by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
GRADAM TUILLTE
Peadar Bairéad
(This week we consider some heroes who became famous, even though that fame was granted rather than sought!)
Cáil a bronnadh
Nach ait mar a théann an corrdhuine fánach i bhfeidhm ar dhuine? agus nach aite fós, chomh beag duine dá leithéid a bhuaileann umat feadh do shaoil? Smaoiníonn duine ar an Mháthair Treasa, An Pápa Eoin Pól a Dó, Seán Gearaltach Ó Cinnéide, Gandhi, agus roinnt eile ar an dtéad chéanna sin. Tá roinnt bheag dá leithéid ann, gan dabht. Bhí Nelson Mandela ar cheann de na laochra a sheas amach thar chách ina aois fhéin, agus ansin tá laochra freisin, a sheas amach mar fhathaigh ina bpobal fhéin, daoine ar nós Napoleon, Dónal Ó Conaill, agus daoine dá leithéid ó cheann ceann na cruinne. Ach im’ thuairimse, tá fear eile a sheasann amach thar dhaoine eile, san aois seo ‘gainne, agus sin fear a shíolraigh ó phór Éireannach, agus fear ar ghlacamar go fonnmhar leis mar dhuine dínn fhéin, tráth raibh sé ina Uachtarán ar Stáit Aontathe Mheiriceá, fear a d’oibrigh go dúthrachtach ar son phobail a thíre, bíodh go mba Uachtarán go bhfreasúra é, agus sin an tUasal Barack Obama, fear a bhí ina Uachtarán ar na Stáit go dtí an fichiú la dEanair 2017. Tháinig an laoch seo isteach ar ardán an tsaoil mhóir, i ndáiríre, thart ar ocht mbliana ó shoin, nuair a toghadh ina Uachtarán é, tar éis bliana a chaitheamh ag toghchánaíocht ó cheann ceann Aontas ollmhór Mheiriceá. D’éirigh leis a chur ina luí ar Dhaonlathaigh Mheiriceá go mba iarrthóir intofa é, ar chóir dóibh a roghnú mar iarrthóir don phost ardchéimneach sin. I rith an fheachtais sin, léirigh sé dá Pháirtí, go mba óráidí éifeachtach, inchreidte, é agus d’éirigh leis pobail ilchineálach an Aontais chéanna sin a chur faoi gheasa, lena mhana…’Yes! We can’. Sea, agus chruthaigh sé ‘go bhféadfaidís’, bíodh go mba láidir, do-bhogtha, é an freasúra a bhí le sárú aige. Ba dhuine é, a thuig teorainneacha a phoist, airde a ghradaim, agus a fhreagracht as an gcumhacht a bronnadh air, agus d’fheidhmigh sé go dílis, taobh istigh de na teorainneacha céanna sin.
Céard fúinn fhéin?
Ach céard faoi Oileán seo na Naomh is na nOllamh? An raibh saoránach ar bith dár gcuid, ar bronnadh cáil dá leithéid air, nó uirthi? Táid ann adéarfadh nach raibh, ach nuair a shuíonn duine síos agus nuair a dhéanann sé a mharana, tuigtear dó go bhfuil roinnt áirithe den aicme céanna sin againne chomh maith le náisiúin eile an tsaoil mhóir.
Ach cé hiad na saoránaigh seo, a bhfuil cáil dá leithéid tuillte acu?
Bhuel! céard faoi na saoránaigh éagsúla a chuaigh ar deoraíocht uainn, ar mhaithe le síocháin, nó creideamh, nó daonnacht, a bhronnadh ar thír, nó ar phobal, nó ar chine, fiú, ar theastaigh a leithéidí sin go géar uathu? Sea, agus céard faoi na polaiteoirí díograiseacha, dáiríreacha, macánta, a chaitheann a laethe ag obair go cruaidh ar mhaithe leo siúd a thogh mar Theachtaí iad. Agus nach bhfuil cáil dá leithéid tuillte freisin ag na Státseirhisigh úd a chaitheann a ndúthtacht agus a laethe ag iarraidh gnó an Stáit s’againne a chur chun cinn.
