanfaidh go leagfar na hordóga orm, nó tuigeadh domsa, ach go háirithe, gur le drochrún agus le drochchroí, a buaileadh chuile buille dár chualamar uathusan. Bhíodh faitíos orm fhéin i gcónaí, go gcuirfidís an áit trí thine, ach bhíodh an t-ádh orainn go mbíodh an Coláiste dúnta thart faoin “Twalfth”, agus bhínn fhéin ar mo sháimhín só, thiar in Iorras na nIontas, agus gan spéis dá laghad agam sna fir bhuí, nó ina gcuid máirseála. Ach ó tharla gur luaigh mé Dromantine House, sa chomhrá sin, is dócha gur chóir dom a lua, gur thréigh an SMA an t-ionad sin, sa bhliain 1973, nuair a shocraigh siad ar a gcuid staidéar Diagachta a dhéanamh feasta, i Má Nuat.
.
Bheadh sé deacair teach níos áille, níos dea-dheartha, níos dea-thógtha, ná Teach Dhroim an tSín a fháil i do shiúl lae. Is dócha go ndéarfadh duine, go raibh cuma claisiceach air, mar fhoirgneamh, agus é mór, maisiúil, téagartha, agus cuma air, go mba chuid den dúiche timpeall é, ach ní call dom a rá, gur deineadh an t-uafás tógála timpeall ar an dteach bunaidh, ach fiú sa chás sin fhéin, níor chaill an seanteach a dhínit, nó a uaisleacht, nó a shnas, riamh. Ó! sea, agus bí ag caint ar gharraithe! Bhí siad sin ann, nó timpeall an Tí Mhóir ar fad, bhí garraithe de chuile shórt. Bhí toir agus bláthanna den scoth, ina mílte sa timpeall, agus chuile cheann acu níos áille agus níos maisiúla ná an ceann eile. Bhí ansin freisin, crainn ina gcéadta, agus iad ag baint barr áille dá chéile trí éagsúlacht a ndatha, agus a gcuma. Leagadh amach na garraithe, agus cuireadh na crainn, go healaíonta, cliste, sciliúil, sa tslí go dtógfadh siad croí an té a chaithfeadh seal ina measc.
.
Bhí ann freisin, fuaráin, agus linnte uisce thart orthu, agus i gclúideanna cúlráideacha, i measc na gcrann is na dtor, bhí tigíní cluthara agus suíocháin fhoscúla, le deis a thabhairt do dhuine, seal a chaitheamh ar a sháimhín só ansin, agus é i dteangmháil leis an dúlra. Sea, b’álainn an Teach a bhí acu ansin, agus b’álainn na garraithe a bhí timpeall ar an dTeach Mór céanna sin, agus timpeall ar an áitreabh sin ar fad, bhí, dár ndóigh, feirm an-mhór, agus ní athraíonn cúrsaí chomh mór sin riamh, nó tomhas, céard a tharlaíodh nuair a bhíodh cruóg ar lucht na feirme, tráth mbídís ag cur na bhfataí san Earrach, nó á bpiocadh sa bhFómhar, nó ag bualadh an arbhair b’fhéidir? Sea, tá an ceart agat, chuireadh siad fios orainne, ar na spailpíní fánacha, leis an sclábhaíocht a dhéanamh. Ní gá dhom a rá, go mba fhuath liom fhéin an cineál sin oibre, chuile lá riamh, ach amháin ar ár bhfeirmín fhéin sa bhaile fadó, ach sin scéal eile ar fad. Ba í cúis nár thaitin an cineál sin oibre sin liom, ag an am, nó go mbíodh an t-asma ag cur as dom, i gcúinsí dá leithéid. Ach, b’fhéidir gur chóir dom an scéal a fhágáil mar sin, don bhabhta seo, agus fillfidh mé ar an ábhar sin, sa chéad ghála eile, nuair a bheidh mé ag cur síos ar an gcineál saoil a bhí againn, agus muid ag treabhadh linn trí na Cúrsaí Diagachta agus Fealsúnachta, thuas ansin, i nDroim an tSín, i gContae álainn daingean an Dúin, faoi scáth Shléibhte Mughdhorna.
Go dtí an chéad ghála eile, mar sin…….Slán……..
.
***************
Peadar Bairéad.
***************
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
.
Fataí Rómhair
.
