Nuacht Idirnáisiúnta | I mBéal an Phobail

Contúirt Dhúbailte!

le mickgb | 2019/11/27 | Cúrsaí Reatha, Nuacht Idirnáisiúnta, Timpeallacht, Tuairim

Aon uair a bhíonn tú ag déanamh trua duit féin agus don ár dtír, bog siar nóiméad agus smaoinigh ar an bpictiúr mór. Go minic, d’fhéadfaí cúrsaí a bheith i bhfad níos measa. Inniu tá scéal agam faoi thír bheag a bhfuil an dearg-mhí-ádh uirthi. Tar éis an scéil seo a léamh, is dócha go mbeidh tú in ann rudaí a fheiceáil go difriúil agus a bheith buíoch as an saol iontach atá againn sa tír álainn seo. Ach beidh rabhadh dúinn sa scéal freisin.

Tar éis an Dara Cogadh Domhanda, ghabh na Stáit Aontaithe seilbh ar an gcuid is mó den Mhicrinéis i lár an Aigéin Chiúin, lonnaithe idir Havaí agus an Astráil. Tá níos mó ná dhá mhíle oileán sa Mhicrinéis agus tá an tír i gceist (Poblacht na hOileáin Marshall) sa ghrúpa seo. Tá na tíortha seo saor anois.

An Chéad Chontúirt – Radaíocht

Tá fiche naoi n-atall coiréil agus cúig oileán coiréil sa tír, scaipeadh amach tríd leathmhilliún ciliméadar cearnach san aigéan, le timpeall is seasca céad daoine ina gcónaí ann. Is í ceann de na tíortha is iargúlta ar an domhan. Is chuige sin go díreach gur roghnaigh na Stáit Aontaithe í chun tástáil núicléach a dhéanamh tar éis an chogaidh. Idir 1946 agus 1958, pléascadh seasca seacht mbuama adamhacha sa tástáil seo, buamaí hidrigine san áireamh. Cé go n-aslonnaítear muintir na háite ó láthair thástála go dtí oileán eile, ina ainneoin sin fuair a lán daoine tinneas radaíochta agus ailse. Rinneadh damáiste géiniteach dóibh freisin, ionas go raibh neamhghnácha galair ag go leor naíonáin nuabheirthe. Ní fhéadfaí cónaí ar chuid de na hoileáin sin anois agus le tamall fada sa todhchaí, de bharr truailliú radaighníomhach ó phlútóiniam-239 agus caeisiam-137.

Tá sé dochreidte go raibh a fhios ag Rialtas na Stáit Aontaithe go mbeadh na hoileánaigh ina gcónaí in áiteanna a bhí éillithe ag radaighníomhaíocht. Rinne muca guine dóibh chun taighde a dhéanamh ar an dochar a dhéanann radaíocht núicléach mar sin do dhaoine. Ba é sin Tionscadal 4.1 a bhí leagtha amach ag Rialtas na Stáit Aontaithe, agus tionscadal uafásach ba ea é a lean ar aghaidh ar feadh tríocha bliana. Deirtear go bhfuil áiteanna sa réigiún ina bhfuil an leibhéal radaíochta chomh hard le Searnóbail nó Fukishima fós.

Nuair a bhí na Stáit Aontaithe críochnaithe leis an tástáil núicléach seo, chuir siad an smionagar núicléach (ochtó míle méadar ciúbach) isteach i gcruinneachán clúdaithe le díon coincréite ar oileán Runit agus d’imigh siad abhaile, ag fágáil léirscrios na timpeallachta ina ndiaidh.

Tá na hOileáin Marshall fós ag lorg níos mó cabhrach ó na Stáit Aontaithe, ach deir na Stáit Aontaithe go bhfuil siad cothrom leo cheana féin ó thaobh tacaíocht de.

Séanann na Stáit Aontaithe go ndearna siad aon rud mícheart, agus gur leis na hOileáin Marshall aon fhadhbanna atá acu a réiteach, maidir le cúrsaí radaíochta agus an cruinneachán Runit (nó an ‘Tuama’ mar a thugtar air) san áireamh.

