Scéal Tani Adewumi!

Scéal Tani Adewumi!

Seans beag gur chuala tú riamh faoi bhuachaill darb ainm Tani Adewumi. Ach seans mór go bhfaca tú an mhionsraith seacht gcuid, eisithe ag Netflix darb ainm ‘The Queen’s Gambit’. Tá an mhionsraith seo bunaithe ar úrscéal ón údar Walter Tevis. Is í Beth Harmon (Anya Taylor-Joy) an príomhcharachtar agus is imreoir éachtach fichille í óna hóige ar aghaidh, in ainneoin na dúshláin phearsanta a tharlaíonn ina saol féin. Bhí saol deacair aici ón am a fuair a máthair bás agus gur tógadh chuig dílleachtlann í. Nuair a fheiceann sí airíoch na scoile ag foghlaim na fichille san íoslach, bíonn sí fiosrach agus múineann an t-airíoch ficheall di. Bíonn sé gafa leis an bhficheall agus tosaíonn sí ag iomaíocht i gcomórtais fichille agus ag buachan an t-am go léir. Bíonn an scéal ag dul siar agus aniar idir na comórtais agus a saol pearsanta atá fite fuaite le chéile. Sraith thar barr atá ann agus má thosaíonn tú ag breathnú uirthi, ní bheidh tú in ann éirí as!

Cad faoi Tani Adewumi, an ea?  Bhuel, tá cosúlachtaí ar díol iontais iad idir Beth Harmon agus Tani Adewumi. Ach tá difríochtaí suntasacha ann freisin, ní ba lú ina measc gur fíorscéal é scéal Tani. Scéal dochreidte agus inspioráideach atá ann, agus seo achoimre an scéil sin, roinnte ina dhá chuid.

Tani – ocht mbliana d’aois

Cúpla bliain ó shin, scríobh Nicholas Kristof, colúnaí tuairimíochta sa ‘New York Times’, scéal faoi Tani Adewumi. Tháinig Tani go dtí Nua Eabhrac sna Stáit Aontaithe an bhliain roimhe sin (2017). Theith Tani agus a theaghlach as an Nigéir ar eagla go n-ionsódh sceimhlitheoirí antoisceacha Ioslamaigh ó Boko Haram iad, toisc gur Caitlicigh iad. Thug sagart paróiste cabhair dóibh agus fuair sé áit dóibh in ionad do dhaoine gan dídean i Manhattan. Ansin, d’aimsigh an sagart bunscoil do Thani, agus d’fhreastal Tani ar an scoil sin – Scoil Phoiblí 116. Ba ansin a d’fhoghlaim Tani conas ficheall a imirt. Bhí múinteoir aige, Russell Makofsky, agus do mhúin sé an cluiche sa scoil. Ní raibh sé ar acmhainn Tani na táillí teagaisc a íoc, ach leag Makofsky an riail sin ar leataobh do Thani. Sa chéad chomórtas fichille inar imir sé, tháinig Tani san áit dheireanach. Ach bliain ina dhiaidh sin, agus é ocht mbliana d’aois, bhuaigh sé craobh Stáit Nua Eabhrac ina aoisghrúpa, an chéad iomaitheoir a bhuaigh an duais sin ar a chéad iarracht! Páiste éachtach a bhí ann, gan dabht! Tar éis colún Kristof agus le cabhair ó Makofsky an múinteoir, tosaíodh feachtas ‘GoFundMe’ ar son Tani agus a theaghlach. Tháinig an t-airgead isteach go tiubh tréan, agus sula i bhfad bhí méid mór airgid bailithe – $250,000! Ansin, dhíol bronntóir anaithnid cíos árasáin díobh ar feadh bliana! Bhog an teaghlach go dtí an t-árasán sin i gConnecticut. Ach cad a rinne siad leis an airgead, an ea? Bhuel, thug siad an deichiú cuid don eaglais, agus chuir siad an chuid eile isteach i bhfondúireacht a thosaigh siad, darb ainm “Tanitoluwa Adewumi Foundation’’. Beidh an t-airgead san fhondúireacht sin á úsáid acu chun cabhair a thabhairt d’imircigh ón Afraic atá ar an ngannchuid. Chuir an colúnaí ceist ar athair Tani – “nach gcoimeádfaidh tú aon airgead?” “Fuair mé beannacht Dé, agus ba mhaith liom é a roinnt le daoine eile!” a d’fhreagair sé. D’aontaigh Tani leis an gcinneadh sin, freisin.

