le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
I mBéal an Phobail
Peadar Bairéad
Q & A …….. by …….. Vikas Swarup
.
“Nach fánach an áit ina bhfaighfeá breac,” arsa mise liom fháin, an lá cheana, tar éis dom teacht ar leabhar an-neamhghnách, thíos i Leabharlann an Locha Bhuí, leabhar a cuireadh i gcló ag Black Swan, a chéaduair, sa bhliain 2006.
“Cén leabhar atá idir chamáin agat an babhta seo?”
“Bhuel, ní hé amháin gur leabhar neamhghnách é, ach tá teideal thar a bheith neamhghnách air, freisin.”
“Agus cén teideal é fhéin?”
“Dhá litir den aibítir, agus an siombal, &, eatarthu. Sea, ‘Q & A’ is teideal dó, agus Indiach fir a scríobh”
Údar Indiach
“Agus cén t-ainm atá ar an údar neamhghnách seo?”
“Vikas Swarup, atá air.”
B’fhéidir anois nach mbainfeadh teideal an leabhair seo an anáil díot, ach, caithfidh mé a admháil, gur rug an teideal céanna sin greim scóige ormsa, agus go háirithe nuair a léigh mé an “Blurb” a bhí ar chlúdach tosaigh an leabhair, shocraigh mé láithreach ar thriail a bhaint as.
“Agus céard a bhí sa bhlurb sin, a dhúisigh fiosracht an tseanchait ionat?”
Seo mar a bhí ar an gclúdach tosaigh céanna sin,
“I have been arrested for winning a quiz show.
They came for me late last night, when even the stray
dogs had gone to sleep. there are those who say I
brought this on myself. After all, what business does a
penniless waiter have to be participating in a brain quiz?
Curiosity aroused
Sea, caithfidh mé a rá, gur dhúisigh sin giorria na fiosrachta sa chroí istigh ionnam. Ach, ba é an chéad rud a theastaigh uaim a fháil amach, nó cérbh é an tIndiach fir seo a scríobh an leabhar neamhghnách seo? B’fhéidir gur mhaith leat dá roinnfinn cuid den eolas sin leatsa? Bhuel, rugadh Vikas Swarup in Allahabad na hIndia, áit a raibh cáil bainte amach ag a mhuintir mar dhlíodóirí. Ní dheachaigh Vikas leis an dlí, áfach, ach tar éis dó na Céimeanna cuí a bhaint amach, chuaigh sé le Roinn Ghnóthaí Eachtracha a thíre, agus d’éirigh go maith leis sa cheird sin, agus dá chruthú sin, d’fheidhmigh sé, ar ball, mar Thaidhleoir dá thír, sa Tuirc, sna Stáit Aontaithe, sa Bhreatain agus san Aetóip.
Ach, fillimis ar an leabhar fhéin. Is é Ram Mohammad Thomas príomhcharactar an scéil seo. Indiach is ea é, agus ní raibh sé ach thart ar ocht mbliana déag d’aois nuair a chuir sé isteach ar an Quiz diabhalta sin, Quiz a chriog é, geall leis. Ní raibh scolaíocht nó léann ar Ram s’againne, ach thrí thimpiste, bhí ar a chumas ceisteanna uilig an Quiz a fhreagairt, agus sa tslí sin, d’éirigh leis an duais ollmhór, de bhilliún Rupee, a bhuachan, duais nár sáraíodh riamh, áit ar bith ar dhroim talún.
Cash Flow Problem
Bhí ceataí sa scéal áfach, nó ní raibh an t-airgead fós bailithe ag lucht eagraithe an Quiz, nó tuigeadh dóibhsean, nach mbuafaí an duais chéanna sin, go ceann cupla mí, ar a laghad. Tuigeadh dóibh, mar sin, nach raibh an dara rogha acu, ach a chruthú, os comhair cúirte, gur trí chaimiléireacht a bhuaigh Ram an duais. Macalla ansin den chúis a tógadh i gcoinne dhuine eicínt ar gclár “Who wants to be a Millionaire” á dhearbhú, go raibh scoláire eicínt folaithe sa lucht éisteachta aige, a bhí ábalta cabhair a thabhairt don iomathóir, trí chomharthaí rúnda a thabhairt dó.
