An Toghairm

le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir

A n T o g h a i r m .

************

.

T h e S u m m o n s ………………………………………………… foilsithe 2002.

l e

John Grisham………………………………………………………………€24.85 Euro.

.

************

.

Cupla seachtain ó shoin scríobh mé píosa anseo faoi leabhar eile le John Grisham. “Skipping Christmas” a bhaist sé ar an leabhar sin, agus caithfidh mé a admháil, gur bhain mé an-taitneamh as, bíodh nach raibh ann ach leabhar an-ghearr, i gcomparáid leis na leabhair eile dá chuid, ar dhein mé léirmheas orthu sa cholún seo.

Cé mhéad leabar atá curtha dhe aige, go nuige seo, an ea?

Bhuel, nach deacair é a chreidiúint, ach seo an ceathrú leabhar déag dá chuid atá leagtha aige os ár gcomhair mar léitheoirí. Agus níos do-chreidte fós, deineadh chuile cheann acu sin a léirmheas, ar bhealach amháin, nó ar bhealach eile, anseo i mBéal an Phobail!

Is dócha gur cuimhin libh fhéin, roinnt mhaith de na teidil chéanna sin fós? Leabhair ar nós :- The Firm, The Pelican Brief, The Chamber, The Rainmaker, The Street Lawyer, The Brethren, The Painted House, agus dár ndóigh, Skipping Christmas, freisin. Mar is eol daoibh, ba leis an dlí a chuaigh Grisham a chéaduair, agus chaith sé seal i mbun na ceirde sin, ach nuair a glacadh leis an úrscéal brea sin uaidh, The Firm, tuigeadh dó gurbh fhearr leis, agus, dó, freisin, a dhúthracht a chaitheamh feasta, leis an úrscéalaíocht. Níor chaith sé an dlí i dtraipisí, go huile is go hiomlán, áfach, nó bhain sé úsáid as a chuid eolais ar chúrsaí dlí le cúlra a chur ar fáil dá chuid scríbhneoireachta. Tá sin fíor i gcás chuile leabhar dá chuid, ach amháin i gcás “Skipping Christmas”, agus “A Painted House”, nuair a dhein sé iarracht éaló ó laincisí, nó ó ghlais lamh, an dlí, agus bíodh gur éirigh leis go maith sna leabhair chéanna sin, ag an am gcéanna, is dócha gur mhothaigh sé gaol níos gaire a bheith aige leis an dlí ná le haon ábhar eile, mar chúlra dá scéalta, agus dá thoradh sin, tá sé fillte arís, sa leabhar seo is déanaí uaidh, ar chúrsaí dlí agus cúirteanna arís, bíodh go bhfuil snáitheanna eile freisin sníofa aige tríd na habhair chéanna sin.

Ach b’fhéidir go bhfuil se in am dom anois iompú ar an leabhar fhéin, le tamall a chaitheamh á scrúdú, mar scéal, agus mar phíosa litríochta.

Suíonn an t-údar an scéal corraitheach seo i gClanton, Ford County, Mississippi, suíomh a chéad úrscéil, “A Time to Kill”, úsrcéal a tháinig ar an saol, sa bhliain 1989, blianta sular scríobh sé “The Firm”, an t-úrscéal a shaothraigh clú agus cáil domhanda dó, mar úrscéalaí den scoth. Is é Ray Atlee an príomhcharactar sa scéal seo, fear a rugadh agus a tógadh i Ford County, ach fear a thréig an Ford County céanna sin, chomh luath géar is a d’fhéadfadh sé. Faoi am an scéil seo, tá an Ray céanna sin ina Ollamh le Dlí, in Ollscoil Virginia. Tá saol socair sámh á chaitheamh aige, ag an am seo, agus anois is arís, bíonn air dul i ngleic le stró agus le trioblóid a shéideann chuige, aniar as laethe atá thart anois.

Sin cúlra an scéil, agus isteach i saol Ray seolann litir óna athair chuige isteach trí pholl na litreach ina dhoras tosaigh.

It came by mail, regular postage, the old-fashioned way since the Judge was almost eighty and distrusted modern devices. Forget e-mail and even faxes. He didn’t use the answering machine and had never been fond of the telephone.

