le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
Fís an Cheiltigh
Peadar Bairéad
.
The Dream of the Celt….le….Mario Vargas Llosa
.
Gafa i bPentonville
I bPeiriú a rugadh an t-údar seo sa bhliain 1936. Tá cáil idirnáisiúnta bainte amach aige mar úrscéalaí, agus bronnadh Duais Nobel sa Litríocht air, sa bhliain 2010. Deirtear ar chlúdach cúil an leabhair seo….
“Casement was feted as one of the greatest humanitarians of the age. Now he is about to die ignominiously as a traitor.”
Is dócha go bhféadfá a rá, gur ar na tairní sin a chrochann Mario Vagras Llosa bunús an úrscéil seo faoi Ruaidhrí Mhac Easmainn. Ba í Edith Grossman a d’aistrigh an leabhar seo go Béarla.
Tosaíonn an scéal agus Casement ina phríosúnach i bPríosún Phentonville, i Samhradh na bliana 1916, agus é ag fanacht ar a choinne leis an gcrochadóir, nó bhí sé daortha chun a chrochta, agus bíodh go raibh sé ag fanacht ar fhreagra na n-údarás ar a iarratas ar thrócaire, tuigeadh dá lán nach bhfaigheadh sé, i ndeireadh na preibe, ach an t-eiteachas.
Cuireann na t-údar síos i dtosach ar óige Roger, agus mar a d’fhás sé suas sa tír seo. Agus bíodh gur rugadh i mBaile Atha Cliath é, rómhair sé leis an gcois eile, nó féach mar a chuireann an t-údar é…
“…he took for granted what his father, Captain Roger Casement, who had served…in India, had inculcated in him: his true birthplace was County Antrim in the heart of Ulster, the Protestant and pro-British Ireland where the Casement line had been established since the eighteenth century.”
Fuair an t-athair sin bás den eitinn sa bhliain 1876, agus ó tharla go raibh an mháthair básaithe cheana féin, fágadh Roger óg ina dhílleachta, agus gan é ach dhá bhliain déag d’aois. D’fhás agus d’fhorbair sé, agus ar ball, chaith sé seal ag déanamh taighde ar iompar na nEorpach sa Chongo, go háirithe dhírigh sé a aire ar iompar Leopold na Beilge, agus an chaoi ar bhain seisean agus Eorpaigh eile, sochar as allas agus as feoil na ndúchasach sa tír sin. B’uafásach go deo an scéal a bhí le hinsint aige ar deireadh thiar, nuair a bhí a ghnó sa Chongo críochnaithe aige.
Putumayo Pheiriú
Faoi mar a insíonn an t-údar scéal Roger, filleann sé, gach re seal, ar a chruachás i bpríosún, agus é ag fanacht ar scéal ó na h-údaráis, cé acu a raibh siad sásta an bhreith bháis a loghadh dó, nó nach raibh, agus ansin, leanann sé ar aghaidh leis an scéal, ag cur síos ar an gcarn oibre a dhein Mac Easmainn ar son dhúchasaigh na Congo, agus ar son mhuintir Amazonia freisin. Ba mhór an oscailt súl é do chiníocha sibhialta an Iarthair, ach go háirithe, tráth chuala siad faoi’n leatrom agus faoin éagóir uilig a bhí á ndéanamh ina n-ainm siúd, i bPutumayo Pheiriú agus sna dúthaigh iargúlta sin Amazonia.
Ba dhian an praghas a dhíol sláinte agus aigne Ruaidhrí fhéin, fad is a bhí an taighde sin á dhéanamh aige ar an mí-úsáid a tugadh do na ciníocha céanna sin. Ach, gan dabht ar domhan, d’aithin an saol mór sibhialta an gar gan áireamh a rinne sé dóibh, agus moladh go hard na spéire é mar an daonchara ba mhó a mhair lena linn. Dá chomhartha sin, bhronn an Impireacht fhéin gairm Ridire air, agus cheapfá go mbeadh an saol mór ar a thoil aige feasta, ach ní mar a shíltear a bhítear go minic, nó ag an bpointe sin, gabhadh in eangach greamaitheach na náisiúntachta Éireannaí é, mar b’fhacthas dó, go raibh éagóir agus leatrom á ndéanamh ar a chine fhéin freisin, agus gur chóir dósan rud eicínt a dhéanamh faoi. Rud a dhein. Ach gabhadh ‘in flagrante’ é ar chósta Chiarraí agus chuir sin, agus poibliú a dhialanna, na tairní deiridh ina chónra.