Tani – deich mbliana d’aois

Scríobh Kristof alt nua faoi Tani le déanaí. Ghlac Tani páirt i gcomórtas fichille oscailte i gConnecticut . Bhí imreoirí ann de gach aois ach bhuaigh Tani an comórtas sin, agus dá bhrí sin fuair sé rátáil fhichille de 2223. Leis an rátáil ard sin, rinneadh Máistir Náisiúnta de, agus é ach deich mbliana d’aois! Níl sé ag imirt fichille ach trí bliana anuas agus é ina Máistir Náisiúnta – is iontach an gaisce é sin! Ach tá sé mar aidhm ag Tani anois a bheith ina Ardmháistir Idirnáisiúnta roimh i bhfad. Chonaic Tani ‘The Queen’s Gambit’, agus dúirt sé go bhfaca sé é féin sa mhionsraith sin! Agus seans mór go mbeidh scannán faoi Tani féin ar an scannán mór luath go leor, eisithe ag ‘Paramount Pictures.’

Is é an scéal mór scríofa i saol Tani ná: Is rud uilíoch é an tallann, ach ar an drochuair níl aon chinnteacht ann maidir le cothromaíocht deiseanna. De ghnáth ní bhíonn deiseanna mar sin ag teifigh, ar chaill siad gach rud gan aon locht orthusan mar gheall air. Ach léiríonn an scéal seo nach bhfuil aon teorainn le spiorad dochloíte daoine , ach amháin an deis a bheith ann agus duine nó beirt toilteanach cabhrú leo!

.

.

.

.

.

Scéal Tani Adewumi!

Tuairisc ó Mheiriceá: Tús Ré Nua!

Chríochnaigh ré Trumpach le héirí amach ag an gCaipeatól á ngríosú ag Trump féin, agus é ag maíomh nár chaill sé an toghchán uachtaránachta ar chor ar bith.  I lomcogarsnacht le Trump, thosaigh ré Joe Biden go ciúin béasach, gan na giolcanna seafóideacha agus na slite eile ar úsáid Trump iad chun aird a tharraingt air féin an t-am go léir.

Rinne Joe Biden tús maith gan dabht ar bith, agusgnaoi na ndaoine air thar mar a bhí ag Trump riamh. I mo thuairim, tá sé ag comhlíonadh a ghealltanais chomh sciobtha agus ab fhéidir. In ainneoin sin, tá dúshláin mhóra amach roimhe nach acmhainn dó neamhaird a thabhairt orthu.

Gealltanais

Seo trí ghealltanas ar chomhlíon Biden iad cheana féin, agus é i gcumhacht ach breis is cúpla mhí.

1.Gheall sé go gcuirfeadh sé dlús leis an gclár vacsaínithe COVID-19. Dúirt sé go ndáilfí 100 milliún dáileog vacsaín faoin gcéadú a théarma oifige. Bhí an gealltanas comhlíonta faoin 58ú lá! Anois, tá sé geallta ag Biden 200 milliún dáileog faoin gcéadú lá a théarma!
2.Gheall sé go gcuirfeadh sé beartas mór spreagtha i bhfeidhm don eacnamaíocht, atá thíos le drochthionchar na paindéime.  or aontaigh na Poblachtaigh sa Seanad leis an mbeartas mór sin ($1.9 billiún), agus bhí ar na Daonlathaithe s imeachta speisialta a úsáid ( réiteach buiséad ), agus ansin ritheadh an pacáiste tarrthála.
3.Gheall sé go ndéanfadh sé athchinneadh ar pholasaithe a réamhtheachtaí. Stad sé obair ar an uafás sin an bhalla idir na Stáit Aontaithe agus Meicsiceo. Rinne sé cinneadh tacú arís le Comhaontú Pháras; ní haon ionadh é sin, mar tá Biden tiomanta go huile agus go hiomlán do chosaint na timpeallachta domhanda.  

Is é an chéad ghealltanas eile atá idir lámha aigepacáiste infreastruchtúr chun dul i mbun nuachóirithe maidir le córas iompair na Stáit Aontaithe. Beidh arduithe cháin chorparáide ag teastáil, chun bheith in acmhainn íoc as an bpacáiste.

