Athbhliain faoi mhaise daoibh

Athbhliain faoi mhaise daoibh

le | 2021/12/29 | Cúrsaí Reatha

“Ring out wild bells to the wild sky,

The flying cloud, the frosty lights;

The year is dying in the night,

Ring out, wild bells, and let him die.”

Bhí sé de nós ag m’athair an tús seo a chur le píosa na hathbhliana, bliain i ndiaidh bliana, agus tuigeadh dom nár chóir dom an nós sin a bhriseadh. Molaim do na cloig chéanna sin, cloig Tennyson, bás na bliana 2021 a chaoineadh, agus a chomóradh, agus súil againn nach bhfillfidh a leithéid de bhliain orainn go brách arís. Anois, níorbh í an bhliain ba mheasa riamh í, ach ag an am céanna, níorbh í an bhliain ab fhearr í, ach oiread, nó ba í an bhliain í a thug cruatan, anró, agus céasadh dár muintir í, i bhfoirm an ghalair uafásaigh sin – COVID-19. Cheapamar go léir go mbeadh deireadh curtha leis an sciúirse seo faoin am seo, ach ar an drochuair cé go bhfuil an formhór dúinn vacsaínithe, mar sin féin níl COVID críochnaithe linn fós. Rud eile nach gcríochnaíonn ná an Breatimeacht, agus na hargóintí faoin bPrótacal Thuaisceart Éireann fós ar siúl idir an Riocht Aontaithe agus an tAontas Eorpach (AE). Sin ach cúpla rud diúltach agus leanúnach atá ar siúl!  

Ach sin uilig ráite, agus admhaithe, caithfear a rá freisin, gurbh í an bhliain í a d’fhorbair, agus a neartaigh, spiorad an chomhaontaithe, agus na comharsanúlachta, i bpobal na tíre seo, bliain a d’aontaigh, agus a dhlúthaigh spiorad an phobail inár measc, an bhliain inar thosaigh Éire mar shuíochán neamhbhuan ar Chomhairle Slándála na Náisiún Aontaithe don téarma 2021–2022. Ar nóta eile ar fad, bhí bliain iontach againn mar gheall ar gach saghas spóirt, na Cluichí Oilimpeacha san áireamh. Bhuamar ceithre bhonn sna cluichí céanna, bonn óir agus bonn cré-umha sa dornálaíocht agus bonn óir agus bonn cré-umha sa rámhaíocht.  Bhí bliain mhaith againn maidir leis ár dteanga freisin – deich mbliana ó tosaíodh an plé ar Acht na dTeangacha Oifigiúla tháinig deireadh leis an bplé faoi bhille teanga nua sa Seanad agus rithfear é. Bhí go leor rudaí dearfacha eile a tharla i 2021, ach níl go leor spáis anseo gan ach roinnt bheag a lua.

Sea, clingigí libh, a chloga caointe, nó tá an bhliain seo, 2021, ar leaba a báis, tá sí ag séathlú léi i lár na hoíche, clingigí os ard, a chloga, agus ligigí di imeacht. Sea, ligigí di séathlú, agus ná bímis ródhian uirthi, nó ní bhíonn fiú saoi gan locht, agus breathnaigh mar a chuir an seandream é, fadó, ‘Ná mol, is ná dímhol daoi, nó ní bhíonn saoi gan locht’. Sea, agus féach mar a chuireadh na Rómhánaigh fadó é:-

De mortuis nil nisi bonum…

Mar sin, ná bímis ag sciolladóireacht uirthi feasta, ach chun bóthair linn arís le misneach agus le croí maith mór…..

“Ring out a slowly dying cause,

And ancient forms of party strife,

Ring in the nobler modes of life,

With sweeter manners, purer laws.”

Nach breá mar a chuireann an file é? Tá deis againn anois slán a fhágáil lenár lochta, agus leis an saol lochtach a chruthaigh muid dár bpobal, agus tá seans againn sibhialtacht úr, Útóipeach, a thógáil ina áit. Seans agaibh anois, a chloga, fáiltiú roimh an saol béasach, uasal, nua, seo. Sea, clingigí libh a chloga, agus comóirigí an t-athrú iontach sin.

