le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
Oirniú Easpaig
.
Fáilte romhat, a Easpaig
.
Fáiltíonn Osraí romhat, a Easpaig,
Go Suí Chiaráin, cois Feoire glé,
Fáiltíonn do phobal romhat abhaile
Ón Róimh anoir mar Aoire Dé.
.
Bronnadh cumhacht trí leagan lámh ort,
Glacaimidne led mhisean chugainn,
Is guímid rath is séan ort feasta,
Grásta ó Dhia duit is dúinn.
.
Nár laga Dia do mhisneach choíche,
Go neartaí sé do chroí ‘s do lámh,
Go n-éirí leat trí dheonu Chríosta
Teaghlach Chiaráin a sheoladh slán.
.
Failte romhat abhaile
Ba mhaith liom fáilte ó chroí a chur roimh Séamus Freeman, Easpag nua Osraí, i gcolún na seachtaine seo. Fáiltímis roimhe go croíúil, agus é ag dul i gcomharbacht ar Chiarán Chléire, céad Easpag ar Shuí ársa Osraí. I ndáiríre, ní chuile lá a bhíonn an deis againn anseo fáiltiú roimh Phrealáid chéimiúil dá leithéid inár measc, nó ní raibh sa cholún seo ach bunóc, nuair a chuireamar fáilte abhaile roimh an Easpag de Fuireastal, ar a theacht inár measc mar Easpag Osraí, tarraingt ar sheacht mbliana is fiche ó shoin, anois.
Éist le Cling an Chloig
Dúisíonn ócáid dá leithéid fonn ionainn, dul siar bóithrín na smaointe, agus tamall a chaitheamh sa ghort céanna sin, ag tabhairt glóir na laethe a bhí chun cuimhne arís. Smaoiníonn muid ar an saol mar a bhí, an tráth úd, nuair a thosaigh Ciarán Chléire fhéin ar a thuras go hOsraí, i ndeireadh an cheathrú haois. Is dócha go bhfuil scéal a chloigín cloiste ag chuile dhuine againn, faoin am seo. Dhealródh sé, go ndeachaigh Ciarán ag taisteal roimhe, agus é ina fhear óg. Chuaigh sé chomh fada ó bhaile leis an Róimh, an tráth sin, agus ba é deireadh an scéil é nó gur baisteadh é, agus ar ball, gur oirníodh ina Easpag é. Thart ar an am seo dá shaol, is cosúil gur casadh Pádraig air, agus thug Pádraig an cloigín coisricthe seo dó, agus dúirt leis, a chill a thógáil, cibé áit a chlingfeadh an cloigín, as a stuaim fhéin. Bhí go maith, is ní raibh go holc. Chuaigh Ciarán ar ais go hÉirinn, go hInis Cléire, is dócha, agus ba ghearr go ndeachaigh sé ar a mhisean, ag craoibhscaoileadh an Chreidimh Chríostaí, roimhe is ina dhiaidh.
Cloigín Phádraig
Tharla, lá, agus é ag taisteal trí Shaighir, san áit a bhfuil Contae Ua Fáighle sa lá atá inniu ann, agus do bharúil? nár chling an cloigín. Stop Ciarán, agus shocraigh sé ar chomhairle Phádraig a ghlacadh, agus cheanncheathrú dá mhisean i measc na nOsraíoch a bhunú san áit sin. D’éirigh go seoigh leis ina chuid oibre, agus d’fhás agus d’fhorbair an creideamh i gcliabhán úd na Críostaíochta, gur leath sé, le himeacht aimsire, ar fud Ríochta ársa Osraí. D’fhan Saighir Chiaráin mar lár-ionad na deoise sin, Osrai, an deoise is sine in Éirinn, go dtí gur aistríodh, ar ball é, go hAchadh Bó, mar a raibh a Mainistir ag Cainneach agus ag Fearghail, agus ar deireadh thiar, sa dara haois déag, aistríodh ceanncheathrú na deoise sin go Cill Chainnigh fhéin, mar a bhfuil sé suite, go dtí an lá atá inniu fhéin ann.
