le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
I mBéal an Phobail
Peadar Bairéad
Vótáil TÁ
Chuile dhuine is a phort fhéin aige, faoi mar adeireadh an seandream fadó. Agus nach mar sin díreach atá sé le mí, nó mar sin, anuas, go háirithe, ó thosaigh polaiteoirí ag stócáil don Reifreann a bheidh ar siúl, ar an dara lá de Dheireadh Fómhair na bliana seo, 2009. Ach, adéarfadh duine b’fhéidir, cén cineál conartha é Conradh seo Lisbóin, a bhfuil chuile dhuine ag caint faoi, na laethe seo. Bhail! Lé scéal gairid a dhéanamh de, is é atá i gceist, nó Conradh a chuirfeadh ar chumas an Aontais Eorpaigh a chúrsaí a reachtáil níos fearr, nios daonlathaí, agus níos éifeachtaí. Nó, de réir mar a chuaigh an tAontas i méad, is amhlaidh a d’éirigh sé níos deacra cúrsaí riaracháin a eagrú ar bhealach éifeachtach, sásúil, daonlathach.
Bhí ina raic!
Nuair a cuireadh Ceist ar Phobal Éireann faoin gConradh sin, thart ar bhliain ó shoin, ba é an freagra a tugadh, nó nach raibh muid sásta glacadh leis na gConradh úd Lisbóin, faoi mar a bhí. Bhail! Bhí ina raic láithreach, nó ag an am sin, bhí glactha ag gach éinne leis an seasamh, go dtitfeadh an Conradh ar fad, dá ndiúltódh Stát ar bith dó. Bhí go maith, ach chomh luath is a dhiúltaigh Pobal Éireann dó, ba scéal eile ar fad é, i measc an lucht Ceannais. Ag an bpointe sin, dúradh go raibh chuile sheans ann, go bhfágfaí an tír seo ar an trá fholaimh, dá nglacfadh na tíortha eile uilig leis. Cinnte, ní raibh siad ag smaoineamh ar an gConradh a athdhréachtú, nó thóg sé an iomarca ama teacht go dtí an pointe a bhí sroichte acu, faoin am sin.
Chuaigh an Rialtas s’againne i gcomhairle le Ceannairí na dtíortha eile san Aontas, agus d’iarr orthu, cead faoi leith a thabhairt don tír seo éaló ó dhualgaisí, a tuigeadh a bheith sa Chonradh. Deineadh sin, agus ba é deireadh an scéil é, nó go raibh na Ceannairí úd lán-tsásta cead a gcinn a thabhairt do na hÉireannaigh sna cúrsaí sin. Ba é deireadh an scéil é, nó nach mbeadh aon iachall ar an tír seo, páirt a ghlacadh i gcogaíocht, nó in armáil, nó ní chuirfí preasáil i bhfeidhm sa tír seo, ach oiread. Ní bheadh cead ag an Aontas, ach oiread, aon chur isteach a dhéanamh ar dhlithe na tíre seo, chomh fada is a bhain sé le cúrsai áirithe morálta, agus a leithéid. Sea, agus leanfaí den nós a thug Coimisinéir buan dár gcuid fhéin dúinn freisin, nó bhíothas meáite ar an nós sin a athrú, sa tslí nach mbeadh againn feasta ach Coimisinéir ar feadh roinnt áirithe blianta, agus ansin, bhedh muid gan aon Choimisinéir ar feadh roinnt áirithe eile blianta. Ba é a tháinig as an idirbheartaíocht sa scéal seo ar fad, nó gur socraíodh ar Choimisinéir buan a fhágail ag chuile thír san Aontas, feasta. Chomh maith leis na socruithe sin, socraíodh freisin, nach mbeadh ar chumas an Aontais íosphá ár n-oibrithe a ísliú tuilleadh.
Vótáil TÁ
Nuair a bhreathnaíonn duine ar na socruithe sin uilig, agus nuair a thuigtear chomh fada is a bhí na tíortha eile sásta dul, le Pobal na tíre seo a shásamh, tuigtear dúinn, gurb é an rud is lú is gann dúinn a dhéanamh nó Vótáil TÁ, an babhta seo.
Cuir san áireamh anois, an chabhair uilig a bhí Banc Ceannais na hEorpa sásta a chur ar fáil dúinn sa ghéirchéim eacnamaíochta ina bhfuilimid sáinnithe, i láthair na huaire seo, agus tuigfidh tú brí an tseanfhocail adeir, gur in am an ghátair a aitnítear na cairde.
Mura bhfuil agat ach pocaide gabhair bí i lár an aonaigh leis. Ba chóir gurb é ár mana feasta bheith i lár na hEorpa, le cibé ábhar, nó earra, atá le díol againn, agus gheobhaimid luach ár shaothair uathusan.
Vótáilfidh mé fhéin TÁ lá an Reifrinn. Céard tá fútsa a dhéanamh?
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
“Anois teacht an Earraigh”
.
Peadar Bairéad
.