An Dara Contúirt – Uisce

D’fhógair rialtas na nOileán Marshall géarchéim aeráide náisiúnta le déanaí, ag iarraidh ar an bpobal idirnáisiúnta fhreagairt don ghéarchéim seo agus iad ba chúis leis sa chéad áit.

Níl na hOileáin Marshall ach cúpla méadar in airde os cionn leibhéal na farraige ar an meán, agus toisc go bhfuil an leibhéal uisce ag ardú, tá damáiste ag tarlú ann anois, agus ag éirí níos measa gach bliain. Tá seans mór, mura ndéantar aon rud, nach bhféadfaí daoine maireachtáil sa tír tar éis 2050.

Tarlaíonn triomaigh fada agus neamhshéasúrach níos minice anois ann, agus tá sáile ag meascadh isteach le fíoruisce. Is é a dúirt Michael Gerrard, ó Ollscoil Columbia ná: “Traein earraí is í an t-athrú aeráide ag réabadh díreach i dtreo na hOileáin Marshall. Níl cúis chomh láidir ag aon tír eile géarchéim a fhógairt!”

Contúirt Dhúbailte – Rabhadh

Sna hoileáin mhí-ámharacha seo, tá an riosca núicléach agus an riosca athrú aeráide ceangailte le chéile i dtaispeántas marfach a léiríonn na contúirtí mar gheall ar easpa gníomhaíochta tíortha an domhain – go háirithe na Stáit Aontaithe. Má thógtar neamhaird do na rioscaí sin, beidh orainn aghaidh a thabhairt ar an scéal sin luath nó mall.

Ar an drochuair, níl an dara rogha ag muintir na hOileáin Marshall – caithfidh siad rud éigin a dhéanamh anois roimh thubaiste núicléach nó roimh bhá a dtír.

Greta Thunberg !

le mickgb | 2019/10/16 | Cúrsaí Reatha, Nuacht Idirnáisiúnta, Timpeallacht, Tuairim

Nuair a bhí ár dtír níos boichte i bhfad, roimh ré an fhóin cliste, ní saol gan locht a bhí againn. Ag an am sin, cheapamar dá mbeadh an tír níos saibhre, go réiteofaí ár gcuid fadhbanna. Ach ní mar a shíltear a bhítear, agus i mbun flúirse an Tíogair Cheiltigh agus arís sa lá atá inniu ann, cuireadh an mhíthuiscint sin ina ceart, agus fuaireamar amach nach raibh sé chomh simplí is a cheaptar.

Is é céard a tharla ná gur mhalartaíomar sraith amháin fadhbanna ar shraith eile! Sa domhan thiar, déanann gach tír iarracht a eacnamaíocht a neartú, mar is tuairim é a bhfuil glacadh forleathan leis. Ach tá fadhb mhór le fás eacnamaíoch gan srian! De ghnáth, is é an rud is tábhachtaí do chomhlachtaí ná uasmhéadú brabúis. Agus má thagann cuid den bhrabús sin le dochar a dhéanamh do leas an phobail nó don phláinéad, bíodh sé mar sin! Nuair nach bhfuil an córas rialála láidir go leor, bíonn borradh eacnamaíoch ar feadh tamaill. Ach chomh cinnte is atá grian sa spéir, bíonn géarchéim eacnamaíochta ina dhiaidh. Ar an lámh eile, má bhíonn an córas rialála róláidir, ní bhíonn na comhlachtaí náisiúnta in ann dul in iomaíocht le comhlachtaí i dtíortha eile nach bhfuil faoi shrianta chomh láidir.

Inniu, díreoidh mé an spotsolas ar an dochar millteanach a dhéanann a lán comhlachtaí don timpeallacht. Cuireann an dochar sin go mór isteach ar dhaoine, go minic ar fud an domhain! Fadhb mhór is ea ár róspleáchas ar bhreoslaí iontaise. Aithníodh tamaill ó shin gurbh é ba chúis le go leor den truailliú aeir agus den téamh domhanda freisin.

Sna tíortha saibhre, go háirithe, tá de chúram morálta orainn an chine dhaonna agus an timpeallacht a chaomhnú, cé gur athchiontóirí go leor againn!