Deineadh iarracht, i dtosach, iachall a chur ar Ram a admháil, gur trí chaimiléireacht a bhuaigh sé an duais. Na póilíní a bhí i mbun an dualgais sin, i dtosach, ach bhí ag teip orthu ‘faoistin’ a fháisceadh as Ram bocht, cé go raibh breab maith geallta dhóibh, dá n-éireodh leo sa bhfiontar sin. Ag an bpointe sin, shiúl bean óg isteach i seomra an cheistiúcháin, agus dhearbhaigh sise, go mba í dlíodóir Ram í, agus chuir sí iachall ar an póilínii críoch a chur leis an lámh láidir, agus thóg sí a cliant lei, amach go seomra eile, le dul i gcomhairle leis lena chosaint a ullmhú.
Thosaigh Ram ansin ag míniu di, conas a tharla, go raibh ar a chumas na ceisteanna éagsúla sa Quiz a fhreagairt, agus sna scéalta a d’inis sé di faoi na ceisteanna éagsula, d’éirigh leis an údar, le Vikas Swarup, scéal na hIndia a leagan os ar gcomhair, scéal an dreama atá thuas, agus scéal freisin an dreama atá thíos; scéal lucht an rachmais, agus scéal na cosmhuintire; scéal faoi mhoráltacht agus scéal faoi mímhoráltacht. Sea, agus caithfidh mé a admháil gur bheag fonn a bhí orm an leabhar a leagan ar leataobh, go dtí go raibh an deoir deiridh diúgtha agam as!
A Good Read
Níl fúm anois an scéal ar fad a insint duit, agus ní scaoilfidh mé rún ar bith eile leat, ach amháin, go mba bhean í an dlíodóir, ar dhein Ram Mahommad Thomas gar di, blianta roimh eachtra an Quiz. Leis an gcuid eile den scéal a fháil, tá faitíos orm, go gcaithfidh tú an leabhar a fháil ar bhealach eicínt, agus é a léamh duit fhéin. Ní bheidh a chathú ort, nó is leabhar den scoth é.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
I mBéal an Phobail
Peadar Bairéad
(I mBéal an Phobail this week looks at the two nation theory)
An dá Chine!
Thíos i gcúlChailleach an Smugairle Róin a bhí mé fhéin agus Séimí cóir an Droichid, an lá cheana, agus muid ag cur chúl ar thart agus ar thuirse, ar ár sáimhín só. Ghlaoigh mé fhéin ar Ghiolla an Leanna agus d’fhiafraigh de Shéimí, an mbeadh pionta aige.
“Gloine beorach a bheidh agam an turas seo.”
“Dhá ghloine beorach, mar sin” a dúirt má fhéin le Giolla an Leanna. “Aon scéal nua agat, a Shéimí” arsa mé fhéin, agus mé ag iarraidh scéal eicínt a mhealladh ó Shéimí na buile.
“Tá sin agam, ní scéal ach scéalta, nó tá ualach asail de scéalta móra anuas ar mo ghuaille liom, ach sul má scaoilim scéal ar bith chugat, ba mhaith liom ceistín beag a chur ort fhéin, a Pheadair.”
“Agus cén ceistín é fhéin”, arsa mise á fhreagairt.
“Chuala mé ó Mhártan a’ Tairbh, go raibh tú imithe ar saoire eile, amach chuig na hOileáin Chanáireacha, nó chuig áit eicínt ghalánta eile dá leithéid. An fíor, nó bréagach, é scéal úd Mhártain?”
“Ar an drochuair, ní fíor, a Shéimí, nó níor fhág mé spág liom ar áit ar bith taobh amuigh de Bhán Chnoic Éireann Ó, le breis mhaith is tri bliana anois. Ní mé cá bhfuair Mártan an scéal i mbarr bata sin?”
“Bhail! Dúirt Mártan fhéin liom, gur chuala sé an scéal sin ó Tom a’ Phosta, agus ba é adúirt seisean, nó nach raibh “I mBéal an Phobail” le léamh ar an “People”, le trí sheachtain, thart ar aimsir na Nollag seo chuaigh thart, agus go mba chomhartha cinnte é sin go raibh an Bairéadach imithe go Tír na bhFáinleog arís.”
