The Great Resignation!

The Great Resignation!

De réir suirbhé déanta ag an gcomhlacht ‘Workhuman’, beidh daichead a dó faoin gcéad de na hoibrithe in Éirinn ag éirí as a bpoist taobh istigh de bhliain!  De réir an tsuirbhé sin, tá céatadán mór sna Stáit Aontaithe agus sa Bhreatain Mhór a bhfuil an plean céanna acu. Is údar imní é seo gan dabht agus ní tuairimíocht gan dealramh atá i gceist, ach an oiread, mar tá an t-éirí as sin ag tarlú cheana féin sna tíortha sin. Mar shampla, sna Stáit Aontaithe i mí mheán Fómhair amháin, d’éirigh 4.4 milliún oibrí as a bpoist!   

Cé hiad?

Tá trí ghrúpa a theastaíonn éirí as a bpoist. I slí amháin nó i slí eile, níl siad sásta faoi láthair agus tá siad ag iarraidh deiseanna níos fearr a fháil.  

1.Oibrithe Bóna Gorm:

Tá pá íseal acu agus mar sin, ní mhothaíonn siad aon dílseacht dá gcomhlachtaí. Tá siad in ann post nua a fháil a bhfuil coinníollacha oibre níos fearr ann.  

2.Glúin Z (daoine atá 24 bliana d’aois nó níos óige):

Deir cuid acu go bhfuil obair leadránach acu faoi láthair, agus nach bhfuil na daoine atá os a gcionn ag éisteacht leo. B’fhéidir go bhfuil deiseanna nua spreagúla ar fáil dóibh.

3.Mílaoisigh (daoine atá 24-40 bliana d’aois):

Go minic, bíonn an iomarca strus orthu mar bítear ag súil le go leor uathu i gcónaí. Bíonn sé deacair dóibh an chothromaíocht cheart a aimsiú idir an obair agus an teaghlach.

Cén fáth?

Cén fáth go bhfuil an méid sin oibrithe ag smaoineamh ar deiseanna nua anois? Seo seacht bhfáth go bhfuil daoine spreagtha anois chun athrú mór a dhéanamh ina saolta.

1.Tá poist níos fearr ar fáil!

Ní raibh daoine in ann poist nua a fháil toisc na srianta a bhí i bhfeidhm le fada. Ach anois, tá cúrsaí oibre ag feabhsú agus deiseanna nua ag oscailt suas. Mar sin, tá na daoine a bhí ag feitheamh go foighneach ag lorg oibre nua anois. Tá go leor folúntais á fhógairt ag fostóirí faoi láthair agus is am maith é chun post a fháil.

2.Bíonn an t-am ag daoine níos mó machnaimh a dhéanamh.

Nuair a bhí daoine ag clutharú sa bhaile, rinne siad athbhreithniú ar a stíl mhaireachtála faoi scáth na pandéime. D’aithin siad chomh luachmhar is atá an saol agus nach fiú dóibh an iomarca ama a chaitheamh san oifig ag obair.

3.Oifig – cén oifig?

Tar éis beagnach dhá bhliain ag obair sa bhaile, bhí go leor daoine níos sásta a bheith ag obair ón mbaile. Bhí níos mó saoirse acu mar gheall ar leithdháileadh tascanna agus freagrachtaí, idir obair agus bhaile. Más gá gheobhaidh siad poist nua chun a bheith in ann obair ón mbaile.

4.Faoi strus!

Cé go raibh gairmréim rathúil ag daoine tar éis a bheith ag obair le cúig nó deich mbliana, d’aithin siad go raibh siad ag streachailt faoi chruatan míchuí. D’ardaigh sé sin an cheist – an fiú é? B’fhéidir in ionad an cosán dearg a leanúint, bheadh sé níos fearr bealach nua a leagan amach.

5.Deiseanna Gairme

Go minic, caitheann daoine an lá ag feidhmiú gan smaoineamh, de dheasca sclábhaíocht na hoibre. Ach le linn na pandéime bhí an t-am acu smaoineamh ar a gconair ghairme agus bhí siad in ann plean níos fearr a chumadh agus cáilíochtaí nua, freagrachtaí nua, nó athruithe gairme a chur i bhfeidhm.

6.Airgead

Níl plé ar phá agus coinníollacha oibre faoi their sa phobal níos mó agus go minic bíonn daoine in ann post nua a fháil le pá níos fearr.

