I m B é a l a n P h o b a i l .
***************************************************
.
“The Curious Incident of the Dog in the Night-time”……………………….2003.
by…………………………………………………………………………………………………………….
Mark Haddon………………………………………………………………………………£10.99.
.
****************************************
Leabhar an-neamhghnách isea é seo, ina léiríonn an t-údar, Mark Haddon, a thuiscint agus a shuim in aigne agus i gcroí an ghasúir seo, Christopher John Francis Boone, a bhfuil cineál Autism, ar a dtugtar Asperger’s, air. Leabhar Lorgaireachta, scríofa agus curtha inár láthair, ag an ngasúr céanna sin, atá leagtha os ár gcomhair anseo, ag an údar ildánach seo. Léiríonn an t-údar dúinn an taighde agus an dian-staidéar atá déanta aige ar mheon an té atá gafa in eangach aisteach, neamhghnách, an ghalair seo. Féach mar a chuireann an t-údar óg seo tús lena scéal……
“It was 7 minutes after midnight. The dog was lying on the grass in the middle of the lawn in front of Mrs Shears’ house. It’s eyes were closed. It looked as if it was running on its side, the way dogs run when they think they are chasing a cat in a dream. But the dog was not running or asleep. The dog was dead. There was a garden fork sticking out of the dog….”
Sin an tús, agus nuair a scrúdaíonn an gasúr seo, Christopher Boone, an scéal, tuigtear dó, gur deineadh an madra bocht seo a dhúnmharú, agus teastaíonn uaidh dul ar thóir an dúnmharfóra, nó chomh fada is a bhaineann sé leis-sean, tá an té sin chuile phioc chomh holc leis an té a mharódh duine daonna.
An exciting opening!
Bhuel, tá an Leabhar Lorgaireachta seo á scríobh ag Christopher anois, agus chomhairligh Siobhán, duine dá chomhairleorí, dó, tosú le heachtra a chuirfeadh a léitheoirí faoi gheasa, agus dár leis fhéin, sin an fáth ar thosaigh sé le marú an ghadhair. Ach teastaíonn uaidh anois, é fhéin a chur in aithne dá léitheoirí, agus seo mar a dhein sé é…..
My name is Christopher John Francis Boone. I know all the countries of the world and their capital cities and every prime number up to 7507.
Feictear dúinn anseo, go bhfuil a aigne an-fhoirfe i réimsí áirithe léinn. Tá an-ghreim go deo aige ar Mhatamaitic, agus ar Eolaíocht, ach tá sé lag go maith ina thuiscint ar chúrsaí daonna. Ní chuireann sé stró ar bith air “Leibhéal A” a bhaint amach sa Mhatamaitic, agus tá’s ag an lá nach aon ribín réidh é sin, ach ag an am gcéanna, ní thuigeann sé céard is greann ann! agus ní bhainfeadh sé adhmad ar bith as scéal grinn. Ach fillimis ar an scéal…..
Fad is a bhí Christopher ansin, agus an madra marbh ina bhrosna aige, tháinig úinéir an ghadhair, Mrs Sears, ar an bhfód, agus í ag béiceach in ard a cinn is a gutha. leag Christopher an madra ar an dtalamh, agus ansin chuir Mrs Sears fios ar na Póilíní.
Arrested!
Ar ball, tháinig na póilíní ar an láthair agus cheistigh siad é.
‘How old are you?’ he asked.
I replied. ‘I am 15 years and 3 months and 2 days.’
‘And what, precisely were you doing in the garden?’ he asked.
‘I was holding the dog,’ I replied.
‘And why were you holding the dog?’ he asked.
Chuir na ceisteanna uilig sin isteach go mór ar mo dhuine, agus cé gur mhaith leis madraí, agus póilíní, níor tugadh a dhóthain ama dó le freagra sásúil a chumadh, agus ba é a rinne sé, i ndeireadh na dála, nó luí ar an dtalamh agus tosú ag cneadach, ag iarraidh é fhéin a shuaimhniú agus torann bodhrach na hócáide a chur ar neamhní. Níor thaitin sin leis na póilíní, agus rinne fear acu iarracht Christopher a chur ar a chosa arís….
“The policeman took hold of my arm and lifted me onto my feet.
I didn’t like him touching me like this.
And this is when I hit him.
The policeman looked at me for a while without speaking. Then he said, ‘I am arresting you for assaulting a police officer.’
This made me feel a lot calmer because it is what policemen say on television and in films.”
Ní call dom a rá, gur ligeadh amach ar ball é, agus go ndeachaigh sé ar aghaidh lena chuid lorgaireachta.
The killer confesses.
Píosa maith amach sa scéal, admhaíonn athair Christopher dó, gurbh eisean a rinne an beart, le dioltas a dhéanamh as Mrs Sears, ar chúiseanna áirithe pearsanta. Bhuel, chuir sin an lasair sa bharrach, agus ba é críoch na mbeart é nó gur thug Christopher aghaidh ar chathair mhór Londain, agus é ag iarraidh teacht ar a mháthair, a bhí ag cur fúithi sa chathair sin lena leannán, Mr Sears, fear céile Mrs Sears, ar lei an madra. Chuirfeadh an chuid sin den scéal an croí trasna ionat, nuair a fheiceann tú na deacrachtaí uilig a bhí le sárú ag Christopher bocht, fan na slí. Chuaigh sé ar an traein, é fhéin agus a pheata, francach beag ceansaithe, agus chomh maith le sin, bhí “Swiss Army Knife” ina phóca aige, len é fhéin a chosaint, in am an ghátair. Bhainfeadh an méid a d’fhulaing sé, fan an aistir sin, deoir asat, ach ar deireadh thiar, bhain sé ceann a scríbe amach, agus chuir an eachtra céanna sin cor ina chinniúint, agus i gcinniúint a thuismitheoirí freisin.
More than detection.
Éiríonn leis an údar seo dán an ghasúir seo a chur in ár láthair agus é ag iomrascáil leis an saol, le saol mór millteach nach dtuigeann sé, agus saol mór freisin, nach dtuigeann eisean. Agus bíodh gur thosaigh an leabhar mar Leabhar Lorgaireachta, d’éirigh leis an údar ildánach seo, saol Christopher fhéin, agus scéal a thuismitheoirí freisin, a leagan os ár gcomhair amach, agus chomh maith le sin arís, éiríonn leis na deacrachtaí, agus na fadhbanna, a bhí le scaoileadh acu triúr, agus iad ag iarraidh teacht ar réiteach eicínt ar a gcás, agus ar a ngaol lena chéile, a chur ar phár. Caithfear a admháil nach chuile lá a chasfadh leabhar dá leithéid seo id’ líon, agus bheadh ionadh orm mura dtaitneodh an scéal seo le léitheoirí an cholúin seo. Mar sin, má chastar ort é, bí cinnte go mbainfidh tú chuile dheoir tuisceana as, sul má chuireann tú uait é!
An-leabhar, an-scéal, an-sheans ar scéal lucht “Autism” a thuiscint, agus nach fearrde chuile dhuine againn an tuiscint chéanna sin a bheith aige ar an ngalar neamhghnách seo?
****************
Peadar Bairéad.
****************
.
.
.
.
Gaeilge 
English