Ar ais sa Smugairle Róin – cuid a haon!

Ar ais sa Smugairle Róin – cuid a haon!

.

“Caithfidh mé a rá nach bhfuil foighne ar bith agam le hamadáin.  Táthar ann den tuairim go bhfuil an domhan cothrom – an féidir leat é sin a chreidiúint, a Mhichíl?” arsa Séimí an Droichid.

Bhíomar ar ais ag an Smugairle Róin don chéad uair ó thosaigh an pandéim COVID-19.  Roghnaíomar bord taobh amuigh, mar is fearr glas ná amhras.  Cé go rabhamar vacsaínithe, chuir an cineál Delta den choróinvíreas bac ar chúrsaí.  Ach ní gearánta dúinn, agus bhíomar an-sásta a bheith in ann bualadh le chéile agus deoch bheag a bheith againn.  Bhíomar ag súil le freastalaí difriúil, ach ba bheag an baol.  Chomh luath is a fuair sé amharc orainn ag teacht, bhéic Tóin Mhór inár dtreo: Fáilte a fheara, is fada an lá ó chonaic mé sibh.  Cad is féidir liom a fháil daoibh?”

“Cúpla pionta pórtair, a chara!” a d’fhreagair mé.  “Seo anois, a Shéimí, níl ach cúpla gealt a chreideann raiméis mar sin.  I gcead duit, a mhac, ach scéal áibhéalach atá ann.”  Díreach as é sin ráite agam, bhí a fhios agam go raibh botún mór déanta agam.

“Seo daoibh anois, cúpla deoch!” arsa Tóin Mhór, agus leag sé ár bpiontaí ar an mbord os ár gcomhair.  “Nach aoibhinn dúinn go léir a bheith in ann bualadh le chéile arís?”

“Tá sé beagán dochreidte!” a d’fhreagair Séimí.  “Caithfidh mé a rá go bhfuil mé amhrasach faoin tsaoirse sin, agus b’fhéidir gur saoirse bhréige atá i gceist, agus cuirfear faoi dhianghlasáil muid arís sula i bhfad!” 

“B’fhéidir go bhfuil an ceart agat, a Shéimí,” arsa Tóin Mhór, “agus b’fhéidir nach bhfuil!  Cogar, ní mhaireann faic i bhfad, an pandéim san áireamh!  Caithfimid a bheith dearfach, i mo thuairim, agus taitneamh a bhaint as gach lá a bhfuil an tsaoirse seo againn!”

D’imigh Tóin Mhór ansin agus deifir air – bhí an Smugairle Róin plódaithe le daoine anois, agus ní raibh suíochán folamh fágtha.

“Seans go bhfuil an ceart ag Tóin Mhór, a Mhichíl, ach níl an ceart agatsa ar chor ar bith,” arsa Séimí. 

Bhí súil agam go raibh dearmad déanta ag Séimí ar mo ráiteas amaideach, ach Diabhal seans! 

“Tá tú gearrtha amach ón saol, a Mhichíl, má cheapann tú nach gcreidfeadh roinnt mhór daoine i ngach saghas seafóid.”

Bhí orm mé féin a chosaint anois, mar bhí mé faoi ionsaí. 

“Ní aontaím leat, a chara,” arsa mise.  “Ba cheart duit an t-aitheantas cuí a thabhairt do dhaoine, agus cé go bhfuil amadán anseo agus ansiúd, tá formhór mór an phobail in ann idirdhealú a dhéanamh idir finscéal agus fíorscéal.”  Anois, cheap mé, b’fhéidir go mbeadh an lámh in uachtar agam.

Ní raibh aon deifir ar Shéimí, mar bhí sé cinnte anois go raibh an baoite glactha agam, agus tharraingeodh sé isteach mé go foighneach.

“A Mhichíl, ní chreideann daoine rudaí toisc go bhfuil siad fíor.  Creideann siad na rudaí a dhearbhaíonn a gcruinneshamhail.  An aontaíonn tú leis sin, a mhac?”  Bhí Séimí ag iarraidh mé a mhealladh isteach i ngaiste, gan dabht, is cuma mo fhreagra. 