Dúshláin

Tá go leor dúshláin roimh an Uachtarán agus an rialtas, ach cuirfidh mé béim ar an gceann is tábhachtaí, i mo thuairim ar aon nós. Tá bille an-tábhachtach ag baint le cearta vótála sa Seanad anois. Rith Teach na nIonadaithe an bille seo, agus anois caithfidh an Seanad vótáil air.  Acht ar son na ndaoine nó HR1 is é ainm an bhille agus cuireann sé cosaintí in áit ar son cearta vótála na ndaoine sna Stáit Aontaithe. Tá sé fíorthábhachtach an reachtaíocht seo a achtú, mar tá go leor Stáit ag tabhairt isteach reachtaíocht nua chun é a dhéanamh níos deacra do mhionlaigh atá faoi leatrom cheana féin a chearta vótála a fheidhmiú. In ionad a pholasaithe a athrú agus cur chuige níos ionchuimsithí a bheith acu, b’fhearr leis na Poblachtaigh a gcuid prionsabail daonlathais a thabhairt suas, agus rialtas forlámhach a bheith acu, agus iad i gceannas i gcónaí.

Mar a sheasann cúrsaí anois, beidh na Poblachtaigh sa Seanad in ann bac a chur ar HR1. Gan dabht, dá dtarlódh sin, bheadh daonlathas i Meiriceá i ngéarchéim.  Caithfidh Biden agus an rialtas cothrom na Féinne a chinntiú do gach saoránach sa tír, is cuma cén dath craicinn atá orthu. Agus sin an dúshlán is mó atá rompu. Ach cad is féidir leo a dhéanamh?

Caithfidh siad an chumhacht speisialta atá ag na Poblachtaigh sa Seanad a laghdú nó deireadh a chur leis. Eascraíonn an chumhacht sin ón mbac fadchainte (Béarla: filibuster) atá mar phróiseas sa Seanad le fada. Faoin bpróiseas sin, seachas cúpla eisceacht, ní féidir leis an Seanad acht a rith gan ar a laghad 60 seanadóir a bheith ar a shon (as 100 seanadóir in iomlán 50 Poblachtach, 50 Daonlathaí agus vóta réitigh ag Leasuachtarán Kamala Harris.)  Ach tá ceannaire tromlaigh an tSeanaid, an Daonlathaí Chuck Schumer, in ann an próiseas sin a athrú, nó deireadh a chur leis. Ní bheadh céim mar sin gan bhaol, áfach, mar dá dtiocfadh an lá nuair a bheadh tromlach ag na Poblachtaigh sa Seanad, bheadh siadsan in ann aon acht is mian leo a rith freisin. Sin an dúshlán!

Ceapaim féin go bhfuil sé in am deireadh a chur leis an mbac fadchainte. B’fhéidir nach bhfuil a fhios agat, ach bhí an próiseas céanna i dTeach na nIonadaithe uair amháin, agus chur Spéicéir Theach na Comhdhála, Thomas Reid, deireadh leis. l aon duine ag iarraidh an bac fadchainte sin a thabhairt ar ais, 130 bliain ina dhiaidh sin! Gan dabht, tá sé thar am fáil réidh leis an leaid seo sa Seanad freisin!

.

Scéal Tani Adewumi!

Agallamh Teilifíse!

De ghnáth, níl suim dá laghad agam i dteaghlach ríoga na Breataine. Ach tá cúpla eisceacht an Banphrionsa Diana agus an Bandiúc Sussex Meghan Markle.  Tá a fhios ag madraí an bhaile cad a tharla i gcás Diana, agus an tslí uafásach ar bhásaigh sí. Tá súil agam i gcás Meghan go mbeidh lá eile ag an bPaorach, ach tá rudaí níos casta di, i slite difriúla!

Nuair a d’fhoghlaimíomar go gcuirfeadh Oprah Winfrey agallamh eisiach ar Meghan, rinne mo bhean chéile agus mé féin cinnte de é a fheiceáil. Bhain an clár sin an púicín dínn, mar thug Meghan rudaí uafásacha chun solais.