Chomh luath is a d’oscail Ray an litir sin, tuigeadh dó gurbh óna athair a tháinig. D’aithin an páipéar, d’aithin an cló, nó ba shoiléir, gur deineadh an litir chéanna sin a clóbhualadh ar sheanchlóscríobhán Underwood an Bhreithimh Reuben Atlee. Níor ghnáthlithir í seo, ach toghairm, nó bhí an t-athair ag iarraidh ar a bheirt mhac, ar Ray agus ar Forrest, bualadh leis, ina theach fhéin, “Maple Run”, i gClanton, Mississippi, ar an nDomhnach a bhí chucu. Féach mar a chuir an Breitheamh é….

Please make arrangements to appear in my study on Sunday, May 7, at 5 P.M., to discuss the administration of my estate.

Sincerely, Reuben V. Atlee.

Sea, mh’anam, “Summons”, nó toghairm, a bhí sa litir, gan aon agó, agus b’as an toghairm sin a baisteadh an leabhar breá seo.

Chuir Ray glaoch ar a dheartháir, Forrest, agus thoiligh seisean freisin aird a thabhairt ar an toghairm chéanna sin, agus aghaidh a thabhairt ar “Maple Run” ar an lá, agus ag an am, spriocáilte. Bhí go maith, is ní raibh go holc, mar adeireadh lucht scéalaíochta, fadó. Bhuail Ray bóthar, in am tráth, agus ar deireadh thiar, shroich sé “Maple Run”.

There was no sign of life at Maple Run. The front lawn had been cut within the past few days, and the Judge’s old black Lincoln was parked in the rear, but other than those two pieces of evidence there was no sign that anyone had lived there for many years.

B’in ar an dtaobh amuigh, dár ndóigh, agus ansin chuaigh sé isteach. Níor ghá do dhuine ar bith é a ligint isteach, nó ní raibh sé de nós ag an mBreitheamh s’againne glas a chur ar a dhoirse riamh. Bhí an áit an-chiúin istigh. Ghlaoigh sé amach, cupla babhta, féachaint an raibh éinne ag baile, ach freagra níor tugadh air. Ar deireadh, tháinig sé chuig seomra a athar, agus nuair a d’fhéach sé isteach, chonaic sé an breitheamh ina chodladh ar an dtolg. Anois, ó tharla go raibh an breitheamh an-tinn, níor theastaigh ó Ray é a dhúiseacht, agus mar sin, chaith sé tamall sa chistin, le deis a thabhairt dó néall codlata a chur thairis. Ar deireadh, shocraigh sé ar dhul isteach chuige….

At exactly five, Ray decided he was tired of waiting. He had traveled a long way for this moment, and he wanted to take care of business. He walked into the study, noticed his father hadn’t moved, and for a long minute or two was frozen there, not wanting to wake him, but at the same time feeling like a trespasser.

Ba ghearr gur thug sé faoi deara áfach, go raibh a athair caillte.

Fuair sé litir ar chrinlín, a raibh tiomna deiridh Rueben V Atlee, faoi dháta an lae roimhe sin, an 6ú Bealtaine, 2000.

Bhuel, b’shin sin. D’fhág an Breitheamh chuile cheo dá bheirt mhac, le roinnt ina dhá leath eatarthu. Ar ball beag, tháinig Ray ar charn airgid, i mboscaí, folaithe i gcórfa, faoi Leabhragán an Bhreithimh. Ní pingneacha beaga atá i gceist anseo agam, ní hea, mh’anam, ach ba é tuairim Ray, go raibh breis agus thrí mhilliún Dolar i dtaisce sna boscaí sin. Bhí fhios ag Ray, nár shaothraigh a athair tada i ngar don mhéid sin, le linn a ré uilig mar bhreitheamh, agus ní hé sin amháin é, ach bhí de nós aige, a chuid airgid a thabhairt uaidh, go fánach, do dhuine, nó do dhream ar bith a tháinig chuige ar thóir chúnamh airgid, do chúis inmholta ar bith. Conas a tharla mar sin, go raibh breis is trí mhilliún dolar, i mbillí Céad Dolar, folaithe i mboscaí mar seo, sa chófra beag sin faoin leabhragan?