An Ceathrú Easpag is Nócha
Ach nach fada go deo an an t-achar siar é go ré Chiaráin, agus nach iomaí sin Easpag a tháinig i gcomharbacht air, ón am sin anuas. Trí dhuine is nócha díobh, adeir lucht léinn linn, agus cé chuirfeadh ina gcoinne siúd? agus anois, tá an ceathrú duine is nócha díobh, oirnithe, coisricthe, beannaithe, réidh ullamh le dul i mbun oibre anseo in Achadh Chiaráin, áit a ndéanfaidh sé a dhícheall ar mhisean Chiaráin a choinneáil sa tsiúl. Nár leagadh lámha na nEaspag air, thíos ansin san Ardeaglais, leis an gcumhacht easpagúil a shíneadh anuas chuige? anuas trí shlabhra caol na mblianta, ó Choláiste na nAspal fhéin, nó níl údarás Aspalda ag éinne, taobh amuigh díobh siúd, ar síneadh chucu anuas é, ó dhuine de na hAspail fhéin, trí lámha a leagan orthu.
Coisricthe Feasta
Ní gá dhom a rá anois, gur deineadh ár nEaspag a oirniú, thíos in Ardeaglais Mhuire, anseo sa Chathair Álainn, ar an nDomhnach, an Dara lá de Mhí na Nollag, i mbliain seo ár dTiarna, Dhá Mhíle a seacht.
Níl le déanamh agamsa mar sin, ach fáilte ó chroí a fhearadh roimhe go hOsraí seo na Naomh. Nár laga Dia a lámh, agus Beannacht an Rí fhéin ar a shaothar, anois agus i dtólamh.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
I mBéal an Phobail
– Tubaiste Inis Gé 1927 –
(…This week I mBeal an Phobail recalls the Inishkea drowning which occurred on the 28 October 1927.)
.
Breis is ceithre scór bliain ó shoin, ar an 28ú Deireadh Fómhair, i mbliain úd ár dTiarna 1927, a tharla báthadh mór Inis Gé.
Cá bhfuil Inis Gé, an ea?
Péire oileán atá suite amuigh ó chósta an Mhuirthead, in Iorras, i gContae Mhaigh Eo, atá i gceist anseo agam. Inis Gé Theas agus Inis Gé Thuaidh, a tugtar orthu.
Agus an bhfuil pobail ag cur fúthu amuigh orthu, sa lá atá inniu ann?
Tá faitíos orm, nach bhfuil, ach ní mar sin a bhíodh, breis is ceithre scór bliain ó shoin áfach, nó bhí pobail bheo, bhríomhara, Gaelacha, ag cur fúthu ar na hoileáin bheannaithe sin. Thagaidís i dtír ar iascaireacht agus ar fheirmeoireacht. Agus, bheadh sé deacair áit ní b’áille a fháil, thoir nó thiar, ag an am.
Báthadh mór Inis Gé
Ach, cén chaoi ar tharla an tubaiste úd, sa bhliain 1927, má sea?
Lá breá Fómhair ab ea an 28u Deireadh Fómhair, an bhliain sin 1927, agus amuigh sa tráthnóna, tuigeadh do lucht iascaigh Inis Gé go ndéanfadh sé togha oíche iascaireachta. Dá thoradh sin, bhailigh na hiascairí a gcip is a meánaithe, agus chun farraige leo in am tráth. Amach ar an domhain leo ina gcurracha leochaileacha, ach tráth raibh siad ullamh le dul chun oibre, tuigeadh do chuid acu, gur tháinig droch-chuma ar an aimsir, agus d’iompaíodar thart, agus rámhaigh siad ar a ndícheall i dtreo ché an oileáin. Tháinig a mbunús sin saor ón mbáthadh, ach lean an chuid eile orthu, agus chuireadar na heangacha.