Beirt ar chomhchéim
Cinnte tá, ach ba é an rud a chuir ag tochrais ar an gceirtlín seo mé, nó an cháil agus an clú a bronnadh le déanaí ar ‘Ken Whittaker’, an Státseirbhíseach úd a chaith a dhúthracht, agus a laethe, ag cur gnó an Stáit seo chun cinn, ar mhaithe le saol níos fearr, agus níos compórdaí, a chur ar fáil dá shaoránaigh, agus ar deireadh thiar thall, agus é tar éis céad bliain a chaitheamh inár measc, bhronn an náisiún s’againne clú agus cáil, -nár lorg sé,- air. Dá mbeadh onóir faoi leith ag ár Stát le bronnadh ar a leithéid, bheadh sin tuillte ag ‘Ken Whittaker’, sár-shaoránach Éireannach. Má bhreathnaíonn muid go fuarchúiseach ar chúrsaí, mar sin, feicfear dúinn go bhfuil an bheirt úd, Barack Obama, agus Ken Whittaker ar chomhchéim mar shaoránaigh a chaith a ndúthracht ar mhaithe lena bpobail. Agus sé ár nguí, mar sin, go seolfaidh Dia tuilleadh den aicme sin chugainn sna blianta atá romhainn amach, agus go gcúití Sé a saothar dóibh.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
IRIS ón IMEALL 2
.
(This week we continue our review of what was written here, about the above Magazine, in 2001.)
.
Céide
( Leanaimid linn ag cur síos ar ábhar an ailt úd le Kevin Hegarty.)
.
Déanann sé, (Kevin Hegagrty), tagairt do Dhiagaire cáiliúil eile, do Hans Kung, fear a bhfuil a lán le rá aige faoin eaglais i saol an lae inniu. Ach críochnóidh mé an tagairt seo don chéad alt san eagrán seo de Chéide, le athlua beag eile, as an alt suimiúil seo le Kevin Hegarty, ina ndéanann sé tagairt don chineál eaglaise a theastódh uainn uilig sa todhchaí.…
“This is a programme worth fighting for. Perhaps the Irish Church might with profit concentrate less on the veneration of the relics of a great Continental Saint and more on reflection on the ideas of a great Continental theologian.”
Anois b’fhéidir nach n-aontóinn fhéin le chuile rud san alt sin, agus ní aontóinn, ach, ag an am gcéanna, caithfidh mé a admháil go ndeachaigh an t-alt céanna sin i bhfeidhm go mór orm, nó chuir sé iachall orm, athbhreithniú a dhéanamh ar chúrsaí, agus dearcadh an scríbhneora mhisniúil seo a chur sa mheá, le mo thuairimí a athscrúdú.
Corrbhíog…
Agus caithfear a admháil, go mbaineann an iris seo an chorrbhíog sin asainn. Cinnte, déanfaidh sé maitheas dúinn, bíodh nach n-aontódh muid le chuile rud atá ann. Ná ceaptar anois, nach bhfuil san iris seo, ó thús deireadh, ach alt sin Kevin Hegarty, nó tá an iris chéanna sin lomlán le haltanna eile den scoth, arbh fhiú do dhuine iad a léamh, ceann ar cheann. Ach níor chóir dom gan tagairt a dhéanamh do chuid de na hailt eile atá le fáil taobh istigh de chlúdaigh na h–irise ealaíonta seo
Tá alt spéisiúil ón iriseoir, John Cooney, faoi’n gCairdinéal agus Celia Larkin, ina ndéanann sé iniúchadh ar thionchar, agus ar thodhchaí, na faidhbe a cruthaíodh le cuirí a seoladh chuig na haíonna a bhí le tioinól, le bronnadh an hata dheirg ar an gConnailleach a cheiliúradh. Mar is gnách, ní bheifeá ag súil go mbeadh an t-iriseoir seo go huile is go hiomlán ar thaobh an Chairdinéil!
Tá píosa breá ó pheann Richard Douthwaite, ar an gcaoi a éiríonn le Kerala an lámh in uachtar a fháil ar chóras eacnamaíochta na haoise seo. Ansin, tá píosa suimiúil, spreagúil, ag Joe O Toole, ag cur síos ar an gcaoi a chuireann pobail an lae inniu i gcoinne an oiread sin rudaí…Féach mar a chuireann sé fhéin é…
Posters say – NO –
“GRAIGUE SAYS “NO” TO MASS.”
