le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
.
S a o l t a a g A t h r ú .
.
***********************
.
Rinne mé tagairt cheana, d’fhógraíocht sna meáin, agus d’fhógraíocht ar an teilifís, ach go háirithe. Labhair mé faoi chomh hamaideach, saonta, is a bhíonn cuid de na fógraí a léirítear ar an scáileán beag, agus rinne mé tagairt freisin, don chlaonadh atá i measc lucht déanta na bhfógraí sin, ar bhealach an ghnéis a thaisteal, am ar bith a bhíonn sé ag teacht crua orthu smaoineamh ar bhealach na samhlaíochta a ghabháil chun an cheann scríbe chéanna a bhaint amach, ach go bhfios dom, níor dhein mé aon ró-thagairt fós, don chlaonadh atá ann, le tamall anuas, úsáid a bhaint as bealach an chreidimh, lena mangaireacht a fhógairt ar an scáileán beag, geal.
.
Anois, bíodh go raibh na smaointe sin ag sníomh trí phóirsí m’aigne, agus ag dó na geirbe agam, le scathamh anuas, níor dhein mé tada faoi, agus b’fhéidir nach ndéanfainn anois fhéin, ach go bhfaca mé litir san eagrán, dár dáta, 2 Bealtaine, den Kilkenny People. Litir a scríobh John Fitzgerald, as Calainn, faoin gceannteideal “Seven Deadly Sins become choc ices !” Chuir an litir sin an lasair sa bharrach dom, nó caithfidh mé a admháil dhuit, go gcuireann an fógra sin le báiní mé, chuile bhabhta a fheicim ar scáileán an teilifíseáin é.
.
Tuige a gcuirfeadh fógra dá leithéid an oiread sin feirge ort? adéarfadh duine liom, b’fhéidir. Ba chóir a lua anseo, gur duine mé a bhfuil meas thar na bearta aige ar chreideamh, ar chreideamh ar bith, dá ndéarfainn é, agus nuair a thagann duine, nó eagraíocht ar an bhfód, agus nuair a dhéanann siad mugadh magadh den chreideamh sin, bhuel, nach bhfuil sé de cheart agamsa sin a chur in iúl go neamhbhalbh dóibh? Sa bhfógra faoi na, “Deadly Sins”. a chuireann lucht déanta “Magnum” ar an scáileán, le daoine a mhealladh chun a gcuid uachtar reoite seacláideach, nó “seacoighrí”, a cheannach, cuireann na fógróirí na seacht gcinnpheacaí marfacha i gcomparáid le huachtar reoite seacláideach, agus deineann siad an scéal a chur in ár lathair, trí bhean a léiriú agus í ag ithe a slí go pléisiúrtha, trí na seacht gcineálacha uachtair reoite seacláideacha sin, a chuireann lucht déanta Magnum ar an margadh. Cheapfadh duine, nár chóir go gcuirfeadh sin fearg ar dhuine ciallmhar ar domhan, ach má fhéachann tú go grinn ar an bhfógra arís, tabharfaidh tú faoi deara, go bhfuil na fógróirí ag iarraidh a chur i dtuiscint dúinn, nach bhfuil difir ar bith idir na seacht gcinnpheacaí mharfacha sin, agus ceann ar bith de na cineálacha uachtair reoite seacláideacha a chuireann siadsan ar an margadh, agus nach bhfuil sé intuigthe uaidh sin, gur chóir dúinn dul tríotha uilig, chomh tapaidh is a ghabhann an bhean úd, go neamhnáireach, trí na peacaí céanna sin.
.
Anois, má thuigtear domsa gur ábhar tromchúiseach é bheith ag cur síos ar na peacaí thuasluaite, fágann sin go dtuigtear dom freisin, gur maslaitheach an beart é mugadh magadh a dhéanamh de na peacaí céanna sin. Nach gceapfadh duine, go bhféadfadh lucht déanta na bhfógraí céanna sin, go bhféadfadh siad teacht ar bhealach eile lena gcuid uachtar reoite seacláideeach, nó “seacoighrí”, a fheistiú i lár an aonaigh, gan bheith ag maslú daoine neamhurchóideacha, nár dhein tada riamh lena bhfaltanas siúd a thuilleadh. Ach is dócha nár chóir dom, scéal chailleach an anró, a dhéanamh de scéal seo na bhfógraí, ach ag an am gcéanna, níor chóir ligint do dhaoine úsáid dá leithéid a bhaint as creideamh ar bith, le hearraí a fhógairt ar mhodh a dhéanann mugadh magadh den chreideamh sin.