An-leabhar, an-léamh, ina gcuireann an t-údar faoi gheasa sinn, lena scil, lena scéal, agus lena thuiscint ar stair na tréimhse sin.
.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
Hi! Natasha,
Here is the revised version of my New Year’s piece. It is now suitable for publication in the next edition of the Kilkenny People (18th January 2006)……..
Sincerely
Peter.
.
cumhach, nostalgic; umar, trough; Ave atque Vale, hail and farewell; ag síothlú, dying; sciolladóireacht, scolding,; caismirtí, conflicts; faoi anáil Dé, by Divine inspiration; Réalta Eolais, guiding star; Tír Tairngire, the Promised Land
.
Na Cloig Bhuile Arís !
Peadar Bairéad
Annual Lament
.
Tá tráth na gclog buile úd tagtha agus imithe uainn arís.
Cad iad na cloig atá i gceist agam anseo, an ea?
Na cloig a bhuailtear le bás bliana amháin a chaoineadh, agus le breith bliana úire a chomóradh, agus ní gá dhom a chur i gcuimhne dom léitheoirí go mbainimse úsáid, bliain i ndiaidh bliana, as línte oiriúnacha as an gcaoineadh breá cumhach, úd, a chum Alfred Lord Tennyson, i gcuimhne a charad, Arthur Hallum, sa bhliain 1841, le bás bliana a chaoineadh, mar sa dán sin, tharla go bhfuil ceathrúna breátha, ag fágáil slán leis na mbliain a bhí ag sleamhnú isteach in umar na staire, agus ag an am gcéanna, ag failtiú roimh an bhliain úr, agus roimh an saol sona séimh a chuirfeadh an bhliain úr chéanna sin ar fáil don chine daonna. Agus ó tharla go mbeadh sé deacair véarsaí an dain chéanna sin a shárú le “Ave atque Vale” a chur in iúl, ar an ócáid chumhach seo, shocraigh mé, mar sin, ar úsáid a bhaint as na véarsaí céanna sin, uair amháin eile, leis na ngnó sin a dhéanamh dom.
Atmosphere
Mar sin, breathnaigh mar a chruthaíonn Tennyson atmosféar oiriúnach don ócáid, le bualadh na gclog buile céanna sin……..
“Ring out wild bells to the wild sky,
The flying cloud, the frosty lights;
The year is dying in the night,
Ring out, wild bells, and let him die.”
Sea, clingigí libh a chloig chaointe, nó tá an bliain ag síothlú i lár na hoíche seo, clingigí libh, agus lig di bás d’fháil. Sin í an teachtaireacht a sheolann an file chugainn, síos thar áirsí na mblianta.
B’fhéidir nárbh í an bhliain ba mheasa fós í, an bhliain sin a d’imigh uainn, ach ag an am gcéanna, d’fhéadfadh an bhliain úr a bheith i bhfad níos fearr fós. Níl dabht ar domhan, ach gur tharla roinnt mhaith rudaí i rith na bliana sin 2005, arbh fhearr an saol dá n-uireasa, rudai ar nós an chrith talún úd a tharla i gcríocha na na Caismíre Pacastánaí. Sea, agus níorbh fhearrde an saol cuairt na Spéirlinge úd, Catrina, ar dhúiche New Orleans, ach oiread, nó buamáil Londain. Ní gá dhom tagairt a dhéanamh do na tuilte, don ngorta, do na creathanna talún, do na chogaí, do na hionsaithe gnéis, do na drugaí, don mhugáil, don bhforéigean, ná do na hoilc eile uilig, a chráigh an cine daonna i rith na bliana atá anois seolta isteach i muileann an ama, bliain sin ár dTiarna, dhá mhíle is a cúig.
The Tailor’s farewell !
Agus ó tharla go bhfuil an bhliain chéanna sin síothlaithe anois, is féidir linn sciolladóireacht a dhéanamh uirthi, agus ná cuireadh nath úd na Rómhánach “De Mortuis Nil Nisi Bonum”, ná cuireadh sin bac ar bith orainn ár rogha rud a rá fúithi, sea, agus is féidir linn beannacht an táilliúra lena shnáthaid bhriste a chur lei.