“Yes, there it was on a large billboard on the way into the town. I suppose, I thought, in our increasingly intolerant society it was only a matter of time before the bigots took over. You would have thought that they would have left the Mass alone, but the roads of Ireland are now littered with big “NO” posters. They will range over Dumps, Incinerators, Powerlines, Communications Masts, Houses, Water charges, Bin charges, Interpretative Centres, Concerts, Social Housing, Sheltered Accommodation, Immigrants, Travellers, etc., etc.”
.Ní gá dhom a rá, go bhfuil an scríbhneoir céanna sin ábalta craiceann a chur ar a scéal,30/06/2001
agus é ar a chumas freisin, a thaighde a dhéanamh go críochnúil, éifeachtach.
Alt spreagúil ag Donncha O Connell ar Abbeylara, ina scrúdaíonn sé bun agus barr scéal chasta sin Abbeylara. Tá ann freisin, cupla píosa faoin ngás a fionnadh amuigh ón gcósta thiar, i dtoibreacha gáis na Coirbe.
Tá léirmheas ar dhráma Chonor McPherson ann, alt ar chúrsaí ealaíne, agus ní fhágtar an fhilíocht as an áireamh, ach oiread, san iris spreagúil seo.
Fáiltíonn Enda McDonagh roimh iris nua, “REA. – A Journal of Religion, Education and the Arts-.
Agus le fírinne an tsean ráitis -faoin bhfíon ab’ fhearr a choinneáil go dtí an deireadh,- a chruthú, tá cupla alt spéisiúil, in eireaball na hirise thiar, ceann leis an “Ridire”, agus an ceann eile le Brendan Hoban, fear a ndéanaim trácht ar a chuid scríbhneoireachta, go rialta. Altanna breátha spéisiúla, arbh fhiú do dhuine ar bith iad a léamh. Mar sin, ní gá a rá go molfainn an iris seo.. Ceannaigh, léigh, agus coinnigh í. Bainfidh tú taitneamh agus adhmad aisti inniu, amárach, agus lá is fuide anonn freisin.
Ach, cár imigh an sioc?
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Dear Tom, After a number of searches for “I mBéal an Phobabil” in this week’s edition of the Kilkenny People, I failed to find it, and I am now sending on a new piece for the next edition. The first piece will keep for a later week, as it is a book review.
However, might I ask you to give the Irish Article a definite visibility on the page, so that, at a glance, I, or the reader, would recognise instantly that this is the Irish Article, otherwise, many of my readers will miss spotting its presence on the page. Just as it is easy to spot the Religious Article, or Gerry Moran’s column, or other such columns, I’m sure that one of your team could lay out a simple heading for the Irish column, giving the name…..I mBéal an Phobail……and showing the byline, two things that would make it also easily recognisable.
Sincerely
Peter.
.
.
cloch ar a charn, place a stone on his cairn; méaróg, pebble; snas, shine; gaibhniú, forging; is é a fhad is a leithead é, the long and the short of it is; ceannródaithe, pioneers; lia os a leacht, a memorial stone on a burial mound.
.
I m B é a l a n P h o b a i l
Cloch ar a charn
Peadar Bairéad.