.
Agus anois, ó tharla gur tharraing mé an scéal ar an gcineál sin fógraíochta, nár chóir dom, tagairt a dhéanamh do chupla sampla eile d’fhógraíocht ar an dtéad céanna sin. Is é an chéad fhógra eile den chineál sin, a ritheann liom, nó an fógra sin a dhéanann iarracht ar dhaoine a mhealladh le cáis bhog, bhlasta, eatrom, áirithe a cheannacht, agus arís, in áit iarracht a dhéanamh ar sin a dhéanamh go deas cliste, is amhlaidh a bhaineann siad úsáid as creideamh arís, mar thaca acu, lena ngnó a dhéanamh. Sa bhfógra seo, cuirtear dhá aingeal bhaineanna, inár láthair ar an scáileán, aingil nach bhfuil ar a n-aire acu ach bia, agus, ar mhodh magúil arís, tugtar le tuiscint go bhfuil gnéas ar an gclár acu freisin, nó labhraíonn duine de na haingil sin, nach mbíonn text i gceist riamh, ar an gcead choinne, aicese, agus ní gá dhom a rá gur sex, in áit text, atá ar aigne an fhógróra, mura bhfuil sé ar aigne an aingil fhéin fiú! Cuirtear críoch leis an bhfógra sin le gáire ard, amaideach, a chuirfeadh an nath i mBéarla i gcuimhne do dhuine…”the loud laugh that spake the vacant mind.” Agus arís anseo, tuigteear dom, gur beag duine a cheapfadh gur masla do chreideamh ar bith é, daoine a bheith ag baint úsáide as, ar bhealach magúil dá leithéid. Ach, chomh fada is a bhaineann sé liomsa, níl cur chuige dá leithéid inghlactha, feasta. Ní dóigh liom, gur chóir cur suas le “carry on” dá leithéid. Tuige a gcuirfeadh muidinne suas leis?
.
Anois, ní gá dhom a rá, nach n-aontaím go ró-mhinic le lucht déanta fógraí, ach ní orthusan amháin atá an locht sa chás seo. Ní hea, mh’anam. Bheadh ar dhuine roinnt mhaith den mhilleán a leagan ar lucht stiúrtha RTE, nó má tá siadsan sásta na fógraí céanna sin a theaspáint ar an teilifís, ansin leanfaidh na comhlachtaí a dhéanann na fógraí, leanfaidh siad leo, ag soláthar fógraí, faoi mar atá á dhéanamh acu faoi láthair. Bheadh duine ag súil go leagfadh lucht stiúrtha an stáisiúin polasaí cinnte amach, a chuirfeadh ar a súile dóibh, nach mbeadh cineálacha áirithe fógraí inghlactha, feasta.
Agus ó tharla ag tochrais ar an gceirtlín sin mé, céard faoi na fógraí uilig sin, a dhéanann buanna iomadúla an tobaca agus an óil a mholadh, d’óg agus d’aosta, d’fhir is do mhná, an náisiúin seo? Ní “Cool” duit, mura gcaitheann tú toitín.
Ach, fan neomat anois, nach bhfuil fógraí tobaca dá leithéid crosta ar na stáisiúin s’againne, ag an am áirithe seo?
Tá, muis! ach má tá fhéin, tá bealaí eile le cat a mharú, seachas é a thachtadh le him! Nach mbíonn caitheamh an tobaca á léiriú go minic ar scannáin, agus ar fhógraí a thagann chugainn isteach ón iasacht? Sea, agus cuir le sin, mar a dheintear an t-earra sin a fhógairt, nuair a bhíonn cluichí áirithe ón iasacht, á léiriú ar ár scáileáin fhéin, anseo in Éirinn. Sea, sa tslí sin, mealltar sinn le tuiscint, go bhfuil soifisticiúlacht eicínt ag baint le húsáid, nó le mí-úsáid fiú, na fiaile mallaithe céanna sin.