Ní mór dúinn go léir bealach a fháil chun na cleachtaí éillithigh mar sin a laghdú roimh dhíothú an phláinéid agus an chine dhaonna féin. Tá sé an-tábhachtach a bheith gníomhach i gcúrsaí polaitíochta, ionas go mbeimid in ann brú a chur ar gach Rialtas na hathruithe molta a dhéanamh. Tá sé an-tábhachtach, freisin, ár n-airgead a chaitheamh go freagrach chun droch–chleachtaí a laghdú agus dea-chleachtaí a mhéadú ó thaobh an mhaitheas de.

Faraor, cuireann tíortha saibhre, Éire san áireamh, leis na fadhbanna sin, in ionad iad a réiteach. B’fhéidir gur thosaigh casadh na taoide mar sin féin, i gcás daoine óige, go háirithe. Féach ar an difríocht atá á dhéanamh ag an Suallanach Greta Thunberg. Níl sí ach sé bliana déag d’aois, ach tá aithne ag beagnach gach duine uirthi, agus tá go leor lucht leanúna aici ar fud an domhain. Tá sí an-ghníomhach i gcúrsaí polaitíochta domhanda, agus spreagann sí a lán daoine eile agus go háirithe daoine óga, seasamh docht a ghlacadh ar chaomhnú na timpeallachta. Thosaigh sí gluaiseacht gnáthdhaoine óga atá cumhachtach ar an stáitse domhanda. Dá bhrí sin, bíonn daoine óga an-ghnóthach. Mar shampla, eagraíonn siad léirsithe sráide idirnáisiúnta go minic, ag iarraidh tuilleadh brú a chur ar rialtais ar fud an domhain na fadhbanna timpeallachta a réiteach cé chomh tapa agus is féidir leo, sula mbeidh sé ródhéanach. Tá an ceart acu, mar níl sé ceart todhchaí an phláinéid a chur i ngeall, chun pócaí daoine saibhre a líonadh le hairgead anois. Is drochmhargadh é sin don phláinéad agus do gach duine a mhaireann air, agus go háirithe do na daoine óga, mar tá an téamh domhanda ag éirí níos measa gach nóiméad!

Íomhá íocónach an ré seo ná Greta Thunberg ag stánadh ar Trump agus an bheirt acu ag freastal ar chruinniú na Náisiúin Aontaithe i Nua Eabhrac le déanaí. Dúirt sí ag an gcruinniú, ag caint dhíreach go dtí na ceannairí:

“Ghoid sibh ár n–aislingí agus ár n-óige dúinn leis na focail fholmha atá le rá agaibh! Tá súile na nglún atá ag teacht ag féachaint oraibh anois, agus má roghnaíonn sibh theip orainn, ní mhaithfidh muid go deo é! Ní ligfimid é sin libh! Anois díreach, anseo díreach tá na sceana géaraithe!”

Is mór an t-ugach é go bhfuil an-ghean ag daoine óga ar an timpeallacht dhomhanda, agus go bhfuil siad ar iarraidh rud éigin a dhéanamh faoi!

Is comhartha dóchais é sin, go deimhin!

Sacar na mBan!

le mickgb | 2019/08/14 | Cúrsaí Reatha, Nuacht Idirnáisiúnta

Ar an bpáirc!

Ní raibh a fhios agam ar an lá breá gréine sin i mí Iúil sa bhliain 1999 gur lá stairiúil a bheadh ann, ar thaobh sport na mban de. Bhí mé ag tiomáint ó San Diego go dtí an Rose Bowl i bPasadena, chun cluiche ceannais Chorn Domhanda na mBan a fheiceáil. Bhí na Stáit Aontaithe ag imirt in aghaidh na Síne, agus bhí cluiche iontach eatarthu.

