Scéal Alexander Neville

Ní raibh Alexander Neville ach 14 bliana d’aois, nuair a shuigh sé a thuismitheoirí síos ag bord na cistine sa bhaile in Aliso Viejo i gCalifornia.  D’inis sé dóibh go raibh sé ag caitheamh siar piollaí Oxycontin a cheannaigh sé ar Snapchat.  Anailgéiseach ópóideach is ea Oxycontin, cógas chun pian ghéar a mhaolú.  D’fhorbair Purdue Pharmaceutical an pianmhúchán sin le linn na nóchaidí.  Mhaígh siad gur druga neamh-andúile é, cé go raibh a fhios acu nach raibh sé sin fíor ar chor ar bith.  Chuir go leor daoine andúil ann, agus is mar sin a thosaigh an ghéarchéim ópóideach sna Stáit Aontaithe.  Chuaigh an ghéarchéim in olcas bliain i ndiaidh bliana, agus sa bhliain 2016, fuair 42,000 duine bás de dheasca ródháileog ópóideach, agus as sin meastar gur oideas leighis a bhí i gceist 40% den am.

“Tá greim ag an druga orm, agus níl a fhios agam cén fáth,” a dúirt Alexander lena thuismitheoirí.

Rinne máthair Alexander teagmháil le clár athshlánúcháin ó dhrugaí láithreach bonn agus bhí sí ag fanacht le glaoch ar ais uathu.  An mhaidin dár gcionn, nuair a chuaigh a mháthair go seomra leapa Alexander chun é a mhúscailt, ní raibh sé ag análú agus bhí dath corcra ar a chraiceann.  Chuir a thuismitheoirí glaoch ar na seirbhísí éigeandála leighis agus tógadh go dtí an t-ospidéal é.  Ag a deich a chlog ar 23 Meitheamh, 2020, fógraíodh go raibh sé marbh. 

Ní ba dhéanaí sa lá, tháinig tascfhórsa drugaí go dtí an teach, agus dúirt siad nach Oxycontin ba chúis bás Alexander, ach druga sintéiseach darb ainm Feantanil.  Bhí tuismitheoirí Alexander go hiomlán trína chéile ansin, mar thóg Alexander piollaire Oxycontin, agus níl aon Feantanil sa phiollaire sin.  Cad a bhí ar siúl?

Piollairí bréige

Fuair a thuismitheoirí amach go bhfuil go leor piollaí bréige ar díol, a bhfuil Feantanil iontu.  Cuireann na mangairí drugaí Feantanil sna piollairí, druga a bhfuil an-láidir, agus nach bhfuil costasach.  Ach minic go leor, cuireann siad dáileog Feantanil rómhór isteach agus ní rud maith é sin.  Tá Feantanil a chéad oiread níos láidre ná moirfín agus ní thógann sé ach 2 mg Feantanil chun duine a mharú.  Meastar go bhfuil an méid sin Feantanil ar a laghad sna piollaí atá ar díol go mídhleathach.  Fuair 107 míle duine bás de dheasca ródháileog drugaí sa bhliain 2021 sna Stáit Aontaithe, agus fuair 70 míle dóibh bás de dheasca ródháileog Feantanil.  Sin uimhir dochreidte – mar bhonn comparáide fuair 43 míle duine bás ar na bóithre, agus 47 míle duine bás de dheasca féinmharaithe an bhliain céanna. 

Nimh

Ní amháin i bpiollairí a bhfaightear é, ach an oiread – faightear Feantanil in ionad cócaon, hearóin, methamfataimín, agus drugaí mídhleathacha eile freisin.  Mar sin, tá an ghéarchéim Fentanyl i bhfad níos measa ná aon ghéarchéim drugaí eile riamh.  Seo mar a dúirt John Tavolacci, leasuachtarán feidhmiúcháin in ionad athshlánúcháin ó dhrugaí i Nua-Eabhrac: “Ní drugaí sráide iad seo a thuilleadh.  Is nimh é seo.”

Níl aon dabht faoi sin, ach cárb as an tsubstaint uafásach seo?