Nach beag duine sa tír seo nár chuala, am eicínt, líne nó dhó as an dán cáiliúil sin, “Cill Aodáin”, leis an bhfile dall úd, Antoine Raifteirí :-
“Anois teacht an Earraigh beidh an lá dul chun síneadh
Is tar éis na Féil’ Bríde ardóidh mé mo sheol,
Ó chuir mé im’ cheann é ní stopfaidh mé choíche
Go seasa mé thíos i lár Chontae Mhaigh Eo.
Níl dabht ar domhan ach gur tuigeadh don bhfile dall go dtosaíonn an tEarrach ar Lá ‘le Bríde, sé sin, ar an gcéad lá d’Fheabhra. Agus sin mar a tuigeadh dúinne é, fadó, agus nach mar sin a scríobhtaí sna leahbair scoile freisin é, ag an am.
Tús an Earraigh?
“Ach nach n-aontaíonn chuile dhuine le sin, go dtosaíonn an tEarrach ar an gcéad lá d’Fheabhra?”
“Mh’anam nach n-aontaíonn, nó táid ann, agus lucht meitéareolaíochta ina measc, a dhearbhaíonn, nach dtosaíonn an ráithe sin go dtí an chéad lá de Mhárta.”
Tá mé ag ceapadh, gur beag aird a thabharfaí orthu siúd thiar, sna seanlaethe. “Márta! an ea?” adéarfadh Mártan a’ Tairbh. “Cá raibh an dream sin aimsir na súl? Nach bhfeicfeadh an Dall fhéin go dtosaíonn an fás tar éis na Féile Bríde?”
“Go dtuga Dia ciall dóibh, adéarfadh Paidí a’ Chroic! Ar chuala an dream sin riamh gur gheall Bríd Naofa go mbeadh gach re lá, óna lá fhéin amach, go breá? Sea! a mhaisce! deirimse Márta leat! Agus nach bhfuil a fhios ag éanacha, agus ag ainmhithe fiú, go bhfuil séasúr an fháis chucu, i ndiaidh na Féile céanna sin.”
“Ach céard faoi phobail sna tíortha coimhthíocha, céard tá le rá acusan faoi theacht an Earraigh?”
Deirtear seo, is Deirtear siúd!
Bhuel, tuigtear do roinnt mhaith acu, faoi mar a thuigtear dúinne é, go dtosaionn an tEarrach ar thús na bhFaoilleach, ach tá roinnt eile nach bhfuil ró-chinnte faoin socrú sin.
“Agus an bhfuil aon chomhairle acusan dúinn faoi theacht an tséasúir chéanna sin?”
“Tá, agus níl!”
“Ní féidir liom brí nó tuiscint a bhaint as an bhfreagra sin.”
“Bhuel! Breathnaigh ar na Puncáin, nó ar chuid acu, ach go háirithe, nó tá nós acusan an sceal seo a fhágáil faoi bhreith an Groundhog”.
“Groundhog, an ea? agus cén cineál beithíoch é fhéin agus é sa bhaile, faoi mar adéarfadh Tomás Bán?”
“Beithíoch cineál beag is ea é, beithíoch a chaitheann an Geimhreadh ina chodladh faoi thalamh. Ansin ar Lá ‘le Muire na gCoinneall, an dara lá d’Fheabhra, dúisíonn sé, cuireann a cheann os cionn talaimh, agus má tá an lá scamallach, smúitiúil, imíonn a chodladh de, agus téann sé amach ar fud na bhfud. Bíonn na daoine ag faire air, agus má fhanann sé os cionn talaimh, tuigtear dóibh, go bhfuil an tEarrach tagtha, ach ar an dtaobh eile den scéal, má thugann an Groundhog faoi deara, go bhfuil an ghrian ag taitneamh, agus gur féidir leis a scáil a fheiceáil ar an talamh, tuigtear dó nach bhfuil an tEarrach tagtha fós, agus téann arais faoi thalamh, le néal eile codlata a fháil, agus sa chás sin, tuigtear do na daoine a bhíonn ag faire air, go mbeidh an Geimhreadh leo ar feadh scathaimh eile. Deirtear liom, go bhfuil an nós céanna ag pobail sa Ghearmáin, ach go mbraitheann siadsan ar an mbroc, codlatóir Geimhridh eile!”
“Céard é mo thuairimse faoin leagan amach sin, an ea?”
Groundhog! adeir tú?
“Níl ann ach deargaimidí, agus truiféis, dár liomsa, mar nach bocht an scéal é, má tá orainn bheith ag brath ar an nGroundhog sin, le teacht an Earraigh a fhógairt dúinn? Ní fhéadfá leagan amach dá leithéid a chur i gcomparáid leis an gcaoi atá againn anseo in Éirinn, le teacht an tSéasúir chéanna sin a chur i mbéal an phobail. Níl le déanamh againne, ach smaoineamh ar línte úd an fhile dhaill, Antoine Raifteirí.
“Nuair a thiocfas an tEarrach bheidh an lá ag dul ‘un síneadh
‘s tar éis na Féile Bríde ‘s ea thógfad mo sheol…..”