Bhí nócha mile i láthair, agus bhí coimhlint ghéar sa chluiche go dtí an deireadh. Tar éis an chluiche choithroim agus am breise gan aon scór, chuaigh sé go ciceanna pionóis. Nuair a chuir Liu Ying as an tSín cic pionóis ar seachrán, thug sé buntáiste do na Stáit Aontaithe. Sa deireadh, ní raibh ach cic amháin fágtha, agus an scór 4-4. Chiceáil Brandi Chastain leis an gcos chlé, cé gur imreoir deasach í. Scóráil sí ceann iontach, agus lig an slua gáir áthais astu! Chaith sí í féin ar a glúine, agus bhain sí di a geansaí agus í ag céiliúradh an bua mór seo sa bhaile. Bhí na grianghraif den radharc sin ar chlúdaigh irisí cáiliúla cosúil le ‘Newsweek’, ‘Sports Illustrated’, agus ‘Time Magazine’. Agus leis sin, bhain an spórt leibhéal nua amach, go háirithe sna Stáit Aontaithe.

Fiche bliain ina dhiaidh sin, agus an iomaíocht i bhfad níos géire, bhuaigh na Stáit Aontaithe an Corn Domhanda in aghaidh na hOllaine i gcluiche thar barr. Rugadh laochra nua sa Chorn Domhanda seo, cosúil le Megan Rapinoe, Alex Morgan, Tobin Heath agus Rose Lavelle (Stáit Aontaithe), Sam Kerr (an Astráil), Wendie Renard (an Fhrainc), Lieke Martens agus Vivianne Miedema (an Ollainn), Marta (an Bhrasaíl) agus Fran Kirby (Sasana), gan ach roinnt bheag a lua!

Agus, cosúil le fiche bliain ó shin, bhain an spórt leibhéal nua amach arís, an t-am seo mar spórt mór ar an stáitse domhanda. Meastar go raibh níos mó ná billiún lucht féachana i mbliana agus iad ar bís.

Cé gur éirigh thar cionn leo ar an bpáirc, níor éirigh chomh maith céanna leo as an bpáirc!

As an bpáirc!

Cé go bhfuil feabhas mór tagtha ar coinníolacha do mná sa sport seo, tá bóthar fada rompu fós!

Cé go bhfuil sé deacair a chreidiúint gur chuir na Cumainn Sacair in alán tíortha cosc ar mná a bpáirceanna shacair a úsáid le thart ar caoga bliain go dtí 1971, tá sé dochreidte cé chomh fada agus a tháinig socar na mban sna beagnach caoga bliain eile ó shin.

Ach níl said críochnaithe fós. Tá sé an-suimiúil gurb é an gártha lucht sacar tar éis an cluiche ceannais i mbliana ná: “pá comhionann, pá comhionann.” Is cinnte go bhfuil argóint láidir ag na mná, go háirithe ag foireann na Stáit Aontaithe (USWNT) ina dtír féin. Tá an argóint níos láidre fós dóibh tar éis an Corn Domhanda a bhuachan gan dua den cheathrú huair.

Ar na saolta seo féin tá níos mó á shaothrú ag na fir. Mar shampla, bhí duachiste $30 milliún le Corn Domhanda na mBan i mbliana. Is mór idir é seo agus an duachiste Corn Domhanda na bhFear an bhliain seo caite – $400 milliún. Déantar argóint nach bhfuil sé sin éagórach, mar rátaí lucht féachana teilifíse i bhfad níos mó i gcás sacar na bhfear. Cuireann FIFA an airgead seo ar fáil, agus dúirt siad, i gcás duachiste sacair na mban, go gcuirfidh siad $60 milliún ar fail don chéad Corn Domhanda eile.

Agus fiú má ghlacaimid leis go bhfuil an argóint sin fíor i gcás sacar idirnáisiúnta, tá sé i bhfad níos deacra an argóint sin a chosaint sna Stáit Aontaithe, go háirithe le tamall de bhlianta. Idir 2016 agus 2018, ghin sacar na mban (USWNT) $50.8 milliún, agus ghin sacar na bhfear (USMNT) $40.9 milliún. Sa bhlian 2015, shaothraigh Carli Lloyd $240K, an bliain a bhuaigh USWNT an Corn Domhanda. Ach sa bhliain 2014, fuair Clint Dempsey $428K agus díbríodh an USMNT roimh na babhtaí ceathrú ceannais.