.
Agus céard faoi’n ól? An ndéantar an t-earra sin a fhógairt ar bhealach míchuibhiúil freisin?
Bí cinnte go ndéantar, dár liomsa, nó tá’s ag an Rí fhéin, gur dream sinn, nach réitíonn an iomarca den alcól linn, olc, maith, nó dona. Sílim go bhfuil na saineolaithe ar aonfhocal faoi sin fiú, agus ní focal beag nó bídeach é sin, geallaimse dhuit é!
Ach conas a dheintear an t-ól sin a fhógairt ar an scáileán beag, geal, má sea?
Bhuel, déantar chuile iarracht é a chur ar ár súile dúinn, nach féidir spraoi nó toit a bhaint as an saol gruama seo, gan tamall a chaitheamh “ag cur preab san ól”. Féach ar na fógraí, agus feicfidh tú dream de dhaoine óga, agus spórt an domhain acu, iad ag gáire is ag baint sult as an saol, sea, agus ábhar a ndeaghiúmair, i bhfoirm rang pionntaí, ina líne, os a gcomhair amach ar chuntar an tí ósta. Ó sea, agus breathnaigh ar chleas eile a úsáideann lucht déanta na bhfógraí céanna sin, agus sin a chur ar ár súile dúinn, nach bhfuil seans dá laghad ag an mbuachaill óg cailín a mhealladh, mura bhfuil ualach óil faoina chrios aige. Ní “cool” go dtí é! Ceannaigh an deoch chuí di, agus is leatsa í, an mana a bhíonn á chraoibhscaoileadh tríd na fógraí sin. Agus nach tríd na fógraí céanna sin a dhéantar mangaireacht ar na hAlco-pops, agus ar na Red Bulls, agus ar dheochanna eile den chineál céanna sin. Ach, nach bhfuil a fhios ag an saol Fodlach, i láthair na huaire seo, nach grá nó gean, spórt nó spraoi, a shaothraítear trí dhul thar fóir leis an ól céanna sin. Ní hea, mh’anam, ach troid, agus póit, imreas agus tinneas cinn. Ó, sea, agus an Rialtas s’againne ar a míle dhícheall, ag iarraidh srian a chur leis an troid agus ar an mbrúidiúlacht, a dhéanann fuil a dhoirteadh ar ár sráideanna, chuile oíche, geall leis, sea, agus a spreagann an óige le gluaisteáin a ghoid, ar mhaithe lena scileanna tiomána a léiriú don tsaol mór. Agus arís, níl fúm scéal mhadra na n-ocht gcos a dhéanamh den bhfógraíocht chéanna sin, nuair is léir do chuile dhuine, gur chóir deireadh a chur leis, gan aon ró-mhoill.
.
Mar sin, le críoch a chur leis an bpíosa seo, nach bhfuil sé thar am againn, mar chine, agus mar Phoblacht, breathnú ar lucht déanta na bhfógraí céanna sin, nó is dream iad nár chóir don Stát cead a gcinn a ligint leo, feasta. Ba chóir gan cead a thabhairt dóibh, dul i mbun na ceirde sin, mura bhfuil ceadúnas chuige, bainte amach acu, agus ansin, mura leanfadh an fógróir sin na rialacha, go bhféadfaí a cheadúnas a bhaint de, rud a fhágfadh, nach mbeadh ar a chumas fógraí a dhéanamh feasta, agus déarfainn go múinfeadh leagan amach dá leithéid fios a bhéas dó, feasta.
Agus anois, tá socraithe agam, gan scríobh faoin ábhar seo arís, go ceann bliana! Sé sin, mura dtagann fógra uafásach, dána, míchuibhiúil, os ár gcomhair, ar scáileáin ar dteilifíseán, san idirlinn!!!
.
****************
Peadar Bairéad.
****************
.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
Saolaíodh Áilleacht Uafar 2
.
(Thoughts of the Rising, and of its leaders, are beginning go come to the fore as we approach the centenary of that Easter Week 1916)
.