“Ring out old shapes of foul disease,

Ring out the narrowing lust of gold,

Ring out the thousand wars of old,

Ring in the thousand years of peace.”

A chloga, déanaigí bhur ndícheall críoch a chur leis na galraí uafásacha úd a chránn agus a chéasann an daonnaí, agus glanaigí as a chroí amach, an t-ampla agus an dúil mhallaithe atá aige in ór agus i saibhreas an tsaoil seo. Sea, agus molaigí dó críoch a chur le cogaí agus le troid, agus ina n-áit, clingigí chugainn ré uasal, beannaithe, na síochána, an ré úd a chonaic Íseáia, fáidh, i bhfís fadó. Féach mar a chuir seisean síos ar an ré neamhaí chéanna sin :-

Agus buailfidh siad a gclaimhthe amach ina soic chéachta,

Agus a sleánna ina gcorráin.

Ní thógfaidh na ciníocha an claíomh in aghaidh a chéile feasta,

Nó ní chleachtfaidh siad cogadh níos mó.

Nach álainn go deo an fhís í sin, fís a scalann anuas chugainn trí dhorchadas oíche céasta na staire daonna. Sin í mian chroí an duine daonna, agus an tráth seo bliana, guímis arís an tseanghuí….

Glóir do Dhia sna hArda,

agus ar talamh síocháin do lucht a pháirte…..

.

Athbhliain faoi mhaise dár léitheoirí go léir.

Athbhliain faoi mhaise daoibh

Cuairt ar Iorras na n-Iontas

le | 2021/12/29 | Pearsanta

Seo an chéad alt eile den tsraith a scríobh m’athair faoi thuras bóthair a rinneamar i samhradh 2017. Feicfidh tú an nasc domhain idir an áit ar rugadh é. Agus anois…

Ar Fhód mo Dhúchais arís

Bhí fúinn fós, cuairt a thabhairt ar Iorras na n–Iontas, sára mbeadh ár saoire thiar thart, agus dá bharr sin, nuair a tharla go raibh cuma mhaith ar an Aoine, an seachtú lá d’Iúil, agus nuair a bhí chuile shórt socraithe againn sa Ballina Manor Hotel, i mBéal an Átha, bhuaileamar an bóthar siar go breá luath an lá sin, nó theastaigh uainn lán na súl a bhaint as chuile shórt, thiar sa tseanáit. Sheas Néifin Mór go ríoga ar thaobh na ciotóige agus chuir sé fhéin agus na sléibhte eile fáilte romhainn, chomh maith. Trí Chros Uí Mhaoilíona linn agus chun tosaigh ansin i dtreo Bheannchor Iorrais. Mhothaíomar uainn Túr Bhord na Móna fan an bhealaigh, thar Dhroichead an Cheoil linn ar luas, nó níor stopamar le ceol a bhaint as a shlat droichid, trí Bheannchor linn agus muid ag déanamh iontais den fheabhas a bhí tagtha ar an mbaile sin le himeacht na mblianta, agus ar deireadh thiar shroicheamar Béal an Mhuirthead.

Chaitheamar lón breá sásúil sa Broadhaven Bay Hotel agus radharc álainn againn ar Chuan an Inbhir agus ar an taobh tíre ina thimpeall.