Sár a mbeadh am agat comhartha na croise a ghearradh ort fhéin, d’éirigh an ghaoth ina roisteacha móra, agus shéid an gála, gur cuireadh scaipeadh na mion-éan ar an gcabhlach currach. Níorbh aon chabhair dóibh na heangacha lán éisc a bhí mar chloch mhuilinn thart orthu anois, agus bíodh gur ghearradar na heangacha saor, bhí sé ró-dhéanach, nó bhí na curracha imithe ó smacht, faoin am sin, agus thiomáin na roisteacha farraige isteach ar na carraigreacha móra, géara, garbha, iad, gur deineadh cláiríní díobh ansin, agus gur báthadh na hiascairí óga sciliúla, scafánta, a bhí ina mbun. Séideadh cupla currach isteach ar an trá, agus d’éirigh leis na hiascairí a bhí iontusan teacht slán, ach báthadh aon duine dhéag sa tubaiste uafásach sin.
.
Oileán tréigthe
Bhris an tubaiste sin ar mhisneach agus ar mheanma phobail na n-Oileán. Cuireadh coirp na n-iascairí a cailleadh i Reilg an Fháil Mhóir, agus ó tharla gur cailleadh iad uilig san aon tubaiste amháin, cuireadh i bhfocair a chéile iad, san aon uaigh mhór amháin. Bailíodh airgead i Meiriceá le leacht oiriúnach a thógáil os a gcionn, lena gcuimhne a choinneáil glas. Agus go gairid ina dhiaidh sin, i dtús na dtriochaidí, shocraigh na hoileánaigh ar na hoileáin a thréigint, agus tugadh feirmeacha beaga dóibh ar an dtír mhór, i nGlais, baile beag a bhíonn go síoraí ag breathnú amach ar na hoileáin. Bhí file san Aird Mhóir, in Iorras, ag an am, agus Seán Ó Monacháin a bhí air. Bhuel, chum seisean ‘Caoineadh’ faoin mbáthadh céanna sin. Cuirfidh mé críoch leis an bpíosa seo, le cupla véarsa as an ndán sin a athlua anseo,
Báthadh Inis Gé
.
“Nach bocht an gháir is nach daor an bás é,
Ó rinneadh an t-ár seo in Inis Gé?
Tá’n sgata báite a b’fhearr san áit seo
I bPort a’ Chárainn is nach mór an scéal?
Dá síntí a gcnámha i gcónraí clárthainn,
Nó ’n cholainn ghránna bheith curtha i gcré,
Ní bheadh mná ’gus páistí chomh buartha cráite,
‘S bheadh a muintir sásta in Inis Gé.
.
Séard dúirt na hardchinn chaith i bhfad i gColáiste,
A fuair fios ó’n bPápa ar chaint na Naomh,
Má rinneadh an báthadh i bPort an Chárainn
Go raibh an breitheamh i láthair á ligint saor;
Bhí Dia dá sábháil ‘s ag réiteach áit dóibh,
Ní scathamh gearr é, nó lóistín oíche,
Acht don anam tárrrthaí céad míle fáilte,
I Ríocht an Ardrí arís a choíche.
Solas na soilse, agus agus glóir na bhFlaitheas, go raibh acu uilig, na créatúir, anois agus i dtólamh.
.
.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
Inné agus inniu
.
Saolta athraithe
Is é an rud is mó a théann i gcionn ar dhuine, de reir mar a théann sé anonn sna blianta, nó an chaoi a leanann cúrsaí an tsaoil seo ag síor-athrú, ó bhliain go bliain, agus ó ré go ré. Ní haon ionadh mar sin, go mbíonn an port sin a sheinm agamsa chomh rialta sin, sa cholún seo, nó nach bhfuil lear maith blianta carnaithe ar an gclog ama agamsa, faoin am seo. Mar sin, nuair a théim siar ar bhóithrín na smaointe, siar chuig an gcineál saoil a bhí ann, le linn ré ghlórmhar, draíochta, m’óige, bíonn sé deacair agam a chreidiúint, amannta, nach ag brionglóidigh a bhím, agus nach raibh a leithéid de shaol ann riamh! Ach b’fhéidir gur chóir dom craiceann eicínt a chur ar an scéal atá idir chamáin agam, an babhta seo.
