An Reifreann

I mBéal an Phobail

Peadar Bairéad

(This week “I mBéal an Phobail” considers Tomorrow’s Referendum.)

Déardaoin an Reifrinn

Tá sé d’ádh orainne sa tír seo, go bhfuil Bunreacht againn, nó fágann sin nach gceadaítear don Dáil, nó don Rialtas, dlí ar bith a rith, má tharlaíonn an dlí sin a bheith míbhunreachtúil, nó i gcoinne fhorálacha an Bhunreachta. Má theastaíonn uathu a leithéid a dhéanamh, caithfidh siad teacht os comhair phobail vótála na tíre, le cead chuige sin a iarraidh orthusan, nó sin an crann cosanta dlíthiúil amháin atá ag vótóirí na tíre seo, in aghaidh rialtais ar bith a dteastódh uathu rialú, beag beann ar vótóirí na Poblachta seo. Ghlac muintir na tíre seo leis an mBunreacht seo sa bhliain 1937, agus ón mbliain sin i leith, tharla ar ócáidí áirithe gur theastaigh ón Rialtas dlíthe áirithe a thrasnódh fhorálacha an Bhunreachta, a rith, agus chuige sin, d’iarr siad cead ar na vótóirí a leithéid a dhéanamh. De ghnáth, tugadh an cead sin trí vótáil TÁ sa Reifeann, ach anois is arís, diúltaíodh an cead sin orthu trí vótáil NÍL. Mar sin, ní hé seo an chéad uair a ritheadh Reifreann sa tír seo. Is é atá ann, mar sin, nó an Rialtas ag iarraidh cead an Phobail, le dlí a thiocfadh salach ar an mBunreacht, a rith. Agus anois, nuair a theastaíonn ón Rialtas glacadh le Comhaontú Cobhsaíochta Fioscadh seo an Aontais Eorpaigh, bíodh go raibh an Rialtas fhéin sásta glacadh leis an gConradh sin, dúirt an Príomhaighne leo, go gcaithfeadh siad cead an phobail a lorg, toisc go raibh seans maith ann go mbeadh a leithéid de shocrú frithbhunreachtúil. Agus sin anois an fáth go bhfuil an Reifreann sin ar siúl anseo amárach. Níl dabht ar domhan, mar sin, ach go bhfuil sé de dhualgas ar chuile shaoránach, a bhfuil vota aige, dul amach Lá an Reifrinn seo, agus a vóta a chaitheamh, ar thaobh amháin nó ar an dtaobh eile.

Ach in ainm an áidh, céard tá i gceist sa Chomhaontú Cobhsaíochta Fioscach seo, nó mura dtuigeann duine céard tá i gceist sa Chomhaontú, conas is féidir leis guth ciallmhar, barrainneach, a chaitheamh? Bhuel, faoi mar a mhínigh Mártan a’ Tairbh anseo thíos liom, an lá cheana. Go bunúsach, adeir sé, is é atá i gceist, nó go gcaithfidh an Rialtas glacadh leis an gConradh Cobhsaíochta seo, má cheapann siad go mbeidh orthu dul chun an tobair le canna eile Euro a fháil ar iasacht ó Bhuanchiste nua Tarrthála an AE – nó, faoi mar a chuireann an Coimisiún Reifrinn é sa Treoir Neamhspleách, sé sin, ina leabhrán mínithe…”nach mbeidh teacht acu ar an gciste sin ach amháin sa chás go ndaingneoidh siad an Conradh seo.”

Agus má vótáilfidh muid TÁ, ansin gabhann muid de dhualgas dlíthiúil orainn fhéin, go ndéanfaidh muid an buiséad a chothromú, mar riail ginearálta, chuile bhliain feasta, agus nach raghadh muid thar fóir lenár gcaitheachas as seo amach. Anois, tá’s ag an lá, nach ró-olc an dlí é sin, agus dár ndóigh, beidh ar chuile stát eile san Aontas an cleas céanna a dhéanamh. Mar sin, caithfidh muid ár n-aigne fhéin a shocrú amárach, agus guth ciallmhar, barainneach, a chaitheamh, nó beidh tionchar ag ár vóta ar thodhchaí na tíre seo, agus ar a phobal, lá is fuide anonn. Ortsa atá an dualgas an vóta seo a chaitheamh. Níl fúmsa moladh dhuit, doi vóta a chaitheamh ar thaobh amháin, nó ar an dtaobh eile, ach mholfainn do dhuine ar bith, a dhul amach agus a vóta a chaitheamh ar an ócáid cinniúnach seo. Amárach an lá, mar sin, Lá an Reifrinn, agus ná lig do leas ar chairde ar an lá céanna sin. Ná tabhair mórán airde orthu siúd a bhí ag buirthil is ag beicil leo faoi na cúrsaí céanna sin, le scathamh anuas. Bhí a gclár oibre fhéin ag roinnt áirithe de na daoine sin, agus tabbhair faoi deara, nach é an guth is airde a bhuann an argóint, chuile bhabhta. Éist leo agus ansin déan dearmad orthu, nó tá an tír ag braith ar do bhreith fhéin sa Reifreann seo……   

.

.

.