“B’fhéidir go raibh sé mar sin sa Mheánaois,” a dúirt mé go misniúil, “ach níl sé mar sin níos mó, leis an gcóras oideachais agus an tsochaí theicneolaíochta sa lá atá inniu ann.”  Sin, bhí sé ráite agam agus ní raibh aon dul siar agam air anois.  Chuir mé ar Shéimí beart a dhéanamh de réir a bhriathair.  D’ól mé súimín as mo ghloine bheorach, a bhí ag éirí bogthe anois.  Ach bhí tart orm, agus mhúch sé mo thart ar a laghad.

“Céard faoin Eaglais Chaitliceach?  Mar shampla, creideann Caitlicigh in a lán rudaí nach féidir a chruthú gur fíricí iad – Dia, an Diabhal, Neamh agus Ifreann, Aingil agus Naoimh agus Sacraimintí chun gan ach cúpla ceann a lua.  Mínigh é sin dom, a Mhichíl?” 

Mhothaigh mé mo sceadamán ag teannadh ansin, mar nach raibh an ceart ag Séimí?  Bhí sé deacair easaontú leis.  Ach mar go raibh mé sáinnithe, rinne mé iarracht éalú, ar aon nós.

“Ní mar an gcéanna iad reiligiún agus eolaíocht, a Shéimí.  Maireann siad go síochánta taobh le chéile, gan neamhréiteach eatarthu.  Tá an eolaíocht ag míniú rudaí fisiceacha dúinn, agus tá an reiligiún ag míniú rudaí spioradálta dúinn.  Mar shampla, níl an eolaíocht in ann cruthú nach bhfuil Dia nó Diabhal ann.  Mar sin, níl mé in ann aontú leat, a Shéimí!” 

“Pointe maith a Mhichíl, agus tá an ceart agat leis na samplaí sin – fíor-dhrochshamplaí a roghnaigh mé, gan dabht.  Lig dom sampla eile a phlé leat anois, a mhac, agus ansin feicfidh tú an fhadhb atá i gceist!”

.

.

Ar ais sa Smugairle Róin – cuid a haon!

Séimí an Droichid ar Zoom -Cuid a Dó!

An tseachtain seo caite, bhíomar leath bealaigh tríd ár scéal faoi Séimí an Droichid agus leanaimis ar aghaidh leis anois.

Bhí Séimí ar tí a thuairimí polaitiúla a chur in iúl go tréan maidir le cúrsaí reatha sa Tuaisceart, agus go háirithe faoin DUP.

“An bhfuil cead agam dul go dtí an leithreas?” a d’fhiafraigh mé de agus mo theanga dingthe go maith i mo phluc agam.

Ná bí ag deifriú ar mhaithe liomsa!” arsa Séimí. D’fhéach sé ar a ghloine a bhí folamh faoin tráth sin, agus é ag beartú a ghloine san aer. “Táim sásta an deis seo a thapú chun mo ghloine a athlíonadh!”

Thóg an bheirt againn sos beag agus rinne mé cupán deas tae dom féin roimh leanúint ar aghaidh ar Zoom.

“Cá raibh mé, a Mhichíl?” arsa Séimí agus é ar ais ina shuí arís. Bhain sé slog as an deoch nua a bhí aige, lig sé osna mhór áthais uaidh, agus ansin d’fhreagair sé a cheist féin.

“Sea, d’iompar a pháirtí féin in aghaidh Arlene Foster, a Mhichíl, mar ní raibh sí ag cloí le seasamh an pháirtí, agus mar nach bhféadfaí glacadh leis an iompar sin, bheadh uirthi imeacht.”

Mura miste leat mé ag teacht romhat, a Shéimí, ach tá ceist agam!” arsa mise.

Ní faic é!” arsa Séimí go lách. “Lean ort!”

“Cad iad na rudaí a rinne sí nach raibh ag teacht le polasaithe agus fealsúnacht an DUP?”