Thosaigh mé ag cur síos ar chúrsaí mo shaoil in altanna a foilsíodh, go seachtainiúil, ar an Kilkenny People, agus in Irisí éagsúla, roinnt mhaith blianta ó shoin anois. San idirlinn, níor éirigh liom ainm sásúil, aibí, a bhaisteadh orthu. Ach, tharla gur foilsíodh cnuasach filíochta dem chuid, sa bhliain 2000, agus ba é a bhaist mé ar an gcnuasach céanna sin nó. Fataí Rómhair. Ba é a bhí sna fataí rómhair chéanna sin nó, na fataí a chuaigh amú sa chré orainn, nuair a baineadh na fataí, le spáid, sa bhFómhar. Ansin, nuair a dheintí na hiomairí sin a rómhar, san Earrach dár gcionn, leis an talamh a ullmhú do chur an arbhair, thagtaí ar na fataí sin, agus bhímis–ne, páistí, ansin, len iad a phiocadh go cíocrach, nó bhóodh fataí gann an tráth sin bliana.
Anois, nach cosúil na fataí rómhair sin, leis na cuimhní seo, ar tháinig mise orthu, nuair a thosaigh mé ag rómhar in ithir thorthúil na dícuimhne, cuimhní glé, glinne, glana, a tháinig slán, ainneoin coraí crua an tsaoil, ar sheol mise tríothu, i bhFómhar agus i nGeimhreadh géar, gáifeach, an tsaoil seo, faoi mar a chaitheas-sa é.
Sin an fáth anois ar bhaist mé, Fataí Rómhair, mar ainm ar an slám aistí seo, agus tá súil agam, go mbainfidh an léitheoir taitneamh agus sásamh astu.
Tríd is tríd, thaitnigh mo laethe i gColáistí an SMA liom, agus is mór go deo an tionchar a bhí ag na laethe céanna sin ar chúrsaí mo shaoilse, anuas go dtí an lá atá inniu fhéin ann.
B’fhéidir nárbh olc an smaoineamh é cupla véarsa as an gcéad dán sa chnuasach sin, a luaigh mé, a chur isteach anseo thíos……….
.
Fataí Rómhair
.
Nuair a bhíodh na scoilteáin curtha,
Is na poill fhataí folamh,
I ndiaidh ampla an Gheimhridh,
Sciúrtaí na spáid athuair,
Le hiomairí bainte a rómhar
D’arbhar an Earraigh.
.
Anois i Séasúr an ghanntain,
Ní éalódh uainne
An póirín ba lú,
Ach mar chadhain ag tumadh
Ar iasc sa bhá,
Théadh ár lámha ar a dtóir,
Mór agus beag,
Sa chré úr, bhriosc,
Mar nach bhfáilteofaí rompu,
Roimh ár bhfataí rómhair,
I bpota folamh na muintire,
Sna laethe gortacha,
I ndiaidh an tsíolchuir?
.
Mar a gcéanna anois,
Nuair a théim ag tochailt
I gcré na cuimhne,
Fionnaim, corruair,
Ábhar dea-scéil
Folaithe, fágtha amuigh,
I gcré bhog, bhriosc,
na díchuimhne.
.
********************
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
I mBéal an Phobail
Peadar Bairéad
.
(This week I mBeal an Phobail looks back on a holiday spent in Sunny Fuerteventura, some years ago)
I bhfad ó bhaile
(Seo píosa a scríobh mé, tamall de bhlianta ó shoin, ach cheap mé nár dhochar ar bith é a chur i mBéal an Phobail arís.)
.
Ní dóigh liom gur inis mé dhaoibh cheana faoin saoire a chaith mé, i bhfad ó bhaile, amuigh i Fuerteventura, ceann de na hOileáin Chanáireacha, an ceann is cóngaraí do chósta na hAfraice. Tá a shliocht sin air, nó bíodh go bhfuil sé suite roinnt mhaith mílte amach ón gcósta sin, ag an am gcéanna, éiríonn leis na stoirmeacha geimhridh gaineamh geal ón Sahára a shéideadh trasna na farraige chuige, sa chaoi go bhfuil limistéar fairsing den oileán sin clúdaithe le dumhchanna geala gainimhe, dumhchanna atá chomh geal, d’fhéadfa a rá, leis na dumhchanna a gheofá fan chósta an Mhuirthead, in Iorras, i gContae Mhaigh Eo. Sea, agus féach ar an ainm a baisteadh ar an bhfoirgneamh ina raibh muid lonnaithe fad a bhíomar ag cur fúinn ansin, “Oasis Dunas”, sea, tugann sin le fios do dhuine go raibh na dumhchanna gainimhe sa chuid sin den oileán, agus tá na hÁrasáin sin suite ar imeall an Ionaid Saoire sin Corralejo.