Is í an Fhéil’ Bríde, mar sin, a fhógraíonn dúinne go bhfuil an t-Earrach linn. Caithfidh mé a rá, go smaoiníonn mé fhéin ar Raifteirí bocht, teacht na Féile Bríde, chuile bhliain. Bhí an file dall Maigh Eoch sin ar deoraíocht i gContae na Gaillimhe, thart ar an Achréidh. Chaill sé radharc na súl agus é thart ar naoi mbliana d’aois, agus is dócha gur bheag léamh nó scríobh a bhí aige, ach chaith sé a laethe, ag cumadh amhrán, agus ag dul ó bhaile go baile ag seinm ar a bheidhlín, le pingneacha a bhailiú.
“Mise Raifteirí, an file, lán dóchais is grá,
le súile gan solas, le ciúineas gan chrá,
Fanann bunús a chuid amhrán beo ar bheola daoine, anuas go dtí an lá atá inniu fhéin ann, …….Anois teacht an Earraigh, beidh an lá dul ‘un síneadh……….”
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
I mBéal an Phobail
Peadar Bairéad
Seo, Siúd, agus Eile…
Minic a iarrtar orm, conas a fhaighim ábhar, chuile sheachtain, don cholún spéisiúil! seo? Bhuel, níl sé chomh deacair sin ar fad, nó nach mbíonn an saol ag bogadh thart, ó lá go chéile, agus nach mbíonn a scéal fhéin le hinsint dúinn ag chuile lá dá dtagann, agus mar sin bíonn scéal le hinsint ag chuile lá acu, gan trácht in aon chor ar chuile sheachtain! Ní h-íseal ná h-uasal, ach thíos seal agus thuas seal, adeir an seanfhocal, agus nach deacair an nath cainte céanna sin a shárú, nó nuair a bhreathnaíonn tú ar an saol mór thart ort, feicfidh tú na hathruithe ag teacht sna sála ag a chéile, agus chuile dhuine ag fáil a sheal sa diallait, mar adéarfá.
Showboards
Breathnaigh ar shráid ar bith, i mbaile mór, nó i gcathair, ó cheann ceann na tíre seo, agus tabhair faoi deara, na hathruithe atá tagtha ar ainmneacha na siopaí le scór bliain anuas, nó le deich mbliain anuas fiú, agus cuirfidh sé ionadh ort chomh tapaidh is athraíonn cúrsaí dá leithéid. Nuair a bhí mise i mo ghasúr, agus mé ag siúl suas Príomhshráid Bhéal an Mhuirthead, tuigeadh dom gur mar sin a bhí ó thús, agus gur mar sin a bheadh go Lá Philib a’ Chleite. Bhí breall orm áfach, nó nuair a shiúlaim suas an tSráid chéanna sin, sa lá atá inniu ann, feictear dom, gur bheag Clár siopa a iompraíoann an t-ainm céanna inniu is a d’iompair siad, breis is trí scór ó shoin. Sea, níl dabht ar domhan, ach go mbíonn an saol mór ag síorathrú, agus go bhfaigheann chuile dhuine a thráth thuas, ar a sheal. Agus nach cuimhin linn uilig, an tseanrá eile úd adeir, nach bhfuil ach trí ghlún ó rí go rámhainn. Sea mh’anam! Ní h-íseal na h-uasal, ach thíos seal, is thuas seal.
Lisbon again!
Le tamall anuas anois, ní raibh i mbéal an phobail ach Conradh Lisbóin, agus bhí na nuachtáin lom lán le hargóintí, ag moladh dúinn seo a dhéanamh, agus ag moladh dúinn gan an rud eile a dhéanamh. Vótáil TÁ, adeireadh an dream seo, agus vótáil NÍL á fhógairt, in ard a gcinn is a ngutha, ag an mbuíon úd eile. Ba é an scéal céanna é ar an raidió agus ar an teilifís, go fiú, nár sheol dream amháin Dustin, an Turcaí slóchtach, scrogallach, úd, amach os comhair an phobail, agus é ag agairt ar dhaoine diúltú don gConradh. Ar an dtaobh eile den scéal, cuireadh daoine aithnidiúla, cáiliúla os ár gcomhair amach, le cur ar ár súile dúinn, gur chóir dúinn glacadh leis an gConradh céanna sin. Ach, tríd an furú go léir sin, thug mé fhéin faoi deara, go raibh athrú ollmhór tagtha ar mhodhanna canbhasála, fan an bhóthair s’againne, le linn an fheachtais toghchánaíochta seo.
TÁ or NÍL
Cé’n t-athrú atá i gceist agam, an ea?
Ba é a thug mé fhéin faoi deara, nó nár tháinig duine ná deoraí chun an dorais chugam, ag iarraidh orm taobhú le TÁ, nó glacadh le NÍL. Sílim go n-aontódh duine ar bith liom, gur athrú ollmhór, amach is amuigh, é sin. Anuas go dtí an pointe seo, tuigeadh do dhaoine nach raibh bealach níos fearr, le dul i gcionn ar an bpobal, nó bualadh leo ar thairseach a dtí fhéin, sea agus lámh a chraitheadh leo, nó fiú le leanbh a phógadh, nuair a d’fhéadfadh polaiteoir sin a dhéanamh, gan aon mhíthuiscint. An babhta seo, áfach, níor dhorchaigh polaiteoir, ó thaobh amháin, nó ón dtaobh eile, níor dhorchaigh siad mo dhoras, le linn an fheachtas toghchánaíochta ar fad! B’fhéidir go mbeidh aiféala orthu, amach anseo, nó mura n-éirionn leat daoine a spreagadh, agus a mhisniú, lena ndualgas daonlathach a choimhlíonadh, seans go mbeidh uimhir na vótóirí gann go maith.