Céard a bhí le déanamh aige leis an airgead céanna sin? Ar chóir dó é a liostáil mar chuid d’oidhreacht an Bhreithimh Reuben V. Atlee? Nó ar chóir dó an t-eolas seo a roinnt lena dheartháir fiáin, Forrest, nó leis na dlíodóirí, a bheadh ag cabhrú leis, le hoidhreacht a athar a roinnt, de réir a thiomna dheiridh? B’in iad na ceisteanna tromchúiseacha a bhí le scaoileadh ag Ray. Agus ar scaoileadh na gceisteanna agus na bhfadhbanna sin a chasann an scéal corraitheach seo. Ní gá dhom a rá, nach bhfuil fúmsa freagraí na gceisteanna sin a thabhairt don léitheoir anseo, nó mhillfeadh sin an scéal ar fad air, ach déarfaidh mé an méid seo, go gcoinníonn an t-údar a léitheoir ar chipíní, fhad is atá seisean i mbun na hoibre sin, agus éiríonn leis freisin, corrchasadh, nach mbeifí ag súil leis, a bhaint as ruball an scéil, sular fhág sé a pheann ar leataobh.

Ina chuardach, agus ina thaighde, agus é ag iarraidh fáil amach, cá bhfuarthas an t-airgead, nó cé chuir i bhfolach sa chófra úd é, tógann an t-údar sinn ar chamchuairt trí áiteacha spéisiúla. Tógann sé sinn isteach sna tithe cearrbhachais, chuig oifigí dlí, chuig áiteacha nach raibh thar mholadh bhreithimh dá chaime. Díríonn sé ár n-aire ar shaol an Deiscirt, go háirithe, ar an gcuid is suaraí de. Sea, agus cuireann sé carachtair neamhghnácha in aithne dúinn, le linn an chuardaigh sin uilig.

Tá mé cinnte, go dtaitneoidh an leabhar seo, “The Summons” leat, má éiríonn leat teacht air, nó caithfidh mé a admháil, gur bhain mé fhéin an-taitneamh go deo as.

An-léamh, an-scéal, an-leagan amach…….

.

.

******************

Peadar Bairéad.

******************

.

       .

.

Ár ndaonlathas i mBaol

le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir

I mBéal an Phobail

Peadar Bairéad

Ár nDaonlathas i mBaol?

Ní raibh saol an mhada bháin ag an bpobal s’againne ó d’fhág séathlú an Tíogair Cheiltigh san fhaopach sinn. Roimhe sin, áfach, bhí an lá faoin dtor ag roinnt áirithe dár ndaoine, nó bhí sparán an náisiúin, sparán a bhí teann go leor le roinnt mhaith acu a ardú ar dhroim na muice. I rith na tréimhse sin áfach, ní raibh mórán daoine anseo ag iarraidh fís fhadtéarmach an náisiúin seo a scrúdú, nó an ród seo romhainn a aimsiú, nó a lorg, fiú. Tuige a’ ndéanfadh, nó nach raibh a ndóthain mhór acu le saol sona sásta a chur in áirithe dóibh, fad a mhairfidís? Tá sé fíor nár scrúdaigh siad go ró-chruinn buaine a maoine, nó seasmhacht a saibhris, nó bealach a leasa, fiú. Leor don lá a fhadhbeanna fhéin! Nach raibh ár bPoblacht neamhspleách fhéin againn, sea, ár bpoblacht daonlathach fhéin, a baineadh amach trí chruatan, trí anró, trí fhuil, agus trí dhúthracht díograiseach, diongmhálta, ár ndaoine fhéin.