“Bhail! Féach ar sin anois! Bhí an ceart aige, nach raibh fáil ar “I mBéal an Phobail” i rith na tréimhse sin, ach níor chomhartha é sin go raibh mé fhéin glanta liom as an tír, nó ba é cúis nach raibh fáil ar “I mBéal an Phobail”, i rith na tréimhse sin, nó gur fágadh ar lár é, ceal spáis, mar is féidir leis a bheith cinnte, go raibh alt uaim istigh in oifig an “Pheople” i rith na tréimhse céanna sin. Ach sin rud a tharlaíonn, corruair. Mar is eol do chách, ní féidir chuile scéal a fhoilsiú chuile sheachtain, agus anois is arís, is ar “I mBéal an Phobail” a thiteann an crann!”
Scéal atá i mbéal gach éinne
“Ó tuigim do chás anois” arsa Séimí, “ ach ó tharla gur luaigh tú scéalta, anois beag, b’fhéidir gur chóir dom tús a chur le mo liosta.”
“Agus cén scéal atá ag barr an liosta sin agat inniu, a Shéimí?”
“Scéal atá i mbéal gach éinne, na laethe seo, agus scéal a chuireann déistean agus múisiam ar chuile dhuine a chloiseann é.”
“Agus cén scéal é fhéin, a Shéimí?”
“Scéal faoi theacht isteach, faoi liúntais, faoi airgead scoir, faoi phinsin na mboc mór, agus faoi na síntiúis láimhe a bhronntar ar chuid den dream úd a mhill, agus a chreach, saibhreas, neamhspleáchas, agus onóir na tíre s’againne, agus in áit iad a chur ó dhoras, agus bata agus bóthar a thabhairt dóibh, is amhlaidh a bhronnann muid carn airgid, agus chuile theastas níos fearr ná a chéile orthu. Sea, níl dabht ar domhan ann, ach go bhfuil dhá náisiún ag cur fúthu i dtír seo na hÉireann, an dream atá thuas, agus an dream atá thíos! Tá an chuma air, go dtugtar chuile dheis don té a bhfuil an sparán teann aige, agus go mbuailtear cos ar an té atá ar an ngannchuid. Ach fágfaidh muid an chuid eile den scéal sin go dtí lá eicínt, amach anseo, nuair a bheidh deis againn an scéal a phlé ar ár suaimhneas.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
I ‘m Nóibíseach dom, sna Daichidí 2
Peadar Bairéad
(This week I continue to share with you my experience as a Novice in the Forties)
.
D’éirímis ar a sé ar maidin!
Ní raibh an oiread sin difríochta idir an Nóibhíseacht agus na Coláistí úd, ar dhein mé freastal orthu, sna blianta roimhe sin. Ba é an leagan amach céanna a bhí ar chúrsaí ansin. D’éirímis ar a sé a chlog ar maidin, Ansin, bhíodh paidreacha, Aifreann, glanadh, snasadh, agus a leithéid, ar chlár na maidine dúinn, roimh ár mbricfeasta. Seal gairid ansin ag siúl timpeall agus ina dhiaidh sin, bhíodh ranganna, agus cúrsaí spioradálta idir chamáin againn go ham lóin. Ba chosúla le léachtaí Ollscoile ár ranganna faoin am seo áfach, nó bhí cead faighte againn ó Ollscoil na Gaillimhe, cuid mhaith dár léachtaí a fhreastal, istigh ansin sa Nóibhíseacht s’againne, ar choiníoll go ndéanfaimis freastal ar léacht, nó dhó, sa tseachtain, istigh san Ollscoil fhéin. Ba é an sárscoláire, agus an fealsamh aithnidiúil, ildánach, an tAthair Félim Ó Briain, a bhí mar Ollamh, agus mar threoir, againn, istigh san Ollscoil. I ngluaisteáin a théimis chun na hOllscoile, chuile sheachtain, agus bhainimis toit agus spraoi as na hócáidí céanna sin, nó bhíodh deis againn cuairt a thabhairt ar shiopaí, le rudaí ar nós milseán agus brioscaí a cheannacht, nó bíodh go raibh muid thart ar scór bliain d’aois, ag an am, ní raibh muid chomh haibí, glic, is