Ring out the want, the care, the sin,
The faithless coldness of the times;
Ring out, ring out my mournful rhymes,
But ring the fuller minstrel in.
Bíodh sin mar atá, ach is dócha go bhfuil a liosta fhéin ag chuile dhuine againn de na buanna, agus de na buntáistí, a bhaineamar fhéin as an mbliain atá anois imithe uainn, nó nach mbíonn dhá thaobh ar chuile scéal. Nach féidir linn uilig smaoineamh ar na caismirtí a socraíodh, ar na fadhbanna a scaoileadh, ar an ocras a sásaíodh, ar an tart a múchadh, ar an bhfaoiseamh a tugadh, agus ar na coireanna a maitheadh le linn 2005.
The Thousand Years Of Peace
Ach sin uilig ráite, nach bhfuil chuile dhuine againn ag guí Dé, go mbeidh an bhliain ur seo 2006, i bhfad Éireann níos fearr fós dúinn, ná an fear atá ag éalithe uainn.
Ring out old shapes of foul disease,
Ring out the narrowing lust of gold,
Ring out the thousand wars of old,
Ring in the thousand years of peace.
Sea, nach bhfuil chuile dhaonnaí, geall leis, ar thóir na síochána? Agus nach cuimhin linn uilig fís álainn, chorraitheach, Ísáia fáidh, agus nárbh é a chan go fileata faoi laethe úd na síochána a bhí le teacht. Caithfidh gur mhair sé fhéin i ré a bhí corraithe go leor, ach faoi anáil Dé, d’éirigh leis féidireacht eile a leagan os ár gcomhair, mar chine, ré nuair a chuirfí deireadh go deo le troid, agus le cogaiocht; le hár agus le heasaontas; sea agus le trioblóid agus le foréigean. Ní bheadh cogaí, nó fiú a ráflaí ann a thuilleadh, dhéanfaí dearmad de scileanna cogaíochta, agus ní dhéanfaí airm a dhearadh, nó a dhéanamh, i measc daoine feasta…
“Agus buailfidh siad a gclaimhte amach ina soic chéachta,
Agus a sleánna ina gcorráin,
Ní thógfaidh na ciníocha an claíomh in aghaidh a chéile feasta,
Ná ní chleadhtóidís cogadh arís go brách .”
Nach álainn go deo an fhís í sin, a scalann anuas chugainn trí dhorchadas oíche na staire daonna? Sin é mian chroí an duine daonna, agus an tráth seo bliana, guímid arís an tseanghuí, guí úd na nAingeal…
“Glóir do Dhia sna hArda, agus ar talamh, síocháin do lucht a pháirte”.
Utopia not here yet
Ach níl an ré sin buailte linn fós. Níl deireadh fós le cogaí, nó le ráflaí cogaidh, nó níl an ruaig curtha againn ar an ngorta, nó ar na plánna uilig a chéasann, agus a chránn an cine s’againne, ach má sea fhéin, tá an Réalta Eolais úd ar an spéir, le sinn a threorú, agus a bhrostú, i dtreo Fhís Ísiáia fáidh. Sin an ród atá rómhainn, sin an bóthar atá le bualadh againn sa bhliain seo 2006, agus nach é sin an bóthar a thabharfaidh go Tír Táirngire sinn?
Agus muid anois ag seoladh linn isteach sa bhliain úr sin, níl le déanamh agamsa ach athbhliain faoi bhláth, is faoi mhaise, a ghuí oraibh uilig, agus gura seacht fearr a bheas muid uilig bliain ó anocht.
Ring our the old, ring in the new,
Ring happy bells across the snow,
The year is going, let him go;
Ring out the false, ring in the true.
Go mbeirimid beo ar an am seo arís.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
.
Millfear sinn uilig !
.