Internetting!
Ní dhéanfaidh mé tagairt ach d’athrú amháin eile atá tagtha ar chúrsaí, le tamall anuas, athrú a athróidh cúrsaí, ó bhonn, má leantar leo, sna laethe atá romhainn amach.
Cad iad na hathruithe atá i gceist agam anseo, an ea?
Tá seo. Go bhfuil na polaiteoirí imithe anois i mbun an idirlín, lena dtuairimí a leathadh i measc an phobail, agus leis an bpobal a mhealladh, lena ndearcadhsan ar chúrsaí polaitíochta a ghlacadh. Níl dabht ar domhan, ach go n-athróidh sin cúrsaí polaitíochta na tíre seo, bun os cionn ar fad, mar ní hionann, in aon chor, píosa a léamh ar an idirlíon, agus casadh leis an nduine aonair ar thairseach a thí fhéin.
B’fhéidir gur chóir dom a insint anseo, go bhfuil an píosa seo á scríobh agam ar an 14ú, Meitheamh na bliana seo, dhá lá i ndiaidh Lá an Reifrinn…………
Postscript
Seo an tríú lá dIúil agus an iarscríbhinn seo a scríobh agam, agus nach suimiúil anois, go bhfuil Uachtarán na Pólainne agus Uachtarán na Gearmáine ag tacú le pobal na hÉireann, sa mhéid, go bhfuil leisce orthu beirt, Conradh Lisboa a dhaingniú, i bhfianaise dhiúltú na nÉireannach. Mór an difir idir a ndearcadhsan agus dearcadh Pharlaimint na dtíortha sin, a bheadh lán-tsásta chuile bhrú a chur ar an dtírín s’againne, leis an gConradh céanna sin a dhaingniú, nó, le sinn a imeallú, mura mbeadh muid sásta déanamh faoi mar ba mhian leosan. Bhuel, nach fearr cara sa chúirt nó bonn sa sparán, mar adeireadh an tseandream, fadó!!!
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
Icon a tháinig go hÉirinn
Peadar Bairéad
Dealbha
Thug mé cuairt ar Mhá Nuat ar na mallaibh, agus ó tharla go raibh cuireadh faighte agam ó mhuintir “CEIST” (Catholic Education an Irish Schools Trust) glaoch isteach chucu, am ar bith a tharlódh sa chomharsanacht sin mé, le go bhfeicfinn an ‘Dealbh’, nó an Icon speisialta, atá acu ina n-oifigí ansin, faoi láthair. Bhuel, caithfidh mé a rá leat, gur mhúscail a gcuireadh fiosracht an chait ionnam fhéin, agus shocraigh mé láithreach ar bhualadh isteach chucu, le spléachadh a fháil ar an nDealbh speisialta sin. Anois, is dócha gur cheart dom a mhíniú i dtosach nach gnáth-dhealbh atá i gceist anseo, ní hea muis! Is é atá idir chamáin agam anseo nó “Icon”. “Icon” den chineál a bhí, agus atá fós, coitianta i measc na nEaglaisí Ceartchreidmheacha, ach go háirithe.
“Icons”
Agus ag caint ar na dealbha oirthearacha seo, nach fada óna leithéid a rugadh agus a tógadh mise? D’fhéadfainn a rá, nár chuala mé trácht orthu, nó teacht tharstu, agus mé ag fás aníos in Iorras na nIontas fadó. Cinnte, bhí dealbha flúirseach go maith sa Séipéal s’againne ar an nGeata Mór, ach gnáthdhealbha ba ea iad, sa mhéid go mba dhealbha tríthoiseacha a bhí iontu, dealbha a sheas os ár gcomhair amach ansin faoi mar ba dhaoine daonna iad. Ar ball áfach, nuair a tharla go raibh léann an tsagairt á chur ormsa sa Chliarscoil, chuala mé tagairt á dhéanamh ansin do na dealbha speisialta seo, a raibh Eaglaisí an Oirthir an-cheanúil orthu, agus tuigeadh domsa, go mba dhealbha déthoiseacha a bhí iontusan, agus go rabhthas tugtha dá leithéid de dhealbha, toisc gur tuigeadh dóibh, go raibh dealbha tríthoiseacha crosta orthu ag an mbac a cuireadh ar íomhánna greanta sa Dara hAithne sa mBíobla fhéin.
Ná déanaigí sibhse íomhánna greanta….
“Thou shall not make unto thee any graven image….. ”
Tá chuile chosúlacht ar an scéal gur chloígh na Giúdaigh leis an Aithne sin, agus glacadh go forleathan leis freisin, i measc na gCeartchreidmheach, mar i gcás na gCeartchreidmheach, dhealródh sé go raibh siadsan sásta nach raibh an “Icon” i gcoinne fhorálacha na hAithne sin.