Cárb as é?

Déantar Feantanil i saotharlanna.  Seoltar na comhábhair (agus go háirithe NPP, 4-ANPP) ón tSín go dtí na cartéil drugaí i Meicsiceo, rud atá éasca go leor a dhéanamh.  Ansin, réitíonn na cairtéil Feantanil as na comhábhair, agus úsáideann siad a gcóras dáileacháin chun an druga a smugláil agus a scaipeadh ar fud na Stáit Aontaithe.  Tá sé beagnach dodhéanta é a choinneáil amach as na Stáit Aontaithe, mar tá go leor taithí maidir le smugláil ag na cairtéil de chuid Mheicsiceo cheana féin.  Níl sé deacair dóibh an druga a scaipeadh, ach an oiread – is maith leis na mangairí drugaí Feantanil, mar is druga an-láidir é agus níl sé daor i gcomparáid le drugaí mídhleathacha eile.  Is fadhb an-chasta é an Fentanyl, ar na cúiseanna sin.

Réiteach na faidhbe?

Níl aon réiteach éasca ar fáil don ghéarchéim Fentanyl.  Is gá an cogadh a throid ar chúpla fronta ag an am céanna.  Seo cúpla moladh: 

1. Tá frithnimh (Nalocsón) ar fáil in aghaidh ópóidí, Feantanil san áireamh. Déan cinnte go bhfuil a dhóthain frithnimh ag na húdaráis i ngach réigiún, agus go bhfuil sé ar fáil do ghnáthdhaoine go héasca freisin.
2. Cuir feachtas ar siúl chun aird a tharraingt ar dhrugaí ópóideacha, agus go háirithe Feantanil, agus chun oideachas a thabhairt do dhaoine conas Nalocsón a úsáid nuair a thógann duine ródháileog.
3. Tá tástáil á dhéanamh ar vacsaín in aghaidh drugaí ópóideacha, agus is dóigh go mbeidh sé ar fáil roimh i bhfad. Ba cheart don rialtas pleananna a chumadh  chun feidhm a bhaint as an vacsaín, a chosnódh daoine sna seirbhísí éigeandála ó dhochar, agus a chuirfeadh cóir leighis ar fáil do na handúiligh is measa.

“Faigh réidh leis an dianghlasáil,” a scread na luchtanna agóide i gcathracha fud fad na Síne.  I Shanghai agus Béising, d’ardaigh daoine leathanaigh bhána san aer. Mhínigh Xiao Qiang, taighdeoir ar shaoirse idirlín in Ollscoil California, Berkeley, cad is brí leis sin: “Tá a fhios ag daoine cad ba mhaith leo a chur in iúl, agus tá a fhios ag na húdaráis freisin, agus mar sin ní gá do dhaoine aon rud a rá. Má tá leathanach bán agat, beidh a fhios ag gach duine cad atá i gceist agat.”

D’iarr roinnt léirsitheoirí ar an bPáirtí Cumannach agus a cheannaire, Xi Jinpeng, éirí as! Tá sé soiléir go bhfuil daoine tuirseach leis a cur chuige brúidiúil maidir le COVID-19, agus an dianghlasáil á úsáid aige fós in aon áit a bhfaigheann daoine COVID.

Lasmuigh den tSín, tá an chuid eile den domhan tar éis bogadh ar aghaidh go céim nua, ina bhfuil gach rud ar oscailt agus níl aon bhac ar dhaoine bogadh ó áit go háit. Braitheann an cur chuige sin ar vacsaíní éifeachtúla, cosúil leis na cinn á dtairiscint ag Pfizer agus Moderna, a bheith ar fáil do dhaoine. Tá na mílte duine as na ceithre hairde tar éis teacht le chéile i Catar agus iad ag tabhairt tacaíocht dá bhfoirne náisiúnta sacair, i staideanna lána – gan masc ar bith agus gan aon fhadhb!  

