Le fada an lá bhí an Páirtí Poblachtánach sna Stáit Aontaithe den bharúil láidir gurb í an Rúis (agus roimhe sin Aontas na bPoblachtaí Sóivéadacha Sóisialacha) an namhaid is measa a bhí acu faoin spéir. I bhfocail cháiliúla an t–Iar-Uachtarán Reagan, Impireacht an Oilc (Evil Empire) a bhí inti.

Athrú Réimis sna Stáit Aontaithe

D’athraigh gach rud nuair a d’éirigh leis na Rúisigh Donald Trump a chur in oifig. Bhí siad in ann tionchar mór a imirt ar phobal na Stáit Aontaithe, le cibirfheachtas bolscaireachta ar na meáin sóisialta agus go háirithe ar Facebook. Sceith siad cáipéisí íogaire freisin a rinne díobháil pholaitiúil do Hilary Clinton sa toghchán uachtaránachta. Agus bhí Paul Manafort mar bhainisteoir feachtais ag Trump. Bhí naisc láidre idir Manafort agus na Rúisigh, agus thug sé cabhair dóibh Viktor Yanukovych a insealbhú mar uachtarán na hÚcráine i 2012. Chuaigh cúrsaí chun donais ar fad ansin, agus bhí ar Yanukovych teitheadh ón tír bliain ina dhiaidh sin. D‘impigh sé ar na Rúisigh é a ath-insealbhú mar uachtarán na hÚcráine. Ina ionad sin, d’ionghabh an Rúis an Chrimé ón Úcráin, agus thug siad tacaíocht mhór mhíleata do dhá limistéar eile sa tír freisin, i Donetsk agus Luhansk.

Rinne Trump i gcónaí cad a bhí ag teastáil ag Putin, chun na Stáit Aontaithe agus an domhan thiar a lagú agus a dheighilt. Bhí Trump an-chairdiúil le tíortha uathlathacha, cosúil leis an Rúis agus an Chóire Thuaidh. Ag an am céanna, chuaigh Trump in aghaidh Comhghuaillithe na Stáit Aontaithe, tíortha cosúil leis an Ghearmáin, an Fhrainc agus Ceanada. Bhí Trump go láidir in éadan ECAT (Eagraíocht Chonradh an Atlantaigh Thuaidh (NATO)), agus bhí sé ag bagairt go n-éireodh na Stáit Aontaithe as.  Rinne an Rúis iarracht eile tionchar a imirt ar thoghchán uachtaránachta na Stáit Aontaithe i 2020, agus ar ámharaí an tsaoil, theip uirthi an t-am sin. Ar an dea-uair, chaill Trump an toghchán sin, agus tá an dara seans ag na Stáit Aontaithe agus ag an domhan na prionsabail daonlathais a chosaint.

Dara Seans

Tá sé ríshoiléir go ndearna Vladimir Putin míléamh ollmhór nuair a rinne sé ionradh ar an Úcráin. Rinne sé dhá bhotún ollmhóra ar a laghad. Ar an gcéad dul síos, ní dhearna an t-ionsaí ach na hÚcránaigh a dhéanamh níos diongbháilte ná riamh ar son saoirse na hÚcráine. Tá arm agus pobal na hÚcráine ag troid go cróga agus go huasal in aghaidh fórsaí níos líonmhaire le huirlisí troda níos fearr ná iad.  

Ar an dara dul síos, baineadh preab nach beag as Putin gan dabht nuair a chonaic sé freagairt an domhan ar an gcoireacht uafásach a rinne sé.  Cé gur cheap Putin go raibh tíortha an iarthair deighilte agus lag, fuair sé amach gurb í a mhalairt atá fíor. Ní raibh aon mhoill ag go leor tíortha an t-ionsaí a cháineadh. Ach níos tábhachtaí ná sin, d’oibrigh siad as lámha a chéile chun smachtbhannaí eacnamaíochta géara a chur ar an Rúis. Chuir na Stáit Aontaithe, An tAontas Eorpach, an Bhreatain Mhór, an tSeapáin, an Astráil, agus fiú an Eilvéis smachtbhannaí an-suntasach ar an Rúis, ionas nach mbeidh an tír in ann feidhmiú sa gheilleagar domhanda.