“Ceist mhaith! Bhuel, ar an gcéad dul síos, ní raibh an DUP sásta mar gheall ar an tslí ar láimhsigh Foster an Breatimeacht.  Chuaigh Foster i bpáirt le Príomh-Aire na Breataine, Boris Johnson, ar chúiseanna sothuigthe. Dúirt Johnson rud amháin ach rinne sé a mhalairt. Sé seachtain tar éis dó aitheasc a thabhairt ag comhdháil an DUP, ag rá nach nglacfadh rialtas na Breataine leis an bPrótacal iarBhreatimeachta, ghlac sé leis an bPrótacal céanna. De réir an tsocraithe sin, chun cloí leis an gComhaontú Aoine an Chéasta, bheadh teorainn chustaim curtha i Muir Éireann idir Tuaisceart na hÉireann agus an Bhreatain Mhór. Tromluí a bheadh ann don DUP agus a lucht tacaíochta, mar bheadh rialacha difriúla sa Tuaisceart i gcomparáid leis an mBreatain Mhór, agus ní raibh siad sásta leis sin ar chor ar bith. Cuireadh an milleán ar Foster, mar or sheas sí an fód ar son a pháirtí, dar leo, agus tá sé ina ghéarchéim pholaitiúil anois. An bhfuil tú liom, a Mhichíl?” Stad Séimí ag caint chun bolgam beorach a ól, agus é ag fanacht le mo fhreagra.

Tuigim, cinnte – ach nach le Boris Johnson an locht? Cén fáth ar leag a pháirtí féin an locht ar Foster?” D’fhreagair mé ceist amháin le ceist eile.

Ceapaim go bhfuil an ceart agat, a Mhichíl agus rinneadh ceap milleáin de Foster tar éis do Johnson feall a dhéanamh ar an Tuaisceart. Ach tá rudaí eile a bhfuil baint acu leis an scéal freisin, agus nuair a chuireann tú gach rud le chéile, tugadh an chúis go cnámh na huillinne.  

Mar shampla, d’amharctaí ar thuairimí Foster faoi cheisteanna sóisialta mar sheasamh rólag agus róliobrálach.  Páirtí le dearcadh an-choimeádach is é an DUP, agus easaontaíonn siad go láidir le ginmhilleadh agus pósadh comhghnéis, mar shampla. Bhíothas míshásta mar sin le déanaí, nuair a staon Foster ó vóta faoi theiripe athraithe homaighnéasachta, agus b’fhéidir gurb é sin buille maraithe na muice! Dála an scéil, cé go bhfuil an DUP in aghaidh reachtaíocht don Ghaeilge a thabhairt isteach, bhí Foster níos oscailte ná formhór a pháirtí ar an gceist sin freisin.  Thug Séimí sos beag chun deoch eile a fháil. Nuair a shuigh sé síos arís, chuir mé ceist eile air.

Tuigim gach rud atá á rá agat anois, a Mhichíl. ceist deiridh agam ar an ábhar. Roghnaigh an DUP Edwin Poots mar cheannaire – cad a cheapann tú faoi sin?”

In ainm Dé, a Mhichíl, sin scéal eile ar fad, agus níl an t-am againn inniu na sonraí ar fad a leagan amach. B’fhéidir go mbeadh sé níos fearr dúinn fanacht tamall, ar aon nós, agus feicfimid cén chaoi a mbeidh cúrsaí. Ach geallaimse duit nach dtiocfaidh maith ar bith as an roghnú sin, mar ní céim sa treo ceart atá ann ar chor ar bith! Ar aon nós, a Mhichíl, bhí sé go hiontach tú a fheiceáil arís, fiú amháin ar Zoom. Tá mé ag teacht isteach ar Zoom agus níl sé deacair é a úsáid. Go raibh maith agat agus slán go fóill!”

Slán!” arsa mise agus dhún mé Zoom. Mar is gnách, thug Séimí ábhar machnaimh dom.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Ar ais sa Smugairle Róin – cuid a haon!

Séimí an Droichid ar Zoom – Cuid a hAon!

Ní féidir liom a dhath a chloisteáil! Oscail do mhaidhc!” arsa mise, agus frustrachas le sonrú i mo thuin chainte. Cúpla soicind ina dhiaidh sin, chuala mé é!

Gabh mo leithscéal, a Mhichíl, ach tá mé aineolach ar an teicneolaíocht nua seo, Zoom a thugtar air, an ea?” arsa Séimí an Droichid. B’fhearr leis go mór a bheith sa “Smugairle Róin” liom, agus muid ag socrú síos sa chúinne in aice leis an tine, agus piontaí pórtair ordaithe againn. Ach ní raibh an Smugairle ar oscailt, de dheasca an víris, agus ní raibh an dara rogha againn ach casadh le chéile ar líne. Cé go raibh cupán tae agamsa, thug mé faoi deara go raibh gloine beorach ar an mbord ag Séimí os a chomhair amach.  

“Aon scéal agat ?”a d’fhiafraigh mé de Shéimí, chun an chaid a chaitheamh in airde.