Meiriceánach is í Meghan a d’fhás aníos i Hollywood i gCalifornia. Tá cúlra cine measctha aici, mar is bean ghorm í a máthair agus is fear geal é a hathair. Tá Meghan bródúil as a cúlra agus sháraigh sí aon deacrachtaí a d’eascair aníos de dheasca ciníochas. Nuair a bhí sí óg, thugadh sí cuairteanna ar stiúideonna Hollywood go minic, agus chuaigh sé sin go mór i gcion uirthi. Níorbh aon ionadh é, mar sin, gur spreag na cuairteanna sin spéis san aisteoireacht inti. Tar éis na meánscoile, d’fhreastail Meghan ar Ollscoil Northwestern in Illinois, agus rinne sí staidéar ar amharclannaíocht agus léann idirnáisiúnta. Tar éis di a céim a bhaint amach, thosaigh sí ag obair mar aisteoir agus fuair sí páirteanna beaga ar chláir theilifíse agus ar an scannán mór freisin. Chomh maith leis sin, fuair sí obair mar mhainicín ó am go ham. Fuair sí a seans mór sa bhliain 2011 leis an ról a fuair sí mar ‘Rachel Zane’ sa tsraith theilifíse ‘Suits’. Bhí an-rath ar an tsraith sin, agus go tobann bhí clú agus cáil ar Meghan. Bhuail Meghan leis an bPrionsa Harry sa bhliain 2016, ar choinne chéadaithne i Londain, a d’eagair cara léi. Bliain ina dhiaidh sin bhí siad geallta agus phós siad ar an 19 Bealtaine 2018. Bliain ina dhiaidh sin, saolaíodh a mac Archie. Meghan agus Harry ag súil le páiste eile i mbliana.  Tar éis iad a bheith pósta, d’éirigh deacrachtaí móra idir an lánúin nuaphósta agus baill eile den teaghlach ríoga. Diaidh ar ndiaidh, tharraing Harry agus Meghan siar ón teaghlach, agus sa deireadh scar siad amach uathu go hiomlán, agus bhog siad go Ceanada agus ansin go dtí na Stáit Aontaithe, an tír ina bhfuil cónaí orthu anois. Chas siad le Oprah chun ‘an scéal a chur ina cheart’.

Rinne Oprah jab iontach mar agallóir, agus de réir a chéile, bhí sí in ann Meghan a chur ar a suaimhneas agus ag an am céanna, ceisteanna géara a chur uirthi. Ní raibh aon leisce ar Meghan nó ar Harry a ceisteanna a fhreagairt go macánta. Tharla an t-agallamh i Montecito, i gCalifornia, an áit ina bhfuil siad go léir ina gcónaí. B’iontach linn a ionraic a bhí Meghan agus Harry, agus baineadh siar asainn a dhírí a bhí siad freisin. Seo iad na rudaí is mó a chuaigh i bhfeidhm orainn.  

1.Pósadh Meghan agus Harry roimh a bainis oifigiúil! Ní raibh ann ach Harry, Meghan agus an tArdeaspag Canterbury!
2.Réitíonn siad go maith le Banríon Éilís II na Ríochta Aontaithe. Bíonn siad i dteagmháil go minic, fiú amháin ar Zoom!
3.Uaireanta, bhíodh Meghan ag smaoineamh ar lámh a ghlacadh ina bás féin. Bhraith sí an-scoilte agus mhaígh sí gur chaith an ‘Firm’ (mórgacht an pháláis) agus an daoscarphreas go dona léi. Nuair a d’iarr sí cabhair ar bhaill an teaghlaigh ríoga, bhí dearcadh neamhbháúil acu, agus ní dhearnadar faic.  
4.Dúirt baill den teaghlach ríoga go rabhadar buartha faoin dath a mbeadh ar chraiceann Archie! Nocht Meghan an fhírinne uafásach sin ar dtús, agus dhearbhaigh Harry é níos déanaí san agallamh. Níor nochtadh dúinn cén duine nó daoine a bhí buartha, ach dúirt Oprah an lá ina dhiaidh sin nach raibh an Bhanríon Éilís II nó an Prionsa Philip i gceist.
5.Mhothaigh Harry go raibh sé i sáinn sa teaghlach ríoga, sa chóras sin, i gcónaí. In Eanáir 2020, d’fhógair siad nach mbeidís mar bhaill shinsearacha sa teaghlach ríoga níos mó, agus mhínigh Harry nach raibh sé i gceist aige ligean don rud céanna a tharla dá mháthair tarlú an athuair.