Siaraigí libh liomsa
Leis an difir idir an dá chineál saoil, b’fhéidir go dtiocfá liom, ar chuairt, siar chuig dúthaigh fhiain, scoite, iargúlta, neamhaí, m’óige. Deireadh thriochaidí an ocrais atá ann, agus muid ag gluaiseacht linn siar an bóthar fada, bán, a shíneadh, an t-am sin, idir Bhéal an Mhuirthead agus an Fód Dubh. Bóthar bán, a thug mé ar an mbóthar sin, nó ag an am sin, ní raibh fiú braon tearra fhéin, leata ar bhóithre an Mhuirthead. Lá breá atá ann, agus grian gheal ag sméideadh anuas orainn as spéir gan scamall.
Gan mórán tráchta!
Thabharfadh duine ar bith faoi deara, nach raibh mórán tráchta ag gabháil an bhóthair chéanna sin. Diabhal carr nó leoraí, bus nó tarracóir, a bhí le feiceáil ag an tsúil ba ghéire. Tithe néata, bána, ceann tuí, neadaithe go deas teolai fan na slí. Níl crann nó tor le feiceáil, áit ar bith, ach an taobh tíre sin uilig chomh lom le croí do bhoise. Daoine le feiceáil amuigh sna páirceanna ag obair leo ar a ndícheall, ach tabhair faoi deara, nach bhfuil meaisín ar bith sa timpeall, le cabhair a thabhairt dóibh i saothrú na talún sin. Mura bhfuil meaisíní acu leis an obair sin a dhéanamh, cad iad na gléasanna oibre atá á n-úsáid acu, agus iad i mbun na hoibre sin? Tá, an spáid, an tsluasaid, an speal, sea agus anseo is ansiúd, bheadh capall, faoi úim, le feiceáil agat, agus é ag déanamh cibé gnó a bhí ar a chumas a dhéanamh. Sea, agus níos flúirsí ná na capaill, nó ní bhíodh capall ach ag an gcorrdhuine, bhí na hasail á n-úsáid faoi phárdóga, nó le cairt bheag asail a tharraingt.
Ní bhíodh rainsí nó tréada ann!
Ach céard faoi na beithigh a bhíodh le feiceáil sna páirceanna? Bhuel, ní bhíodh an oiread sin díobh sa timpeall, an tráth úd, nó ní raibh Uachtarlann ar bith sa taobh sin tíre, ag an am, agus mar sin, ní raibh le déanamh leis an mbainne, ach é a mhaistriú, le pingneacha a shaothrú as an im a dhíol sa siopa áitiúil, sea, agus dár ndóigh, d’fhéadfaí an t-im a stóráil i bprócaí, le bheith acu le cur ar a gcuid aráin le linn shéasúr an Gheimhridh. Chomh maith le sin, bhíodh ealtaí éan timpeall ar chuile theach, géanna, cearca, agus lachain, mar nach mbeadh díol ar a n-uibheacha sna siopaí? sea, agus nach mbeadh díol freisin ar na héanacha, iad fhéin, ag margadh Bhéal an Mhuirthead, dá mbeadh pingneacha ag teastáil, le tobac a choinneáil le fear an tí, nó le tae agus siúicre a cheannach, le dúil mhallaithe na cosmhuintire sa chupán tae a shásamh?
Ní bhíodh ann ach an turasóir fánach!