Is amhlaidh a scríobhadh iad
Ach caithfear a chur san áireamh anois, go raibh rialacha daingne, dochta, ag gabháil le déanamh na ndealbh céanna sin, sa chaoi nach raibh clú, nó cáil faoi leith, le gnóthú ag an té a dhéanfadh “Icon” dá leithéid a “scríobh”, mar b’in an téarma a d’úsáid siad, i gcás a ndearadh nó a gcumadh. Sea, agus caithfidh mé a admháil anois, go ndeachaigh an “Icon” seo lucht ‘Ceiste’ i bhfeidhm orm fhéin ar bhealach nach ndéanfadh dealbh tríthoiseach, bfhéidir. Mar, ó tharla gurbh a scríobh a rinne an té a chum, tuigeadh domsa go raibh de dhualgas ormsa, mar sin, an “Icon” sin a “léamh”, agus ar an mbealach sin, bhí orm staidéar grinn a dhéanamh air, ó thaobh dathanna, cuma, dearadh, teachtaireacht agus múineadh.
Ó na Flaithis anuas
Anois, tuigeadh ó thus, go raibh gné eicínt osnádúrtha ag baint leis an “Icon” sa mhéid gur tuigeadh, nár lámh daonna amháin a dhear, a chéaduair, ach gur tháinig roinnt áirithe díobh chugainn, faoi mar a tháinig íomhá aghaidh Íosa chugainn, ar an dtuáille a thug Veronica dó, agus é ar a shlí chun a chéasta, agus nár dhein déantóirí na “nIcon” ach na saothair úd a chóipeáil, nó a athscríobh, faoi mar adeiridís fhéin faoina saothar, cosúil, ar bhealach, leis an gcaoi a scríobh scríbhneoirí na Scrioptúr a saothar fhéin, agus iad faoi anáil an Fhir Thuas. An Dealbh, a thuilleann an cháil, in áit an té a dhear, nó a dhein. Feictear domsa freisin, go ndéanann na dealbha déthoiseacha seo an croí agus an t-anam a bhogadh i dtreo an spioraid agus an chreidimh, áit a dtéann na dealbha tríthoiseacha i bhfeidhm níos mó ar na céadfaí.
Cairde ar an bhfód
Ach, le hiompó ar an “Icon” iontach sin a leagadh os mo chomhair in Oifigí “Cheist”, i bPairc Thioncail Mhá Nuat an lá sin, ba cheart dom i dtosach, na daoine a bhí ar an bhfód, in éineacht liom, a chur in aithne dhaoibh. Bhí Anne Kelleher, Ned Prendergast, Lloyd Bracken, agus m’iníon fhéin, Carol Ann ansin, agus b’in iad na daoine a chuir ar an eolas mé i dtaobh an Icon speisialta seo.
Tar éis dúinn ár gcaint agus ár gcomhrá a dhéanamh, tógadh an “Icon” isteach, agus leagadh os mo chomhair amach é, le deis a thabhairt dom spléachadh maith a fháil air. Rinne mé sin, agus mar adúirt mé thuas, chuaigh an “Icon” seo i bhfeidhm go mór orm. Míníodh dom, gurbh í Rosaleen Hogan, ball de Shiúracha na Trócaire, a scríobh agus a dhear an “Icon” seo…“The Pantocrator” a thugtar ar a leithéid seo “d’Icon”, ainm a chiallaiíonn..An Tiarna Uilechomhachtach, nó is pictiúr dár Slánaitheoir, Íosa Críost atá le feiceáil againn san Icon seo. Chaith an scríbhneoir bunús bliana i mbun an ghnó dhiaganta seo.
Anois, mar a mhínigh mé thuas, ní raibh an oiread sin scile agamsa sna cúrsaí seo, ach ag an am gcéanna, tuigeadh dom gur chorraigh an “Icon” mé ar bhealach a mhúscail m’anam agus mo spiorad ar dhóigh a shásaigh easpa, nó folús eicínt, a bhí sa chroí istigh ionnam. Míníodh dom, go raibh rudaí éagsúla le léamh san “Icon”. Na dathanna, mar shampla. Dúradh liom, go raibh an dath dearg le craiceann an tSlánaitheora, rud a chiallaigh a Dhiagacht, agus ansin, taobh amuigh de sin, bhí clóca uaithne, agus dúradh liom, go dtángthas ar an ndath sin, trí ábhairín den bhuí a mheascadh ar an ngorm. Is don saol seo a dhéanann an meascán sin tagairt.
Léigh na méireanna
Breathnaigh ansin ar na lámha. Tá an lámh dheas ardaithe ar mhodh óráideach, agus tuigtear go ndéanann na méaranna ráiteas adeir go bhfuil an Slánaitheoir fhéin dár múineadh, nó deir na saoithe linn, go bhfuil na litreacha IC XC le léamh as leagan amach, agus cuma, na méireanna sin. Tá leabhar an Bhriathair i ngreim na láimhe clé aige. An Briathar fhéin ag craoibhscaoileadh an Bhriathair don Saol Mór, dár dteagasc agus dár múineadh atá sé.