a bheadh daoine dár gcomhaois amuigh sa saol mór. Bhí rud amháin áfach, nach raibh ró-éasca a dhéanamh, agus b’in comhairle na n-uachtarán a leanúint, gan cheist, i gcónaí, gan eisceacht ar bith, cuma cé acu cheap tú fhéin go mba amadán críochnaithe é an t-uachtarán céanna sin! Is cuimhin liom go mbíodh leabhar faoi chúrsaí spioradálta ar an gcúrsa againn, leabhar le fear, dárb ainm Rodriguez, mura bhfuil dul amú orm, agus bhí samplaí den umhlaíocht ghaisciúil sin liostáilte aige sa leabhar sin. Seo mar a bhí i gceann acu. Bhí Abb a raibh cleas aige, le humhlaíocht a mhúineadh dá nóibhísigh. Bhí manach óg ag obair sa gharraí, agus thug an tAbb a mhaide siúil dó, agus d’iarr air, é a phlandáil sa chré, agus é á uisciú, chuile lá, faoi mar ba phlada beo é. Bhuel, rinne sé mar adúradh leis, agus thagadh sé, chuile lá, leis an mbata siúil a uisciú, agus tar éis míosa i mbun na ceirde sin, is amhlaidh a chuir an bata siúil fréamhacha uaidh agus d’fhás ina phlanda álainn sa gharraí dó. Ba chomhartha é sin, go raibh Dia sásta le leibhéal umhlaíochta an nóibhísigh sin Ag an am, tá mé cinnte, gur ghlac mé fhéin leis, chomh maith le duine, gur chóir dúinn an chonair sin a leanúint Anois, bíodh go mbíodh an-chuid ama le caitheamh againn, ag guí, ag staidéar, agus ag obair, ní hionann sin is a rá gur deineadh dearmad ar cluichí, nó ar chaitheamh aimsire. Níor deineadh, muis! agus bhíodh cluichí againn cupla uair sa tseachtain. Bhíodh peil, iomáint, sacar, agus rugar corr uair, againn. Déarfainn go raibh caighdean réasúnta ard sroichte againn sna cluichí céanna sin, go háirithe sna cluichí Gaelacha, nó bhí beirt dár nóibhísigh ag imirt ar fhoireann Mhaigh Eo, ag an am sin. Bhainimis spórt agus spraoi as na cluichí céanna sin, agus d’imrímis cluichí Cúige, chuile Lá ‘le Pádraig,
B’ait an traenáil é!
Níl fhios agam, conas a dheintear Nóibhíseachtaí a stiúradh, na laethe seo, ach nuair a smaoiníonn tú air, nárbh ait an traenáil a thugtaí d’fhir óga, an tráth úd, le saol an tsagairt a chaitheamh. Thógtaí isteach san institiúid sin iad, ar feadh dhá bhliain, geall leis, agus i rith an ama sin uilig, choinnítí glan scartha iad ón saol mór thart orthu. Ghlacamarna go huile is go hiomlán leis an gcóras sin, faoi mar a bhí. Mholamar an t-áth mar a fuaireamar. Tuige nach ndéanfadh? Nár mhínigh mé dhuit thuas, faoin umhlaíocht úd a dhéanfadh bata siúil a uisciú, chuile lá, go dtí go bhfásfadh sé! Nuair a bhreathnaím ar na cúrsaí sin anois, feictear dom nach féidir liom éaló ó na laigí a bhí de dhlúth agus d’inneach, sa chóras céanna sin. Cuimhnigh anois, go ndeachaigh mise isteach i Cloughballymore House, i Meán Fómhair na bliana, 1945, agus an scór sáraithe agam ag an am, agus coinníodh istigh ansin mé, go dtí Meitheamh na bliana 1947. I rith an ama sin go léir, níor ligeadh abhaile ar saoire nó tada dá leithéid mé. Agus níor tugadh deis ar bith dom eolas a chur ar chúrsaí an tsaoil mhóir a bhí thart orainn, ach muid cuachta istigh ansin in ár n-oileán scoite, spioradalta, fhein,
Ach tá faitíos orm, go bhfuil scéal mhadra na n-ocht gcos déanta agam de scéal seo na nóibhíseachta, ach b’fhéidir, ar an dtaobh eile den scéal, gur thug sé deis dom, cuid de mo smaointe ar an ábhar seo a léiriú anseo dhuit!