Tá rud eile a raghadh i gcionn ar an taistealaí ar an mbóthar sin, ag an am sin, freisin, agus ba chóir dom a rá, gur bheag rud i bhfoirm turasóir a d’fheicfeá in Iorras, na laethe úd, ach, faoi mar adúirt mé, ní fhéadfá gan suntas a thabhairt d’fheisteas na ndaoine a chasfaí ort, fan an bhóthair. Is féidir leat a bheith cinnte, nach mbeadh siad gléasta chomh faiseanta leis na daoine a d’fheicfeá sa taobh sin tíre, sa lá atá inniu ann. Sciortaí fada, go talamh, agus seálta deasa, ildaite, scothógacha, á gcaitheamh ag na mná. Báinín, agus bríste baile, á gcaitheamh ag cuid de na fir fhásta. I gcás na ndaoine beaga, bhuel, ní fheicfeá bríste fada ar ghasúr ar bith, nó chaitheadh chuile dhuine acu bríste giortach, agus geansaí olla baile. Gúnaí agus bibeanna ar na cailíní, agus ní call dom a rá, go mbíodh roinnt mhaith de na daoine óga céanna sin cosnochtaithe.
Leor sin don bhabhta seo!
Ach, déarfainn go bhfuil mo sháith den tseansaol nochtaithe agam don turas seo, ach bí cinnte, go bhfillfidh mé ar na cúrsaí seo, am eicínt eile amach anseo, nuair a bhuailfidh an fonn athchuimhnimh arís mé.
.
.
Peadar Bairéad
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
.
.
.
.
.
.
.
Grisham chugainn arís
.
The Innocent Man
le
John Grisham
Leabhar de shaghas eile ar fad
Leabhar eile anseo againn ó pheann líofa an údair ildánaigh seo, John Grisham. Ní gá dhom a rá, nach é seo an chéad leabhar a shil óna pheann, nó ba liosta le háireamh iad na teidil eile atá curtha ar fáil aige dúinn, a lua anseo. Ní gá dhom ach cupla ceann acu a lua anseo, le réimse leathan a chuid scéalaíochta a chur in iúl. Chuile sheans, gur léigh tú fhéin cuid acu cheana, leabhair ar nós :-
The Firm, The Chamber, The Street Lawyer, The King of Torts agus The Last Juror, agus tuilleadh nach luafaidh mé anseo.
Ní gá dhom a rá, ach oiread, go bhfuil na leabhair sin uilig bunaithe ar chúrsaí dlí, nó ba le dlí a chuaigh Grisham fhéin, i dtosach báire. Bíodh sin mar atá, tá dhá leabhar againn uaidh, chéanna fein, nach bhfuil bunaithe ar an ndlí. Is iad na leabhair atá i gceist agam anseo nó, A Painted House, agus Skipping Christmas.
Fírinne in áit Fiannaíochta
Bhuel tá leabhar de chineál eile ar fad curtha ar fáil aige anois, in, The Innocent Man. Ceart go leor, tá an leabhar bunaithe ar an eolas doimhin atá ag an údar ar chúrsaí dlí, ach má tá fhéin, ní cur i gcéill, nó cumadóireacht, atá i gceist ag an údar sa chás seo. Ní hea, mh’anam, nó deineann sé chuile iarracht, sa leabhar seo, lom chlár na fírinne faoi chur i bhfeidhm na dlí, i mbaile tuaithe sna Stáit, a rianadh agus a leagan os ár gcomhair amach, gona laigí, gona chlaonta, gona mhídhaonnacht, sa chaoi gur cóngaraí do bheathaisnéis é, ná d’úrscéal. Feictear don údar eolgaiseach seo, nach bhfuil córas dlí na Stát Aontaithe thar mholadh beirte, agus tuigtear dó gur furasta éagóir a dhéanamh ar an saoránach aonair, ar mhaithe leis an bpobal mór a shásamh.