Democracy undermined

I rith an ama sin go léir áfach, bhí cruimheanna an leithleachais, agus na sainte, ag ídiú shubstaint a bhfíse, agus brí a ndaonlathais, i ngan fhios dóibh, d’fhéadfá a rá. Ní inné nó inniu a thosaigh an claonadh inár measc gan aon ró-aird a thabhairt ar ghlaine, nó ar shainghnéithe, an daonlathais fhéin. Bhí laigí in ár gcóras toghchánaíochta, nó níorbh iad an chosmhuintir fhéin a roghnaigh a n-iarrthóirí do na toghcháin sin, chuile bhabhta. Níorbh iad, nó nárbh iad ceannairí na gcumann, agus na bpáirtithe polaitíochta, a rinne an gnó tábhachtach sin, thar a gceann? Níor chuir sin isteach go ró-mhór ar an gcóras, chomh fada is a bhí Rialtais aon-pháirtí againn, ach ansin, nuair a theip ar aon pháirtí acu Rialtas a chumadh as a n-ionadaíocht fhéin, b’éigean dóibh smaoineamh ar Chomh-Rialtas a ghaibhniú as a bpáirtí fhéin, i gcomhar le páirtí, nó le páirtithe eile, agus chuige sin, b’éigean dóibh dul i mbun na margántaíochta le páirtí, nó le páirtithe eile. Sin, nó b’fhéidir go mbeidís sásta bheith ag braith ar roinnt áirithe Neamhspleách, le móramh a thabhairt dóibh sa Dáil. Go bunúsach, ní bheadh locht ar bith ar shocrú dá leithéid, ach nuair a bhí gá le margántaíoch, le sin a dhéanamh, bhuel, b’in scéal eile ar fad. Anois, ní inné ná inniu a tosaíodh ar an gcéapar céanna sin, nó nach bhfuil cuimhne againn uilig ar ainmneacha ar nós Jim Kemmy, agus a leithéid, ach cuireadh crot nua ar fad ar chúrsaí nuair a rinne Charles Haughey margadh le Tony Gregory, ar choinníoll go dtabharfadh seisean tacaíocht don Rialtas, i vótaí sa Dáil. Sa chás sin, b’éigean do Chathal geallúint a thabhairt do Tony go dtabharfaí buntáistí áirithe do mhuintir a dháilcheantair seisean, mar íocaíocht as an tacaíocht chéanna sin.

Duties of a T.D.

Anois, tá’s ag an saol, gurbh é dualgas an Teachta Dála freastal ar mhuintir an cheantair sin a thoigh é, trína gcás a thabhairt, agus a chur, os comhair na Dála, agus ansin, dá dtuigfí don Dáil go raibh buntáiste ar bith dlite dóibh, thabharfadh siad sin dóibh, ach nár scéal eile ar fad é, nuair a dhéanfadh an Teachta margadh leis an dTaoiseach an buntáiste sin a thabhairt dóibh, beag beann ar thuairimí na Dála, suite i bParlaimint, agus iad ag feidhmiú ar mhaithe leis an dtír uilig. Tugann socrú dá leithéid an iomarca cumhachta ar fad do Theachta aonair amháin, cumhacht nach bhfuil tuillte aige, nó dlite dó, agus cumhacht a thagann salach ar phrionsabail an daonlathais, agus ar Chothrom na Féinne freisin. Nár chóir dúinn glacadh leis mar phrionsabal, nár cheart ligint do pháirtí ar bith nach mbeadh, ar a laghad, seacht dTeachta acu, bheith páirteach i margántaíocht le Rialtas nua a bhunú, agus i gcás na margántaíochta céanna sin, níor cheart go mbeadh acu sa Rialtas sin ach ionadaíocht, agus cumhacht, bunaithe ar a neart. Chomh maith le sin, níor chóir go mbeadh cead ag Teachta Neamhspleách ar bith bheith páirteach i mbunú, nó in eagrú Rialtais ar bith. Go bunúsach, nach dtéann siad os comhair an phobail mar Neamhspleáigh, agus nár chóir go gcrosfadh sin orthu bheith páirteach i Rialtas ar bith. Cead acu vótáil ar son an Rialtais, nó ina choinne, de réir mar a thogródh siad, ach níor chóir go dtoileodh Taoiseach ar bith margadh déthaobhach a dhéanamh leo.

Independent !