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
A Phádraig, a chara,
B’fhéidir nach bhfuair tú an píosa seo uaim an babhta deiridh. Ach ar eagla na heagla, seo chugat arís é!
ó
Peadar Bairéad.
*****************************************
Is túisce deoch ná scéal!
.
Thíos i lár na cathrach anseo i gCill Chainnigh a bhí mé, an lá faoi dheireadh, nuair a chuala mé an scread caol, ard, taobh thiar díom.
Thuig mé ar an toirt, go mba é mo sheanchara, Séimí a’ Droichid, a bhí ann, agus gur chosúil go raibh scéal mór, scannraitheach, ag teacht idir é fhéin agus codladh na hoíche…
“Go réidh ansin” ar seisean, “agus nach ort atá an deifir, chomh luath seo sa lá. N’fheadar an mbeadh an tart ag cur as duit, agus tú ag réabadh leat trí na sráideanna, faoi mar ba bhuachaill óg thú!”
“An tú fhéin atá ann,” arsa mise, á fhreagairt. “Eachtra siopadóireachta a bhí idir lámha agam fhéin, agus mé ag iarraidh an gnó a dhéanamh, sára mbeadh an áit plódaithe le idir thurasóirí agus dúchasaigh. Ach le filleadh ar do cheist. Bhuel, anois, ó chuir tú im’ cheann é, déarfainn, le fírinne, go bhfuil ábhairín beag, bídeach, den tart diabhalta céanna sin, ag triomú cúl mo sceadamáin.”
Is túisce deoch na scéal
“Más mar sin atá an scéal agat, b’fhéidir go mbeadh tú sásta seal gearr a chaitheamh, in éineacht liom, istigh anseo sa Smugairle Róin, mar a dhéanfaidh Tóin Mhór fhéin freastal fial orainn, fad is atá cúrsaí an tsaoil mhóir á gcíoradh againne.!”
Isteach linn go díscréideach, agus, nach orm a bhí an t-ionadh, nuair a chonaic mé go raibh an áit istigh dubh le daoine chomh luath sin sa lá. Isteach sa Chailleach a chuamar, nó theastaigh uainn beirt, ár gcomhrá a dhéanamh, gan éinne bheith ag éisteacht linn, nó ag cur isteach orainn.
“Aon scéal nua agat, A Shéimí, a chara?”
arsa mé fhéin, go deas réidh, chomh luath is a bhí dhá ghloine ghealgháireacha ag spréacharnach, is ag miongháirí, os ár gcomhair amach, ar bhoirdín dea-dheartha na Caillí.
“Diabhal scéal nua ar bith agam, ach tá an seanscéal céanna ag dó na geirbe fós agam!”
Páirceáil sa Chathair!
“Agus cén scéal é fhéin?” arsa mise arís, agus mé ag iarraidh scéal a mhealladh uaidh.
“Cén scéal? adeir tú. Cén scéal, an ea? Nár léigh tú i Kilkenny People na seachtaine seo caite, faoi chúrsaí páirceála, anseo sa Chathair Álainn?”
“Níor léigh, muis! nó tharla go raibh muid as baile, ar saoire, le scathamh anuas anois, ach céard a bhí le léamh i ‘People’ na seachtaine seo caite?”
“Cúrsaí Páirceála a bhí idir chamáin arís ag lucht an Bhardais s’againne.”
“Ach nach gnáth-scéal é sin, ag an dream céanna?”
“Tá an ceart agat sa mhéid sin, ach an babhta seo, chuaigh siad thar fóir ar fad. An bhfuil a fhios agat céard tá molta acu anois?”
“Níl, muis!”
Crúite, sniogtha!
