I R I S ÓN I M E A L L 1
.
Peadar Bairéad
.
(This week we go back to a piece published here some fourteen years ago about the Magazine, CÉIDE ‘A Review from the Margins’.)
“CÉIDE”
N’fheadar ar léigh tú an iris sin “Céide” riamh? Bhuel! fuair mé fhéin cóip d’eagrán June/July den iris, sin thíos in Inis Crabhann, tamall o shoin, (sa bhliain 2001) agus caithfidh mé a admháil, gur bhain mé taitneamh agus tairbhe nár bheag aisti. Bheadh sé deacair, i ndáiríre, teacht ar iris ar bith eile sa tír seo, i nGaeilge, nó i mBéarla, a bhfuil leagan amach, nó dearadh, níos gairmiúla, níos taitneamhaí, nó níos tarraingtí, uirthi, ná mar atá ar ‘Chéide’ s’againne Ní iris í a ghlacann go héasca le tuairim ar bith, mar is amhlaidh a chuireann sí chuile thuairim faoi thóirse na taighde agus na scoláireachta, nó fiú faoi shúil ghrinn, ghlinn, na céille.
Mo chuidse de, glacaim go ró-éasca, b’fhéidir, leis an eagna oidhreachtúil agus le fís na bhfáithe, le bheith bainteach, go cnámh na huilinne, le fiontar dá leithéid. Ach ag an am gcéanna, ní hionann sin is a rá, nach féidir liom adhmad ar bith a bhaint as plé agus dearcadh irise dá leithéid.
Áisiúil agus suimiúil
Ach le filleadh ar an iris iontach seo, “Céide”, caithfidh mé a admháil, go mbeadh sé deacair ábhar léitheoireachta níos áisiúla don duine gnóthach a fháil. Tá chuile alt ann suimiúil, spreagúil, spéisiúil. Ní thógann sé ró-fhada ort alt ar bith acu a léamh, agus tríd is tríd, bheadh sé deacair stíl na scríbhneoirí, nó ábhar a bplé, a lochtú. Breathnaigh nóiméad ar an gcéad alt, leis an bhfear eagair fhéin, Kevin Hegarty, fear a bhfuil a cháil mar iriseoir, agus mar eagarthóir, imithe i bhfad agus i ngearr, le mám maith blianta anois. Taisí Threasa Naofa fhéin atá idir chamáin aige sa chéad alt sin a luaigh mé, agus cheapfá uaidh, nach mó ná sásta atá sé leis an ómós atá á thabhairt do na taisí céanna sin ag na fíréin.
Rudaí a tharla le déanaí
Déanann sé cur síos ar chuid de na rudaí a tharla le déanaí san Eaglais Chaitliceach Rómhánach.
“Both parties wrestled with protocol, like the song “Lanagan’s Ball”
“The bizarre parade of the relics of St. Therese of Liseux through the Roman Catholic Cathedral cities and towns of Ireland. The organisers of the tour claim that it will have attracted more visitors than Pope John Paul in Ireland in 1979 by its conclusion in June. So that’s all right then?”
Ach ansin déanann sé tagairt do thuairim an Athar Joseph O’Leary,agus é ag labhairt linn on tSeapáin, nuair adúirt seisean gur léirigh an “parade” céanna sin … “theological destitution” na hEaglaise Caitilcí in Éirinn na linne seo.
Agallamh
Deir an scríbhneoir nach n-éireoidh leis an Eaglais, mura bhfuil sí sásta dul in agallamh oscailte le creidimh, agus le sainaicmí eile creidimh; le brainsí eolais agus léinn; le heolaíocht agus le fealsúnacht; le healaíon agus le litríocht. Ach le sin a dhéanamh, caithfidh sí cineál eile diagachta a cheapadh, cosúil leis an gceann ar dhein Karl Rahner trácht air, blianta ó shoin….
”A theology of the Mysteries of Christ, of the physical world, of time and temporal relations, of history, of man, of birth, of eating and drinking, of work, of seeing, hearing, talking, weeping, laughing, of music, of dance, of culture, of television, of marriage and of family, of ethnic groups and the state of humanity”
.
Ar leanúint, an tseachtain seo chugainn……
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Gaeilge 
English