Áilleacht an tSaoil seo
.
‘Áilleacht an tsaoil seo’ a bhaist mé ar shraith altanna a scríobh mé, blianta ó shoin anois, agus mé ag smaoineamh ar dhán úd an Phiarsaigh …”The Wayfarer”, faoi Áilleacht an tSaoil seo.
“The beauty of the world hath made me sad,
This beauty that will pass.
Sometimes my heart hath shaken with great joy
To see a leaping squirrel in a tree,
Or a red lady-bird upon a stalk,
Or little rabbits in a field at evening,
Lit by a slanting sun”
Sea, nár chumasach an file i mbun pinn é? agus nár leochaileach é luí a smaointe ar iontaisí an dúlra? I laethe an Phiarsaigh, bhí an tír seo fós faoi smacht Shasana, agus bíodh go raibh roinnt dár bpobal oilte agus sciliúil i gcúrsaí polaitíochta, agus riaracháin, ag an am gcéanna, ní raibh cleachtadh faighte fós ag éinne acu ar rialú tíre, An tráth sin freisin, ó bhunú eagraíochtaí cosúil le Conradh na Gaeilge, Cumann Lúthcheas Gael, agus Sinn Féin, lean spiorad an náisiúnachais ag fás is ag forbairt i measc mhuintir na tíre ársa seo, Ní call dom a rá, go raibh an Piarsach fhéin páirteach sna gluaiseachtaí nua sin, tharla go raibh sé bainteach le hiriseoireacht, le múinteoireacht, agus le litríocht, tráth a raibh na fórsaí réabhlóideacha sin ag múnlú, agus ag dul i bhfeidhm, ar phobail na tíre. Breathnaigh ar an tír, faoi mar a bhí, an tráth úd, agus faoi mar atá sí inniu, agus tabharfaidh tú faoi deara, an fás ollmhór a tháinig ar shaol eacnamaíochta, agus ar stíl bheatha na muintire, san idirlinn, agus feicfidh tú freisin, gur tháinig fás as cuimse ar fhís, agus ar aisling, mhuintir na hÉireann, sa tréimhse chéanna sin.
“The Fool” .
Chreid an Piarsach go raibh seans ann, go bhfíorófaí a fhís, agus go dtiocfadh an ‘Éire Gaelach’ úd i réim, ar ball.
“O wise men riddle me this
What if my dream comes true?
What if my dream comes true
And if millions unborn should dwell
In the house I have shaped in my heart
The noble house of my thought.”
Thuig an Piarsach ina chroí istigh, céard a bhí uaidh, agus chuaigh sé i mbun oibre, go luath ina shaol, le sin a chur i gcrích. D’fhoghlaim sé an Ghaeilge, agus in éineacht le spiorad na teanga sin, shlog sé siar neamhspleáchas fiáin an Ghaeil. Sea, agus d’fhoghlaim sé freisin ceird na saighdiúrachta. Ná ceap anois, go mba ghaeilgeoir buile, amach is amuigh é, nó níorbh ea, nó ba é an chuspóir a chuir sé roimhe sa scoil sin, nó córas dhátheangach a bhunú, sa chaoi go mbeadh idir Ghaeilge agus Bhéarla ag daltaí Scoil Éanna. Ba sa Bheilg a chonaic sé mar a d’oibrigh córas dá leithéid sin go seoigh. B’in an chuspóir a chuir sé roimhe mar oideachasóir i Scoil Éanna. Breathnaigh freisin ar a chuid iriseoireachta, agus ar a chuid scríbhneoireachta. Bhí meas aige ar an dá theanga, agus gan fuath aige do cheachtar acu. Déarfainn go bhfuil sin le feiceáil go soiléir, sna focail seo, óna pheann fhéin….
…”and he who would segregate Irish history, and Irish men, into two sections…..Irish-speaking and English-speaking is not helping towards achieving Ireland a Nation…”
.
Caolaigeantach ?
.
Déarfainn go bhfuil sé soiléir go maith ón méid sin, nach raibh aon chaolaigeantacht ag baint leis an bPiarsach, chomh fada is a bhain sé le cúrsaí teanga. Ach céard faoi’n ráiteas úd….