I mbliana, thóg an USWNT cás in aghaidh Cónaidhm an tSacair sna Stáit Aontaithe, ag maíomh go raibh siad ag úsáid cleachtas idir dhealaitheacha de réir pá. Feicfimid cad a tharlóidh, ach ceapaim go bhfuil cás láidir acu. Tar éis foireann na mban a fheiceáil ar an bpáirc, ní chuirfinn geall ina n-aghaidh as an bpáirc!

Tranglam Tráchta ar Sliabh Everest!

le mickgb | 2019/07/10 | Cúrsaí Reatha, Nuacht Idirnáisiúnta

Táimid go léir croíbhriste tar éis bás beirt shléibhteoir láidre Éireannaigh taobh istigh de sheachtain le chéile. Fuair Seamus Lawless bás agus é ag teacht anuas tar éis mullach Everest a bhaint amach, nuair a thit sé ón sliabh in áit darb ainm an Bhalcóin ag 8,300 méadar in airde. Chas an tÉireannach eile, Kevin Hynes, timpeall sular shroich sé an mullach, nuair a tháinig breoiteacht airde air. Fuair sé bás ina phuball ag 7,000 méadar in airde. Cé go bhfuair an bheirt bás, is iad an saghas duine ba cheart a bheith ag dreapadóireacht ar an sliabh Everest, agus taispeánann a deireadh brónach cé chomh dainséarach is a bhfuil an spórt seo, fiú amháin do shaineolaithe cosúil leosan.

Ní féidir timpistí mar seo a sheachaint, ach is féidir báis daoine eile a sheachaint ar Everest. Seo ceann de na séasúir dhreapadóireachta is measa le déanaí ar Everest, le 11 duine ar a laghad marbh.

I mo thuairim, tá dhá fhadhb mhór i gceist anseo, ar a laghad, go háirithe i Neipeal.

Fadhb a haon: An Iomarca sléibhteoirí

Ar an 22ú de Mheitheamh 2019, thóg dreapadóir grianghraf iontach ag taispeáint líne fada dreapadóirí ag sní suas agus anuas géardhroim lastuas de campa 4 ag 8,000 méadar. Bhí siad go léir greamaithe do rópa amháin agus iad ag súil go spadánta.

“Ní raibh an aimsir chomh maith an séasúr seo, agus nuair a bhíonn fuinneog bheag dea-aimsire ann, déanann na dreapadóirí an t-aistriú,” a dúirt Danduraj Ghimire, príomhfheidhmeannach Roinn Turasóireachta Neipeal. “Tar éis roinnt laethanta drochaimsire, d’oscail fuinneog bheag dea-aimsire agus dhreapadh níos mó ná dhá chéad sléibhteoirí an chéad lá. Is é an chúis is mó leis an mbás ar Everest ná breoiteacht sléibhe, rud atá fíor don chuid is mó de na sléibhteoirí a chaill a shaol an séasúr seo freisin. “

D’eisigh Rialtas an Neipeal 381 ceadúnais Everest an bhliain seo, agus bíonn treoir amháin ar a laghad in éineacht le gach sléibhteoir, ionas go raibh breis is ocht gcéad daoine ag iarraidh an sliabh Everest a dhreapadh. Cosnaíonn sé $11,000 le ceadúnas a cheannach, a lán airgid i Neipeal.

Níl uasteorann ar cé mhéad ceadanna a eisítear, ach an oiread. Fadhb mhór é sin, mar níl an dóthain spás leis an méid daoine a cheadaíonn siad, go háirithe nuair a bhíonn fuinneog bheag dea-aimsire ann. An bhliain seo caite bhí aon lá dhéag san fhuinneog sin, ach an bhliain seo ní raibh ach timpeall cúig lá . Ach bhí an méid céanna daoine ag iarraidh dul suas sa dá bhliain, agus mar sin bhí i bhfad níos mó daoine ag dreapadóireacht gach lá an bhliain seo.