7.Obair na gcapall!

Nuair a bhíonn ar dhaoine obair ón mbaile, faigheann siad amach uaireanta nach dtaitníonn an obair leo. B’fhéidir go raibh rudaí eile ar siúl san oifig a thaitin leo – comhráite neamhfhoirmiúla le comhghleacaithe ag an bhfuaraitheoir uisce mar shampla. Sa bhaile, gan seachrán airde mar sin, b’fhéidir go bhfuil an obair féin leadránach. Socraíonn go leor daoine go bhfuil sé in am tosú ar fhiontar nua, ina n-aonar nó i gcomhlacht eile.  

Conclusion

Gan dabht, tá athruithe móra ar siúl mar gheall ar chúrsaí oibre. Níl a fhios againn fós go díreach na sonraí ar fad ach tá sé an-soiléir go mbeidh coinníollacha fostaíochta difriúla againn as seo amach, agus ní móide go mbeidh cúrsaí oibre ag dul ar ais mar a bhí siad roimh na pandéime.  Ceapaim go mbeidh coinníollacha oibre níos solúbtha againn, agus go mbeimid in ann obair ón mbaile an chuid is mó den am. Leis sin, beidh stíl mhaireachtála níos fearr againn agus is rud maith é sin!

.

.

.

.

.

.

.

The Great Resignation!

Lá an Altaithe

Bhí mé mearaithe ar fad le déanaí nuair a d’fhoghlaim mé go raibh an rialtas ag smaoineamh ar lá saoire bainc nua a chruthú, agus go raibh Lá an Altaithe san iomaíocht chomh maith le Lá Fhéile Bríde. Cén saghas substainte sa diabhal a bhí á chaitheamh ag lucht Fhine Gael, meas tú? Tá sé ina scéal reatha gur bhuaigh Naomh Bríd, buíochas le Dia! Ní bheadh bun ná barr le Lá an Altaithe a roghnú mar lá saoire bainc in Éirinn. Chuirfeadh sé teachtaireacht láidir amach a bheadh ag teacht salach ar na hidéil agus na mianta bunúsacha atá mar bhunchloch againn sa tír seo.

Ach nach deas an scéal é – an bhfuil mé as mo mheabhair, an ea? Bhuel, níl ach scéal amháin le hinsint faoi Lá an Altaithe, agus mar Éireannach caithfidh mé dóchas a chur i mionlaigh atá faoi leatrom. Seo an scéal coitianta ar dtús agus ansin an scéal atá ag treibh de chuid Indiach Mheiriceá darb ainm Wampanoag agus a peirspictíocht mar gheall ar an gcaidreamh leis na ‘Pilgrims’ sin a tháinig i dtír i 1620.

An Scéal Coitianta

Sheol grúpa Piúratánaigh ó Shasana go Meiriceá agus iad ag éalú ón ngéarleanúint reiligiúnach, agus chuir siad fúthu i bPlymouth Rock. Tar éis geimhreadh crua a bheith acu sa chéad bhliain, thug siad fómhar fairsing isteach i 1621. Bhí ceiliúradh mór acu lena gcomharsana nua, na hIndiaigh Mheiriceá.  Ócáid iontach a bhí ann, agus ba é sin an chéad Lá an Altaithe!

An Scéal dar leis na ‘Wampanoag’

Dar leis na Wampanoag, ní Lá an Altaithe atá i gceist ach Lá Dobróin!

Tháinig grúpa oilithrigh i dtír agus chuir siad fúthu i bPatuxet.  Thug Wampanoag darb ainm Tisquantum (a raibh leasainm Squanto air) cúnamh dóibh leis an bhfeirmeoireacht, le cead ó Massasoit – taoiseach na Wampanoag. Bhí Béarla ag Squanto mar chaith sé roinnt blianta mar sclábhaí ag na Sasanaigh.  Thug na hoilithrigh fómhar fairsing isteach a bhuí leis an gcabhair a fuair siad ó Squanto agus a threibh, agus bhí ceiliúradh mór acu. Níor thug siad cuireadh do Squanto nó a threibh freastal ar an bhféile mhór. Ach nuair a chuala siad na muscaeid á chaitheamh ag na hoilithrigh, bhí siad scanraithe agus chuir siad a laochra isteach go tapa chun a fháil amach cad a bhí ar siúl. Nuair a chonaiceadar gur féile a bhí ar siúl, thug siad cúig fia agus thosaigh siad ag ceiliúradh leis na hoilithrigh.  Ach eisceacht ba é an lá sin, agus botún mór freisin.