“Bhuel, tá molta acu anois, go ndéanfaí iarracht eile ar ghluaisteánaithe na dúiche seo a chrú tuilleadh. Agus nach bhfuil a fhios ag an Lá, go bhfuil siad crúite go bun na dúide, cheana féin, ag chuile údarás sa tír gortach seo, a dteastaíonn pingneacha breise uathu, le seo a dhéanamh, nó le siúd a dheisiú. Crúnn an Stát iad, nuair a cheanaíonn siad an carr, agus chuile bhliain ina dhiaidh sin, trí cháin bóthair a ghearradh orthu, agus lena chois sin ar fad, nach sacann siad a lámh ina bpóca arís, chuile bhabhta a chuireann siad braoinín peitril isteach in umar a gcairr, agus fiú, nuair a chuireann siad an carr isteach sa gharáiste, lena dheisiú, nó le caoi a chur air, nach mbíonn an Stát ag fanacht ansin, lena cháin bhreisluacha fhéin a ghearradh ar an mbille sin freisin. Sea, agus crúnn na hÚdaráis Áitiúla iad freisin, am ar bith a dteastaíonn pingneacha breise uathusan, agus déanann siad sin, trí táille pháirceála a ghearradh orthu, am ar bith a ndéanann siad a gcarr a pháirceáil ar shráid, nó in ionad poiblí páirceala.”
Imithe thar fóir?
“Ach a Shéimi, nach gnáthrud é sin, agus nach ndéantar amhlaidh i mbailte agus i gcathracha, ó cheann ceann na tíre?”
“Déantar, ach dúirt mé go ndeachaigh siad thar fóir ar fad, an babhta seo, nuair a mhol duine eicínt go sacfaí an gluaisteánaí isteach i bpríosún, mura mbeadh sé toilteanach an táille páirceála sin a íoc!! Ar chuala éinne riamh a leithéid?”
Ag an bpointe sin, bhí sé soiléir go raibh mo Shéimí bocht an-chorraithe, agus bhí an dá mhuc ghránna úd ar a mhalainn chomh dearg le fuil, agus bhí faitíos orm fhéin go dtitfeadh mo chara bocht gan aithne, gan urlabhra, istigh ansin i gCailleach an Smugairle Róin.
Níor thit, áfach, ach is amhlaidh a sheas sé, shloig a raibh fágtha ina ghloine, agus amach an doras leis, faoi mar ba chat scólta é! gan fiú beannú roimhe nó ina dhiaidh.
Caithfhidh mé a admháil áfach, gur fhág sé ábhar smaointe agam fhéin, sea, agus ábhar freisin don alt seo.
Peadar Bairéad
.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
‘La Cuesta Encantada’, nó, an Cnocán Draíochta.
(Hearst Castle)
Peadar Bairéad
.
Bóithrín na Smaointe
Ar mo thaisteal siar dom ar bhóithrín na smaointe, tháinig mé ar na píosaí a scríobh mé, blianta fada ó shoin, faoi’n gcuairt a thugamar ar an gCnocán Draíochta úd, le linn dúinn bheith ar saoire thall sna Stáit, agus muid ag fámaireacht linn ó iontas amháin go hionas eile, i Stát ollmhór Chalfóirnia. Agus ó tharla gurbh fhada muid ag éisteacht le scéalta faoi Chaisleán draíochta Hearst, a dhear an t-ailtire cáiliúil, Julia Morgan, in óige na haoise seo caite, shocraíomar ar chuairt a thabhairt ar an bhfoirgneamh cáiliúil, stairiúil, sin.