Le ciall an leagan amach sin a fheiceáil, níl le déanamh againn ach breathnú ar chúrsaí faoi mar a bhí i Rialtas an lae inniu, nó tá an Rialtas sin ag brath ar thacaíocht roinnt bheag Neamhspleách, Neamhspleáigh a bhfuil margadh maith déanta acu, ar mhaithe lena nDáilcheantar fhéin, nó tá dílseacht vótála na dTeachtaí sin ag brath ar choinníollacha áirithe, coinníollacha a gheallfhadh Ospidéal anseo, Cuarbhóthar ansiúd, Scéim díogaithe san áit úd eile, agus mar sin de. Níl dabht ar bith ann ach go gcreimeann, go loiteann, agus go milleann, socruithe dá leithéid foinsí bunúsacha ár nDaonlathais. Anois an t-am le féachaint chuige, go mbeadh chuile dheis ag ár muintir, súil ghrinn, bhreithiúnach, a chaitheamh ar an gcóras daonlathach, a mbaintear úsáid as i dtoghadh, agus i roghnú, ár Rialtaisí. An bhfuil ceart againn chuige sin? Bí cinnte go bhfuil! nó geallann an Bunreacht chuile cheart don phobal. Nach bhfuil sé thar am againn féachaint chuige, go ndéanann ár gcóras freastal ar ár riachtanais, sa todhchaí.

Beannachtaí

le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir

I mBéal an Phobail

Peadar Bairéad

.

Bail na gCúig nArán…

Léitear ag Matha, XIV. (15-21), faoin chaoi ar bheathaigh Íosa an cúig mhíle duine úd, amuigh ar an iargúl, sa bhfásach, agus gan ag na Deisceabail dó, an lá céanna sin, ach cúig bhuilín aráin agus cupla iasc. Caithfidh gur chuir caint an Mháistir an slua faoi dhraíocht an lá sin, nó níor thug siad faoi deara go raibh an t-am ag sleamahnú thart, agus go raibh an déanaí ag teacht i ngan fhios dóibh. Ar deireadh, mhothaigh na Deisceabail go raibh an lá sleamhnaithe uathu, agus go raibh sé ina thráthnóna. Tháinig siad chuig an Máistir, lena bhfadhb a mhíniú dhó. “Fásach é seo”, ar siad, “áit nach bhfuil fáil ar bhia nó ar dheoch ann, agus dá bharr sin, tá sé thar am againn na daoine bochta seo uilig a chur abhaile, sa chaoi gur féidir leo bia a cheannach dóibh fhéin, sna bailte máguaird. Féach, táimid amuigh anseo sa bhFásach, agus gan dóthain againn leis an slua ollmhór seo a bheathú, agus chosnódh sé pingin mhaith, bia a cheannach dóibh.”

“Ní gá iad a chur abhaile” ar Seisean, “tugaigí sibhse bia dóibh anseo.” “Ach” ar siadsan, á fhreagairt, “níl againne ach cúig bhuilín aráin agus dhá iasc.”

Having said the Blessing…

Bhuel, tá an chuid eile den scéal ag chuile ghasúr scoile. D’iarr Íosa orthu iad a thabhairt chuige. Choisric sé iad trí ‘Bhail na gCúig n-Arán agus an Dá Iasc’ a rá os a gcionn. Ansin, tar éis do na Deisceabail na daoine uilig a chur ina suí, ina ngrúpaí, dháil siad orthu, agus bíodh go raibh goile mhaith ag na daoine faoin am sin, bhí dóthain acu do chuile dhuine, agus nuair a bhí chuile dhuine acu sáthach, bhailigh na Deisceabail a raibh fágtha, agus líon siad dhá chiseán déag leis an bhfuíollach sin. Is dócha gur chosúil an bheannacht chéanna sin le…Go méadaí Dia do Stór… mar b’in an toradh a bhí uirthi, amuigh ansin sa bhfásach.

The Blessing of the Five Loaves

Cuireadh ceist orm, tamall de bhlianta ó shoin, ar chuala mé riamh faoi “Bhail na gCúig nArán”, agus bhí orm a admháil nár chuala, ach d’fhan “an Bhail”, nó “an bheannacht” sin liom, agus í neadaithe i gcistin mo chuimhne istigh, agus í á iompar thart agam go ndeachaigh sí i gcionn i gceart orm, agus go dtí go raibh orm í a shníomh isteach sa dáinín beag seo thíos :-

.

Bail na gCúig nArán

Bail na gcúig n-arán

Is an dá iasc in éineacht

Go raibh ortsa is ar do chúram,

Anois, is feasta, le héifeacht.