Ag taisteal sa Mhuirthead

Nuair a bhí cúl curtha againn ar idir ocras agus tart, bhuaileamar bóthar arís, agus tar éis cuairt a thabhairt ar an tseanáit thiar, leanamar linn trí thailte méithe an Mhuirthead. Thugamar aghaidh ar dtús ar Ionad Deirbhile, ach ar an drochuair, bhí an tIonad dúnta ag an am sin, ach bheartaíomar filleadh ar an áit, ar ball, agus srian níor tharraingíomar ansin nó gur shroicheamar an Fód Dubh fhéin ar ghob theas na Leithinse, agus ó tharla go raibh an lá go breá, grianmhar, bhí radharc thar na bearta againn ar thír is ar thrá, ar shliabh is ar mhá, agus geallaimse dhuit é, gur bhaineamar lán na súl as chuile radharc acu. Ar ball, bhuaileamar bóthar arís, agus an turas seo, chuamar siar i dtreo an Fháil Mhóir agus tar éis dúinn cuairt a thabhairt ar Thobar Dheirbhile, bhuaileamar siar Bóthar a’ Chongo, le radharc a fháil ar Naicil, agus ar Ghlais, mar ar tógadh tithe sna tríochaidí, do phobail Inis Cé, tráth ar aistríodh ó na hoileáin iad, i ndiaidh Bháthadh mór Inis Cé, sa bhliain 1927. Chaitheamar seal ansin ag breathnú uainn ar na hOileáin, a bhí mar bhráisléad thart le cósta, os ár gcomhair ansin.

Ar ár mbealach ar ais

D’fhilleamar ar an Eachléim ansin agus bhuaileamar isteach ar Ionad Deirbhile arís, ach, faraor! ba é an scéal céanna arís é, agus ní raibh le déanamh againn ansin ach bóthar a bhuaileadh arís. Shroicheamar baile na Druime ar ball, agus thug mé cuairt ar an tseanáit, mar ar tógadh mé, i bhfichidí na haoise seo caite, ach, mo bhrón! ba é an scéal céanna arís é , nó ní raibh duine ar bith ag baile, ag an am, agus ní raibh le déanamh againn ansin ach cuairt a thabhairt ar Reilig Nua na Croise, mar a bhfuil roinnt mhaith de mo mhuintir curtha. Thug sin deis dúinn paidir a chur lena n-anamacha, agus arís thugamar faoi deara an bhail álainn a bhí curtha ar an Reilig chéanna sin le blianta anuas. bhí an áit deas leibhéalta, an féar lomtha sa timpeall, agus bail dheas néata curtha ar na huaigheanna. Agus ó tharla san áit sin muid, shocraíomar ar dhul siar píosa beag eile go bhfeicfimis Seanmhainistir na Croise fhéin. Rinneamar sin, agus chaitheamar seal ag guairdeall thart, ag breathnú ar na huaigheanna agus ar fhothracha na Seanmhainistreach fhéin, a sheasann go bródúil, calma, os cionn na mara móire ansin, agus í ag breathnú amach thar chuan ar Oileán álainn, ársa, Inis Gluaire. Ansin, bhíomar ar ár mbealach ar ais go dtí an Manor Hotel, i mBéal an Átha, agus geallaimse dhuit é, gur bhaineamar taitneamh as an dinnéar breá, blasta, a leagadh os ár gcomhair, sa Teach Ósta sin, agus muid ag breathnú anuas ar iascairí stuama ag iascaireacht go foighdeach in uiscí iascmhara na Muaidhe móire ansin os ár gcomhair amach. Ba lá dár saol é!

Athbhliain faoi mhaise daoibh

Ceiliúradh Faichilleach

le | 2021/12/22 | Cúrsaí Reatha

Nach crua an bhliain a bhí againn agus muid buailte go holc ag ráig i ndiaidh ráig den ghalar uafásach COVID-19. Tháinig an cineál Delta den choróinvíreas in áit an chineáil Alpha, agus anois tá gearrcach nua tagtha leis an gcineál Omicron! Cé go bhfuil an formhór dúinn vacsaínithe, níl imdhíonacht tréada faighte againn fós, agus le gach cineál nua éiríonn sé níos deacra é a fháil! Ina ainneoin sin, tá sé in am dúinn Nollaig a cheiliúradh, cé go gcaithfimid a bheith airdeallach an t-am ar fad faoin ngalar!