Dearcadh na Wampanoag  

Dar le gníomhaí ar son chearta na Wampanoag darb ainm Frank James, rinne na Wampanoag an botún is mó riamh nuair a chuir siad fáilte chroíúil roimh na hoilithrigh. “Chuireamar fáilte agus fiche roimh na daoine gile sin. Ach ní raibh a fhios againn gurb é sin tús an deiridh dúinn. Laistigh de 60 bliain, ní bheimis saor inár dtír féin,” a dúirt James i 1970, nuair a chruthaigh sé Lá Dobróin chun aird a tharraingt ar an scéal ó thaobh na nIndiach Mheiriceá faoi theacht na n-oilithreach agus cad a tharla ó shin i leith sna Stáit Aontaithe.

Tar éis tamaill, tháinig Sasanaigh eile go Sasana Nua agus mhéadaigh an daonra ó 3,000 sa bhliain 1630 suas go dtí 33,000 i 1660. Leis an bhfás sin, bhí tuilleadh talaimh ag teastáil uathu, agus diaidh ar ndiaidh brúdh na hIndiaigh Mheiriceá as a dtailte féin. Ansin, thosaigh na hIndiaigh Mheiriceá ag troid chun a dtailte a choimeád, agus i 1675 thosaigh cogadh fuilteach idir na Wampanoag (agus cuid treibheanna eile) agus na Sasanaigh. Cogadh fuilteach a bhí ann, ar a dtugtar Cogadh Rí Philip, agus chaill na hIndiaigh Mheiriceá an cogadh sin, cé gur baineadh caillteanais ollmhóra don dá thaobh. Ba mhac le Massasoit é Philip -Metacom a ainm ina theanga féin – agus cosúil lena athair, bhí sé ina thaoiseach.

Tar éis an chatha, crochadh, tarraingíodh, agus rinneadh ceathrúna de Philip. Ansin, bhí sé dícheaptha agus cuireadh a cheann ar taispeáint i bPlymouth ar feadh fiche bliain!

Dóchas?

Ach bhí bua beag ag na Wampanoag nuair a chuir an tUachtarán Obama fearann 300 acra i seilbh iontaobhaithe dóibh i 2015. Rinne an tUachtarán Trump damáiste don socrú sin, agus tá na Wampanoag ag fanacht fós le cinneadh nua ón Aire Gnóthaí Baile, Deb Haaland. Is í Deb an chéad Indiach Mheiriceá sa ról lárnach seo, agus tá dóchas mór ann go ndéanfaidh sí an rud ceart! B’fhéidir ansin go mbeidh na Wampanoag in ann Lá an Altaithe féin a bheith acu ar a dtailte féin (píosa beag de, i ndáiríre!) tar éis 400 bliain ag streachailt!

.

.

.

.

.

.

.

The Great Resignation!

Scéalta Spreagúla!

Free Solo

Is dócha go bhfaca tú an clár faisnéise iontach darb ainm ‘Free Solo’. Scéal den scoth scéal atá ann faoin saordhreapadóireacht, agus feiceann tú Alex Honnold ag ailleadóireacht ar El Capitan i gCalifornia, gan úsáid a bhaint as rópa ar bith. Tá an scannán lán de theannas agus muid go léir á spreagadh chun barr an tsléibhe a bhaint amach. Bhuaigh ‘Free Solo’ gradam acadamh sa chatagóir ‘an clár faisnéis is fearr 2018’. Is rud iontach a bheith in ann féachaint ar an ngaisce dochreidte seo nár tharla riamh cheana, agus mothaíonn tú go bhfuil tú ag saordhreapadóireacht taobh le Honnold féin. Rinne na scannánóirí, Elizabeth Chai Vasarhelyi agus a fear céile Jimmy Chin, sárjab agus d’éirigh leo spiorad an éachta fíorshuimiúl, dochreidte seo a chur in iúl dúinn i slí a bhí an-tarraingteach. D’éirigh leo saol an dreapadóra a insint freisin, agus chuir siad Honnold in aithne duit le linn an scannáin. Fear difriúil atá ann, mar tá uathachas air. Thug an spórt seo deis dó rud a dhéanamh a bhfuil a chroí go hiomlán ann agus thaispeáin sé féidearthachtaí an tsaoil dúinn go léir. Thaispeáin sé dúinn freisin nach é do chúlra nó do mhíchumas a leagann amach cé thú féin! Níl aon dabht faoi sin mar is Honnold an saordhreapadóir is fearr sa domhan!