An Dara Fhadhb: Córas Ceadúnais beagmhaitheasach

Níl aon chritéir cháilitheachta chun ceadúnas a fháil, seachas deimhniú aclaí ó dhochtúir. Mar sin, tá duine in ann ceadúnas a fháil gan aon taithí dhreapadóireachta a bheith aige nó aici. Chun rudaí a dhéanamh níos measa, níl aon chritéir cháilitheachta do na cuideachtaí eachtraíochta ceadúnas oibriúcháin a fháil, ach an oiread. Comhcheangal marfach é sin! Tá sé an-tábhachtach moladh maith a thabhairt dona cliaint i ngach cás, ach go háirithe cinntí maith a dhéanamh maidir le cathain an mullach Everest a bhaint amach. Méadaíonn ar an riosca do na daoine eile freisin, mar tá ach líne amháin ag dul suas agus ceann eile ag teacht anuas, le rópa amháin, agus caithfidh gach duine dul chomh mall agus an duine is moille sa líne. Lastuas de 8,000 méadar ar airde, ceist bháis nó beatha atá ann, mar sa ‘zón báis’ sin, tá gach uile nóiméad tábhachtach, go háirithe mar is gá sorcóir ocsaigine a úsáid chun anáil a tharraingt. Faigheann daoine bás chuige sin go díreach, ar an drochuair.

Conclúid

Sa Tibéid, ceadaítear ach aon trian de dhreapadóirí dul suas Everest i gcomparáid le Neipeal, agus tá an próiseas ceadúnais níos fearr . Caithfidh na cuideachtaí eachtraíochta caighdeáin riachtanacha a bhaint amach freisin, go háirithe ó thaobh an tsábháilteacht de. Agus cuireann siad teorann ar cé mhéad ceadúnais a eisítear. Ba cheart teorann a chur ar an méid daoine a cheadaítear dul suas ar aon lá freisin, chun an tranglam tráchta a sheachaint.

Tá sé thar am do rialtas Neipeal seasamh prionsabálta a ghlacadh agus a n-aghaidh a thabhairt ar an mbunfhadhb uafásach seo!

Aitheantas Aghaidhe!

le mickgb | 2019/07/03 | Nuacht Idirnáisiúnta, Polaitíocht, Tuairim

Is iontaí an fhírinne ná finscéal

Seachtó bliain ó shin, foilsíodh an leabhar ‘1984’ le George Orwell. Nuair a léigh mé an leabhar sin, blianta ó shin, bhí sé an-soiléir dom gur ficsean eolaíochta a bhí ann, agus cheap mé go raibh samhlaíocht an-chumhachtach ag an údar. Ní raibh a fhios agam ag an am rud aisteach a bhaineann le ficsean eolaíochta – go minic, le himeacht aimsire, athraíonn an ficsean go dtí an fhírinne. Deirtear más féidir rud a shamhlú, gur féidir é a dhéanamh, agus creidim go láidir an prionsabal sin.

Sa sárleabhar sin, samhlaítear domhan ina ndéanfaí faire ar gach duine le córas mór leictreonach. Ar an dea-uair, níl faireachas mar sin ar siúl ar fud an domhain. Ach ar an droch-uair, tá sé ar siúl i dtíortha áirithe. Féachfaimid ar dhá áit an-difriúla maidir le láimhseáil an fhairachais sin. Tig leat do rogha adhmad a dhéanamh cé acu ab fhearr leat féin!

San Francisco, California, Na Stáit Aontaithe

Níl aon argóint ann ach go bhfuil a fhios maith ag an áit seo faoi nuálaíocht teicneolaíochta. Sin an fáth go bhfuil sé aisteach gurb í seo an chéad áit i Meiriceá a chuir cosc ar na gardaí agus ar ghníomhaireachtaí poiblí eile an teicneolaíocht darb ainm ‘aitheantas aghaidhe’ a úsáid. Úsáideann an teicneolaíocht sin algartaim intleachta saorga chun daoine a aithint ó bhunachar sonraí ghrianghraf bailithe ó theilifís chiorcad iata (TCI) atá lonnaithe in áiteanna poiblí, ó cheadúnais tiománaí, pas, agus mar sin de. Deir na daoine ar son an pholasaí seo go bhfuil na rioscaí rómhór, agus go mbeadh sé éasca ansin faireachas a dhéanamh ar dhaoine, agus nach bhfuil sé sin oiriúnach i ndaonlathas sláintiúil. Deir na daoine in aghaidh an pholasaí seo go bhfuil an teicneolaíocht éigeantach do shábháilteacht in aerfoirt agus ag teorainneacha, agus gur féidir rialacháin a chur in áit chun mí-úsáid a chosc.