.

Agus bíodh nach mbeidh ortsa

Ach toradh gan fónamh,

Iarr coisreacan Dé air,

Is méadófar an fómhar.

.

Íosa fhéin a choisric,

Is thug Dia an méadú,

Nuair nach raibh acu sa bhfásach

Ach an beagán gan éifeacht.

.

Nuair a chuirfear do shaolsa

I meá an bhreithiúnais,

Go raibh dhá chiseán déag

Fágtha mar fhuíoll buan air.

.

Bail na gCúig n-Arán

Is an Dá Iasc in éineacht,

Ort fhéin is ar do shaothar,

Go mbreacfaidh Lá an tSléibhe.

.

*************************

.

.

.

Camchuairt ar Albain 1.

le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir

An Chamchuairt úd 1

Peadar Bairéad

(This week we start a reveiw of that Scottish visit.)

…..Cuimhní ar Chamchuairt ar Albain…..

Dé Sathairn, 19 Meán Fómhair, 1992. Cé nach raibh aon ró-bhrú orainn bheith inár suí le giolc an ghealhain, an mhaidin bheannaithe sin, ag an am gcéanna, ní raibh aon ró-fhonn orainn codladh go headra, agus mar sin, bhíomar ar ár gcois, tarraingt ar a hocht a chlog ar maidin. Bhíomar pioctha, bearrtha, agus an bricfeasta ite againn, ag a naoi. Ag an bpointe sin, bhí fear an tí, Alec Welstead, réidh lena mhadraí a aclú. Chuamar, mé fhéin agus an Cornal Eoghan Ó Néill amach in éineacht leis, Ba thaitneamhach an uair an chloig a chaitheamar ag siúl linn trí choill, in aice an bhaile, muid ag comhrá agus ag seanchas, fad is a bhí na madraí ag rith is ag rás leo fhéin, ar a sástacht. Ba le hÓstán an Crieff Hydro an choill úd, ach go raibh cead ag an bpobal í a úsáid, am ar bith ar mhian leo.

Thart ar a haondhéag, thóg lanúin an tí, Wendy agus Alec, ina gcarr muid, go dtí Teach Stiléireachta Ghlenturret, nó bhí socraithe ag Gaeil Chrieff, go mbeadh deis againn turas tionlactha na Drioglainne is sine in Albain, a thabhairt. Rinneadar sin, agus bhlaiseamarna toradh a saothair, ag deireadh an turais, agus geallaimse dhuit é, nár den díogha é an Glenturrwet Whisky céanna sin! Bhí Ionad Oidhreachta ansin acu freisin, agus chríochnigh an turas tionlactha le scannán ‘The Water of Life,’ a léiríodh dúinn i bpictiúrlann bheag, ghleoite, na Drioglainne. Tarraingt ar mheán lae, tháinig an bhuíon Éireannach, agus Morag MacLeod, ár dtreoraí lách, oirirc, mar aon le Gaeil Chrieff, le chéile i mBialann na Drioglainne, le lón a chaitheamh i bhfochair a chéile.

A leithéid de lón níor bhlais mé le fada an lá, nua gach bia agus sean gacha dí ar chlár romhainn amach; comhluadar lách, geanúil, Gaelach; agus comhrá spreagúil, tuisceanach, cairdiúil.

Slán le Crieff!

Ar deireadh thiar, áfach, b’éigean dúinn slán a fhágáil ag ár gcairde nua i gCrieff. Déanta na fírinne, bhí uaigneas orainn, agus muid ag buaileadh bóthair, ach bhíomar ag ceapadh, go mbfhéidir go bhfillfeadh muid ar Chrieff, am éigin, amach anseo! Thugamar cúl an ghluaisteáin ar Chrieff agus a aghaidh ar Ghlaschú aerach na nGael, agus ní haithristear ár n-imeachtaí gur shroicheamar teach agus áras ár lóistín don oíche sin, an Babbity Bowster, ag Uimhir 15 Sráid Blackfriars. Tar éis dúinn an tuirse bóthair a chur dínn, bhíomar suite chun boird arís, ag a leath i ndiaidh a sé, le béile eile a chaitheamh ar ár sáimhín só, i dTeach Ósta an Bhabbity. Ní gá dhom an béile sin a mholadh, nó bhí sé thar mholadh beirte, cheana féin.