Nach scéal iontach é sin! Mura bhfuil an scannán seo feicthe agat, molaim duit é a fheiceáil – ní bheidh díomá ort!

Cé hí Dierdre?

Ní dócha gur chuala tú trácht ar bith ar Dierdre Wolownick riamh! Dhreap sí El Capitan freisin, cé gur úsáid sí rópaí. Ach ba í an duine is sine a rinne an t-éacht sin riamh – 70 bliain d’aois! Sháraigh sí a curiarracht dhomhanda féin a bhuaigh sí i 2017. Agus an rud is iontaí ar fad fúithi? Is máthair Alex Honnold í Dierdre!

Ní haon timpiste é gur dreapadóir í Dierdre freisin. Ach dá gceapfá gur mhúin sise dreapadóireacht do Alex, bheifeá mícheart, mar is é Alex an múinteoir sa chás seo, agus Dierdre an dalta.

Thosaigh gach rud sa bhliain 2009, nuair a shocraigh Dierdre triail a bhaint as an dreapadóireacht in iarracht aithne níos fearr a chur ar a mac.

“Theastaigh uaim páirt a ghlacadh i saol mo mhac, ag ceiliúradh a bhuanna agus ag déanamh comhbhróin leis faoina theipeanna,” a scríobh Dierdre i mbeathaisnéis a d’fhoilsigh sí cúpla bliain ó shin darb ainm ‘The Sharp End of Life: A Mother’s Story’. “Amuigh faoin aer le hAlex, d’fhoghlaim mé a lán rudaí faoi mo mhac, faoi na sléibhte, fúm féin agus go háirithe faoi na féidearthachtaí atá agam!”

Bhí Dierdre chun tosaigh sna meáin le déanaí sna Stáit Aontaithe, sna páipéir ‘USA Today’ agus ‘New York Times’ san áireamh. Tá éileamh uirthi mar chainteoir spreagúil; is comhairleoir speisialta í leis an gcomhlacht ‘La Sportiva’ – comhlacht a dhíolann éadaí spóirt, agus nuair a thugann sí cuairt ar Ghleann Yosemite, tagann a lucht leanúna chun í a fheiceáil ag dreapadóireacht. Is duine cumasach í Dierdre aisti féin seachas an dreapadóireacht – múinteoir Fraincise agus Iodáilise is ea í, údar cumasacha is ea í agus sé leabhar foilsithe aici, agus iarstiúrthóir ceolfhoirne áitiúla is ea í freisin.

Ní bhíodh saol éasca aici mar ní raibh sí sona sásta ina saol pósta agus níor thaitin saol na mbruachbhailte léi ach an oiread. Fuair a fear céile, Charles, bás i 2004, ar an drochuair. Ach bíonn a beirt pháiste, Alex agus a dheirfiúr Stasia, ina údar áthais agus bróid do Dhierdre. Is lúthchleasaí seasmhachta í Stasia, agus tá sí ar a compord amuigh faoin aer, cosúil le hAlex agus Deirdre sa tslí sin.

Vouloir, c’est Pouvoir!

Duine uaillmhianach is ea Dierdre agus níl sí ar intinn aici moilliú lá ar bith feasta. Mar sin, leanfaidh sí ar aghaidh leis an dreapadóireacht agus tá cúpla dreapadh nua beartaithe aici . Tá plean aici leabhar nua a scríobh ag plé ar conas páistí a thógáil ionas go mbeidh siad i dtiúin leis a dtimpeallacht. Agus i gcúpla mí, beidh garpháiste aici, mar tá Alex agus a bhean chéile Sanni McCandless ag súil le leanbh.

Tá sé an-tábhachtach di, gan dabht, a bheith mar eiseamláir do dhaoine. Ina focail féin: “Is é an cinneadh is tábhachtaí ar fad ná tús a dhéanamh,” ar sise. “Nuair atá sprioc agat agus tógann tú an chéad chéim ina treo, is rud cumhachtach é sin! Bain triail as, agus ní bheadh a fhios agat cad a tharlódh.”

Taispeánann Dierdre dúinn go soiléir nach é d’aois a leagann amach cé thú féin!