B’fhéidir gur smaoineamh maith é dúinn dul siar bóithrín na smaointe, go dtí na laethanta úd fadó, nuair a sheasamar ag breathnú le hionadh ar an mBeithilín álainn, a bhí socraithe go deas síochánta, i dTeach an Phobail, agus siar níos faide fós, go dtí an chéad Mhainséar i mBeithil Ríoga, sa Tír Naofa féin, i dtús ré na Críostaíochta, nuair a rugadh Íosa sa Stábla, toisc nach raibh áit ar bith le fáil ag a mháthair, Muire, nó ag Iósaf, i dTeach Aíochta an bhaile, an oíche bheannaithe sin.

Oíche Nollag

Féach mar a chuir an file, Máire Mhac an tSaoi, é, ina dán “Oíche Nollag”, agus í ag rá go raibh dídean le fáil ag lucht an airgid sa Teach Aíochta céanna sin, an oíche úd, ach gur fágadh an Mhaighdean is a céile, gan bheith istigh le fáil acu, ach amháin i seanstábla na mbeithíoch.

Bhí soilse ar lasadh i dtigh sin na haíochta,

Cóiriú gan chaoile, bia agus deoch,

Do cheannaithe olla, do cheannaithe síoda,

Ach luífidh Mac Dé ins an tigh seo anocht.

Tá an file ag tagairt don nós a bhí beo, i measc Gael, an tráth úd, go mbíodh an Teaghlach Naofa ag fánaíocht timpeall an oíche sin, agus iad ag iarraidh bheith istigh a fháil i dteach eicínt, agus b’in an fáth a d’fhágtaí an doras ar leathadh, coinneal na Nollag ar lasadh, agus áit socraithe réidh dóibh ag an mbord, ag súil go dtiocfaidís ar chuairt chucu, an oíche bheannaithe sin. Féach arís mar a chuireann Máire Mhac an tSaoi é, i véarsa eile, sa dán céanna sin

Fágaig’ an doras ar leathadh ina coinne,

An Mhaighdean a thiocfaidh is a naí ar a hucht,

Deonaigh do shuaimhneas a ligint a Mhuire,

Luíodh Mac Dé ins an tigh seo anocht.

Níl dabht ar domhan, ach gur éirigh leis an bhfile, dearcadh agus creideamh na cosmhuintire a thuiscint, agus a léiriú, i véarsaí an dáin álainn sin, “Oíche Nollag”.

Cuimhní agus Dán ó m’athair

Ní raibh sé de nós ag an muintir thiar dul thar fóir, an oíche sin, le bia nó le deoch, nó bhí siad ag feitheamh ar theacht an Teaghlaigh Naofa ar chuairt chucu. Gnáthshuipéar a bhíodh acu, fataí agus iasc, b’fhéidir, nó rud eicínt dá leithéid, mar nach mbeadh dinnéar mór na Nollag le hullmhú acu, an mhaidin dár gcionn, sé sin, i ndiaidh an Aifrinn, nó an mhaidin sin, bhí de nós ag chuile shagart trí Aifreann a rá, agus dá bharr sin, thosaídís go breá luath ar maidin, ag a leath i ndiaidh a hocht, b’fhéidir, agus bhíodh na daoine sin sa bhaile arís, thart ar a deich, agus ansin, thosaídís ar an dinnéar a ullmhú. Sea, mh’anam, agus smaoinigh nach mbíodh gléasanna nua-aimseartha cócaireachta acu, an tráth sin, ní bhíodh, muis! Nó ní bhíodh acu ach oigheann na dtrí chos agus pota, agus bhíodh orthu na gléasanna sin a oibriú ar an tine oscailte. Mór idir inné agus inniu!

Níl dabht ar domhan ach go bhfilleann scaoth cuimhní orm, an tráth seo bliana, agus mé ag dul siar bóithrín anacair, casta, spéisiúil, úd, na smaointe. Seo dáinín don ócáid:

Breith sa Stábla

Séasúr na Nollag ‘na rás chugainn,

Is calóga bána anuas

Mar bhrat geal, naofa, gléigeal,

Ag folach dúinn bruscar is smúit.