I gcás na súl, tuigtear go bhfuil ceann acu ag féachaint díreach amach orainn agus an ceann eile ag breathnú tharainn amach ar an saol frí chéile. Tá na cluasa dírithe orainn freisin, nó cluasa le héisteacht is ea iad. Tá an muinéal níos téagartha ná mar a cheapfá, agus séard atá le léamh againn as sin nó, go bhfuil sé amhlaidh, sa chaoi go mbeadh ar a chumas an Briathar a fhógairt go líofa, agus a chraoibhscaoileadh, ó cheann ceann na cruinne.
Tá fáinne na naofachta thart ar a cheann, agus imlíne na croise, le tabhairt faoi deara, taobh istigh den bhfáinne céanna sin. Tá na litreacha, IC XC, le tabhairt faoi deara ag barr an “Icon”, litreacha a chiallaíonn “Íosa Críost”. Ciallaíonn na litreacha atá ar an gcrois fhéin “an tÉ atá”, agus sin Dia fhéin, dár ndóigh, rud a chuireann Diagacht Chríost i dtuiscint dúinn.
Fuinneoga na bhFlaitheas
Sea, agus nár dhúirt duine eicínt go raibh na dealbha déthoiseacha seo cosúil le fuinneoga na bhFlaitheas, agus nuair a dhírionn an Críostaí a aire ar “Icon”, ní leis an bpictiúr a adhradh atá sé, ach le dul i dteangmháil leis an té a léirítear san “Icon”, agus é anois páirteach i nGlóir na bhFlaitheas.
Sílim gur chuala mé duine eicínt ag rá, go rabhthas ag smaoineamh ar an “Icon” seo a thabhairt ar chuairt chuig ionaid áirithe ar fud na tíre. Nach corraitheach an smaoineamh é, agus is cinnte nach dtiocfadh as cuairt dá leithéid ach maitheas agus tairbhe…………….
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
Julien i measc na gCnoc
Peadar Bairéad
(This week we reacall that unforgettable visit to Julien, on July 20th 2003)
.
Cuairt ar Julien
20 Iúil, 2003
Ó tharla nach raibh mórán d’ár saoire i gCalafórnia fágtha, shocraíomar go raghadh muid go dtí an baile is áille sa taobh sin tíre, Julien i measc na gCnoc, Bhí an lá go breá, brothallach, ach bhí fhios againn go mbeadh sé deas, fionnuar i Julien, nó tá an baile sin píosa maith os cionn leibhéal na farraige. Stopamar tamall i Ramona, le greim lóin a chaitheamh ansin.
Ghost Town?
D’fhás an baile seo, Julien, a chéaduair, nuair a fritheadh ór sa limistéar seo. Nuair a chuaigh an t-ór i ndísc, ar ball, cheapfá nach mbeadh fágtha ach “Ghost Town” faoi mar a tharla do bhailte eile i gCalafóirnia nuair a baineadh an t-ór uilig as a mianraí, ach bhí an t-ádh ar Julien, nó bhí talamh torthúil timpeall ar an mbaile seo, agus é an-oiriúnach do thorthaí, do bheostoc, agus do chapaill agus nuair a bhí deireadh an óir bainte acu, d’iompaigh muintir an bhaile ar fheirmeoireacht, agus sa tslí sin, bhí ar a gcumas a mbaile a choinneáil sa tsiúl. Anois, de réir mar a chuaigh cúrsaí eacnamaíochta chun tosaigh, agus de réir mar a rinne bailte eile cuma nua-aoiseach a chur ar a sráideanna agus ar a bhfoirgintí, níor lean muintir Julien iad síos an casán sin, ach is amhlaidh a choinnigh siadsan a mbaile, díreach mar a bhí, agus níor lig siad do na hOllstóir mhóra spág fiú, a leagan ina mbaile. D’éirigh leo, dár ndóigh, na seanfhoirgintí a athchóiriú, agus a mhaisiú, sa tslí, nárbh éasca baile chomh slachtmhar leis, a fháil, áit ar bith sa Stát ollmhór sin Chalafóirnia.
Dúiche Álainn
Nuair a bhí ár lón caite, d’ardaíomar ár seolta arís, agus thugamar an bóthar go Julien orainn fhéin. B’álainn an tír trínar ghabhamar. Sléibhte arda, garbha, clochacha, ag éirí go bagarthach ar ’chaon taobh dínn i dtosach, ach de réir mar a chuamar chun tosaigh, scuab na sléibhte leo agus ina n-áit bhí úlloird anseo, tréad breá bó ansiúd, agus eachra san áit úd eile. Agus cé nach mbíonn mórán den ghlaise le feiceáil i bpáirceanna timpeall Chalafóirnia, go háirithe an tráth seo bliana, bhí na páirceanna seo chomh glas leis an t-seamróg.
Bhí muid chomh tógtha sin le háilleaht an radharcra, nár mhothaíomar go raibh muid ag druidim isteach i Julien. Bhíomar ag díriú ar lár an bhaile nó bhí fúinn, buaileadh isteach i bproinnteach áirithe, le cupán tae agus píosa de thoirtín breá úll a fháil.