“Not free merely but Gaelic as well,
Not Gaelic merely but free as well.”
Nach sásódh an dátheangachas forálacha na fise sin? Agus tabhair faoi deara freisin, chomh cóngarach is a thagann an dearcadh sin do fhís Mhic Dhiarmada, ach shásófaí eisean dá mbeadh Gaeltacht agus Galltacht i réim sa tír, rud nárbh ionann is dátheangachas. B’fhearr é fís an Phiarsaigh, agus seans aige teacht i dtír, ar feadh tréimhse, ar aon nós.
.
.
.
.
.
.
.
.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
Scrúdú Cainte Cuid a Dó
Cad a dhéanfá dá dtoghfaí thú id’ Thaoiseach ar an tír seo?
.
Ar an gcéad dul síos, bheinn den tuairim, nach bhfuil baol ar bith ann go dtarlódh a leithéid, ach, dá dtarlódh sé, bheadh áthas an domhain orm, nó bheadh deis agam, iarracht a dhéanamh ar fhadhbanna uilig na tíre seo a leigheas.
Ba é an chéad rud a dhéanfainn nó coirpigh uilig na tíre seo a ghabháil agus a chur isteach in Ionad Ceartaithe, agus sa tslí sin, chuirfinn deireadh láithreach le mí-iompar ár ndaoine, idir óg agus aosta. Ansin, de réir mar a bheadh a gceacht foghlamtha acu, ligfinn saor arís iad, ar choinníoll nach mbrisfidís an dlí arís, agus go bhfanfadh siad glan amach ó choirpeacht, agus aindlí.
Nuair a bheadh sin déanta agam, d’fhéachfainn chuige, go mbeadh teacht isteach réasúnta ag chuile oibrí sa tír, agus ghearrfainn cáin trom ar mhilliúnaithe na tíre seo. Chuirfinn tuilleadh airgid ar fáil do na scoileanna agus do na múinteoirí. Chuirfinn deireadh le fadhb na n-ospidéal, agus nuair a bheadh an meid sin déanta agam, d’iarfainn ar an bpobal a dtuairimí fhéin a chur ar fáil don Rialtas, sa tslí go mbeadh muid in ann freastal orthu, mar ba chóir.
.
Deirtear uaireannta, gur pobal ciníoch muid anseo in Éirinn. An gceapfá go bhfuil an ceart ag na daoine adeireann sin?
.
Tá agus Níl. Mar sa chéad áit, nach ndeirtear sa tseanfhocal, gur cara gach duine go dtéann a bhó isteach i do gharraí. Bhuel, is é an chás céanna ag na hinimircigh é. Chomh fada is a fhanann siad ina dtír fhein, bíonn muid breá cairdiúil leo, agus fiú, bheadh muid sásta chuile chabhair a chur ar fáil dóibh, chomh fada is a fhanann siad ansin, ach nuair a thagann siad isteach sa tír s’againne, agus nuair a éiríonn postanna gann, ansin, ní bhíonn muid chomh cairdiúil sin ar fad leo, agus má tharlaíonn gur daoine gorma iad, na hinimircigh a thagann isteach chugainn agus a thógann na postanna ganna sin, bhuel! ansin éiríonn eascairdeas idir sinne agus na gormaigh sin. An té a thabharfadh sin faoi deara, is dócha go gceapfadh sé, agus go ndéarfadh sé, gur ciníochas lom atá á chleachtadh againn, ach i ndáiríre, dá mba dhaoine as Contae eile sa tír seo, a dhéanfadh an rud céanna sin, mhúsclófaí an t-eascairdeas céanna chucu, i gcroíthe na ndaoine a fágadh gan obair.
I ndáiríre, déarfainn fhéin nach bhfuil muid ciníoch in aon chor, ach go mbíonn drugall ar chuile dhuine, glacadh leis an rud atá strainséartha, ach chomh luath is a chuireann muid aithne cheart ar na hinimircigh, bíonn muid chomh cairdiúil leo is a bheadh muid le duine as ár dtír fhéin.
.
Céard é do mheas ar lucht polaitíochta na tíre seo?
.