Tá comhartha aici ina hoifig sa bhaile: ‘Vouloir, c’est pouvoir’, is é sin a rá ‘áit a bhfuil toil, tá bealach!’  Dea-chomhairle dúinn go léir!

.

.

.

The Great Resignation!

Caimiléireacht Fhadbhunaithe FaceBook!

An bhfuil a fhios agat cé hí Frances Haugen? I mo thuairim, duine misniúil agus prionsabálta is ea í, mar is cás an leoin agus na luiche atá anseo againn. Bean nochta scéil is ea Frances, a sceith doiciméid inmheánacha Facebook leis na meáin. Scéal mór a bhí ann, inar cuireadh taighde an chomhlachta i láthair mar gheall ar an drochthionchar atá ag Instagram ar chailíní atá sna déaga.  Mothaíonn 32 faoin gcéad den dream sin a úsáideann Instagram níos measa dóibh féin. Bíonn Instagram díríthe ar chorpíomhá fhoirfe seachas corpíomhá réalaíoch agus feictear do na déagóirí sin go bhfuil caighdeán dofhaighte ann dóibh féin. Cuireann sé sin drochmhisneach orthu, agus tagann dúlagar ar chuid acu dá bhrí sin.

Nochtadh cúpla rud eile suntasach freisin. Nuair a athraigh Facebook algartam lárnach sa bhliain 2018, in iarracht feabhsú a dhéanamh ó thaobh an chaidrimh shóisialta de, thit an tóin as an bplean agus chuaigh rudaí in olcas agus spreagadh postálacha deighilteacha agus bréagnuacht ina ionad. Ó – agus rud eile: ní dhéanann Facebook iarrachtaí ar bith ardán sábháilte a bheith ann ach amháin mar gheall ar ábhar as Béarla.

Dúirt Frances ar an gclár teilifíse ’60 Minutes’ gurb í féin a sceith na doiciméid thuasluaite. Thug Frances fianaise do Chomhdháil na Stát Aontaithe tar éis sin ar an 5 Deireadh Fómhair. Dúirt sí gur chruthaigh na doiciméid gur chuir Facebook an dallamullóg orainn d’aon ghnó faoi shábháilteacht na gcailíní, faoi éifeachtacht na hintleachta saorga (IS – nó ‘AI’ as Béarla), agus a ról ag scaipeadh teachtaireachtaí deighilteacha agus míchuibheasacha. D’inis sí do na Seanadóirí ansin go raibh nasc domhain idir na lochtanna go léir a nochtadh sna doiciméid, a léirigh an fhírinne lom faoi bhunphrionsabail an chomhlachta.  

“Ní scéal é seo faoi úsáideoirí na meáin sóisialta ag éirí feargach nó neamhsheasmhach, nó faoi radacú déanta ar thaobh amháin in aghaidh an taoibh eile; is scéal é seo faoi Facebook ag déanamh an chinnidh go bhfásfaidís ar dhóigh amháin nó ar dhóigh eile, ag fás go comhlacht beagnach trilliún dollar, agus ag íoc as a brabús leis ár sábháilteacht,” ar sise leis na Seanadóirí.  “Tá a fhios ag ceannasaíocht Facebook conas is féidir leo na fadhbanna sin a shocrú, ach ní dhéanfaidh siad na hathruithe atá ag teastáil, mar cuireann siad a mbrabús ollmhór chun tosaigh ar shláinte a n-úsáideoirí,” a chríochnaigh Frances.

Aontaím le Frances, agus go bhfuil Facebook, Instagram agus meáin sóisialta eile freisin tocsaineach dúinn. Cosúil le drugaí, cothaíonn siad andúil i go leor úsáideoirí, ach níos measa ná sin, déanann siad an-dochar dúinn agus dár sochaí i go leor slite.

Ach níl anseo ach an fhianaise is déanaí den dochar atá á dhéanamh acu. B’fhéidir gur chuimhin leat comhlacht eile darb ainm ‘Cambridge Analytica’ ach céard faoi ‘Global Science Research?   Fuair an comhlacht sin sonraí pearsanta ar 87 milliún duine! Dhear an acadóir Aleksandr Kogan agus ‘Global Science Research’ aip ar Facebook darb ainm ‘thisisyourdigitallife’, agus íocadh airgead le daoine mar chúiteamh ar mheasúnú síceolaíoch a dhéanamh ar an aip. Bhí ‘Global Science Research’ in ann sonraí pearsanta a bhailiú ní amháin ar na daoine a ndearna an teastáil, ach ar a gcairde ar Facebook freisin.  Lig Facebook dóibh a lán sonraí pearsanta a fháil, gan chead agus fiú gan fhios a n-úsáideoirí!