Na chéad chéimeanna eile?

Caithfimid seasamh le chéile i gcoinne an ghnímh barbartha seo á dhéanamh ag an Rúis. Tiocfaidh iarmhairtí tubaisteacha as na smachtbhannaí curtha ar an Rúis le himeacht ama, agus is gá iad a choimeád in áit fad is atá an Rúis ag tabhairt neamhaird dúinn faoin ionsaí ar an Úcráin. Tá sé an-tábhachtach an Rúis a dhéanamh níos laige chomh tapa agus is féidir, ionas nach mbeidh sé éasca di leanúint ar aghaidh leis an ionsaí sin le fada.  Rinne Trump iarracht ECAT a scriosadh, agus ar an dea-uair theip air san iarracht sin. Tá a fhios ag gach duine anois cé chomh tábhachtach is atá ECAT chun Oirthear na hEorpa a chosaint ón Impireacht an Oilc sin, an Rúis.

Caithfimid ár dtacaíocht a thabhairt do phobal na hÚcráine freisin, agus fáilte a chur roimh na teifigh ón Úcráin. Ina threo sin, leag ár rialtas ceanglais víosa do shaoránaigh na hÚcráine ar leataobh. Agus tá an Pholainn, an Rómáin agus an Mholdóiv ag cur fearadh na fáilte roimh na céadta mílte teifeach ag teacht thar a dteorainneacha.  Déanaimis ár ndícheall ár gcuid luachanna daonlathacha a chosaint in aghaidh Putin agus a chúlaistíní!

Is ar scáth a chéile a mhaireann na daoine, agus is ar scáth a chéile beidh an lá linn!

.

Lá mór a bhí ann sna Stáit Aontaithe ar an 6 Eanáir, 2022, bliain go díreach tar éis an ruathair ag an gCaipeatól i Washington DC. Ba é Iaruachtarán Trump cúis na trioblóide sin, mar d’eagraigh sé slógadh ar an lá sin, gar don gCaipeatól, agus spreag sé a lucht leanúna chun éagóra. D’iarr sé orthu máirseáil go dtí an Caipeatól agus: “troid go fíochmhar nó ní bheidh aon tír agaibh!”

Chonaiceamar go léir an sorcas a tharla ansin – nuair a bhris dream bithiúnach isteach sa Chaipeatól agus iad ag troid go fíochmhar leis na póilíní agus ag lorg Mike Pence, Nancy Pelosi agus daoine tábhachta eile sa Rialtas, chun dochar a dhéanamh dóibh. “Croch Mike Pence, croch Mike Pence” a chan an drong mhallaithe, agus croch shealadach tógtha acu chun an jab sin a dhéanamh. Dar le Trump agus a lucht leanúna, ní raibh Iarleasuachtarán Pence dílis do Thrump, mar níor iarr sé an t-áireamh vótaí a stopadh mar ar iarradh air a dhéanamh. Lá uafásach a bhí ann, nuair a chonaiceamar go soiléir an daonlathas cáiliúil sin ar an dé deiridh, agus é faoi ionsaí ó chuid dá saoránaigh féin.

Chaill Trump an toghchán uachtaránachta gan dabht ar bith, agus cé go ndearna sé a dhícheall a mhalairt a chruthú, theip sé go hiomlán san iarracht sin. In ainneoin sin, tá 72 faoin gcéad de na Poblachtaigh sa tír nach nglacann leis an fhírinne sin. Agus bliain tar éis an ionsaithe sin agus in ainneoin na méide móire fíricí a tháinig chun solais san idirlinn, sin an méid atá fós den tuairim sin!