Ar bhás Mhicheál Davitt
Tráth raibh mé fhéin im ghasúr ag fás suas in Iorras na scéalta, i dtriochaidí na haoise seo caite, bhí de nós againn cloch a chaitheamh ar charn, chuile bhabhta a ghabhaimis thairis, ar ár mbealach dúinn chun na scoile, nó ag filleadh ar ais uaithe tráthnóna, agus ba é a bhí sa charn céanna nó carn cloch, a d’fhás suas go nádúrtha, ar fhód báis dhuine eicínt, go háirithe dá mba dhuine é a maraíoch ag an ionad, nó duine a bhásaigh go hobann, ar an láthair sin. Ba i gcuimhne Luke Lyons a tógadh an carn atá i gceist agam anseo, deartháir, is dócha, don Déan Lyons, a bhí ina shagart paráiste ar Pharáiste na Cille Móire in Iorras, blianta fada sular tháinig muidinne ar an bhfód lenár méaróga a chur ar an gcarn céanna sin, maidin is tráthnóna. D’fhan mé dílis don nós sin le linn m’óige, agus anois fiú, tar éis imeacht na mblianta, imríonn an nós sin a dhraíocht doilfe orm fós, agus nuair a fhaigheann cara, nó gaol, ceannaire, nó file, dár gcine, bás obann, buaileann an fonn mé láithreach úsáid a bhaint as mo pheann, nó mo ríomhaire, le méaróg fhoclach a chumadh, le caitheamh ar charn an t-é atá imithe uainn ar Shlí na Fírinne. Nach bhfuil a fhios ag fia is ag fiolar anois, gur sciob an bás obann curadh cáiliúil eile dár gcine uainn, nuair a fuair an file ildánach sin, Michael Davitt, bás obann, ar an 20 Meitheamh 2005, in aois a chuig bliana déag is dhá scór. Nuair a smaoiníonn tú air, nárbh é dhein an saothar mór i ngearraimsir.
A Pháirt i nGluaiseacht na Gaeilge
Corcaíoch ba ea an Daibhídeach agus é bródúil i gcónaí as a dhúchas. Tugadh grá don Ghaeilge dó, tráth raibh sé ag freastal ar an Mainistir Thuaidh, agus d’éirigh leis snas a chur ar a chuid Gaeilge, trí thréimhsí a chaitheamh i nGaeltacht Mhúscraí agus i gCorca Dhuibhne. Ba ghearr go raibh páirt ghníomhach á ghlacadh aige i ngluaiseacht na Gaeilge, agus na gcearta sibhialta. Ar ball, d’éirigh leis dul le cumarsáid, go háirithe, mar láithreoir teilifíse
Ghlac sé páirt mhór i ngaibhniú ghluaiseacht filíochta a bunaíodh timpeall ar an Iris “Innti”, nó is dócha go raibh cumas cinnireachta agus eagraíochta i smior na gcnámh ann.
Is é a fhad is a ghiorracht, go raibh Michael Davitt ar cheann de cheannródaithe ghluaiseacht na Gaeilge, thar bhlianta fada, agus ag an am gcéanna, thuigfeá nach raibh aon chur i gcéill ina dhúthracht, ach go raibh sé lom dáiríre ag saothrú na filíochta is na teanga dhó. Chomh maith le sin uilig, chaith sé seal ag obair le Gael Linn, agus d’dhág a rian fhéin ar Shlógadh. B’fhear é freisin, a d’fhoghlaim ceird chasta na teilifíse, agus ba léiritheoir den scoth é. Sea, agus cuir le sin, go raibh cumas ceoil ar an ngiotár ann, agus go mba amhránaí binn é freisin. Gan dabht ar domhan, mothóimid uainn é sna blianta atá romhainn amach, nó ní raibh an fear seo ach ar bhruach a fhoirfeachta nuair a tháinig gadaí na speile caime len é a tharlú uainn, ach b’fhéidir go raibh gá acu leis, ar an dtaobh eile, lena gcroí a thógáil lena scileanna, lena ghreann, lena dháiríreacht agus lena shoineantacht.
Bhí breacaithne agam fhéin air
An raibh aithne agam fhéin air, an ea?
Ar éigean é, ach tharla gur casadh ar a cháile sinn, anseo sa chathair álainn, thíos Tigh Bhollard, scathamh de bhlianta ó shoin, nuair a tháinig Michael chugainn, le cuid dá dhánta a léamh dúinn. Níl dabht ar domhan, ach go ndeachaigh sé i gcionn go mór ar a lucht éisteachta, an oíche sin, lena scileanna scéalaíochta agus filíochta. B’fhear é go raibh an greann de shíor ag fiuchadh ann, ar ócáid dá leithéid, nó b’aisteoir den scoth é agus é ag cur a phearsa fhéin i láthair a lucht éisteachta.