Bhuel, tá mé vacsaínithe anois, a Mhichíl, ach níl mórán oscailte fós. B’fhéidir roimh i bhfad, beidh rudaí ag teacht ar ais ina gceart arís!”

“Ní bhfuair mé féin an vacsaín fós, ach i gceann cúpla seachtain nó mar sin gheobhaidh mé é freisin. Agus beidh rudaí ag feabhsú le linn an tsamhraidh, ceapaim. B’fhéidir le Dia go mbeimid in ann bualadh le chéile an chéad uair eile ag an Smugairle!”

“Le cúnamh Dé!” arsa Séimí. “Agus beidh deoch níos láidre agat an t-am sin, geallaimse duit!” ar seisean de gháire.

“Beidh, cinnte! Níl beár agam sa bhaile, murab ionann is go leor eile!”  arsa mise agus mé ag spochadh as.

“Múineann gá seift, a Mhichíl!” arsa Séimí, ag caochadh súil go slítheánta orm. Ansin, d’ól sé slog as a dheoch, agus dhearg sé a phíopa. Luigh sé siar sa chathaoir ar a shuaimhneas.  Ansin, gan choinne, tháinig sé aniar aduaidh orm!

Is dócha gur chuala tú an nuacht le déanaí faoi Arlene Foster, agus í chun éirí as mar cheannaire an DUP agus Céad-Aire Thuaisceart Éireann. Cad a cheapann tú faoi sin, a Mhichíl?” D’ardaigh sé a mhala go ceisteach agus ansin bhain sé gal as a phíopa, agus stán sé idir an dá shúil orm go foighneach.

“Tá cealg sa cheist sin, nach bhfuil?” arsa mise. Bhí mé míchompordach mar bhí Séimí fós ag cur na súl tríom. Nuair a bhí mé i mo stócach, le linn na tréimhse ba mheasa de na Trioblóidí, chuir m’athair comhairle stuama orm. Coinnigh do thuairimí polaitíochta duit féin, go háirithe mar gheall ar an Tuaisceart.  Is binn béal ina thost! “ a dúirt sé. Chloígh mé go dílis lena chomhairle agus táim buíoch as an gcomhairle sin i gcónaí. Ach mar is eol do chách, níl srian ar bith mar sin ar Shéimí! “Ach tá mé aineolach go maith ar an gceist sin. B’fhéidir go roinnfeá d’eolas agus do thuairimí liom, a Shéimí?”

“Chun an fhírinne ghlan a dhéanamh, a Mhichíl, is í an fhadhb bhunúsach atá ann ná go bhfuil an DUP ag maireachtáil san am atá thart, agus is le ré eile a bhaineann a dtuairimí polaitíochta. Rinne Arlene Foster iarracht cos a choinneáil leis an aimsir, agus ba í sin a rinne a haimhleas. An dtuigeann tú?”

l mé cinnte, a Shéimí. Cheap mé go mbeadh sí críochnaithe leis an scéim fuinnimh in-athnuaite a bhí mar bhuille marfach ar an gcomhoibriú idir an DUP agus Sinn Féin, agus ar Chomhthionól Stormont féin de bharr na conspóide sin. I mo thuairim, bhí ionadh orm go raibh sí i gcumhacht fós!”

Dóbair di, ach tháinig sí slán an uair sin, tá an ceart agat! Ach níor tháinig an DUP salach uirthi, agus sin an difríocht anois. Níor chloígh sí le script a páirtí, agus sin an fáth go raibh litir mhímhuiníne i gceannasaíocht Foster ar an DUP sínithe ag an gcuid is mó de na Comhaltaí den Tionól Reachtach atá sa pháirtí. Dá bhrí sin, bhí uirthi éirí as a post. An bhfuil tú liom anois?”   

D’iompaigh a pháirtí féin ina haghaidh mar bhí siad den tuairim go raibh sí tar éis éirí níos liobrálaí agus nach raibh sí ag teacht le fealsúnacht choimeádach an DUP níos mó, an é sin atá i gceist, a Shéimí?” a d’fhreagair mé, ag dul sa seans.

“Sin é díreach!” arsa Séimí, agus é ag lasadh a phíopa arís. Ní raibh aon deifir ar Shéimí, mar bhí sé ag baint sult as an seisiún Zoom anois.