Turas treoraithe!
Ar ár mbealach, ar bhus, ón Aerfort go Corralejo, bhí deis ag ár dTreoraí ualach asail de scéalta faoin oileán a insint dúinn, agus chomh maith le sin, bhí deis aice ár n-aire a dhíriú ar cheann eile de na hOileáin Chanáireacha, ar Lanzarote, a bhí le feiceáil go taibhsiúil ar thaobh na láimhe deise, agus cuma draíochta air faoi ghrian scaltach róstach an mheánlae. Chuamar thar roinnt bailte poirt, agus míníodh dúinn, go mba thogha ionaid iascaigh iad na bailte céanna sin, ach chuir sí fainic na bhfainic orainn, ag rá linn, go raibh de nós ag na dúchasaigh, i gcuid acu, an iascaireacht sin a dhéanamh gan snáithe éadaigh orthu, taobh amuigh de hata agus stocaí, b’fhéidir!
Chonaiceamar freisin sléibhte agus cnoic den uile dhéanamh, cuid acu maol, cuid acu beannach, agus cuid eile fós nach raibh maol nó beannach, ach iad ait, iontach, dodhearmadtha.
Aras Bhecks?
Ar ár mbealach freisin, chuamar thar áras nua a bhí á thógáil ar thaobh an bhóthair, é ollmhór, míofar, neamhghnách, ach míníodh dúinn go raibh sé fágtha sa tslí sin le tamall anois.
Cé a mba leis é, an ea?
Luadh Posh agus Becks leis.
Agus tuige nár críochnaíodh é?
Ní raibh freagra na ceiste sin ag éinne, a dúradh linn, ach go raibh an chuma ar an scéal nach bhféadfadh an bheirt sin teacht ar aon fhocal, faoin chaoi ab fhearr le críoch oiriúnach a chur ar a “gCasa Grande” i bhFuerteventura. Minic a chualamar faoi chaisleáin sa Spáinn a bheith á thógáil ag duine! bhuel, is dócha go bhfuil ceann de na caisleáin sin á thógáil ag an lánú seo i gcúige iargúlta de Ríocht sin na Spáinne, agus má éiríonn leo riamh é a chríochnú, tá mé cinnte go mbeidh “Casa” ar dóigh acu amuigh ansin. é suite in áit chomh halainn is a d’fhéadfá a fháil, agus é feistithe ansin, ag breathnú amach ar an bhfarraige agus ar Oileán álainn Lanzarote.
Críochnóidh mé an scéal seo dhaoibh an tseachtain seo chugainn..
Bí linn ansin
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Moill gan choinne
Ar deireadh thiar, shroicheamar ár gceann scríbe, agus muid tuirseach, traochta. lag leis an ocras. Thugamar aghaidh ar chúntar an ionaid saoire sin, áit a raibh orainn dul trí na gnáthchúrsaí cláraithe. Ach bhí ceataí sa scéal inár gcásna, áfach. Ní dóigh liom gur mhínigh mé go raibh dhá ghrúpa dínn ann, mé fhéin is mo bhean i dtosach báire,, agus in éineacht linn, bhí ár n-iníon, a céile, agus a mbeirt páistí siúd. Bhuel, ní raibh tásc nó tuairisc fúinne le fáil sna leabhair s’acusan. Bhí orainn fanacht ansin, fad is bhí siad ag cuartú anseo, is ag ransú ansiúd. Chuireadar fios ar an mbainisteoir, agus ba é an scéal céanna aigesan é, ní raibh ar a chumas faisnéis ar bith a fháil go raibh muid cláraithe acusan don tsaoire sin, olc, maith, nó dona.
.
.
.
.
.
Lean an scéal mar sin ar feadh uair a chloig, ar a laghad, agus ansin, tháinig duine eicínt ar chuntas, i leabhar eicínt, go raibh árasáin curtha in áirithe don dhá ghrúpa dínn.
