Tuairisc ó Mheiriceá -An Deighilt Mhór

D’fhéach mé ar an díospóireacht leas-uachtaránachta idir J.D. Vance (Poblachtánach) agus Tim Walz (Daonlathach) ag deireadh mhí Mheán Fómhair 2024. Bhí codarsnacht iomlán idir an díospóireacht seo agus an dá dhíospóireacht uachtaránachta a tharla rompu, ceann amháin idir Trump agus Biden agus ceann eile idir Trump agus Harris. Mar is eol don saol mór, bhí drochlá ag Biden sa chéad díospóireacht uachtaránachta agus ní raibh cosaint ar bith aige in aghaidh an Trumpach, a d’inis bréag i ndiaidh bréige. Sa dara díospóireacht uachtaránachta, bhí an bua ag Harris gan dabht, ach bhí siad ar an ionsaí nóiméad amháin agus ansin ar a gcosaint an chéad nóiméad eile, agus níor chuala muintir na tíre mórán faoi na topaicí is tábhachtaí dóibh. Ba mhó a n-aird ar a íomhá phoiblí, agus ar a bheag a dhéanamh dá gcéile comhraic. Ach sa díospóireacht leas-uachtaránachta, phléigh na hiarrthóirí ceisteanna tábhachtacha – ginmhilleadh, inimirce agus lámhaigh ar láthair scoile san áireamh. Bhí meas ag Vance agus Walz ar a chéile, cé gur ionsaigh an bheirt acu an t–iarrthóir uachtaránachta ar an taobh eile. Seo leanas na buaicphointí ag baint leis an díospóireacht, i mo thuairim.

Cúram Sláinte

Cuireadh ceist ar Vance ag iarraidh cén fáth nach raibh ach coincheap ag Trump maidir le plean nua cúram sláinte. An mbeadh Vance in ann a dhearbhú nach n-íocfadh Meiriceánaigh níos mó dá mbeadh aon riocht sláinte acu a bhí ann cheana. “Go deimhin, bheadh clúdach árachais sláinte acu dá mbeadh aon riocht sláinte acu a bhí ann cheana!” a d’fhreagair Vance. Ach ní dúirt Trump amach riamh cad a dhéanfadh sé sa chás sin. Chomh maith leis sin, dhiúltaigh Vance sonraí phlean Trump a phlé, ag rá go mbeadh sé leadránach bille de 900 leathanach a phlé ar an stáitse díospóireachta. Dúirt sé freisin gur thacaigh Trump le plean Obama, an ‘Affordable Care Act’ (ACA). Dúirt Walz gur gheall Trump i 2016 plean Obama a aisghairm, agus gur bheag nár éirigh leis ach amháin gur sheas Seanadóir John McCain ina haghaidh.

Inimirce

Chuaigh Vance ar an ionsaí, agus chuir sé an locht ar leas-uachtarán Kamala Harris maidir leis na fadhbanna ag baint le hinimirce neamhdhleathach ag an teorainn idir Stáit Aontaithe Mheiriceá agus Meicsiceo. Thagair sé di mar ‘Border czar’. Ansin cháin Walz iar-uachtarán Trump, ag rá gur chuir sé cosc ar bhille dépháirteach a rachadh i ngleic leis na fadhbanna céanna, agus go ndearna sé é chun buntáiste a fháil ina fheachtas uachtaránachta.

Ginmhilleadh

Bhí Vance ag snámh in aghaidh an easa ar an ábhar seo agus thóg sé cur chuige cúramach anseo. Dúirt Vance go mbeadh sé oiriúnach dá mbeadh gach Stáit in ann a dlíthe féin a chur in áit maidir le ginmhilleadh. Dúirt Walz gur bhuncheart daonna atá i gceist, agus mar sin is dualgas feidearálach an ceart sin a chosaint do gach duine sa tír, beag beann ar leagan amach na tíre. D’admhaigh Vance gur gá don Pháirtí Poblachtánach jab níos fearr a dhéanamh maidir le cóir leighis torthúlachta agus maidir le tithíocht inacmhainne a sholáthar. Fear cliste is é Vance agus bhí sé ag iarraidh vótaí a mhealladh ó na daoine atá idir dhá chomhairle faoi láthair.