Tuilleadh le teacht an tseachtain seo chugainn!

.

.

.

.

Ar ais sa Smugairle Róin – cuid a haon!

An Toirtís agus an Giorria – arís!

An Toirtís agus an Giorria – arís!

.

.

An tseachtain seo chaite, d’inis mé finscéal cáiliúil de chuid Aesop duit darb ainm ‘An Toirtís agus an Giorria’. B’fhéidir gur thug tú faoi deara nár chloígh mé go dílis leis an mbunleagan, agus go ndearna mé oiriúnú air. B’fhéidir freisin gur oibrigh tú amach cheana féin cad a bhí i gceist agam, agus go raibh mé ag caint faoin toghchán Uachtaránachta a tharla le gairid sna Stáit Aontaithe agus go háirithe faoi na hiarrthóirí, Joe Biden (Toirtís) agus Donal Trump (Giorria). Díreach cosúil le Toirtís san fhinscéal, bhuaigh Joe Biden an rás. Agus díreach cosúil le Giorria, chaill Donald Trump an rás ach níor admhaigh sé an fhírinne shearbh sin!

Tá Trump ag maíomh calaoise sa toghchán, agus é ag tabhairt cásanna chun na cúirte in Arizona, Pennsylvania, Nevada, Georgia agus Michigan, ag iarraidh na torthaí a athrú. Ach níl fianaise ar bith ag dlíodóirí Trump a thabharfadh le fios go raibh caimiléireacht ar bun go forleathan sa toghchán.  Tá a fhios ag na dlíodóirí céanna nach bhfuil aon chás acu, agus tá dhá chomhlacht dlíodóirí tar éis tarraingt amach as a n-obair ar son an Uachtaráin dá bhrí sin. Tá cúrsaí chomh dona sin gur ainmnigh Trump Rudy Giuliani mar cheannasaí na n-iarrachtaí dlíthiúla sin. B’fhéidir go mbeidh preasócáid eile ag Giuliani ag ‘Four Seasons Total Landscaping’! Dia ár sábháil – sin tairne mór i gcónra an tionscnaimh sin!

Le déanaí, d’eisigh Roinn Slándála Dúiche SAM ráiteas, ag rá faoin toghchán Uachtaránachta seo gurb é an toghchán is sábháilte a tharla riamh i Meiriceá.  D’éirigh Trump an-fheargach leis sin, agus thug sé an bóthar don duine ar eisigh an ráiteas sin, Chris Krebs, stiúrthóir cibearshlándála sa Roinn Slándála Dúiche. Rinne Trump an beart gránna sin ar Twitter – nach péisteánach meata é!

Bhí scéim mhímhacánta eile in aigne ag cúpla Poblachtach agus iad ag impí ar an Reachtas Stáit in Arizona, Michigan, Pennsylvania agus Wisconsin toscairí nua a chuir in áit sa Choláiste Toghcháin a gcaithfeadh a vótaí ar son Trump. Ach dúirt na reachtóirí sna Stáit sin nach ndéanfaidís aon idirghabháil mar sin, mar bhrisfeadh sé sin dlíthe Stáit, agus bheadh sé in aghaidh thoil an phobail freisin.  Tá dualgas ar thoscairí Stáit ionadaíocht a dhéanamh do phobal an Stáit mar gheall ar bhuaiteoir an toghcháin Uachtaránachta agus ní féidir é sin a athrú. Is iad na toscairí a roghnaíonn an tUachtarán sna Stáit Aontaithe, i bpróiseas indíreach casta atá ann le fada. Tá sé soiléir go bhfuil Trump ag iarraidh an próiseas sin a threascairt.    

Is trua mhór í nach dtugann Trump aitheantas do Biden mar Uachtarán tofa. Seachas sin, cruthaíonn sé deacrachtaí do Bhiden, agus don tír. Éiríonn cúrsaí níos casta fós mar tá Trump ina Uachtarán go dtí 20 Eanáir, 2021, nuair a dhéanfar an tUachtarán nua a insealbhú.  

De ghnáth, chomh luath is atá torthaí an toghcháin ar fáil, tosaíonn an próiseas aistrithe chun ullmhúcháin a dhéanamh don aistriú cumhachta a tharlóidh ar 20 Eanáir.