Roinn ‘Global Science Research’ na sonraí pearsanta sin le ‘Cambridge Analytica’. D’úsáid ‘Cambridge Analytica’ a sonraí chun proifiliú síceolaíoch a fhorbairt, agus ansin ábhar ar son Trump a scaipeadh ar líne dóibh sa tslí is éifeachtaí ó thaobh na síceolaíochta sóisialta de, eolas míchruinn ón Rúis, san áireamh. Ní de thimpiste a bhí Steve Bannon mar leasuachtarán agus rúnaí ‘Cambridge Analytica’ ó 2014 go dtí 2016. Níl aon bhonn ceart faoi rialtas na Stáit Aontaithe, ó shin i leith, agus ní bheadh a fhios agat cad a tharlódh as sin amach, go háirithe tar éis cad a tharla ar 6 Eanáir sa Chaipeatól i Washington DC i mbliana.  Is Facebook amháin is ciontaí i ngach rud a tharla, i mo thuairim!

Sin ach sampla amháin eile don dochar atá déanta ag Facebook, agus tá go leor eile ann. Dúirt Uachtarán na Stáit Aontaithe, Joe Biden, le déanaí, faoi Facebook agus meáin sóisialta eile: “Tá daoine á marú acu!”

Cé go bhfuil an ceart aige gan dabht, níl sé éasca aon réiteach a fheiceáil, go háirithe nuair atáimid chomh spleách ar Facebook agus a leithéid nach raibh a fhios ag formhór dúinn cad eile ba cheart dúinn a dhéanamh nuair a chuaigh na hardáin sin as líne le déanaí!

.

.

The Great Resignation!

Togra Gnó Inmharthana?

Baineadh an ghaoth as mo sheolta agus thit an lug ar an lag orm le déanaí, agus mé sa Ghaeltacht don chéad uair le cúpla bliain anuas. Is amhlaidh a ghéaraigh sé ar an bpian toisc go bhfuil cónaí orm sna Stáit Aontaithe an chuid is mó den bhliain, gan fáil agam ar an nGaeltacht go héasca. Ach caithfidh tú a thuiscint nach raibh mé buartha dom féin amháin ach ar son ár dteanga álainn freisin, a bhfuil beagnach in arraingeacha a bháis.

Chomh luath is a thángamar i dtír i gCill Rónáin baineadh an dallach dubh díom láithreach. Bhí tiománaí tacsaí ag fanacht linn nuair a shiúlamar amach ag brú ár mbagáiste romhainn. D’iarr sé orainn as Béarla an raibh tacsaí ag teastáil uainn agus d’fhreagair mé nach raibh. Ansin, thosaigh mé ag caint as Gaeilge, gan ach ag déanamh mionchomhrá.

“Tá an aimsir go breá, agus mar sin ba mhaith linn siúlóid bheag amuigh faoin aer!” arsa mise, ag míniú cén fáth nach raibh tacsaí ag teastáil uainn.

Ansin, gan rabhadh, bhuail sé buille maraithe na muice ormsa agus ar an nGaeilge. “I don’t understand”, a d’fhreagair sé agus blas follasach an oileáin ar a chuid cainte. Ní raibh mé ag súil leis an bhfreagra borb, eascairdiúil sin a fuair mé uaidh, agus mhothaigh mé nach raibh fáilte dháiríre romhainn ar Inis Mór. Rith sé liom nach mbeadh aon fhadhb don fhear sin Gaeilge a labhairt linn dá mba rud é gur thógamar a thacsaí. B’fhéidir nach raibh ionainn ach togra gnó inmharthana agus nach raibh ag teastáil ag an bhfear sin ach dath an airgid? Ach arbh eisceacht é an tiománaí, nó arbh ionadaí na n-Oileánach é agus bheadh gach duine eile ar an oileán mar sin freisin? Sin iad ná smaointe a bhí ag snámh trí mo mheabhair agus muid ag siúl suas an bhóthair. Ó – agus fearg freisin! Nach maslach an rud a rinne mo dhuine! Ar cheap sé gur coimeádaí ár dteanga náisiúnta é agus cé a thug an t-údarás sin dó? Nach linn go léir ár dteanga álainn, agus í á séanadh agus á marú ag an bhfear seo? Níor thaitin an réamhbhlaiseadh seo liom in aon chor. Ar an drochuair, leag sé síos an chaoi a mbeadh cúrsaí an chuid eile dár gcuairt ghearr.