Foréigean le gunnaí

Bhí Vance agus Walz ar aon aigne go raibh cúrsaí go dona agus ag dul in olcas maidir le foréigean le gunnaí, go háirithe sna scoileanna. D’aontaigh siad gur gá dul i ngleic leis an bhfadhb. Ach níor aontaigh siad ar chur chuige chun an fhadhb a réiteach. D’admhaigh Vance go raibh go leor cúiseanna taobh thiar den fhadhb – agus go háirithe fadhbanna meabhairshláinte agus mí-úsáid drugaí. Níor réitigh Walz leis sin. “Uaireanta is iad na gunnaí atá i gceist, na gunnaí amháin!” a dúirt sé. Agus “Ní chiallaíonn fadhb mheabhairshláinte gur duine foréigneach thú.”

Eanáir 6

Bhí sé soiléir go raibh deighilt mhór idir Vance agus Walz maidir le cad a tharla ar Eanáir 6, 2021. Nuair a bhí siad i mbun díospóireachta faoin éirí amach agus faoi na héilimh bhréagacha inar mhaígh Trump gur bhuaigh sé an toghchán uachtaránachta, chuir Walz ceist dhíreach ar Vance. “Ar chaill sé (Trump) toghchán 2020?” “A Thadhg, táim dírithe ar an todhchaí”, a d’fhreagair Vance. “Neamhfhreagra cáinteach é sin!” arsa Walz. Níos déanaí, dúirt Walz: “Táimid anseo 4 bliana níos déanaí, sa chás céanna. Is gá go mbeidh an buaiteoir mar bhuaiteoir. Caithfidh sé seo stopadh. Tá sé ag réabadh as a chéile muid.”

Athrú meoin Vance

Cuireadh ceist ar Vance cén fáth a raibh athrú meoin aige faoi Trump. Cháin sé Trump go géar sa bhliain 2020 ach tá sé go mór ar a shon anois. Chuir Vance an locht ar na meáin, ag rá gur chuir siad ar míthreoir é le bréagnuacht faoi Trump. Dúirt sé gur chuir Trump lena gealltanais do mhuintir na tíre freisin mar uachtarán.

Cearnóg Tiananmen

Sa bhliain 2009, dúirt Walz go raibh sé i Hong Kong nuair a bhí agóidí Chearnóg Tiananmen ar siúl. Ach bhí sé i Nebraska ag an am. Nuair a cuireadh ceist air faoi sin, bhí sé anonn is anall leis ar feadh a bhfad. Nuair a cuireadh an cheist air arís, d’admhaigh sé faoi dheireadh go ndearna sé botún.

Conclúid

Máistir na cainte síodúla is é J.D. Vance, gan dabht ar bith. Bhí na deiseanna ag J.D. Vance nach raibh ag Tim Walz. Mar a dúirt Walz: “D’fhás mé aníos i mbaile beag – Butte, Nebraska, daonra 400 – agus bhí 24 dalta i mo rang sa mheánscoil. Agus níor fhreastail ceann acu ar ‘Yale’.” Bhí Walz ag iarraidh a rá gur ghnáthdhuine é féin, difriúil le Vance. B’fhéidir gur saghas leithscéil a bhí i gceist freisin, mar bhí Vance níos fearr ar ardán na díospóireachta. Ach nach cuma? Is í an cheist is lárnaí ná cén t-iarrthóir uachtaránachta ba cheart a roghnú. Agus maidir leis an gceist sin, tá sé soiléir gur contúirt do Mheiriceá agus don domhan é Trump, agus go mbeadh sé go hiomlán mícheart é a thoghadh mar uachtarán arís.

Cé go bhfuil J.D. Vance in ann dallamullóg a chur ar dhaoine lena chaint mhín, ní bheathaíonn na briathra na bráithre. In ainneoin plámás Vance, níl bealach ar bith go mbeadh sé ceart an coirpeach ciontach, Donal Trump, a chuir in oifig arís. Bhí sé sin an-soiléir, nuair a dhiúltaigh Vance freagra a thabhairt don cheist a chur Walz air: “Tá Trump fós ag rá nár chaill sé an toghchán. Ar chaill sé toghchán 2020?”

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.