De thimpiste a tháinig mé ar chóip den seanleabhar úd a foilsíodh i dtús fhicidí na haoise seo caite, “Around the Boree Log,” agus rinne mé caol díreach ar an ndán sin, a gcuirimis uilig spéis ann, blianta fada ó shoin. Léigh mé ó thús deireadh é, agus ní fhéadfainn gan ceangal eicínt a fheiceáil idir an dán sin, “Said Hanrahan,” agus cás na tíre seo, i láthair na huaire seo. Níl le déanamh agat ach éisteacht le clabaireacht saineolaithe áirithe, ar an raidió, nó ar an teilifís, nó déan scribleáil na saoithe eile sin ar ár nuachtáin a léamh, agus iad ar a gcliatha fis, ag cur a ndán crua in iúl don chosmhuintir bhocht s’againne, agus tuigfidh tú céard chuige a bhfuilim. Dár leo, tá an tír bhocht seo imithe tigh an diabhail le roinnt bheag blianta anuas. Tá muid millte, briste, creachta, báite go dtí na cluasa i bhfiacha, agus gan ar ár gcumas na fiacha sin a ghlanadh. Sea, tá an sean-náisiún s’againne bancbhriste, bánaithe, dár leosan. Nach gcuirfeadh sin an dán “Said Hanrahan” leis an sagart úd, Patrick Joseph Hartigan, a scríobh faoin ainm cleite úd, John O’Brien, i gcuimhne do dhuine. Nach é an deilín céanna a bhíonn ag chuile shaineolaí acu…
“We’ll all be rooned”
Millfear sinn uilig, nó níl slánú i ndán dúinn, thíos nó thuas, ar dheis nó ar chlé. Féach mar a chuir an file é :-
“We’ll all be rooned”, said Hanrahan,
In accents most forlorn,
Outside the church, ere Mass began,
One frosty Sunday morn.”
Ba é cúis a bhí lena thuar éadóchais nó go raibh triomach mór ag cur in iúl do dhaoine, go raibh baol ann, go millfí féar agus barraí orthu, mura bhfaighidís braon fearthainne gan aon ró-mhoill…
“The crops are done; ye’ll have your work
To save one bag of grain;
From here way out to Back-o’-Bourke
They’re singin’ out for rain.
.
“If rain dont come this month,” said Dan,
And cleared his throat to speak-
“We’ll all be rooned,” said Hanrahan,
“If rain don’t come this week.”
Sea, an-chosúil leis na saoithe a thuarann bascadh, creachadh, is milleadh, orainn ó lá go lá, na laethe seo. Cheapfá go raibh na saoithe agus na saineolaithe seo ag baint na sál dá chéile ag iarraidh dán níos measa ná dán an fhir eile a thuar dúinn mar chine. Tiocfaidh an ECB. nó an IMF, isteach sa mhullach orainn, agus geallaimse dhuit é, go múinfidh na boicíní sin fios ár mbéas dúinn i ngearraimsir!
Nach cuma céard a tharlóidh?
Ach le filleadh ar Hanrahan…In am tráth, tháinig an fhearthainn, agus d’fhás agus d’fhorbair na barraí agus an féar, agus nuair a bhí a ndóthain fearthainne faighte ag na daoine uaisle seo, thosaigh siad ag clamhsán arís…
And every creek a banker ran,
And dams filled overtop;
“We’ll all be rooned,” said Hanrahan,
If this rain doesn’t stop.”
Agus in am tráth, stop an bháisteach, agus lean chuile shórt ag fás leis go buacach. Sea, agus bhí fear go glún “on Caseys place” arís, agus chuile dhuine breá, sásta le cúrsaí. Ach céard a tharlódh dá dtiocfadh triomach agus go mbeadh an féar sin i mbaol a dhóite? Seo mar a chuirtear sa dán sin é…
“There’ll be bush-fires for sure, me man,
There will, without a doubt;
We,ll all be rooned,” said Hanrahan,
Before the year is out.”
Is cuma céard a tharlódh sa todhchaí, tá ár gcaiscín meilte sea, agus ar gcosa nite freisin, nó creachfar sin uilig gan dabht ar domhan. Nach é sin an scéal a scaoiltear chugainn ó shaoithe úd na meán, agus ó roinnt áirithe Gaiscígh Dála. Nach cuma cén leigheas a moltar dár ngalar, déantar é a chaitheamh i dtraipisí gan aon ró-mhoill, mar nach n-oirfeadh sé dár gcás, dár leis na saineolaithe seo.