Fuair ​​​​cur chuige na Síne moladh ag tús na paindéime, agus níl aon amhras ach gur shábháil sé daoine. Ach beagnach trí bliana níos déanaí, tá leaganacha COVID níos tógálaí ann, a scaipeann i bhfad níos éasca ná riamh. Tá an cur chuige a bhí éifeachtach uair amháin as dáta agus neamhéifeachtach anois.  Tá daoine ag éileamh níos mó saoirse arís, ach níl an Páirtí Cumannach ag éisteacht leo. De ghnáth, bíonn drogall ar mhuintir na Síne aon rud a rá nó a dhéanamh, mar tá faitíos orthu cad a tharlódh dóibh ansin. Ach anois, tá léirsithe ag tarlú go minic. Cad atá ar siúl sa tSín?

Dianghlasáil i ndiaidh dianghlasála.

Tá an polasaí dianghlasála maidir leis an víreas i bhfeidhm ó thús na pandéime. Níl polasaí chomh deacair sin i bhfeidhm ag aon tír eile níos mó, agus is soiléir nach fiú an tairbhe an trioblóid. Go minic, bíonn ar dhaoine fanacht sa bhaile ar feadh trí nó ceithre mhíosa, agus nuair a tharlaíonn dianghlasáil i gcathair mhór, bíonn go leor fadhbanna. Chonaiceamar é sin nuair a chuir an rialtas 25 milliún duine faoi ordú dianghlasála i Shanghai le linn an tsamhraidh seo caite. Scriosadh an geilleagar áitiúil go dona, agus bhí ganntanas bia agus seirbhísí sa chathair. Dá bharr sin, bhí achrann idir na cónaitheoirí agus na húdaráis – rud a tharlaíonn ach go hannamh sa tSín.

Geilleagar i dtrioblóid

Tá geilleagar na Síne ag fulaingt go dona de dheasca polasaí an rialtais maidir le COVID. Cuireann sé sin isteach go mór ar ghnólachtaí, idir bheag agus mhór, ó na siopaí agus bialanna áitiúla suas go dtí comhlachtaí déantúsaíochta an iPhone, cosúil le Foxconn.  Bhí laghdú ar tháirgeadh an iPhone, nuair a bhí ar roinnt mhaith fostaithe Foxconn fanacht sa bhaile. Dá bhrí sin, bhí ar Apple rabhadh a thabhairt go dtitfeadh díolachán an iPhone.

De réir na sonraí is déanaí, d’fhás geilleagar na Síne 3.9 faoin gcéad le déanaí agus tá roinnt eacnamaithe ag tuar go dtitfidh an ráta sin níos mó fós roimh dheireadh na bliana. Bhíothas ag siúl le fás timpeall 5.5 faoin gcéad i mbliana sa tSín!

Buille Marfach!

Ar an 24 Samhain, loisceadh deichniúr ina mbeatha sa bhaile i mbloc árasán in Urumqi i gcúige Xinjiang sa tSín. Réigiún de 25 milliún duine atá i gceist a bhí faoi dhianghlasáil ar feadh níos mó ná trí mhí. (Bhí an réigiún sa nuacht roimhe seo faoin gcaoi ghránna a gcaitear leis na Moslamaigh Uighur a bhfuil cónaí orthu ann.)

Ceapann go leor Sínigh go bhfuair an deichniúr bás de dheasca an dianghlasála atá i bhfeidhm in Urumqi. Ag tús an dianghlasála, cuireadh bacáin in airde chun daoine a choimeád sa bhaile. Le linn na tine, ní raibh daoine in ann éalú ón mbloc árasán, agus cuireadh moill mhór ar na fórsaí éigeandála, de bharr na mbacán céanna a bheith sa tslí.

Ba é sin an buille marfach, agus thosaigh na hagóidí i ndáiríre ansin, agus scaip siad ar fud fad na tíre go tapa. Tá siúl agam go n-éistfidh lucht an rialtais leis na léirsitheoirí, agus go n-athróidh siad a gcur chuige maidir leis an víreas.

Ar an drochuair, más aon chomhartha í an stair, níl mórán dóchas ann go ndéanfar an rud ceart!

.