Ach ós rud é nach nglacann Trump le torthaí an toghcháin, cuireann sé sin moille ar mhaoiniú agus ar fhaisnéis rúnaicmithe a chur ar fáil don Uachtarán tofa, Joe Biden, mar tá Trump ag diúltú glan comhoibriú leis.

Pé scéal é, caithfidh toscairí an Choláiste Uachtaráin a vótaí ar 14 Nollaig agus beidh stádas oifigiúil ag na torthaí ansin, agus níl aon amhras ach go mbeidh a lá insealbhaithe ag Biden ar 20 Eanáir, 2021.

Ach go dtí sin, d’fhéadfadh iarmhairtí tubaisteacha a bheith ann, agus seo cúpla sampla dóibh siúd.

 Déanann gearáin Trump agus a ghiollaí gualainne dochar do sheasamh an daonlathais sna Stáit Aontaithe. Lean siad drochshampla na deachtóirí agus tá siad ag iarraidh fanacht i gcumhacht cosúil leo, in éadan mhianta an phobail.  Iompar fíorchontúirteach is ea é sin, gan dabht, a chuireann go mór leis an mbaol neamhsheasmhachta polaitiúla agus a lagaíonn fondúireachtaí an daonlathais i Meiriceá agus dar ndóigh, ar fud an domhain.
 Níl Biden in ann dul i ngleic i gceart leis an gcoróinvíreas gan comhoibriú leis an Rialtas reatha, agus feictear domsa nach bhfuil Trump ag déanamh rud ar bith mar gheall ar an víreas, mar is cuma leis faoi – is fearr leis galf a imirt!   
 Ar deireadh, nuair nach bhfuil aon phróiseas aistrithe ag tarlú, tá riosca níos mó ann go mbeadh naimhde na tíre in ann an deis seo a thapú agus damáiste a dhéanamh do SAM.

Tá sé shoiléir go bhfuil sé thar am do Thrump agus a chomrádaithe Poblachtacha aghaidh a thabhairt ar an bhfírinne agus cailleadh Trump sa toghchán a admháil gan mhoill. Ní rogha é sin, ach dualgas!

.

  

.

.

.

.

.

.

.

.

Ar ais sa Smugairle Róin – cuid a haon!

An Toirtís agus an Giorria!

“Is mise is fearr,” arsa Giorria go gaisciúil. “Níl duine ar bith in ann mé a shárú – go háirithe toirtís mhall cosúil leatsa!  

Maith go leor, beidh rás mór againn agus feicfimid ansin an bhfuil an ceart agat!” arsa an toirtís. D’eagraíodh rás eatarthu, agus bhí an domhan agus a mháthair ag caint faoi. Ag deireadh thiar thall, tháinig lá an rása agus tháinig slua mór le fianacht a thabhairt ar an ócáid mhór seo. D’ullmhaigh na hiomaitheoirí agus sheas siad taobh thiar den líne thosaithe. “Ar bhur marcanna, faoi réir, imígí! a scread an maor tosaigh agus ansin scaoil sé an gunna tosaithe.

Thosaigh an rás agus rith an Giorria go han-tapa ar fad agus tar éis tamaillín stad sé agus d’fhéach sé siar ar Thoirtís ag siúl go mall.

“Há!” arsa Giorria, “nach ndúirt mé leat nach raibh seans agat?” Ansin thosaigh ag pocléimneach agus ag screadadh go caithréimeach. “Tá an rás caillte agat cheana féin, a Thoirtís, agus is mise an buaiteoir!”

Tar éis a bheith ag rith agus ag léim timpeall, bhí tuirseach ar Ghiorria, agus thug sé néal beag leis.  Thug Toirtís neamhaird do Ghiorria agus lean sé ar aghaidh. Cinnte más go mall féin é, tháinig sé suas leis an ngiorria dímhúinte. Ach níor stad Toirtís ann ar chor ar bith ach lean sé ar aghaidh céim ar chéim.  Nuair a bhí Toirtís ag druidim ar an gcríochlíne, dhúisigh Giorria. Bhuail uafás é nuair a thuig sé nach raibh sé in ann an rás a bhuachan, agus tháinig cochall air.Níl ionat ach séitéir!” a scread Giorria in ard a chinn agus a ghutha. “Bhí an rás thart nuair a stad mise ag rith!”

“Níl an rás thart fós, a Ghiorria,” arsa Toirtís, “beidh an rás críochnaithe nuair a thrasnaítear an chríochlíne!  Brostaigh ort anois agus ná bí ag gearán!”