Ba chóir a rá i dtosach, go bhfuil daoine ann, a cheapann, nach dtéann le polaitíocht, ach an dream a dteastaíonn uathu crónán ar mhaithe leo fhéin, agus b’fhéidir go bhfuil an corr-pholaiteoir ann, a bheadh sásta breab a ghlacadh, ar mhaithe le fábhar a dhéanamh do dhuine eicínt, agus sa tslí sin bíonn siad sásta dearmad a dheanamh de leas an phobail, ach is é mo thuairim fhéin, go bhfuil polaiteoirí againn sa tír seo, atá chomh maith, agus chomh macánta, agus níos fearr déarfainn, ná na polaiteoirí a gheofá in aon tír eile ar domhan. Anois, is féidir a rá go n-íoctar go maith iad as a saothar, ach ní bréag ar bith é a rá, go mbíonn ar an bPolaiteoir bheith i mbun a shaothair ó mhaidin go hoíche, Domhnach is Dálach, agus ó cheann ceann na bliana, nó caithfidh sé freastal ar shaoránach ar bith a thagann chuige ag lorg cabhrach.
I láthair na huaire seo, tá daoine ann a deireann seo, agus daoine a deireann siúd, faoinár dTaoiseach, Bertie Ahearne, ach, is annamh a chloiseann tú duine den dream sin ag labhairt faoin méid oibre a dhéanann an fear sin, ar mhaithe lena Thír, gan tracht in aonchor ar a ndéanann sé ar mhaithe lena Pháirtí, nó ar mhaithe lena Phobal. Iarr ar na daoine sin, a dtugann sé cabhair dóibh, cén cineál duine é Bertie, agus déarfaidh siad leat, nach bhfuil a shárú mar pholaiteoir le fáil ar dhroim talún.
Sea, caithfidh mé a rá, go bhfuil meas, agus dhá mheas, agam fhéin ar an lucht polaitíochta, as a ndúthracht, as a macántacht, agus as a dtír-ghrá, nó is dream iad, a chaitheann a gcuid ama ag saothrú ar son an phobail, agus nach deacair daoine dá leithéid sin a fháil, na laethe seo.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
Silíní Searbha
Peadar Bairéad
(“It’s not whether you win or lose, it’s how you play the game”)
Scores count too!
Caithfidh mé a admháil dhuit anois gur chuir mé fhéin suim inár gcluichí náisiúnta ó thús, nó is cuimhin liom bheith ag éisteacht le tráchtaireachtaí ar na cluichí céanna sin breis is seachtó bliain ó shoin, taobh amuigh de shiopa an Bhreathnaigh, ar Chnoc na Droime, in Iorras. Ach is féidir liom a rá, nach cuimhin liom cluiche ar bith de na cluichí sin uilig a bheith chomh corraitheach, greamaitheach, spéisiúil, le cluichí na bliana reatha seo, 2014, agus ní beag ná suarach an focal é sin. Ba mhaith liom bhur n-aire a dhíriú i dtosach, ar na cluichí Leathcheannais sa Pheil, Mhaigh Eo v Ciarraí, agus Áth Cliath v Dún na nGall. Ní go minic a d’fheicfeá cluichí a imríodh chomh dian, calma, fearúil, leis na cluichí sin, agus bíodh gur fágadh mám maith daoine díomách, croíbhriste, ina ndiaidh, ag an am gcéanna, fágadh mám maith eile gliondrach, éadromchroíoch.
Níl fúm tagairt a dhéanamh, san alt seo, do na cluichí iománaíochta a imríodh i mbliana, nó scríobh mé píosa anseo, cupla seachtain ó shoin faoin eipic iománaíochta úd, a imríodh idir Chill Chainnigh agus Luimneach, sa Chluiche Leathcheannais i gCraobh na hÉireann, agus d’dhéadfadh sé tarlú go scríobhfainn píosa eile, ar ball, faoi’n gcluiche atá le himirt fós, má fheictear dom, go bhfuil gá lena leithéid, ach idir an dá linn, ba mhaith liom labhairt go macánta faoin chaoi a dtéann na cluichí uilig seo i bhfeidhm orm fhéin.
Ar Chipíní!