Tá leabhar dá chuid filíochta os mo chomhair amach, anois díreach, agus an píosa seo á scríobh agam. Sea, agus ar an gclúdach tosaigh, tá pictiúr den bhfile, gona ghruaig chatach, gona spéaclaí airgeadfhonnsaithe, gona shúile glinne, dáiríreacha, gona mhionghaire leochaileach, neirbhíseach, agus scríofa ar an gclúdach tosaigh céanna sin tá:-
SELECTED POEMS
1968 – 1984
ROGHA DÁNTA
le MICHAEL DAVITT
Ach sé an rud is luachmhaire a bhaineann leis an leabhar céanna sin anois, dár liomsa, nó go bhfuil, scríofa ar an gcéad leathanach, i scríbhinn an fhile ildánaigh fhéin:-
Do Pheadar
le dea-mhéin
Bollards
3/2/88.
Níl dabht ar domhan ach gur scríobh sé an rud céanna ar leabhair eile a ceannaíodh ansin Tigh Bhollard, an oíche chéanna sin, ach chomh fada is a bhaineann sé liomsa, teachtaireacht ón bhfile fhéin chugam atá sa scríbhinn chéanna sin anois, sea agus tabhair faoi deara, gur tharla an eachtra sin breis is seacht mbliana déag ó shoin anois, tráth nach raibh an dá scór fhéin sroichte ag an bhfile.
Lia os a leacht
Chuir mé spéis ar leith i ndán a scríobh sé faoi Mháirtín Ó Direáin, file, agus b’fhéidir nárbh olc an smaoineamh é, athlua a dhéanamh air anseo, nó sílim go n’oirfeadh na véarsaí céanna do Mhicheál Davitt fhéin.
.
Crannlaoch
do Mháirtín Ó Direáin
.
Coigil do bhrí
A fhir an dáin
Coigil faoi thrí,
Bí i do chrann.
.
Sheas ar leac an tinteáin
Duilliúrdhánta ina láimh
Glór mar cheol toirní
Súil dharach an chrannlaoich.
.
Dearcán solais dár thuirling
De ruachraobh anuas
Phréamhaigh i ndán ar lár
Ar lomghoirtín is d’fhás.
.
B’fhéidir nárbh olc an dán sin mar lia os a leacht. Solas na soilse, agus síocháin síoraí, dá anam uasal Gaelach.
.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Criostóir Ó Tuama ar lár
Peadar Bairéad
(This week we mourn the death of Criostóir Ó Tuama)
Anois, bíodh nach raibh aon ró-aithne agam fhéin ar Chriostóir Uasal Ó Tuama, ag an am gcéanna, samhlaítear dom, go raibh aithne mhaith agam air thar bhlianta fada. Ba é an chéad chaoi ar chuir mé aithne air, nó trí dhaltaí dá chuid a tháinig go Coláiste Chiaráin lena gcúrsa Meánscolaíochta a dhéanamh. Tharla go raibh an Ghaeilge á múineadh agam sa Choláiste sin, ón mbliain 1966, go dtí an bhliain 1988, tráth a ndeachaigh mé ar scor, agus i rith an ama sin uilig, geall leis, bhí Criostóir ina Phríomhoide i scoil Bhaile Róibín. I rith an ama sin, chuir mé aithne ar roinnt mhaith dá dhaltaí agus ba ghearr i mbun na Gaeilge i gColáiste Chiaráin mé nuair a thug mé faoi deara, go raibh an-chumas Gaeilge ag gasúir na dúiche sin, ach thug mé suntas faoi leith do chuid de na gasúir a rinne freastal ar Scoil Chriostóir. Ba gheall le cainteoirí dúchais roinnt acu. B’in mar a chuir mé aithne ar an nGael díograiseach, dílis sin, a chéaduair. Agus, ar ball, blianta ina dhiaidh sin, bhí áthas orm go bhfuair mé deis le sin a chur in iúl do Chriostóir fhéin. Conas a tharla a leithéid, an ea?