Sceana Gréasaí
Taobh istigh de chupla soicind, dhorchaigh an spéir os ár gcionn, agus díreach chomh tapaidh is a bhuailfeá do dhá láimh ar a chéile, bhuail cupla sprais ollmhóra fearthainne gaothscáth agus díon an ghluaisteáin, sa chaoi gur cheapamar gur cioth cloch a thit ón spéir anuas orainn. Ba scanrúil an tarlúint é. Micheál, a bhí i mbun na tiomána, agus ó tharla go bhfuil cónaí airsean sa chuid sin de Chalafóirnia, thuig sé láithreach baol na hócáide. Níor dhein sé iarracht ar bith stopadh i Julien, ach, as ag brách leis, amach as an mbaile, chomh tapaidh is a d’fhéadfadh sé. Bóthar a 79, a thug sé air fhéin. Ní raibh muid ach iompaithe síos an bóthar sin nuair a bhí ina chlagar agus é ag stealladh sceana gréasaí ar lom a dhíchill. Bhí sé deacair tada a fheiceáil mar bhí an díle ag titim chomh tiubh orainn faoin am sin. Ba ghearr go raibh orainn ár luas a ísliú, nó bhí sé ag éirí níos deacra tada a fheiceáil tríd an ngleáradh báistí, agus chomh maith le sin, bhí an t-uisce, faoin am seo ag scuabadh leis ina thuile trasna an bhóthair romhainn amach, agus é ag dul i ndoimhne, de réir a chéile, agus leis an scéal sin a dhéanamh níos measa fós, bhí clábar buí, agus chuile chineál bruscair, á n-iompar aige trasna an bhóthair, romhainn amach. Ansin, thángamar go casadh sa bhóthar sin, agus ag an bpointe sin, bhí sé deacair bóthar a aithint thar pháirc, ach bhí an t-ádh linn, agus roghnaíomar an bealach ceart amach as an gcoirnéal cinniúnach sin.
Éaló ar éigean
B’in an pointe ab ísle ar an mbóthar sin, agus uaidh sin amach bhí cúrsaí ag dul
i bhfeabhas, Bhí linn. Tar éis dúinn thart ar dheich míle eile a chur dínn, stop an gleáradh, agus ghlan an spéir. Bhí an stoirm thart.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
de thaisme, by accident; scóig, throat; cuimhní cinn, rmemoirs; comheascar, struggle; bua leighis, the gift of healing; sranntarnach, snoring; ina thoirchim suain, in a deep sleep; de dhlúth agus d’inneach ann, in his very nature;
.
Leabhar Draíochta
Peadar Bairéad
************************
.
Memoirs of an Irish Surgeon…….An Enchanted Life……..
by
Jack Gibson
************************
.
By Chance
De thaisme a tháinig mé ar an leabhar neamhghnách seo, ar na mallaibh. Sílim gur mar bhronntanas a tugadh dom é, ach cibé faoi sin, caithfidh mé a admháil dhuit, gur bhain mé an-taitneamh as. Ní hé anois go bhféadfá é a chur i gcomparáid le leabhair mhóra na litríochta, ach ag an am gcéanna, éiríonn leis an údar greim scóige a bhreith ort, sa chaoi go bhfanann tú i mbun an tsaothair sin, go mbíonn an deoir dheiridh diúgtha agat as. Níl a fhios agam go díreach conas a éiríonn leis an údar sin a dhéanamh, nó i ndáiríre, is é atá sa leabhar seo aige, nó mám cuimhní caite ar phár, gan aon ró-eagar orthu, ach ar bhealach amháin, nó ar bhealach eile, éiríonn leis draíocht chorraitheach na hóige a fhí isteach i ngach snáithe de na cuimhní céanna sin, sa chaoi go n-éiríonn leis dul i gcionn orainn, agus go meallann sé sinn, siúl cois ar chois leis, fan bhealach chasta a ré.
Almost a Century ago
Féach mar a chuireann sé tús lena scéal sa chéad chaibidil dá leabhar…..
I was born on the 3rd November 1909 in the village of Ranelagh, on the south side of Dublin, which was then believed to be the fifth finest city in the world.
Sea, agus nuair a smaoiníonn tú, gur chuir sé a Chuimhní Cinn i gcló sa bhliain 1999, tuigtear dúinn, nárbh aon bhunóc bliana é, ag an am, ach é ina dhuine foirfe, aibí, cliste. Ní raibh sé ach cúig bliana d’aois nuair a thosaigh an Chéad Chogadh Domhanda. Bhí deartháir aige dárb ainm Harry, agus bhí seisean seacht mbliana déag ag an am, agus chuaigh sé isteach san arm, sna Royal Dublin Fusiliers, agus ba é críoch an scéil sin nó gur cailleadh sa choimheascar céanna sin é mar Harry. Daoine measúla ba ea a mhuintir, ach mar sin féin, theip ar a ngnó, agus b’éigean dóibh gearradh siar roinnt ar an stíl bheatha a bhí á cleachtadh acu, roimhe sin.