Míle buíochas do Dhia, arsa sinne, d’aon ghuth, ach ar an droch uair, ní raibh árasáin ar bith réidh le sinn a shacadh isteach iontu. An mbeadh muid sásta fanacht cupla uair a chloig, le deis a thabhairt don bhfoireann glanta, árasáin a ghlanadh agus a ullmhú dúinn? Bhuel, bí ag caint ar rogha an dá dhíogha! Nó ní raibh le déanamh againn, ach fanacht an dá uair a chloig, sin nó bóthar a bhualadh, agus árasán a lorg áit eicínt eile, bíodh go raibh díolta againne as dhá árasán san Ionad sin. Shocraiomar ar fanacht, agus ar ball, tar éis trí huaire a chloig, insíodh dúinn go raibh ár n-árasáin réidh dúinn agus bronnadh na heochracha orainn!
Thar am !
Faoin am sin, ba bheag nach raibh muid gan aithne gan urlabhara. Ach ar aon nós, tar éis dúinn ár málaí taistil a shocrú sna hárasáin, thugamar an baile mór orainn fhéin, agus muid stiúctha leis an ocras agus spalptha leis an tart. Anois, is féidir liom a rá nach raibh ganntanas bia nó dí san Ionad Saoire céanna sin Corralejo, nó bhí Proinntithe agus Óstáin den uile chineál le fáil ina múrtha ó cheann ceann an bhaile poirt álainn céanna sin. Chuireamar chuige sin, le flosc agus le fonn, agus i ndeireadh na dála, chuireamar cúl ar ár n-ocras agus ar ár dtart, agus chaitheamar an chuid eile den tráthnóna sin ag guairdeall timpeall, ag baint taitnimh as chuile shórt a bhí le feiceáil agus le cloisteáil i mbaile mór Corralejo.
Ar thaitin an tsaoire sin i bhFuerteventura linn, an ea?
Tráth Sosa
Bhuel, tríd is tríd, bhaineamar taitneamh agus tairbhe as an tréimhse a chaitheamar ar an oileán neamhaí céanna sin. Is dócha gurb é an bua is mó a bhaineann le saoire dá leithéid nó go mbíonn ar dhuine maireachtáil scathamh, gan ghluaisteán, gan fón, gan teilifís, d’fhéadfá a rá, agus go mbíonn air freisin, saol simplí a chaitheamh, saol a chuireann iachall air, scaití a chaitheamh ag smaoineamh, agus bíonn air freisin a mharana a dhéanamh ar an gcineál saoil atá á chaitheamh aige sa mbaile. Tugann sin uilig sos iontach ó chúramaí an tsaoil chráite, chéasta seo, don duine. Bhuel, b’in mar a mhothaíomarna, ar aon nós, agus ní call dom a rá, gur bhaineamar taitneamh as saol an Oileáin iontaigh, neamhaí sin. Ar an dtaobh eile den scéal, áfach, caithfidh mé a admháil, go raibh an áit beagáinín ró-the domsa, nó déarfainn go raibh cineál brothaill agus tonn teasa ann, le linn dúinne bheith ansin, nó bhí an teocht sna triochaidí, i rith an ama sin. Sea, agus caithfidh mé a admháil, go bhfuil an teocht céanna sin beagáinín ró-the domsa, sea, agus sin gan tagairt ar bith a dhéanamh anseo do na diabhail corrmhíolta, a bhí flúirseach go maith ar an oileán ag an am sin, rud a chuir iachall ar dhaoine, bealadh, nó ungadh, speisialta frithchorrmhíolta a chaitheamh, leis na gadaithe beaga sin a choinneáil i bhfad uait!
Ar aon nós, taobh amuigh de sin ar fad, bhaineamar taitneamh as ár dtréimhse ansin, agus thaitin cuma scéirdiúil, feannta, fásúil an oileáin linn, ach, ag an am gcéanna, níor shil mé deoir ar bith nuair a bhí deireadh leis an tsaoire sin, agus muid ar ár mbealach ar ais abhaile go hÉirinn iathghlas oileánach, nó nach mbeadh sé deacair áit níos taitneamhaí, níos ilchineálaí, níos áille, ní í, a fháil faoi luí na gréine.
An mbeidh mé ag dul ar ais go Fuerteventura ar saoire arís?
N’fheadar, ach tá mé ag ceapadh, go bhféadfainn níos mó taitnimh a bhaint as saoire anseo i measc Bhánchnoic Éireann Ó, agus téadh an aimsir tigh an diabhail!!!
Céard fútsa?
.
.
.
.
.
.
.
.
.
English 
Gaeilge