Sráid Stairiúil

Ar ball, agus muid sách, suaimhneach, sásta. Thugamar aghaidh an mhionbhus ar ‘The Centre for Contemporary Arts’, in Uimhir 350 Sauchiehall Street, nó ba san ionad oirirc sin a bheadh seó na hoíche sin againn. Agus cé go raibh treoraí maith againn i Morag, ní raibh sé éasca áit pháirceála a fháil dár mionbhus galánta i ngiorracht scread asail don ionad oirirc céanna sin. Ar deireadh thiar, d’éirigh le Morag áitín feiliúnach a fháil i gcúlshráidín ciúin, cúng, agus ba ghearr go rabhamar ag déanamh ár slí síos an tsráid cháiliúil sin, Sauchiehall.

……………….Tuilleadh le teacht an chéad bhabhta eile………………..

.

.

.

.

.

.

.

.

.

Ceiliúradh Thiar 5

le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir

Ceiliúradh Thiar 5

Peadar Bairéad

(Final instalment of our Western Celebration)

‘Fánaíocht i gContae Mhaigh Eo’

In alt 4 chuireamar críoch lenar dTuras in Iorras nuair a d’fhilleamar ó dhúthaigh mo mhuintire, agus tar éis béile bhreá, ríoga a chaitheamh, os cionn an Ridge Pool arís, agus radharc againn ar na hiascairí a bhí sáite go básta in uiscí iascmhara na Muaidhe, agus tar éis dúinn codladh na hoíche a chur dínn ina dhiaidh sin, bhíomar réidh le críoch a chur lenár gCeiliúradh Thiar. Tar éis dúinn bricfeasta a chaitheamh, shocraíomar go mbeadh Cruach Phádraig mar chuid suntais dár bhfánaíocht i gContae Mhaigh Eo, an babhta seo.  Ba ghearr an mhoill orainn fáil réidh don turas sin agus suí isteach inár suíocháin chompordacha sa Mhionbhus. Nuair a bhí chuile dhuine ar a shocracht, casadh an eochair, dúisíodh an t-inneall, agus chun tosaigh linn, le taitneamh a bhaint as ár bhfánaíocht thiar. Anois, in ionadh dul amach ar an N26 go Caisleán an Bharraigh trí Bhéal Easa, is amhlaidh a shocraíomar ar thaisteal ar an R310, trí Phont Abhann. Gan dabht ar domhan, is taitneamhach an bealach é agus bheadh sé deacair radharcra níos áille, nó níos éagsúla a fháil i do shiúl lae. Ní call dom a rá, gur stopamar anseo is ansiúd, le lán na súl a bhaint as a raibh leáta os ár gcomhair amach, fan na slí. Sea, agus cá bhfaighfeá radharc inchurtha lena bhfuil le feiceáil thart ar bhruacha Loch Choinn agus Loch Chuilinn? Leanamar linn ar an mbóthar go Caisleán an Bharraigh. Smaointe faoi’n nGinearál Humbert agus faoi Rásaí Chaisleán an Bharraigh agus faoi Spiorad an Iarthair a dúisíodh i mbliain úd na bhFrancach dár spreagadh agus muid ag tiomáint linn, go deas, reidh, trí shráideanna Chaisleán a’ Bharraigh. Cuma na maitheasa ar an mbaile deafhorbartha seo, agus chuile chosúlacht ar an áit go raibh deireadh anseo leis an gCúlú Eacnamaíochta, a mbíonn daoine ag caint faoi. D’fhágamar an baile seo taobh thiar dínn, agus amach linn ar an N5, i dtreo Chathair na Mart. Thugamar faoi deara, go raibh cuma na talún feabhsaithe go mór sa tír seo trínar ghabhamar anois, i gcomparáid le tailte Iorrais. Bhí freisin, cuma sheascair, chompórdach ar na tithe, faoin dtuath agus sna bailte móra.