De Thimpiste
De thimpiste, faoi mar a tharlaíonn go minic i gcás dá leithéid. Tharla gur scríobh mé píosa faoi Ghairdín an Ghorta i mBaile Roibin, agus gur foilsíodh é sa cholún seo, agus go gairid ina dhiaidh sin, fuair mé glaoch telefóin ó Chriostóir, agus ní call dom a rá, gur chuireamar cúrsaí trí chéile, ach go háirithe, cúrsaí na teanga s’againne. Agus tharla nach raibh ár ndóthain ama againn le cúrsaí a chíoradh i gceart, agus thug Criostóir cuireadh chun a thí dhom. Dúirt mé go dtabharfainn cuairt air, amach anseo, ach arís, mar a tharlaíonn go minic i gcás dá leithéid, thagadh rud eicínt sa mbealach orm chuile bhabhta, agus ba é deireadh an scéil é, nár éirigh liom an chuairt sin a thabhairt air riamh ó shoin, agus faraoir géar! chaill mé an deis sin, agus anois, tá sé ró-dhéanach chuige, ach nach é sin an saol agat? Ach, bíodh nár éirigh liom an chuairt sin a thabhairt air, d’fhanamar i dteangmháil le chéile trí chorr litir agus trí ghlaonna telefóin, anois is arís. Ón dteangmháil sin, bhí sé soiléir go mba Ghael díograiseach, dílis, é Criostóir agus go raibh spéis aige i ngach gné den saol Gaelach sa phobal a bhí thart air.
Gáirdín an Ghorta
ach chomh fada is a bhaineann sé liomsa, is é Gairdín an Ghorta an leacht is mó a choinnóidh a chuimhne glas in Osraí, go ceann i bhfad, nó ba shaothar gan chúiteamh é, gan dabht ar domhan. Agus mar chloch phréachain ar an ngnó sin go léir, d’éirigh leis, an tUachtarán, Mary Robinson, a mhealladh go Baile Róibín leis an nGairdín céanna sin a oscailt go hoifigiúil, sa bhliain 1999. Ní gá dhom tagairt a dhéanamh do na tionscnaimh go léir a raibh lámh ag Criostúir iontu lena linn, leor ceann acu a lua anseo. Rinne sé cion fir le scéim uisce a thosú i mBaile Róibín sa bhliain 1957. Bhí an t-ádh ar Bhaile Róibín gur tháinig an Gaeilgeoir líofa aneas ó Bhaile Bhúirne chucu i dtús na gcaogaidí agus gur fhan sé leo mar Phríomhoide uaidh sin go ndeachaigh sé ar scor. Ní haon ionadh mar sin, go mbíodh togha na Gaeilge ag gasúir na scoile sin.
Criostóir ar lár
Crann eile inár gcoill anois sínte,
Nó tá Criostóir Ó Tuama faoin bhfód,
Is bearna bhaoil fágtha inár gcosaint,
Bearna nach líonfar gan stró.
.
Shaothraigh sé Ghaelachas Osraí,
Is d’fhorbair an teanga gan locht,
Beidh cuimhne anseo feadh na mblianta
Ar an Máistir a shaothraigh gan sos.
.
Dúinn is ceart a cháil a mhóradh
I gCríocha Fáil, ó thonn go tonn,
Dúinn is cóir a ghlóir a fhógairt,
Anois is choích’, abhus is thall.
.
Solas na soilse dod’ anam uasal,
Is áit ag bord geal Rí na Réad
Go raibh agatsa inniu is feasta,
I measc na Naomh i nDún gheal Dé.
.
.
.
by Peter Barrett | 2017/04/04 | Uncategorized
Dá mbeinnse im’ sheasamh i gceartlár mo dhaoine 3
(Cuairt ar Iorras na nIontas)
Peadar Bairéad
Ar Fhód mo Dhúchais arís
Bhí fúinn fós, cuairt a thabhairt ar Iorras na nIontas, sára mbeadh ár saoire thiar thart, agus dá bharr sin, nuair a tharla go raibh cuma mhaith ar an Aoine, an seachtú lá d’Iúil, agus nuair a bhí chuile shórt socraithe againn sa Ballina Manor Hotel, i mBeal an Átha, bhuaileamar an bóthar siar go breá luath an lá sin, nó theastaigh uainn lán na súl a bhaint as chuile shórt, thiar sa tsean-áit. Sheas Néifin Mór go ríoga ar thaobh na ciotóige agus chuir sé fhéin agus na sléibhte eile fáilte romhainn, chomh maith. Tri Chros Uí Mhaoilíona linn agus chun tosaigh ansin i dtreo Bheannchor Iorrais. Mhothaíomar uainn Túr Bhord na Móna fan an bhealaigh, thar Dhroichead an Cheoil linn ar luas, nó níor stopamar le ceol a bhaint as a shlat droichid, trí Bheannchor linn agus muid ag déanamh iontais den bhfeabhas a bhí tagtha ar an mbaile sin le himeacht na mblianta, agus ar deireadh thiar shroicheamar Béal an Mhuirthead.