Bhí teachín deas faighte againn agus bhí a seomraí réitithe go hálainn. Tar éis dúinn gach rud a bhaint amach as ár málaí, chuamar go dtí an teach tábhairne, Tí Joe Watty’s, le haghaidh dinnéir. Thosaigh mé ag labhairt Gaeilge, ach dúirt an freastalaí nach raibh Gaeilge aige. Ní raibh Béarla líofa aige ach an oiread mar níorbh as Éirinn ó dhúchas é.

Tar éis codladh sámh agus bricfeasta deas sa teachín, chuamar ag lorg rothar. Bhí rothair ar cíos i siopa beag in aice leis an gcé. Thosaigh mé ag labhairt Gaeilge leis an bhfear ag obair taobh thiar den deasc, ach nuair a d’fhreagair sé “Sorry, I don’t speak Irish, mate”, d’aithin mé an blas Astrálaigh ar a chuid cainte. Dúirt sé gur gá airgead tirim a úsáid agus, mar nach raibh ach cárta creidmheasa agam, bhí orainn dul go dtí an t-ollmhargadh chun airgead a fháil sa mheaisín bainc. Ar ais ag an siopa, bhí fear eile taobh thiar den deasc, agus an tAstrálach ag caint leis. “They’re the ones were speaking Irish,” a dúirt sé go ciúin, ionas nach gcloisfimis.

“How long do you want the bikes?” arsa an fear nua liom.

“Go dtí an Domhnach!” arsa mise.

“What?” arsa an fear nua, ag ligean air nár thuig sé focal a bhí á rá agam. Tar éis triail eile, d’fhreagair mé as Béarla. Bhí mé cinnte gur Oileánach a bhí ann agus Gaeilge líofa aige.

Lean ár gcuairt ar aghaidh mar sin, agus ní bheadh a fhios agat gur Gaeltacht atá ann, ach amháin cúpla uair nuair a chualamar Oileánaigh ag caint le chéile.

Bhí díomá mhór orm ag deireadh na cúirte, mar ní raibh an Ghaeilge ar fáil dúinn ar chor ar bith, agus lig na hOileánaigh ar bhuail mé leo nár thuig siad cad a bhí á rá agam nuair a labhair mé Gaeilge leo. Tá na daoine sin ag déanamh leithcheal orainn, ar ár dteanga agus fiú orthu féin, agus caithfimid ár míshásamh a léiriú lena n-iompar.

Chuala mé go raibh an Ghaeltacht ar Inis Meáin i bhfad níos fearr, ó thaobh Gaeilge labhartha de, agus is thall ansin a rachaidh mé an chéad uair eile atá fonn orm taistil chuig Oileáin Arainn!

.

.

The Great Resignation!

Tuairisc ó Mheiriceá: Ag feadaíl thar Reilig na n-Impireachtaí!

Chuaigh rudaí in aimhréidh ar an Uachtarán Biden ag an obair le déanaí.  Chonaiceamar go léir an taifead a thaispeáin go soiléir slua mór ar rúidbhealach in aerfort Kabul ag iarraidh dul ar bord eitleán C-17 a bhí ag inleadh.  Tar éis éirí in airde, ní raibh criú an eitleáin in ann an fearas tuirlingthe a tharraingt isteach, agus níos déanaí thángthas ar bhaill choirp sna loig rotha.  Sin an íomhá a mbeidh dóite i gcroí agus in aigne an phobail ar fud an domhain, aon uair a luafar an Afganastáin as seo amach.  Agus b’fhéidir aon uair a smaoineoidh daoine ar Joe Biden freisin – inseoidh an aimsir! 

Cuireann sé i gcuimhne dúinn íomhá eile ó Saigon sa bhliain 1975– héileacaptar ar bhloc árasán béal dorais le hAmbasáid na Stáit Aontaithe, agus dréimire ina sheasamh le balla an árasáin, agus é plódaithe le daoine ag iarraidh éalú ó Vítneam ag deireadh an chogaidh sin.

Cad sa diabhal a tharla an t-am seo, an ea?

Imbecilic!