Shaothraigh George Hearst lear mór airgid trí mhianadóireacht, a cheaduair, agus ansin trí thailte a cheannacht go dtí go raibh rainse ollmnhór aige thart ar San Simeon, tailte a cheannaigh sé, amannta, ar sheachtó Ceint an acra! Phós sé Phoebe Apperson, agus bhí mac amháin acu, mac a rugadh ar an 29u lá d’Aibreán 1863, ar ar bhaist siad William Randolph. Ó tharla go raibh raidhse airgid ag George, bhí ar chumas a mhná Phoebe, Willie óg a thabhairt lei ar an ‘Grand Tour of Europe’, turas a mhair ar feadh ocht mhí dhéag, agus thug sin deis do Willie óg eolas a chur ar chúrsaí cultúir agus ealaíon na Mór Roinne sin, rud a chabhraigh le William fís a chruthú ina aigne fhéin, ar shaol inmhianaithe, ealaíonta, a raibh sé sásta an chuid eile dá shaol a chaitheamh ar a tóir. Chláraigh sé mar Mhac Léinn i gColáiste Harvard, sa bhliain 1882, agus bíodh gur chaith sé tréimhse fada ansin, mar ar léirigh sé a shuim i gcúrsaí cultúir agus ealaion, níor éirigh leis céim a bhaint amach. D’fhág sé Harvard ina dhiaidh agus chuaigh le hIriseoireacht, agus ba ghearr go raibh tionchar ollmhór aige ar chúrsaí iriseoireachta ó cheann ceann na Stát. Phós se Millicent Wilson agus é ina dhaicheadú bliain, agus bhí cúigear clainne orthu, agus sa bhliain 1919, roghnaigh William Randolph Julia Morgan mar ailtire, le príomh-theach agus tithe do chuairteoirí a thógail ar San Simeon, a Rainse ollmhór. Roghnaigh sé an Cnocan Draiochta mar shuíomh do na foirgintí sin, nó ‘La Cuesta Encantada’, mar a bhaist William Randolph fhéin air. Mar sin, bhí ceithre theach i gceist, i ndáiríre, an Príomhtheach, nó an ‘Casa Grande’, agus trí theach so chuairteoirí, nó tá’s againn anois, go raibh nós aige cuireadh a thabhairt do mhaithe móra agus d’uaisle na cruinne, seal a chaitheamh ina fhochair ar an gCnocán Draíochta ansin ar a Rainse ollmhór ar San Simeon.
Réaladh físe
Chuaigh sé fhéin agus a Ailtire Julia Morgan i mbun oibre sa bhliain 1919 agus throid siad a slí trí dheacrachtaí iomadúla le críoch a chur lena bhfís, sa bhliain 1947. Ach cailleadh William fhéin sa bhliain 1951, sára raibh am aige, i ndáiríre, suí síos agus pléisiúr a bhaint as toradh a shaothair, agus le comhlíonadh a fhíse a fheiceáil, agus le taitneamh a bhaint as. Ach murar bhain William Randolph fhéin lán-taitneamh as a chaisleán álainn ar an gCnocán Draíochta úd, ní hionann sin is a rá nár bhain an saol mór is a Mham taitneamh agus sásamh as foirfeacht, agus áilleacht na físe a chruthaigh sé fhéin agus Julia Morgan ar an gCuesta Encantada, ansin i Stát ollmhór Chalafórnia agus mar chloch phréacháin ar sin uilig, cuirtear ar a gcumas breathnú ar na saothair ealaíne, agus ar na seandachtaí uilig, a bhailigh Hearst ó cheann ceann na cruinne, lena chaisleán álainn a mhaisiú, agus dá chruthú sin, tagann thart ar mhilliún duine ar chuairt chuig an Caisleán úd, chuile bhliain.
Bhásaigh Hearst sa bhliain 1951, in aois a hocht mbliana is ceithre scór agus sa bhliain 1957 bhronn an ‘Hearst Corporation’ an ‘San Simeon esate’ ar Stát Chailifóírnia, lena oidhreacht a chaomhnú, a chosaint, agus a fhorbairt, agus chuige sin, sa bhliain 1958, deineadh Hearst Castle a oscailt, a chéaduair, don phobal, mar Shéadchomhartha Náisiúnta, agus ón lá sin amach, tugann breis is milliún cuairteoir aghaidh ar an suíomh sin ar an gCuesta Encantada, chuile bhliain, le radharc a fháil ar ‘the Hearst San Simeon State Historical Monument’ sin.
.
le Peter Barrett | 2017/04/04 | Gan Chatagóir
Léim an dá Mhíle…Cuid a Dó.
…..(Seanmóir a thabhairt)…..
Peadar Bairéad
Léirmheas ar ‘Léim an dá Mhíle’ leis an Athair Pádraig Ó Fiannachta..
(ar leanúint ón tseachtain seo caite.)
.
Seanmóir á thabhairt
Samhlaítear don bhfile go raibh Críost ag labhairt sa Daingean an lá úd…
“Ní os comhair an tsáipéil
A bhí Críost ag caint an lá úd,
Ach thiar ag Bun Calaidh
Agus amuigh ar Cheann an Ché.”
.
Ainmníonn sé na daoine a bhí ar an bhfód don ócáid, daoine ón áit ba ea a bhformhór. Bhí Aspail ann freisin, bhí Síomón agus Aindí beag i mbun a mbáid agus a líonta. Bhí oíche caite acu ar thóir na scadán, ach ruball scadáin fhéin ní bhfuair siad, agus anois bhí siad suncaithe, sáraithe.