Tar éis an tsaoil, nach bhfuil a fhios againn go léir faoin stair fhada atá ag an teaghlach ríoga sin ag déanamh leithcheala ar beagnach gach duine eile ar an domhan. Filleann an feall ar an bhfeallaire!

.

Scéal Tani Adewumi!

Mo Náire Thú ‘Wall Street Journal’!

Agus muid i lár mí Idirnáisiúnta na mBan, seo scéal a thaispeánann go soiléir nach bhfuil an cultúr frithbhanda marbh fós.

Ní thabharfainn Dochtúir ort, Jill Biden!

Bhí conspóid fhíochmhar i measc an phobail tar éis fhoilsiú ailt sa ‘Wall Street Journal’ scríofa ag a cholúnaí tuairimíochta, Joseph Epstein, le déanaí. Sa cholún uafásach seo, mhol sé do Dr. Jill Biden fáil réidh leis an teideal Dochtúir. Thug sé féin ‘kiddo’ uirthi gan cuireadh ná iarraidh! Lean sé ar aghaidh ag maíomh gur téarma speisialta é dochtúir a bhaineann ach amháin le dochtúir leighis. Ansin, chaith Epstein drochmheas ar an gcéim dochtúra féin. Ní cáilíocht luachmhar é a thuilleadh, a scríobh sé, mar tá sé éasca céim dochtúra a fháil sa lá atá inniu ann. Ní gá staidéar ar chor ar bith uaireanta, mar bíonn na hollscoileanna ag tabhairt amach céimeanna dochtúra do dhaoine cáiliúla go minic. Chríochnaigh Epstein a cholún mar seo:

“Déan dearmad ar an sásamh beag a fhaigheann tú mar Dr. Jill Biden, agus glac leis an sásamh mór a gheobhaidh tú nuair a bheidh tú i do chónaí sa tithíocht phoiblí is fearr ar an domhan, mar Chéadbhean na Stát Aontaithe.”

Caithfidh mé a admháil nach bhfuil mé cinnte go baileach cá dtosóidh mé, mar níl insint ar chomh holc is a bhí an t-alt seo. Ach lig dom triail a bhaint as!

Sula dtosaím i gceart, tá réamhrá beag agam. Chonaic mé a lán daoine ag argóint ar an idirlíon faoin alt seo, ach i mo thuairim níor léir dóibh an chloch ón gcarraig. Bhí siad tógtha go hiomlán ar an mbrí atá ag baint le ‘dochtúir’ agus go háirithe cé acu ar cheart dóibh an teideal ‘dochtúir’ a úsáid ina n-ainm. Cúis bhréige an argóint sin a úsáideann an t-údar chun a theachtaireacht leithchealach a chur in iúl go cáiréiseach. I ndáiríre, níl aon bhaint leis an teideal ‘dochtúir’ agus céard atá á rá ag Joseph Epstein.

Freagraí na mBan!

Aontaím go huile agus go hiomlán leis an ráiteas a d’eisigh Michelle Obama mar fhreagra don alt, nuair a scríobh sí:

“I láthair na huaire, feicimid cad a tharlaíonn do mhná gairmiúla, is cuma a dteideal: Dochtúir, Bean nó fiú amháin Céadbhean – go rómhinic ceap magaidh atá iontu. Caitheann daoine amhras ar a ngaiscí proifisiúnta, daoine a roghnaíonn magadh in ionad meas. Ach greamaíonn a bhfocal agus, tar éis na mblianta fada ag obair, bíonn orainn ár gcumas a chruthú arís is arís. An é seo an sampla ar mhaith linn a thabhairt do na páistí?”

.

Tugann an Dochtúir Biden dea-shampla iontach dúinn agus beidh sí mar eiseamláir den scoth, ní hamháin do chailíní ach dúinn go léir, ag caitheamh a héachtaí go grástúil, i ndea-ghiúmar agus go bródúil. D’eisigh an Dochtúir Biden a ráiteas féin a bhí lán dínite, nuair a sheol sí an ghiolc seo ar Twitter: “Le chéile, tógfaimid domhan ina gceiliúrfar éachtaí ár n-iníonacha, seachas iad a laghdú.”

Agus cén iarchéim a bhfuil agat féin?