Tá tú ag goid an rása anois, agus iarrfaidh mé ó na hoifigigh go rithfí an rás arís – níl ionat ach rógaire na bhfocal cam!” a bhúir Giorria go stuacach.

Ach ní raibh Toirtís ag éisteacht, mar bhí sé róghnóthach ag siúl trasna na líne. Nuair a bhí gach páirt dá chorp ar an taobh eile den líne, lig an lucht féachana na gártha molta astu. Bhí a lán daoine an-sásta gur bhuaigh Toirtís an rás. Ach ní raibh Giorria sásta ar chor ar bith.

“Bhuaigh mise an rás – tá an chríochlíne taobh thiar dom – féach! Cá bhfuil na hoifigigh? Tar anseo agus taispeáin do gach duine an líne anseo, taobh thiar dom.” Bhí Giorria ag scréachach agus é ar deargbhuile. Ach ní raibh aon duine ag éisteacht le Giorria níos mó, mar bhí siad go léir róthógtha leis an mbua gan choinne a bhí ag Toirtís.

“Tá seaimpín nua againn,” arsa an tráchtaire go sceitimíneach ar an gcóras fógartha poiblí.  

Agus cé go raibh an rás críochnaithe agus seaimpín nua ann, níor ghlac Giorria leis an bhfírinne, mar chreid sé go diongbháilte nárbh fhéidir leis cailleadh riamh! Ach níor aontaigh na hoifigigh leis, agus mar sin bhronn siad an Corn ar Thoirtís.

“Tá an-áthas orm an bua sin a bhaint amach, agus an Corn iontach seo a ghlacadh”, a thosaigh Toirtís. “Is linn go léir an Corn seo!” D’ardaigh Toirtís an Corn san aer agus bhuail a lucht féachana a mbosa le chéile le gliondar. Lean sé ar aghaidh. “Níos tábhachtaí ná sin, léiríonn an bua nach bhfuil rud ar bith nach féidir linn a dhéanamh nuair atá muid meáite air. Táim cinnte nach raibh aon duine ag súil go mbuafainn an rás sin – ach amháin mé féin, b’fhéidir! Smaoinígí ar na féidearthachtaí iontacha atá againn go léirmar má tá toirtís in ann rás a bhuachan in aghaidh giorria, níl aon tasc dodhéanta sa domhan! Ach ní de thimpiste a bhuaigh mé agus roinnfidh mé rún mo ratha libh anois. Bíodh aidhm agaibh a gcreideann sibh ann go huile agus go hiomlán. Bíodh plean agaibh ar conas an aidhm sin a bhaint amach. Ar deireadh agus an rud is tábhachtaí ar fad cuirigí bhur bplean i bhfeidhm céim ar chéim, agus ná géill go deo go dtí go sroicheann sibh bhur gceann scríbe! Sin an méid!” Sheas an slua agus thug bualadh bos mhór do Thoirtís. Bhí an slua ríméadach, gach duine ach amháin Giorria! Agus céard faoi? Bhuel, tá foireann iomlán dlíodóirí ina thimpeall, agus níor admhaigh sé fós gur chaill sé an rás!

.

.

.

.

Ar ais sa Smugairle Róin – cuid a haon!

Fírinne nó Finscéal!

 

Baineadh siar asam le déanaí agus mé ag geabaireacht le mo dhlúthchara, fear a thugtar ‘Saineolaí Steve’ air. Fear iontach ábalta atá ann gan cheist. Ollamh is ea é atá mar chathaoirleach sa Roinn Eolaíocht Pholaitiúil in Ollscoil cháiliúil. Ag an am céanna, sárcheoltóir is ea é, a sheinneann giotár leictreach i mbanna ceoil atá aithne mhaith ag muintir na háite air. Chomh maith leis sin, is lúthchleasaí amaitéarach é, a ghlacann páirt i maratóin agus rásaí seasmhachta. Múineann sé rang rothair aclaíochta sa spórtlann áitiúil freisin, agus freastalaím ar a rang cúpla uair gach seachtain.  Chuir mé aithne air sa rang sin, agus sula i bhfad d’fhás dlúthchairdeas eadrainn, mar bhí suim againn sna rudaí céanna. Tá meas mór agam ar an bhfear seo, go háirithe mar is duine umhal é, in ainneoin cé chomh cumasach is atá sé. Agus nuair a chuireann sé a thuairim in iúl, éisteann daoine. Ar aon nós, agus muid ag déanamh dreas comhrá tar éis a rang, chuir mé ceist air.