Dar le daoine a raibh ról lárnach acu, is í an fhadhb is mó atá ann ná an tarraingt amach féin.  Mar shampla, chuir Iar-Phríomh-Aire na Breataine Tony Blair a thuairim láidir in iúl ag scríobh gur gníomh amaideach (Béarla: imbecilic) atá ann nach bhfuil aon straitéis fhadtéarmach ag baint leis, á dtiomáint ag an bpolaitíocht.

Worst Deal Ever

Nuair a bhí sé in oifig, bhris an tUachtarán Trump go leor comhaontuithe idirnáisiúnta, cosúil le NAFTA, comhaontú Pháras agus an comhaontú núicléach leis an Iaráin. Dúirt sé nach raibh ann i ngach cás ach an socrú is measa riamh. Bhí sé bródúil as a chumas mar idirbheartaí!  

Ach rinne Trump féin an socrú is measa riamh leis na Taliban ar an 29 Feabhra, 2020, nuair a shínigh a riarachán comhaontú leo. Tugtar comhaontú suíocháin air, ach ní raibh rialtas na hAfganastáine – ceann de na páirtithe sa chogadh san Afganastáin, mar shínitheoir an chomhaontaithe sin. Ní raibh sa chomhaontú céanna ach gealltanas ó na Meiriceánaigh tarraingt amach roimh mhí na Bealtaine 2021, agus ní bhfuair Trump aon rud suntasach ar ais.

Comhaontú dothuigthe é sin, gan dabht ar bith. Ní hamháin é sin, ach tar éis an ghéillte gan choinníoll sin, bhí cosa rialtas na hAfganastáine nite i gceart!  

.

Íomhá Cháinteach

Bhí Biden in aghaidh láithreach leantach airm SAM a bheith san Afganastáin le fada an lá. Nuair a bhí sé ina leas-Uachtarán, bhíodh sé ina raic idir Biden agus Obama faoin gcogadh na hAfganastáine i gcónaí.

Uair amháin, sa bhliain 2010, bhí easaontas géar idir an toscaire speisialta na hAfganastáine Richard Holbrooke agus an leas-Uachtarán Biden mar gheall ar an straitéis san Afganastáin. D’aontaigh an bheirt acu nach féidir le Meiriceá an cogadh a bhuachan, ach dúirt Holbrooke go raibh dualgas orthu fanacht ann chun tacaíocht a thabhairt don tír. Tháinig taom feirge ar Biden agus dúirt sé: “Níl mé chun mo mhac a chur ar ais ann i mbaol a bháis, ar son cearta na mban!” B’fhéidir gur imir a mhothúcháin láidre chomh maith leis a mhífhoighne ról sa chinneadh a ndearna sé tarraingt amach as an Afganastáin, ach más ea, ní rud maith é sin.

.

Praiseach dá dheis

Níl aon dabht ach go bhfuil argóintí ar an dá thaobh – fanacht nó imeacht. Níl sé éasca teacht ar réiteach, mar tá cúrsaí san Afganastáin chomh casta sin. Ach fiú má ghlacann tú le cinneadh Biden, rinne sé praiseach a phlean a chur i bhfeidhm go héifeachtach. Thug sé an Afganastáin ar ais go dtí na Taliban, tar éis fiche bliain a bheith ann, ar chostas níos mó ná $2 trilliún, i gcogadh inár maraíodh timpeall 200,000 duine in iomlán. Níor thóg sé ach 10 lá don Taliban an tír go léir a ghabháil. Dealraíonn sé gur chuir sé sin an dú-iontas ar Biden agus a riarachán, agus is soiléir nach raibh siad réidh ar chor ar bith. Ní raibh aon phlean aslonnaithe inchreidte ann chun coimirce aistir a thabhairt do na daoine a bheadh i gcontúirt mhór ón Taliban. Ina ionad sin, tá go leor daoine a bhí dílis do Mheiriceá agus a chomhghuaillithe sáinnithe san Afganastáin, gan aon slí amach dóibh. Chonaic tú na daoine ar éirigh leo dul go dtí an t-aerfort i Kabul, agus a gcruachás.  I ndáiríre, tá gach duine san Afganastáin i mbaol anois, mar níl sé ar eolas ag éinne cad a dhéanfaidh na Taliban as seo amach agus iad i gceannas sa tír anois!  







.

.

.

.

.

.

.

.

.

  .

.

  .

  .

.

.

.

.

.

.

en_USEnglish