Bhí baint ag Joseph Epstein le hollscoil ‘Northwestern University’, áit ar oibríodh sé mar léachtóir ar cuairt. Níor thacaigh an ollscoil le tuairim Epstein ar chor ar bith, and thóg siad síos aon tagairt dó a bhí ar a suíomh. D’fhoilsigh an ollscoil an ráiteas seo freisin: “Ní aontaímid le tuairim an Uasail Epstein agus creidimid go bhfuil an teideal ‘Dochtúir’ tuillte go maith ag aon duine a bhfuil Ph.D., Ed.D. nó MD aige/aici.”

I mo thuairim, bhí frithfhreagairt fheargach tuillte ag Epstein, agus cé gur athneartaíodh cuid de mo dhóchas as an gcine daonna – ní raibh mé go hiomlán sásta. Cén fáth?

Bhuel, bhí sé soiléir go raibh an ‘Wall Street Journal’ ag seasamh an fhóid, nuair a scríobh a eagarthóir Paul Gigot: “Níl aon rud chomh maith chun srian a chur ar an gcáineadh ná cárta an chine nó cárta na hinscne a imirt.” Bhuel, ní ionadh mór a sheasamh láidir i leith na ceiste seo – ní foláir a chuimhneamh nach nuachtán beannaithe é an ‘WSJ’ níos mó – nuachtán tablóideach na heite deise atá ann ón am ar cheannaigh Rupert Murdoch agus News Corp. é sa bhliain 2007.

Mar fhocal scoir – nach cruálach íorónta mar scéal é nár bhain Joseph Epstein féin iarchéim amach riamh ach gur údarás é ar an ábhar céanna!

.

.

  

.

Scéal Tani Adewumi!

Teangacha i mBaol!

Ceol draíochta an bhéalghrá

Labhair an tAire Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán, Catherine Martin, ag Ard-Fheis Chonradh na Gaeilge le déanaí. “Ní mór dúinn a bheith réidh le freastal ar na pobail nua uirbeacha seo, mar atá á dhéanamh againn tríd an infheistíocht mhór in Áras Mhic Amhlaigh i gCnoc na Cathrach, mar shampla.  Ach is í an Ghaeltacht tobar an dúchais do na pobail uirbeacha seo sna bailte agus sna cathracha timpeall na tíre, agus níor chóir dúinn ár bhfócas ar an nGaeltacht a chailleadh dá bharr,” arsa an tAire. Ansin, mhaígh sí go raibh an próiseas pleanála teanga ag éirí go hiontach, agus go mbeadh Bille Teanga uaillmhianach nua againn go luath. Tá bua na bhfocal aici, gan dabht, agus b’fhéidir go bhfuil mé amhrasach, ach ní bheathaíonn na briathra na bráithre, i mo thuairim. Agus cé go bhfuil súil agam go bhfuil an ceart aici, ba mhaith liom torthaí a fheiceáil roimh an mbua sin a cheiliúradh! Feictear domsa go bhfuil caomhnú na Gaeilge níos deacra dár rialtas ná fuil a tharraingt as cloch! An gá mar sin a bheadh sé, i ndáiríre? B’fhéidir do na Dúchasaigh Mheiriceá sna Stáit Aontaithe– ábhar an cholúin inniu, ach níl aon leithscéal againn.

Cruachás na nDúchasach i Meiriceá

Tá beagnach 7 milliún Dúchasach Mheiriceá sna Stáit Aontaithe.  beagnach 600 treibh fágtha, agus tá breis is 150 teanga dhúchais ann fós, labhartha ag 370 míle duine in iomlán. Is í an teanga Navachóch an ceann is mó, le 170 míle cainteoir aici. Níl ach timpeall fiche teanga a bhfuil níos mó ná dhá mhíle cainteoir acu.  Is réimse leathan teangacha é sin, agus iad go léir ag sracadh leis a saolta, agus an chuid is mó acu ar a dé deiridh.  Mar shampla, níl ach 230 cainteoir dúchais Lakota ina gceantar féin (Standing Rock Reservation), agus is é 70 meánaois na gcainteoirí sin. Buailtear an dream sin i bhfad níos measa ná daoine óga leis an ngalar COVID-19. Tá na Dúchasaigh Mheiriceá cromtha fén COVID-19 cheana féin, agus iad ag fáil bháis ag dhá oiread an ráta i gcomparáid le daoine geala.