Chaitheamar lón breá sásúil sa Broadhaven Bay Hotel agus radharc álainn againn ar Chuan an Inbhir agus ar an taobh tíre ina thimpeall.
Ag taisteal sa Mhuirthead
Nuair a bhí cúl curtha againn ar idir ocras agus tart, bhuaileamar bóthar arís, agus tar éis cuairt a thabhairt ar an tseanáit thiar, leanamar linn trí thailte méithe an Mhuirthead. Thugamar aghaidh ar dtús ar Ionad Deirbhile, ach ar an droch uair, bhí an tIonad dúnta ag an am sin, ach bheartaíomar filleadh ar an áit, ar ball, agus srian níor tharraingíomar ansin nó gur shroicheamar an Fód Dubh fhéin ar ghob theas na Leithinse, agus ó tharla go raibh an lá go breá, grianmhar, bhí radharc thar na bearta againn ar thír is ar thrá, ar shliabh is ar mhá, agus geallaimse dhuit é, gur bhaineamar lán na súl as chuile radharc acu. Ar ball, bhuaileamar bóthar arís, agus an turas seo, chuamar siar i dtreo an Fháil Mhóir agus tar éis dúinn cuairt a thabhairt ar Thobar Dheirbhile, bhuaileamar siar Bóthar a’ Chongo, le radharc a fháil ar Naicil, agus ar Ghlais, mar ar tógadh tithe sna triochaidí, do phobail Inis Cé, tráth ar aistríodh ó na hoileáin iad, i ndiaidh Bháthadh mór Inis Cé, sa bhliain 1927. Chaitheamar seal ansin ag breathnú uainn ar na hOileáin, a bhí mar bhraisléad thart le cósta, os ár gcomhair ansin.
Ar ár mbealach ar ais
D’fhilleamar ar an Eachléim ansin agus bhuaileamar isteach ar Ionad Deirbhile arís, ach, faraoir! ba é an scéal céanna arís é, agus ní raibh le déanamh againn ansin ach bóthar a bhuaileadh arís. Shroicheamar baile na Druime ar ball, agus thug mé cuairt ar an tseanáit, mar ar tógadh mé, i bhfichidí na haoise seo caite, ach, mo bhrón! ba é an scéal céanna arís é , nó ní raibh duine ar bith ag baile, ag an am, agus ní raibh le déanamh againn ansin ach cuairt a thabhairt ar Reilg Nua na Croise, mar a bhfuil roinnt mhaith de mo mhuintir curtha. Thug sin deis dúinn paidir a chur lena n-anamnacha, agus arís thugamar faoi deara an bhail álainn a bhí curtha ar an Reilg chéanna sin le blianta anuas. bhí an áit deas leibhéalta, an féar lomtha sa timpeall, agus bail deas néata curtha ar na huaigheanna. Agus ó tharla san áit sin muid, shocraíomar ar dhul siar píosa beag eile go bhfeicfeadh muid Seanmhainistir na Croise fhéin. Rinneamar sin, agus chaitheamar seal ag guairdeall thart, ag breathnú ar na huaigheanna agus ar fhothracha na Seanmhainistreach fhéin, a sheasann go bródúil, calma, os cionn na mara móire ansin, agus í ag breathnú amach thar cuan ar Oileán álainn, ársa, Inis Gluaire. Ansin, bhíomar ar ár mbealach ar ais go dtí an Manor Hotel, i mBéal an Átha, agus geallaimse dhuit é, gur bhaineamar taitneamh as an dinnéar breá, blasta, a leagadh os ár gcomhair, sa Teach Ósta sin, agus muid ag breathnú anuas ar iascairí stuama ag iascaireacht go foighdeach in uiscí iascmhara na Muaidhe móire ansin os ár gcomhair amach. Ba lá dár saoil é!
.
.
.
.
.
.
.
.
English 
Gaeilge