‘Cad a cheapann tú faoi na éisteachtaí táinsimh a bhí ar súil ar an teilifís?a d’fhiafraigh mé de. Go tobann, tháinig féachaint dháiríre ina ghnúis.  Tháinig sé níos cóngaraí dom ansin agus labhair sé iontach íseal.

I ndáiríre, ní raibh sé ach b’fhéidir coicís ó shin nuair a cheap mé go raibh tábhacht ag baint leis an fhírinne sa pholaitíocht, go háirithe sna Stáit Aontaithe. Agus mar sin, cheap mé go seasfadh fíricí na héisteachtaí leo féin, agus go dtabharfaidís an chúbláil a bhí ar siúl chun solais, ionas go mbeadh comhaontú idir na Poblachtaí agus na Daonlathaithe go raibh sé ceart an tUachtarán Trump a tháinsimh agus é a chur as post. Bhí mé ag brionglóideach!Stad sé ag caint, lig sé osna mhór agus tharraing sé anáil dhomhain sular lean sé ar aghaidh.

Agus ansin, chonaic mé an solas.’ Stad sé le dul i gcion orm, is dócha.  B’éigean dom rud a rá.

Lean ar aghaidh anois, tá cluas le héisteacht orm!’ a dúirt mé, go mífhoighneach.

‘Bhuel, mar a dúirt mé, chonaic mé an solas. Tá an finscéal tar éis éirí níos tábhachtaí ná an fíorscéal. Agus scríobhann iad i gcumhacht an finscéal, agus creideann a lán daoine é. Ach nuair a tharlaíonn sé sin sa réimse polaitíochta, tá sé an-dainséarach ar fad. Agus sin é mo thuairimse!’ D’fháisc sé a lámh ar mo ghualainn ansin, agus bhí sé ar tí imeacht. Ach ní raibh mé sásta fós.

A Steve, tuigim céard atá á rá agat, agus aontaím leat go hiomlán. Cén fáth nár tharla an teip pholaitiúil uafásach níos luaithe – bhí an córas polaitiúil céanna ann le fada?

‘Ceist mhaith é sin, a chara. Cé go bhfuil an córas céanna ann, níl an timpeallacht pholaitiúil chéanna ann anois. Mar shampla, tá athruithe móra tagtha ar an déimeagrafach sa daonáireamh. Agus ná déan dearmad ar an idirlíon áit ina bhfuil an fíorscéal fite fuaite leis an bhfinscéal.  De bharr na timpeallachta nua atá againn anois, tá brú nua ar an gcóras freisin.Bhí sé ag éirí beagán mífhoighneach, is dócha, agus chuir sé gothaí imeachta air féin.

‘Gabh mo leithscéal, ach tá ceist amháin eile agam, má tá an t-am agat?’ agus d’fhéach mé air go himpíoch.

‘Caithfidh mé imeacht laistigh de cúig nóiméad – lean ar aghaidh mar sin!’ ar sé go grod.

An bhfuil na Stáit Aontaithe críochnaithe, mar sin, an gceapann tú?’ arsa mise.

An gceapann tú gur fáidh mé anois? Níl liathróid chriostail agam. Ach é sin ráite, tá tuairim agam.  Dá fhad an lá tagann an tráthnóna, mar a deir an seanfhocal, agus ceapaim go bhfuil sé mar sin do na Stáit Aontaithe freisin. sórt cothrom míshuaimhneach anois idir an eite dheas agus an eite chlé, ach tá an eite chlé ag méadú.  Tá na Poblachtaigh ag streachailt leis an mbás anois, agus déanfaidh siad aon rud chun a gcumhacht a choimeád sula mbeidh sé ródhéanach. Ach teipfidh orthu, i mo thuairim. Agus mar sin, níl na Stáit Aontaithe críochnaithe, ach tá na Poblachtaigh críochnaithe, mura nathróidh siad a gcóras creidimh. Agus sin é mo thuairim.’

Agus leis sin, chas sé timpeall agus bhí sé imithe!  Thug an plé sin ábhar machnaimh dom, gan dabht!

.

.

.

en_USEnglish