Leabhar spreagúil
Tugann an t-údar le fios dúinn, i nóta uaidh i ndeireadh an leabhair, an chúis a spreag é chun an scéal seo a chur ar fáil don phobal. Seo mar a chuireann sé é :-
Two days after Ron Williamson was buried, I was flipping through The New York Times when I saw his obituary. The headline – “Ronald Williamson, Freed from Death Row, Dies at 51” – was compelling enough, but the lengthy obituary, written by Jim Dwyer, had the clear makings of a much longer story.
B’in an chéad uair a chuala sé faoi Ron Williamson, agus dhúisigh an Fógra Báis sin fiosracht an chait ann. Bhuel, ba é críoch na mbeart é nó gur chuir sé roimhe a scéal a fhiosrú, taighde a dhéanamh, agus finnéithe a chur faoi agallamh, agus ar deireadh thiar, leabhar a bhunú ar an scéal scanallach seo, scéal nach bhféadfadh úrscéalaí ar domhan é a shárú, mar ábhar leabhair. Agus sin é díreach atá curtha ar fáil aige dúinn sa scéal iontach, corraitheach, scanraitheach seo.
Tosaíonn an scéal seo I mBaile tuaithe, Ada, i Stát Oklahoma, baile a raibh sé mhíle dhéag duine de dhaonra ann, agus baile Bíoblach a bhí ann freisin.
The Bible Belt runs hard through Ada. The town has fifty churches from a dozen strains of Christianity. They are active places, and not just on Sundays.
Ionad cairdiúil
Áit chairdiúil is ea í, ina gcuirfedh daoine forrán ar an strainséir. D’fhágtaí na doirse oscailte i rith an lae ann, agus bhíodh na déagóirí amuigh san oíche, gan diabhlaíocht ar bith á dhéanamh acu ar shealús, nó do dhaoine.
Ach, mar sin fhéin, tharla ar an 7ú Nollaig, 1982, gur éigníodh agus gur dúnmharíodh cailín óg, arb ainm di Debbie Carter. Sular maraíodh í, an oíche sin, bhí sí ag obair, mar chailín leanna, sa Coachlight, Club Oíche a raibh tarraingt na gcéadta air. Fuarthas a corp an mhaidin dár gcionn, agus chuaigh na póilíní agus na lorgairí i mbun oibre, láithreach bonn. Ach má chuaigh fhéin, ba liobarnach, míchúramach a chuir siad chun oibre. Dhealródh sé, nach raibh na scileanna riachtanacha chuige sin acu, ach fágaimis an scéal ag an bpointe sin, agus raghaimis siar, le scéal Ron Williamson a ríomh, agus a shníomh isteach i scéal an dúnmharaithe, i dtosach.
Ábhar fhear spóirt
Rugadh Ron sa bhliain 1953, mám maith blianta sular maraíodh Debbie. D’fhás sé suas in Ada, agus ó thús, chuir sé suim, agus dhá shuim, i mBaseball. D’éirigh go maith leis, agus ba é tuairim an phobail, go n-éireodh leis cáil agus clú a bhaint amach dó fhéin is dá bhaile dhúchais, mar imreoir sa chluiche sin. I ndeireadh na dála áfach, níor tharla sin, agus diaidh ar ndiaidh, chuaigh sé le drabhlás, agus in áit cáil a bhaint amach dó fhéin, ba é a mhalairt ar fad a tharla. Thosaigh an meath sin, sa bhliain 1972. Tugadh bata agus bóthar dó as na clubanna Baseball, agus ar ball, phós sé, ach níor mhair an pósadh céanna sin, nó san idirlinn, chuir Ron aithne ar an ól agus ar na drugaí. Cuireadh dhá chúis éignithe ina leith, agus bíodh gur ligeadh saor sna cúirteanna é, ghreamaigh roinnt áirithe den chlábar dó. Chuir na póilíní aithne air, nó ba mhinic dlithe á mbriseadh aige. Tamall fada, tar éis éigniú agus marú Debbie Carter, gabhadh Ron, agus cuireadh dúnmharú an chailín óig ina leith, agus ar deireadh thiar, gan mórán fianaise ina choinne, tógadh os comhair cúirte é, agus daoradh chun báis é.