Schooling
I Wesley College a cuireadh oideachas air, agus inniu fhéin, smaoiníonn sé go minic ar ar dhein lucht na scoile sin ar a shon. Nuair a bhí sé thart ar sé bliana déag d’aois, d’fhág sé an scoil, agus chuaigh i mbun oibre dó fhéin, ach tar éis bliana, chuaigh sé chuig a athair, agus dúirt leis, gur mhaith leis bheith ina dhochtúir. Thoiligh an t-athair cabhrú leis sa bhfiontar sin, ar choinníoll nach ligfeadh sé a rún le héinne. Tuigeadh don údar, nach raibh ar a chumas adhmad ar bith a bhaint as na cúrsaí a bhí le déanamh aige, ach ag an am gcéanna, bhíodh na boinn agus onóracha eile, á ngnóthachtáil ina mbrosna aige. D’éirigh leis na céimeanna cuí a bhaint amach, agus féach gur éirigh thar barr leis……
I had taken my fellowship immediately after qualifying. I went into the School of Tropical Medicine and Hygiene and there I met a man called Dr. Petrie who was a missionary in Aden. He invited me to go for a locum to a place called Sheik Othman…….I had a wonderful time there performing surgery, getting vast experience and learning all about the customs of the Arabs.
Special Skills
Bhí go maith is ní raibh go holc, mar b’in an cineál duine a bhí ann, duine a bhain toit agus taitneamh as a shaol mar dhochtúir, agus duine a raibh scileanna neamhghnácha aige, agus é i mbun a cheirde. Bhí bua leighis de dhlúth agus d’inneach ann, agus caithfidh mé a admháil, gur bhain mé fhéin an-taitneamh as léamh faoina shaol agus a shaothar mar dhochtúir. Nach cuimhin leat an seanfhocal adeir “Dá mbeadh fios, aige bheadh leigheas aige”, bhuel, bhí idir fhios agus leigheas ag an nDochtúir draíochta seo.
A Skilled Hypnotist
Ba dhochtúir é a raibh an-scil go deo aige sa hipneois, agus ba mhinic a bhaineadh sé úsáid as an scil chéanna sin, nuair nach mbeadh ar a chumas, nó nuair nach mbíodh fáil aige, ar aon chineál eile anaestéisigh, a bheadh oiriúnach don ghnó a bhí idir lamha aige. ag an am. Féach mar a chuirtear sa Réamhrá é….
He performed over 4,000 procedures using hypnosis as an anaesthetic without any pain. Some of the operations were very big, but the stories he tells in the book are fascinating and humorous.
Ba dhuine é a chaith sealanna in áiteacha éagsúla, ó cheann ceann na cruinne d’fhéadfá a rá, agus uaireannta, ní go ró-mhaith, nó go ró-fhial, a chaith a chomhdhochtúirí leis, ach thar aon rud eile, tabharfaidh an léitheoir faoi deara, nach raibh croí an dochtúra seo sa scilling. Cuma cá ghabhfadh sé, d’fhágfadh sé a rian ar chleachtadh an Leighis sa dúiche sin, ina dhiaidh, nó ba dhuine é, a bhí sásta i gcónaí, a scileanna a roinnt ar a chomhleacaithe, agus ag an am gcéanna, ba bhreá leis i gcónaí scileanna nua a phiocadh suas, trí bheith ag breathnú ar dhochtúirí eile agus iad i mbun oibre.
Chaith sé roinnt dá shaol i Nás na Rí, áit ar chleachtaigh sé a cheird in Ospidéal an bhaile sin, sea, agus d’éirigh leis freisin, fad is a bhí sé ansin, oidhreacht an bhaile sin a chaomhnú, trí sheantithe a athnuachan agus a athchóiriú. Sea, ba dhuine ildánach é an Dochtúir Gibson.
Snorers cured
Nach ait freisin mar a d’éiríodh leis leigheas a fháil ar an tsranntarnach fhéin fiú, féach mar a chuireann sé fhéin é …..
When I went into a ward at night. I would find some people sleeping, some of them snoring and the reamainder who were longing to sleep and probably feeling some pain or feeling sick. I would go to the people who were wide awake and say to them the anaesthetic or the injection is still in the blood and if they will relax a little, they will fall asleep and the pain will disappear. I then put my hand on them and I would say ‘Sleep’ and they would drop into a deep sleep and stay asleep.
Dheineadh sé an cleas céanna leis na daoine a bhí ag sranntarnach. Deireadh sé leosan..
Keep breathing, don’t waken up, you will stop snoring, your throat will remain alive and you will sleep very peacefully.
Agus mar sin leis, go dtí go mbeadh ciúneas sa bharda ar fad, agus chuile dhuine de na hothair ina thoirchim suain agus sámhchodlata.
Sea, ba dhochtúir ann fhéin é an Dochtúir Gibson, agus nárbh iontach an gaisce aige é an leabhar seo a chríochnú ina nóchadú bliain, i ndeireadh na haoise seo caite.
Más scéal suimiúil, neamhghnách, corraitheach, draíochta, atá uait, ba chóir duit lámh a leagan ar an leabhar seo. Ní bheidh a chathú ort…
.
.
.
Gaeilge 
English