.

Ach istigh im chroíse, le díograis,

Ullmhóidh mé mainséar, le dua,

is glanfaidh mé bruscar na mblianta

As seanstáblán m’anama chrua.

.

Séasúr na Nollag ‘na rás chugainn,

Is an Naí naofa, neamhdha, anuas,

Ag ní, is ag slánú Chlann Éabha,

Is ag folach dúinn peaca is buairt.

.

Nollaig Shona daoibh uilig agus bígí sábháilte!

.

Athbhliain faoi mhaise daoibh

Athbhliain faoi mhaise daoibh

le | 2021/12/22 | Cúrsaí Reatha, Tuairim

“Ring out wild bells to the wild sky,

The flying cloud, the frosty lights;

The year is dying in the night,

Ring out, wild bells, and let him die.”

Bhí sé de nós ag m’athair an tús seo a chur le píosa na hathbhliana, bliain i ndiaidh bliana, agus tuigeadh dom nár chóir dom an nós sin a bhriseadh. Molaim do na cloig chéanna sin, cloig Tennyson, bás na bliana 2021 a chaoineadh, agus a chomóradh, agus súil againn nach bhfillfidh a leithéid de bhliain orainn go brách arís. Anois, níorbh í an bhliain ba mheasa riamh í, ach ag an am céanna, níorbh í an bhliain ab fhearr í, ach oiread, nó ba í an bhliain í a thug cruatan, anró, agus céasadh dár muintir í, i bhfoirm an ghalair uafásaigh sin – COVID-19. Cheapamar go léir go mbeadh deireadh curtha leis an sciúirse seo faoin am seo, ach ar an drochuair cé go bhfuil an formhór dúinn vacsaínithe, mar sin féin níl COVID críochnaithe linn fós. Rud eile nach gcríochnaíonn ná an Breatimeacht, agus na hargóintí faoin bPrótacal Thuaisceart Éireann fós ar siúl idir an Riocht Aontaithe agus an tAontas Eorpach (AE). Sin ach cúpla rud diúltach agus leanúnach atá ar siúl!  

Ach sin uilig ráite, agus admhaithe, caithfear a rá freisin, gurbh í an bhliain í a d’fhorbair, agus a neartaigh, spiorad an chomhaontaithe, agus na comharsanúlachta, i bpobal na tíre seo, bliain a d’aontaigh, agus a dhlúthaigh spiorad an phobail inár measc, an bhliain inar thosaigh Éire mar shuíochán neamhbhuan ar Chomhairle Slándála na Náisiún Aontaithe don téarma 2021–2022. Ar nóta eile ar fad, bhí bliain iontach againn mar gheall ar gach saghas spóirt, na Cluichí Oilimpeacha san áireamh. Bhuamar ceithre bhonn sna cluichí céanna, bonn óir agus bonn cré-umha sa dornálaíocht agus bonn óir agus bonn cré-umha sa rámhaíocht.  Bhí bliain mhaith againn maidir leis ár dteanga freisin – deich mbliana ó tosaíodh an plé ar Acht na dTeangacha Oifigiúla tháinig deireadh leis an bplé faoi bhille teanga nua sa Seanad agus rithfear é. Bhí go leor rudaí dearfacha eile a tharla i 2021, ach níl go leor spáis anseo gan ach roinnt bheag a lua.

Sea, clingigí libh, a chloga caointe, nó tá an bhliain seo, 2021, ar leaba a báis, tá sí ag séathlú léi i lár na hoíche, clingigí os ard, a chloga, agus ligigí di imeacht. Sea, ligigí di séathlú, agus ná bímis ródhian uirthi, nó ní bhíonn fiú saoi gan locht, agus breathnaigh mar a chuir an seandream é, fadó, ‘Ná mol, is ná dímhol daoi, nó ní bhíonn saoi gan locht’. Sea, agus féach mar a chuireadh na Rómhánaigh fadó é:-

De mortuis nil nisi bonum…

Mar sin, ná bímis ag sciolladóireacht uirthi feasta, ach chun bóthair linn arís le misneach agus le croí maith mór…..