Ar ‘Death Row’
Sacadh isteach í Death Row é, agus i rith na mblianta fada drabhlásacha sin, bhí an fear bocht ag dul le buile, agus leath na gcuarta, ní raibh greim docht aige ar chúrsaí a shaoil fhéin, gan trácht in aon chor ar chúrsaí an tsaoil mhóir.
Céard a tharla ina dhiaidh sin? Agus conas a láimhsíodh a chúis ina dhiaidh sin? Bhuel, fágfaidh mé sin fút fhéin, nó bheadh sé deacair scéal chomh corraitheach, greamaitheach, lán teannais, a shamhlú fiú, sa chaoi go bhfuil mé cinnte, go mbainfidh tú taitneamh agus sásamh as an scéal seo le Grisham. Ní gá dhom a rá, go bhfuil mám maith carachtar eile, idir lucht dlí, póilíní, imreoirí, agus gnáthshaoránaigh, le fáil go flúirseach, inchreidte, sa scéal seo.
I bhfeabhas atá an Grishamach seo ag dul le himeacht na mblianta.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
I mBéal an Phobail
“Angels in my Hair”………….by………….. Lorna Byrne
Peadar Bairéad
Ar Lorg na nAingeal
.
Tugadh an leabhar seo dhom tamall ó shoin, agus moladh dhom é a léamh, toisc go mba leabhar ar dóigh é. Bhail, tharla nach bhfuair mé an deis chuige sin go dtí le déanaí, agus caithfidh mé a admháil anois, go raibh cuid mhaith den cheart ag an té úd a thug an leabhar dom a chéaduair, nó is leabhar an-neamhghnách é ‘Angels in my Hair’, ach, bíodh gur mar sin atá, ag an am gcéanna, is leabhar é a d’ardódh do mhisneach is do mheanma, agus leabhar freisin, a chuirfeadh duine ag smaoineamh arís ar an dá shaol, an saol thall, agus an saol abhus.
Cruatan agus anró
Caithfear a admháil, go raibh a dóthain mhór de chruatan is d’anró an tsaoil seo, curtha in áirithe do Lorna bhocht, nó ní raibh sí ach dhá bhliain d’aois nuair a d’inis an dochtúir dá máthair go raibh sí mallintinneach, breith a bhí mar mheáchan timpeall a muiníl ar feadh an chuid eile dá saol. Fiú ar scoil di, dhealródh sé, gur thug múinteoirí áirithe aird faoi leith ar fháithmheas an dochtúra úd. Agus, fiú, nár thug a máthair fhéin faoi deara ‘nach mbíodh éinne sa bhaile aice’, ina hintinn, búnús an ama, ach, chomh fada is a bhain sé leis an gcailín óg fhéin, bhí graithí eile ar a haire aice, go minic.
Idir an dá shaol
Cad iad na graithí iad sin, an ea?
Tá! Go raibh cónaí aice ar an gclaí idir an dá shaol, agus sa tslí sin, go raibh radharc aice, ní hamháin, ar chúrsaí an tsaoil seo, ach, ag an am gcéanna, bhí radharc aice ar roinnt áirithe den tsaol thall. Sea, bhí radharc aice ar na hAingil, ar chupla Naomh, agus ar an Maighdean, agus fiú ar ár dTiarna fhéin, corruair. Mar sin, nuair a bhíothas ag iarraidh dul i dteangmháil leis an ngirseach óg seo, bhí ceataí sa scéal, nó bhí a haird, cheana féin, dírithe ar Aingil na Sciathán clúmhach, glórmhar, neamhaí. I gcás dá leithéid, cé thógfadh uirthi é, dá mbeadh a haire iomlán, geall leis, dírithe ar na cuairteoirí úd ón tsaol thall, agus b’in an fáth is dócha gur ceapadh go raibh dí-chumas, de chineál eicínt, ag baint lei, nó faoi mar a chuir an dochtúir úd é, go raibh sí mallintinneach. Ach, nár chuma lei, nó bhí radharc aicesi ar shluaite nimhe, agus deis aice comhairle agus eolas a fháil uathusan.