Teacht aniar agus spreacadh
Ach, nach bhfuiltear ag déanamh dearmad ar neart, ar theacht aniar, agus ar spreacadh an chine s’againne. Cine a mhair agus a tháinig slán ó ionradh na nDanar, agus na Normannach. Cine a tháinig slán ó ár agus ó shléacht an Ghorta Mhóir, agus cine a tháinig trí chogadh na saoirse agus trí chogadh na gcarad. Cine ar éirigh leo teacht i dtír tar éis chruatain agus chéasta chúlu eacnamaíochta thriochaidí an ocrais, agus ochtóidí an ghanntain. Cine a bhfuil scileanna, clisteacht, agus teacht aniar, gan teorainn iontu. Caithfear glacadh leis, go bhfuil sliabh ard le dreapadh againn, an babhta seo, ach más féidir linn cur le chéile, éireoidh linn. In am an ghátair a aithnítear na cairde!
Am an ghátair
Bhuel, seo am an ghátair. Seo an t-am le tírghrá, aontacht, agus comhar na gcomharsan, a athmhúscailt sa chine s’againne. Diúltaímis feasta do dhearcadh Hanrahan. Ní éirí amach a theastaíonn uainn faoin am seo, ní hea, in aon chor, nó is é atá uainn anois nó, éirí as easaontas agus sceanadh, agus ár ndúthracht uilig a dhíriú ar an ród seo romhainn. Sea, agus tá sé chomh maith dhúinn dearmad a dhéanamh ar an mbladar a scaoileadh chugainn laethe Chonradh Lisboa, faoi na cairde móra a bhí againn i gcroí na hEorpa. Cinnte beidh na cairde sin againn, chomh fada is nach dteastaíonn cúnamh airgid uainn! Cairde móra, how are yeh! Tiocfaimid slán, ach caithfimid cur chuige mar phobal aontaithe.
Sea, agus fear na bó faoin ruball, feasta!
.
.
.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
Saolaíodh Áilleacht Uafar 7
Peadar Bairéad
.
(This week we bring to a close some thoughts on ‘The Rising’ 1916)
.
(ar leanuint on tseachtain seo caite……)
.
Mac Dara, The Singer
.
Ba é Mac Dara, amhránaí, file, agus scríbhneoir amhráin tíre, an príomhcharachtar sa Drana seo. Suíodh an dráma i dteach a mháthar, san Iarthar, ach níor leag Mac Dara cos sa teach sin le seacht mbliana roimhe sin. Tá caint faoi Éirí Amach san aer, agus tá deartháir óg Mhic Dara réidh chun catha, agus é ag fanacht ar orduithe ó Ghaillimh. Tá caint, imeasc daoine, faoi amhránaí ainaithnid atá ag spreagadh na cosmhuintire lena chuid amhrán. Tuigtear do lucht na háite, go bhfuil guth mar bhuabhall aige. Baineann sé deora as daoine, agus tá fearg fíochmhar air. Feictear do dhaoine áirithe, gur laoch é, fhad is a fheiceann daoine eile mar aingeal é, nó mar Mac Mhuire fhéin.
Tagann cuairteoir isteach agus insíonn a scéal don tseanmhúinteoir, faoin chaoi ar chaith sé seacht mbliana ag taisteal trí ghaineamhleach an amhrais. Chaill sé a chreideamh, ar feadh scathaimh, ach fuair arís é i measc na cosmhuintire. Iontusan chonaic sé aghaidh Dé….
“Ah! It is a tear-stained face, bloodstained, defiled with ordure, but it is the Holy Face”
Is dócha go bhfuil macalla na bhfocal sin le fáil i ndán a charad, Joseph Mary Plunkett, “I see his blood upon the rose.”
Agus arís deir sé…..
“When my mother greeted me, I thought of Mary meeting her son on the way to Calvary.”
.
Dearcadh an Phiarsaigh
.
Feiceann muid dearcadh an Phiarsaigh sa mhéid sin, agus an chaoi ar shnaidhm sé an Laochas agus an Chríostaíocht le cheile, faoi mar ba dhual dó.
Fad is atá Mac Dara ansin lena mháthair sa tseomra, téann a dheartháir óg, Colm, amach chun troda, gan orduithe a fhail, agus gan ina chomhluadar, ag tacú leis ach cúig dhuine dhéag. Nuair a chuala Mac Dara an scéal sin, dúirt sé gur chóir do cheithre scór dul amach chun troda in éineacht le Colm. Ach ar ball, nuair a chuala sé gur cailleadh Colm, dúirt sé ansin….