“Ring out a slowly dying cause,

And ancient forms of party strife,

Ring in the nobler modes of life,

With sweeter manners, purer laws.”

Nach breá mar a chuireann an file é? Tá deis againn anois slán a fhágáil lenár lochta, agus leis an saol lochtach a chruthaigh muid dár bpobal, agus tá seans againn sibhialtacht úr, Útóipeach, a thógáil ina áit. Seans agaibh anois, a chloga, fáiltiú roimh an saol béasach, uasal, nua, seo. Sea, clingigí libh a chloga, agus comóirigí an t-athrú iontach sin.

“Ring out old shapes of foul disease,

Ring out the narrowing lust of gold,

Ring out the thousand wars of old,

Ring in the thousand years of peace.”

A chloga, déanaigí bhur ndícheall críoch a chur leis na galraí uafásacha úd a chránn agus a chéasann an daonnaí, agus glanaigí as a chroí amach, an t-ampla agus an dúil mhallaithe atá aige in ór agus i saibhreas an tsaoil seo. Sea, agus molaigí dó críoch a chur le cogaí agus le troid, agus ina n-áit, clingigí chugainn ré uasal, beannaithe, na síochána, an ré úd a chonaic Íseáia, fáidh, i bhfís fadó. Féach mar a chuir seisean síos ar an ré neamhaí chéanna sin :–

Agus buailfidh siad a gclaimhthe amach ina soic chéachta,

Agus a sleánna ina gcorráin.

Ní thógfaidh na ciníocha an claíomh in aghaidh a chéile feasta,

Nó ní chleachtfaidh siad cogadh níos mó.

Nach álainn go deo an fhís í sin, fís a scalann anuas chugainn trí dhorchadas oíche céasta na staire daonna. Sin í mian chroí an duine daonna, agus an tráth seo bliana, guímis arís an tseanghuí….

Glóir do Dhia sna hArda,

agus ar talamh síocháin do lucht a pháirte…..

.

Athbhliain faoi mhaise dár léitheoirí go léir.

Athbhliain faoi mhaise daoibh

Cuairt ar Lissadell

le | 2021/12/15 | Pearsanta

Tháinig mé ar chúpla alt a scríobh m’athair faoi thuras bóthair eipiciúil a rinneamar trasna na Sionainne roinnt blianta ó shin. Seo ceann amháin acu.

Fuinneoga móra ag breathnú ó dheas

Tar éis oíche mhaith codlata a bheith againn sa ‘Ballina Manor Hotel’ i mBéal an Átha, thugamar aghaidh ar Phroinnteach an óstáin le bricfeasta galánta a chaitheamh ansin ar ár suaimhneas. D’éirigh linn an ruaig a chur ar ocras agus ar thart, ar an ócáid, agus tar éis dúinn sinn féin a fháil réidh le seal a chaitheamh ag fámaireacht sa dúiche stairiúil sin, d’ardaíomar ár seolta….

Cá ndeachaigh muid ag fámaireacht, an ea?

Bhuel! b’fhada an lá muid ag éisteacht le scéalta faoi’n Teach Mór úd i gContae Shligigh, “Lissadell”.

Solas an tráthnóna i Lissadell.

Fuinneoga móra ag breathnú ó dheas

Ar áilleacht tíre is trá.

Beirt bhan gléasta go gléigeal,

Iad araon álainn,

ach duine acu ina Gazelle.

agus ó tharla anois, go raibh sé gar go leor dúinn, shocraíomar ar chuairt a thabhairt air. Ní gá a rá go raibh na línte úd as dán an Yeatsaigh de ghlanmheabhair againn…

“The light of evening, Lissadell,

Great windows open to the south,

Two girls in silk kimonos, both

beautiful, one a gazelle.”