Seanmóir á thabhairt
D’iarr Iosa ar Shíomón teacht i gcabhair air lena bhád. Rinne. Agus thug Íosa Seanmóir uaidh as tochta an bháid sin.
Labhair Íosa leo faoi éisc agus faoi iascaireacht, rud a chuir ionadh ar dhaoine, nó nár shiúinéir é mac Iosaef? Nuair a bhí deireadh ráite aige, d’imigh na daoine, ach d’fhan na hiascairí, agus d’iarr Íosa orthu buaileadh amach píosa, “Agus déanaíg cor” ar seisean. Rinne, agus ba ghearr go raibh na líonta lán go scóig le héisc. Ghlaoigh Síomón ar Shéamas agus ar Eoin, agus ba é deireadh an scéil é nó go raibh…
“Na báid lán agus na líonta slán.”
Ag an bpointe sin, thuig Íosa go maith, go raibh Síomón gafa aige, agus go ndéanfadh sé iascaire fónta, ar ball, iascaire ar dhaoine.
“Dúirt leis: Tair agus lean mise,
Agus déanfaidh mé iascaire ar dhaoine díot.”
Mac an Duine
Sa chéad chaibidil eile, faigheann muid Íosa agus na hAspail, ag caint faoi Mhac an Duine fhéin. Agus ag breathnú ar Shíomón, labhair sé leis..“Cé adeir siad is mé?” ar sé leis. Cuid acu Eoin Baiste, a thuilleadh Éilias, Nó duine de na fáithe.” “Cé adeir tusa is mé?” “Is tú Críost Mac Dé Bhí…”
Shuigh an file an beart sin i gCeann Sléibhe. Agus roghnú déanta ag Íosa ar Pheadar, shocraigh sé ar a Eaglais a bhunú ar an bhfear céanna sin. Ina dhiaidh sin, déantar tagairt do eachtraí áirithe eile ó mhisean an Tiarna.
Cuairt ar na hEasláin
Thug sé cuairt ar na heasláin, rud a tharlaíonn go rialta i saol an údair fhéin, nuair a théann sé ar ghlaoch ola agus nuair a thógann sé an Lón Bóthair chucu siúd a bhíonn ina ghátar. Thug Íosa compord agus suaimhneas do na heasláin
“Is mó áras ata i dtigh mAthar.
Raghadsa agus cuirfead áit i gcóir daoibh.”
Ar ball arís, bheannaigh Íosa na créatúir uilig atá curtha i gCill Mhairéad, Reilg an Ghorta.
“Táid anois in aoibhneas na bhFlaitheas.
Is leo Ríocht Dé.”
Nach mar sin a labhraíonn an Tiarna leis an údar fhéin, tráth fhéachann seisean ar an Reilg chéanna sin?
An tArán Beo
Déantar tagairt freisin don tSuipéar Deiridh, nuair a thug an Tiarna a chuid fola agus feola dá Aspail, á rá leo:-
“Is mise an t-arán beo
A tháinig anuas ó neamh.
Má itheann duine an t-arán seo,
Mairfhidh sé go deo.”
Sea, agus nach cóngarach do chroí an fhile an ráiteas céanna sin, nó nach cuid dá shaol laethúil é, bheith ag glaoch ar an bhfuil agus ar an bhfeoil chéanna sin teacht anuas ó na Flaithis agus tamall a chaitheamh os a chomhair amach, ar lic na haltóra, le linn dó an tAifreann a cheiliúradh.
Clabhsúr
Le clabhsúr a chur ar a dhán, críochnaíonn an file an scéal dúinn trí thagairt a dhéanamh don Cháisc, agus don Aiséirí.
“Céad glóir le Dia!” arsa Síomón Peadar,
“Agus canaimis an Hallel.”
B’fhéidir nárbh olc an áit í seo, le críoch a chur lem’ smaointe ar ‘Léim an Dá Mhíle’, an dán spreagúil, seo, a chuireann Críost ag taisteal arís inár measc.
B’fhéidir gur mhaith leatsa tabhairt faoi ar do chaothúlacht?
.
.
Gaeilge 
English