“The fifteen were too many….One man can free a people as one Man redeemed the world. I will take my pike, I will go into battle with bare hands…. I will stand before the English, as Christ hung naked on the tree.”
Críochnaíonn an Dráma le Mac Dara ag deifriú i dtreo shaighdiúirí Shasana.
Sa dráma seo, bhain an t-údar úsáid as chaint na ndaoine, agus thóg sé an sintéis a shroich sé in “An Rí” céim eile chun tosaigh. Seo mar a chuir mé sa léacht úd a thug mé blianta fada ó shoin anois……….
The synthesis reached by Pearse in “The King” is taken to the ultimate point of Christian Parallellism in the Singer, and Pearse’s final statement in the Singer is telling us that war and killing are unnecessary…
Ní raibh gá le hár nó marú, le pobal a shlánú, dhéanfadh bás íobartaigh amháin an chúis, ach an té sin é fhéin a ullmhú i gceart don íobairt sin. Mór idir sin, agus an léamh a chuireann daoine áirithe ar a dhearcadh, agus ar a ghníomhartha!
.
Dírbheathaisnéiseach?
.
Níor admhaigh an Piarsach go mba dhráma dírbheathaisnéiseach é “The Singer”, ach déarfainn, go bhfuil an iomarca cosúlachtaí idir Mhac Dara agus an t-údar fhéin, le sin a chreidiúint ina iomláine.
Leor sin do thuras na huaire seo.
Sa tsraith seo, dhírigh mé cuid mhaith ar fhís agus ar dhearcadh an Phiarsaigh, nó ba eisean, tar éinne eile de cheannairí an Éirí Amach, a léirigh an fhís sin, agus chonas a bhainfí amach í sa saol ábharaíoch seo, ina chuid scríbhinní. Nárbh é a scríobh….
“ O wise men, riddle me this: what if the dream come true?
What if my dream come true? and if millions unborn shall dwell
In the house that I shaped in my heart, the noble house of my thought”
Do roinnt mhaith de na ceannairí eile, ba é a theastaigh uathu nó an gad ba ghiorra don scornach a scaoileadh i dtosach…….
.
(Leor sin mar chríoch ar an tsraith sin Aistí faoi Chomóradh Céad an Éirí Amach.)
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
A n F á g á l a c h .
.
Mar fhágálach a d’fhill sé orm,
Gan rith, gan léim, gan lúth,
Gan aithne gan urlabhra fhéin,
Ach é ar dhoras, sínte, fuar,
Ar dhoras tosaigh s’againne,
A phlab sé ina dhiaidh ar maidin
Agus é ar a bhealach chun na hoibre
Ag baslú na bhfataí luatha.
.
Dúras leis ar maidin,
Gan bacaint leis an sceadach,
Ach siúl go Páirc an Tairbh.
Ag magadh atá tú, ar seisean
Ag dul de léim sa diallait,
Ach nach daor a d’íoc an créatúr,
Nuair a gheit, gan chúis, an sceadach,
Gur leag mo Sheán sa bhearna,
Gan chúnamh, is gan chabhair,
Nó gur bhailigh chuige na comharsain
Lena tharlu abhaile ar a dhoras.
.
Mar fhágálach a tháinig sé chugam,
Ar dhoras na cistine isteach,
Is ba ghearr gur tuigeadh domsa
Nach mbogfadh sé cos nó lámh
Ar an saol seo arís, go deo,
Ach ghlacas leis, le maith, nó le holc,
Is ní bhrisfead mo ghealltanas pósta,
Agus bíodh nach mbogfaidh sé lámh nó cos
Uaidh seo go dté sa chónra.
Ní thréigfidh mise go deo é,
Ina shláinte nó ina thinneas.
.
Is daortha é feasta don leaba mar leanbh gan chiall,
Nó caithfidh sé fanacht go socair gan bhogadh gan bhrí,
I dtuilleamaí an ghrá a gealladh ag altóir Mhac Dé,
Nuair a snaidhmeadh an chuing ar chuingir nár thuill ach an séan.
.
*************************************************
.
Gaeilge 
English