Sul má chaitear an sliotar, nó an chaid, isteach, le tús a chur leis an lascadh, is leis an leadradh, bím fhéin suite go deas socair os comhair an teilifíseáin agus mé ag fanacht go foighdeach le tús an chluiche. Ní gá a rá, go mbím ag súil go mbeidh an bua ag ceann áirithe de na foirne a bheidh páirteach sa choimeascar, ach chomh luath is a chuireann an moltóir tús leis an ngleáradh, tagann athrú mór ar mo dhearcadh ar an gcluiche céanna sin, nó in ionad bheith im iománaí neodrach ar an gclaí, ag baint taitnimh as scil agus clisteacht na himeartha, éiríonn mé leataobhach ar fad ar thaobh na foirne úd a roghnaigh mé. Chomh fada is a bhaineann sé liomsa, bíonn chuile shórt ag iarraidh mí-ádh agus díomua a tharraingt anuas ar m’fhoireann-sa! Fiú, ní éalaíonn an moltóir bocht fhéin saor ó cháineadh ach oiread. Tá sé an-deacair sásamh ceart a bhaint as cluiche agus mé i ngreim na mímhacántachta sin. Breathnaigh orm, agus mé suite ansin im chathaoir, mé ar chipíní, agus gan fonn ar bith orm Cothrom na Féinne a thabhairt d’éinne, taobh amuigh dem’ fhoireann tofa fhéin. Anois, tar éis tamaill, nuair a fheictear dom, nach bhfuilim ag baint taitnimh nó toit’ as an gcluiche, éiríonn liom, greim scóige a bhrieth orm fhéin, agus éiríonn liom ansin, iachall a chur orm fhéin breathnú ar chúrsaí go fuarchúiseach. Uaireannta ní tharlaíonn sin go dtí go mbíonn an cluiche thart, agus ansin, bíonn ar mo chumas scannán na cuimhne a ath-thochrais, agus ansin, agus teannas an chluiche scaoilte, bíonn ar mo chumas lán-taitneamh a bhaint as scileanna agus as cumas iontach na n-imreoirí. Ansin bainim taitneamh agus sásamh as an gcluiche corraitheach, taitneamhach, sin.
Bua nó Díomua?
Bhain mé taitneamh faoi leith as an gCluiche Leathcheannais sa Pheil idir Maigh Eo agus Ciarraí, i mbliana, ach nuair a bhí an cluiche faoi lántseoil, b’fhacthas dom go raibh leathchuma á dhéanamh ag an moltóir ar bhuachaillí Mhaigh Eo, agus go raibh feall i ndiaidh feille á dhéanamh orthu ag buachaillí na Ríochta, ach ansin, agus an cluiche thart, bhí ar mo chumas comhghairdeas a dhéanamh le foireann Chiarraí tar eis a mbua sa Chluiche Leathchainnais sin.
Le críoch a chur le hiarracht na seachtaine seo, ba mhaith liom a rá, go bhfuil an t-ádh dearg orainne sa tír seo go bhfuil Peileadóirí agus Iománaithe den scoth againn, lenár gcroí a thógáil, deireadh seachtaine i ndiaidh dheireadh seachtaine. Nár laga an Rí fhéin iad, agus gura seacht fearr a bheas siad uilig bliain ó inniu.
.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
I mBéal an Phobail
.
(Athfhoilsiú ar phíosa a scríobh mé anseo, píosa maith ó shoin, le léiriú, gur beag athrú a tháinig ar thuiscint daoine ar “Fair Play” san idirlinn…..B’fhéidir freisin, nárbh olc an smaoineamh é, súil a chaitheamh ar iompar na n-imreoirí gairmiúla, agus a dtuiscint siúd ar na rialacha, a chuireann Cothrom na Féinne in áirithe dá gcéilí imeartha)
Peadar Bairéad
.
Sport! “How Are yeh ?”
Istigh sa chistin a bhí mé nuair ba bheag nár tógadh den chathaoir mé le raic amuigh ag an doras tosaigh. Sea! ár seanchara, Séimí an Droichid, ‘sé a bhí ann. Thuig mé láithreach go raibh scéal mór eicínt ag dó na geirbe ag Séimí bocht s’againne.