Tá na treibheanna ag achainí ar an rialtas feidearálach cabhrú leo ó thaobh COVID-19 agus ó thaobh a gcultúir agus a dteangacha freisin. Mar is eol do chách, bhí caidreamh achrannach eatarthu i gcónaí, agus go leor fadhbanna ann fós.  Tá a gcóras sláinte i ndroch-chaoi, de bharr easpa maoinithe ón rialtas feidearálach. na treibheanna ag iarraidh córas sláinte níos fearr a fháil le fada an lá, mar níl caighdeán a seirbhíse sláinte inghlactha. Tá dualgas ar rialtas Mheiriceá an scéal uafásach sin a leigheas!  

Tá géarchéim a dteangacha ag dul in olcas go tapa mar tá a lán cainteoirí dúchais ag fáil bháis de bharr COVID-19.  Dá bhrí sin, tá na Náisiúin Dhúchasacha ag iarraidh maoiniú 620 milliún sa bhliain ón rialtas le cur i dtreo athbheochan a dteangacha. Feicfimid cén chaoi a mbeidh cúrsaí ar ball, ach i ndáiríre níl mórán dóchais go bhfaighidh siad a dhath cosúil leis an méid sin.

Chomh maith leis na bearta thuasluaite, na Náisiúin Dhúchasacha ag iarraidh a gcainteoirí dúchasaigh a chosaint go díreach. Bíonn oibrithe deonacha ag seachadadh earraí grósaera agus béilí do na seanóirí a bhfuil cónaí orthu in áiteanna iargúlta agus nach bhfuil uisce reatha ar fáil ag an gcuid is mó acu.

Is díol suntais go dtugann siad tús áite do chainteoirí a dteangacha dúchais, maidir leis an vacsaín. Tá sé an-deacair é sin a dhéanamh, mar go minic níl na daoine sin in ann taisteal go dtí clinic nó ospidéal chun an vacsaín a fháil, agus caithfidh oibrithe deonacha a socruithe taistil a eagrú dóibh. Go minic, níor mhaith leo an vacsaín a fháil, mar níl trust acu as rialtas ar fhulaing a muintir ainghníomhartha uafásacha faoi, an rialtas céanna a chuir a dteangacha faoi chos.

Gairm chun gnímh!

B’aoibhinn leis na Dúchasaigh Mheiriceá a bheith inár n-áit, gan dabht. Dar leo, smacht againn ar ár gcinniúint féin – nach bhfuil muid ar mhuin na muice!

I gcomparáid leis na Dúchasaigh Mheiriceá, cheapfá nach mbeadh aon trioblóid againn ár dteanga a chaomhnú. Ach ní mar a shíltear a bhítear!  

Ar aon nós, tar éis an tsaoil, is ár dtír agus ár Rialtas atá i gceist, agus cén fáth nach gcosnóimis – gan a thuilleadh moille – ár n-oidhreachtaí agus go háirithe ár seoda náisiúnta– an Ghaeilge agus na Gaeltachtaí?  Tús maith an vacsaín a chur ar fáil do chainteoirí dúchais anseo, nach ea?   

.

.

.

.

.

Scéal Tani Adewumi!

Tuairisc ó Mheiriceá: Ar thóir an airgid!

Is scannalach an cur amú ama é triail Uachtarán na Stáit Aontaithe a tharla sa Seanad le déanaí. Cur i gcéill amach is amach a bhí sa triail sin, mar sheas formhór na bPoblachtach sa Seanad in aghaidh Trump a chiontú, cé go raibh a fhios acu go maith gur chothaigh sé an t-éirí amach millteach foréigneach a tharla ag an gCaipeatól ar 20 Eanáir i mbliana. Rinne an t-ionchúisitheoir Jamie Raskin agus a fhoireann jab iontach sa triail sin ag cruthú go raibh Trump ciontach. Bhí fianaise dhoshéanta acu agus ní raibh dlíodóirí an chosantóra in ann aon fhianaise a shéanadh.  Ina ionad sin, dúirt siad nár cheart gnáthshaoránach mar Thrump a chur faoi thriail táinsimh, agus dúirt siad freisin nár chothaigh sé an t-éirí amach.  In ainneoin gach rud a chonaic agus a chuala siad sa triail, chaith 43 Seanadóir Poblachtach a vóta in aghaidh an chiontaithe.  