Ar Lissadell a tharraing mé an scéal

Agus bíodh gur bhaineamar taitneamh nár bheag, as an aistear chuige, agus as an radharc neamhaí, a bhí le fáil againn ar shliabh, is ar ghleann, ar mhuir is ar thrá, ar bhailte is ar thuath, níl fúm tada a rá fúthu sin, an babhta seo, nó ní orthu a tharraing mé an scéal, ach ar an Teach Mór úd, Lissadell, a sheas go ríoga ansin, ar thalamh ard os cionn na mara, agus mar sin, gan a thuilleadh moille, bhíomar ar ár slí isteach sa Teach Mór Ríoga sin, Lissadell.

Ba é Sir Robert Gore-Booth a thóg an Teach sin, sa bhliain 1833. Bhí sparán teann ag an bhfear céanna sin, ag an am, agus is dócha gur theastaigh uaidh sin a chur in iúl, trí mhéid, agus trí shuíomh a Thigh. Bhain garchlann Sir Robert cáil agus clú amach dóibh fhéin, ar ball. Tá’s ag chuile dhuine faoi Constance, Countess Markievicz, agus an cháil a bhain sise amach di fhéin i stair chorraithe a tíre, ina lá. Bhí gariníon eile aige freisin, Eva, agus bhain sise cáil amach di fhéin mar fhile, mar shíochánaí agus mar shufragóir. Bhain a gharmhac, Sir Josslyn Gore-Booth, cáil amach dó fhéin, freisin, mar gharnóir.

Ach faoi’n am seo, tá muid bailithe sa ‘porte-cochere’ agus muid ag fanacht ar ár dtreoraí, le sinn a stiúradh timpeall an Tí Mhóir seo, Lissadell. Seo an áit a dtagadh na cóistí fadó, le deis a thabhairt do na maithe móra fáil isteach, gan bhaol ó ghaoth nó ó fhearthainn. Ar ball, tháinig fear breá, óg, chugainn, agus d’iarr orainn é a leanacht isteach. Rinneamar rud air, agus isteach linn i dtosach sa Halla mór, ornáideach, é ard, maorga, is ag cur thar maoil le troscán álainn, ársa, agus le pictiúir mhóra, suntasacha, ealaíonta, crochta ar na fallaí. Labhair an treorai linn go breá soiléir, faoi chuile shórt a bhí leagtha amach ansin os ár gcomhair. Leanamar linn ansin ar ár dturas trí na seomraí a bhí suite ar an urlár talún. Chuaigh an Bhialann i gcion go mór orainn, trí áilleacht, agus trí fheabhas a leagan amach, agus trí fhoirfeacht a cuid troscáin.

Thíos Staighre

Síos linn ansin go dtí an chistin agus trí bhialann an lucht freastail, agus caithfidh mé a admháil anseo, nach ndeachaigh leagan amach, nó trealamh, nó troscán, na n-ionad sin, i bhfeidhm orm fhéin, in aon chor, nó thug sé le fios dom, an meas a bhí ag aicme amháin ar aicme eile, agus iad ag maireachtáil faoin díon céanna. Ach sin mar a bhí, an tráth sin, ach nár chóir dúinn sa ghlúin seo, féachaint chuige, nach mar sin a bheas sa Phoblach s’againne, feasta. Ach leis an meas sin a chur abhaile orainn, i ndáiríre, seoladh amach as an Teach Mór sin trí thollán na n-oibrithe, a tógadh ansin, sa chaoi nach mbeadh radharc ag lucht an tí, nó ag a gcuairteoirí, ar oibrithe gioblacha ar a mbealach isteach chuig, nó ar a mbealach amach as, an Teach Mór sin. Lissadell. Ach sin uilig ráite, agus tuigthe, caithfidh mé a admháil, go ndeachaigh an Teach céanna sin i bhfeidhm go mór orm fhéin, agus ar na cuairteoirí a bhí in éindigh linn, ar ár dturas stairiúil go Lissadell.

.

.

gaGaeilge
gaGaeilge en_USEnglish