Faoi Scáil na Cruaiche

Trí Chathair na Mart linn agus muid ag tabhairt áilleacht, agus dea-dhearadh na bhfoirgneamh, agus na sráideanna, faoi deara, agus smaointe faoi Ghráinne Mhaol Ní Mháille ag tógáil croí agus meanman, nó bhí a spiorad fós in aer agus in anam na dúiche seo. Chun tosaigh linn i dtreo na Cruaiche fan bhóthar R355. An-athrú tagtha arís ar an radharcra, nó faoin am seo, bhíomar ag taisteal fan bhruacha Chuan Modh, agus radharc ar dóigh againn ar idir uiscí agus oileáin, ach bíodh go raibh súil ghéar againn ar an bhfarraige gona hoileáin, ar thaobh na láimhe deise, bí cinnte freisin, go raibh an tsúil eile sáite go feirc sa tsliabh álainn, dea-chrothach, a líon an spéir ar thaobh na ciotóige, sliabh a tharraing an tsúil thart ón bhfarraige, faoi mar a bheifeá faoi gheasa ag meall mór draíochta, slimthaobhach sin, na Cruaiche. Ar deireadh thiar, chuamar isteach sa charr-chlós úd ag bun na Cruaiche, agus caith seal ansin ag baint lán na súl as na h-oilithrigh a bhí ag tabhairt faoi dhreapadh na Cruaiche, bíodh go raibh muid i ngiorracht scread asail do Dhomhnach na Cruaiche fhéin, nó b’in é an chéad Domhnach eile! Ach, is dócha gur tuigeadh dóibhsean, gurb é an dá mhar a chéile dóibh é, Domhnach nó Dálach, nó b’fhéidir gur inis dúil eicínt dóibh nach mbeadh aon turas a dháanamh ar Dhomhnach na Cruaiche, i mbliain seo a ’15!! Chaith muid tamall eile ag tiomáint timpeall, le blas agus boladh na dúiche naofa sin a shlogadh siar. Smaoiníomar ar stair agus ar chultúr na háite seo, agus ar na glúnta éagsúla a rinne turas sin na Cruaiche leis na cianta cairbreacha, agus chaith muid seal ansin ag stánadh ar Dhealbh an Ghorta Mhóir agus muid ag smaoineamh ar na créatúir uilig a d’fhulaing go géar in oíche úd ár n-anachain.

Slán tamall

Faoin am seo, bhí an déanaí ag brostú inár dtreo arís, agus bhailíomar ár gcip is ár meanaithe, agus bhuaileamar bóthar i dtreo Bhéal álainn an Átha, agus ár lóistín in Óstan an Manor, agus chuig an mbéile a bhí le caitheamh againn os cionn an Ridge Pool, agus shocraíomar go raibh sé in am againn críoch a chur lenár gCheiliúradh Thiar. Tá mé buíoch díotsa a léitheoir as fanacht liom fan bhóthar sin ár gceiliúrtha.    

.

Conradh Lisboa

le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir

Conradh Lisboa

….Aguisín….

In alt na seachtaine seo caite, tri thimpiste, baineadh an ruball den phíosa a scríobh mé, rud a d’fhág gan a ..punch line.. é, mar adéarfá. San alt sin, rinne mé an t-ábhar conspóideach sin a chíoradh, ar bhealach, agus ansin, ar deireadh thiar, tar éis an iomláin, mhol mé don léitheoir, thar aon rud eile, gur chóir dó dul amach agus a vóta a chaitheamh, agus seo chugat anois an rubaillín sin a baineadh den alt, trí thimpiste, dár ndóigh….

…Ach an rud is tábhachtaí ar fad nó dul amach, agus do vóta a chaitheamh. Sin an daonlathas agat. Is dócha go bhfuil ár dtodhchaí uilig ag brath ar thoradh an Reifrinn chéanna seo…

In alt na seachtaine seo caite, bhí mé i gcás idir dhá chomhairle, faoi cé acu vótáilfinn TÁ no NÍL, ach anois, tar éis dom mo mharana a dhéanamh, tá mé ag ceapadh, go vótáilfidh mé TÁ, sin mura dtiocfaidh argóintí láidre an treo, le mé a sheoladh ar bhealach contráilte eile. Ach ní móide go dtarlóidh a leithéid!!!

.

.