Tá sé ríshoiléir dom go bhfuil formhór na n-ionadaithe sa Pháirtí Poblachtach ag géilleadh a gcuid prionsabal ar eagla go ngearrfaí Trump agus a pháirtí pionós trom orthu. Cé nár thosaigh an fhadhb seo le Trump agus cé nach gcríochnóidh sé leis ach an oiread, is é Trump an sampla is cáiliúla den chaimiléireacht atá sa Pháirtí Poblachtach. Scriosann Trump aon Phoblachtach nach bhfanann fíordhílis dó, agus chonaiceamar é sin arís agus arís eile. Mar shampla, féach céard a tharla do Jeff Sessions nuair nár sheas sé le Trump maidir leis an bhfiosrúchán faoi ról na Rúise i dtoghchán 2016. Thug Trump an bóthar dó agus ansin nuair a bhí Sessions ag iarraidh toghchán Seanaid a bhuachan i gcoinne Tommy Tubberville in Alabama, thacaigh Trump go dílis le Tommy Tubberville.  De bharr sin bhí an bua ag Tubberville, agus ba é sin deireadh an scéil do Sessions.

Mar go raibh fíorchumhacht ag Trump ar na Poblachtaigh, bhí orthu é a leanúint síos bealach dorcha i dtreo an údarásaíochais. Thacaigh siad Trump, in ainneoin a chuid bréaga. Nuair a bhuaigh Joe Biden an toghchán uachtaránachta, mar shampla, d’fhan na Poblachtaigh ciúin agus Trump ag maíomh gur ghoideadh an toghchán uaidh.  Faoi dheireadh, sé seachtaine tar éis torthaí an toghcháin a bheith ar fáil, dúirt Ceannaire na bPoblachtach sa Seanad Mitch McConnell go raibh an toghchán thart agus gur bhuaigh Joe Biden agus Kamala Harris – cén fáth ar fhan sé agus a chairde chomh fada chun an rud is léir do gach duine a rá?  Fiú ansin níor ghlac Trump gur buaileadh é agus d’eagraigh sé ollslógadh i Washington DC ar 20 Eanáir nuair a dheimhneofaí vótaí an choláiste toghcháin sa Chaipeatól. Ghríosaigh Trump a lucht tacaíochta chun feirge ag an ollslógadh sin, agus d’iarr sé orthu máirseáil go dtí an gCaipeatól chun stad a chur leis an deimhniú. Tá a fhios againn go léir faoin tubaiste a tharla ansin!

Fiú amháin tar éis na tubaiste sa Chaipeatól, bhí eagla a gcraicinn fós ar go leor Poblachtaigh dul in aghaidh Trump agus bhí siad sa mhodh marthanais nuair a vótáil siad ar son Trump.

Thug Mitch McConnell óráid díreach ina dhiaidh na trialach, ag rá go raibh Trump ciontach, agus gurb é an fáth ar chaith sé a vóta ar son Trump ná nach ceart don Seanad Trump a chur faoi thriail agus é imithe as oifig cheana féin.  Is soiléir go bhfuair cúrsaí polaitíochta an ceann is fearr ar an gciall agus go raibh Mitch ar thóir an airgid!

Tá deontóirí móra (comhlachtaí móra san áireamh) ag coimeád siar a síntiúis don Pháirtí Poblachtach tar éis an fhoréigin spreagtha ag Trump. Cruthaíonn sé sin fadhb mhór mar teastaíonn an t-airgead uathu go géar. Gan dabht, ba mhaith leo Trump a chur ó dhoras anois, ach caithfidh siad a bheith cúramach é a dhéanamh i slite chun an chontúirt pholaitiúil dóibh féin a íoslaghdú.  Tá McConnell ag tabhairt leide don pháirtí agus níos tábhachtaí fós do na deontóirí, go rachaidh siad féin i ngleic leis an bhfadhb darb ainm Trump.  Ach tá na Poblachtaigh scoilte ina dhá ghrúpa anois agus troidfear cath fíochmhar ar son anam an Pháirtí Poblachtaigh sula i bhfad.  Creideann grúpa amháin i gcóras daonlathais, agus creideann an grúpa eile in údarásaíochas. Ní fios d’aon duine cén deireadh a bheidh ar an scéal, ach tá súil agam go dtiocfaidh ár gcóras daonlathais na Stáit Aontaithe slán. Ar an drochuair, níl aon chinnteacht ann faoi sin agus níl aon dul as ach fanacht go bhfeicimid!

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

.

gaGaeilge