Ag labhairt ar 6 Eanáir, 2022, cháin Uachtarán Biden Trump go géar, agus chuir sé an locht air go soiléir ar cad a tharla sa Chaipeatól ar 6 Eanáir, 2021, agus ansin dúirt sé go ndéanfaidh sé a seacht ndícheall tacaíocht láidir a thabhairt do dhaonlathas i Meiriceá. Cén fáth sa Diabhal ar fhan sé bliain fhada chun na focail troda sin a rá? Tá an daonlathas i Meiriceá faoi ionsaí i gcónaí, agus ní leor focail fholmha, fiú amháin ón Uachtarán, nuair atá sé thar am beart a dhéanamh.  Ach cad is féidir leis na Daonlathaithe a dhéanamh anois?

Reachtaíocht chun Cearta Vótála a chosaint

Sa bhliain 2013, rinne an Chuairt Uachtarach sna Stáit Aontaithe cinneadh uafásach a rinne damáiste as cuimse do reachtaíocht thábhachtach darb ainm ‘The Voting Rights Act’’, ionas go mbeadh aon Stát in ann dlíthe vótála nua a dhéanamh gan mhaoirseacht an rialtais fheidearálaigh. Thosaigh roinnt mhaith stát ag athrú a dlíthe ansin, chun é a dhéanamh an-deacair go háirithe do dhaoine nach den chine geal é iad a vótaí a chaitheamh.

Sa bhliain 2021, ritheadh 52 dlí sriantach sna Stáit Aontaithe – reachtaíocht thoirmeascach claonta go tréan in aghaidh na mionlaigh ar Daonlathaithe iad go traidisiúnta. Tá dhá Acht ar ghá iad a rith i gComhdháil na Stáit Aontaithe gan mhoill chun cearta vótála a chosaint go tréan. Is í príomhaidhm an “Freedom to Vote Act”, ná spiorad bunleagain an ‘Voting Rights Act’ a chur i bhfeidhm arís, agus is í príomhaidhm an ‘Freedom to Vote Act, John Lewis Voting Rights Advancement Act’, ná ceal a chur ar aon riail leithchealach mar gheall ar chine, teanga nó eitneacht.  Ní bheidh sé éasca an dá acht a rith sa Seanad, agus beidh ar na Daonlathaithe an bac fadchainte (filibuster) a athrú, chun na hAchtanna a rith le 51 vóta in ionad na 60 a bheadh ag teastáil seachas sin.  In ainneoin na dúshláin ag baint leis an cur chuige sin, níl an dara rogha ag na Daonlathaithe ach triail a bhaint as.  

Fiosrúchán le hiniúchadh a dhéanamh ar na heachtraí ar 6 Eanáir, 2020

Tá fiosrúchán rialtais ar siúl ag coiste comhdhála faoi cad a tharla sa Chaipeatól ar an 6 Eanáir, 2021, agus tá eolas nua ag teacht chun solas beagnach gach lá. Tá sé soiléir anois go raibh go leor mionphleanála i gceist, agus gan dabht bhí Trump mar sheaimpín na n-iarrachtaí chun é féin a choimeád mar Uachtarán na tíre. Fiosrúchán ríthábhachtach é seo, agus ceisteanna móra le freagairt ann. Cén ról a bhí ag Donald Trump roimh, le linn, agus tar éis an ruathair?  Má tá Trump ciontach as na líomhaintí gur spreag sé a lucht tacaíocht chun gnímh agus éagóra agus ansin nár thug sé tacaíocht do na póilíní smacht a chur ar chúrsaí, is gá go gcuirfear cúiseanna coiriúla ina leith.

Caithfidh na Daonlathaithe an deis a thapú anois, mar ní bheidh seans eile acu an daonlathas sna Stáit Aontaithe a shábháil.

.

.

.

.

.

.

.