“Do chéad fáilte isteach, a Shéimí.” arsa mé fhéin, “Tar isteach agus suigh síos ansin, go bhfaighe mé braoinín uisce as an gcuinneog dhuit.”
“Nár laga an Rí fhéin thú, tógfaidh mé oiread na fríde den uisce céanna sin.” Thóg Séimí na mire an ghloine, a raibh taoscán maith den stuif chrua inti agus lig le fána é.
That game again!
“Aon scéal nua agat?” arsa mé fhéin
“Nach bhfuil a fhios ag an saol Fodlach nach bhfuil ach scéal amháin i mbéal gach éinne, an lá beannaithe seo.”
“Agus cé’n scéal é fhéin?” arsa mise.
“An é nach raibh tú ag breathnú ar an dara cluiche peile sa tSraith Idirnáisiúnta idir na hAstrálaigh agus na hÉireannaigh?”
Ar an drochuair, tharla go raibh.
“Agus an é nár thaitin an cluiche céanna sin leat, a Shéimí?”
“Conas a thaitneodh a leithéid de scliúchas le fear spóirt ar bith?”
“Ach a Shéimí, ní raibh ann ach piosa spóirt, níor maraíodh éinne, agus bhí roinnt mhaith peile, den scoth, le feiceáil sa chluiche céanna sin.”
“Píosa spóirt! an ea? Nach bhfuil a fhios ag an saol go dtógann spórt an croí, agus go dtugann sé seal faoisimh agus caitheamh aimsire don lucht féachana, ach, chomh fada is a bhaineann sé liomsa, tá teorainn chaol, chinnte, idir spórt agus troid nó cogaíocht, agus dár liomsa, chuaigh na hAstrálaigh de rúid, thar an teorainn chéanna sin, sa chaoi nach raibh sa seó ar fad ach ainm cluiche, a thug deis dóibhsean srian a ligean lena meon bagrach, trodach. Sea, b’fhéidir nár maraíodh éinne, ach nach raibh an baol ann i gcónaí go dtarlódh a leithéid?”
You didn’t like it then?
“ Agus an bhfuil tú ag rá liom nár thaitin an cluiche sin in aon chor leat?”
Tá! Chomh fada is a bhain sé liomsa, is amhlaidh a chuir an cluiche céanna sin déistean, fearg, agus náire orm.”
“Ach, a Shéimí, nach raibh scileanna iontacha peile ag na hAstrálaigh chéanna sin?”
“D’aontóinn leat sa mhéid sin, agus de bharr na scile céanna sin, ní raibh gá ar bith leis an bhfearg, nó leis an dímheas a léirigh siad dá gcéilí imeartha.”
“Fan ort nóiméad amháin ansin, a Shéimí, ach nach bhfeicfeá an cineál céanna ionsaithe á ndéanamh ar imreoirí i bpáirceanna imeartha, anseo i dtír bhán na hÉireann freisin?”
I said it all before!
Bhuel, sin agat cuid den phíosa a scríobh mé anseo, tamall ó shoin anois, tar éis do na hAstrálaigh imreoirí na hÉireann a leadradh is a leonadh, ar mhaithe le bua a fháil orthu.Tá súil agam áfach, go mbainfear leas as an mí-iompar sin anois, le srian a chur feasta, leis an mbullaíocht, agus leis an imeaglú, atá tar éis sleamhnú isteach inár gcluichí Gaelacha fhéin le scathamh, faoi mar ba iompar inghlactha i gcúrsaí spóirt é. Níor chóir dúinn deis buaite, nó buailte, a thabhairt riamh don bhullaí, nó is duine é nach dtuigeann céard is spórt ann. Tá súil agam freisin, go mbeifear sásta, agus ábalta, srian a choinneáil ar bhullaíocht agus ar imeaglú i Sraith Chluichí Idirnáisiúnta na bliana seo, a imreofar anseo in Éirinn, in eireaball na bliana seo, agus tá súil agam, go mbainfear taitneamh, agus sásamh, as bheith á n-imirt agus as bheith ag breathnú orthu, freisin.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
Gaeilge 
English