Bocht ó thús
I mBaile Átha Cliath a rugadh Lorna Byrne ceithre bliana is caoga ó shoin, agus ba ann a tógadh í freisin. Ní raibh mórán de mhaoin an tsaoil seo ag a muintir, ach iad ón lámh go dtí an béal, bunús an ama. Chabhraigh sí lena hathair, ina shiopa rothar, i dtosach, agus fad is a bhí si ag obair sa tsiopa sin, thit sí i ngrá le Joe, fear óg a bhí ag obair ansin freisin. agus ar ball, fuair Lorna post san Ardchathair, Anois, ní gá a rá, go mbíodh Lorna i dteangmháil leis na haingil, chuile lá riamh, agus tharla gur inis na haingil di go bpósfadh sí an fear óg sin, agus thug siad an t-eolas sin di, i bhfad sular thosaigh an péire sin ag siúl amach le chéile in aon chor. Sea, agus ag pointe áirithe eile, thug siad le fios di, nach mbeadh Joe fadsaolach agus go mbeadh sé imithe ón saol seo i bhfad roimpisi. Tar éis roinnt áirithe deacrachtaí a shárú, phós siad, agus le cabhair ó athair Lorna, d’éirigh leo teach beag a cheannacht i Magh Nuad. Chuireadar fúthu ansin, agus arís ní raibh sparán teann riamh acu, ach iad ón lámh go dtí an béal, cosúil leis an nglún a chuaigh rompusan. Bhí a ndóthain mhór de chruatan agus d’anró an tsaoil seo le fulaingt acu, ach ag an am gcéanna, bhí saol saibhir spioradálta á chaitheamh ag Lorna fhéin, agus í i dteangmháil, an t-am uilig, leis an saol eile. Fiú amháin, nach raibh babhta coimhlinte aici leis an bhfear dubh fhéin, ach le cabhair óna cairde ón saol eile, tháinig sí slán ón gcoimhlint chéanna sin. Ceathrar clainne a bhí orthu.
Anáil an dóchais
Anois, níl fúmsa an scéal ar fad a insint daoibh anseo, ach ba mhaith liom a rá gur bhain mé fhéin taitneamh agus tairbhe as an leabhar neamhghnách seo. Sea, agus b’fhéidir gur shéid sé anáil an dóchais ar aithinní fanna, fánacha, mo chreidimh, ionas go ndeachaigh mé ar chuairt arís ar thír neamhaí úd na hóige, mar a bhfuil chreideamh i ndomhan úd na n-aingeal is na naomh chomh hinchreidte le fírinne ár mbeatha fhéin. Mar sin, mholfainn do dhuine ar bith, a bhfuil súil seabhaic aige ar shléibhte glórmhara na síoraíochta, mholfainn dó, nó di, an leabhar neamhghnách seo a léamh, nó ní chuile lá a chasfadh leabhar dá leithéid ar dhuine.
Ar an ‘Late Late Show’
Ní gá a rá, go raibh Lorna fhéin mar aoi ar an ‘Late Late Show’ ar an Aoine, an 17ú Meán Fómhair, na bliana seo, 2010, agus go ndeachaigh sí i gcion go mór ar a lucht éisteachta, agus ar a lucht féachana. Bhí a dáiríreacht, a macántacht, agus a hinchreidteacht, le feiceáil go soiléir trína raibh le rá aici. Sea, agus tá beartaithe agam anois, an leabhar is déanaí uaithi, “Stairways to Heaven,” a lorg is a léamh gan aon ró-mhoill, agus is féidir leat a bheith cinnte, go mbeidh cuntas faoi le léamh agat sa cholún seo, chomh luath is a bheidh sé léite agam.
.
Gaeilge 
English