Hotan, Xinjiang, an tSín

Tá campaí speisialta athoideachasúla i bproibhinse Xinjiang in iarthar na tíre sin, áit ina bhfuil níos mó ná 10 milliún Moslamach ina gcónaí, an chuid is mó díobh sin as grúpa eithneach darb ainm Uyghur. Sa tSín ar fad, tá formhór an daonra as grúpa eithneach eile darb ainm Han.

Deir an rialtas go gcaithfidh siad athoideachas a chur ar na Uyghur, mar tá sceimhlitheoirí Moslamacha i Xinjiang, nach n-aontaíonn le prionsabail na Síne. Deirtear go bhfuil idir 800,000 agus suas le 3 milliún Uyghur i gcampaí.

I Hotan, tá gardaí, seicphointí, agus TCI, i ngach áit, ag bailiú eolais agus ag déanamh faire ar gach éinne. Nuair a iarrtar eolas orthu, agus tharlaíonn sin go minic, caithfidh daoine a gcártaí aitheantais a thaispeáint le scanadh, agus ansin tógtar grianghraif agus méarlorg agus scan imrisc díobh. Caithfidh gach duine a fón póca a thabhairt don gharda chun gach rud a íoslódáil, agus tá ar gach duine earraí spiaireachta an rialtais a bheith ar an bhfón.

Tá scrúdú dochtúra éigeantach ag gach duine freisin, ina mbailítear faisnéis pearsanta.

Agus conas a úsáidtear an t-eolas ata ag an rialtas?

Tá córas mór digiteach faireachais darb ainm IJOP acu, a úsáideann gach píosa eolais chun an faire a dhéanamh, agus cinntí a dhéanamh faoi gach duine, ó thaobh na sábháilteachta de. Cuirtear aon duine atá rangaithe mar bhaol don tír isteach i gcampa athoideachasúil. Tá na campaí go huafásach, mar ní amháin go bhfuil a gcuid dálaí maireachtála go hainnis, ach déantar céasadh coirp agus intinne ar na daoine bochta freisin. Úsáideann an réimeas ollsmachtach, an teicneolaíocht, agus go háirithe aitheantas aghaidhe chun a saoirse a bhaint de na hUyghur.

Conclúid

Is fearr glas ná amhras, gan dabht, agus aontaím go hiomlán le rialtas San Francisco. Cé go bhfuil buntáistí ag baint leis an aitheantas aghaidhe agus teicneolaíochta faireachais eile, tá contúirtí móra muna n-úsáidtear iad mar is cóir. Tharlaíonn rudaí dona nuair a théann an teicneolaíocht i gcoinne an dlí – nach léir é sin i gcás Facebook, mar shampla. B’fhéidir go dtiocfaidh an lá nuair a bheidh tuiscint níos fearr againn chun dlíthe oiriúnacha a chur in áit, ach go dtí an lá sin, bheadh sé níos ciallmhaire feitheamh, agus gan dearmad a dhéanamh ar cé chomh dona agus a d’fhéadfadh sé a bheith!

Tá an fhírinne sin chomh huafásach nach mbeadh fiú amháin George Orwell fhéin ábalta é a chreidiúint!

Géarchéim Drugaí Ópóideacha

le mickgb | 2019/06/26 | Cúrsaí Reatha, Nuacht Idirnáisiúnta

Tá géarchéim uafásach ar siúl sna Stáit Aontaithe, faoi láthair, a mharaíonn níos mó ná 70,000 duine gach bliain – níos mó daoine ná a cailleadh go hiomlán i gChogadh Vítneam! Drugaí atá i gceist anseo agam, agus ’siad na cinn is measa diobh sin ná na drugaí ópóideacha, cinn nádúrtha cosúil le hearóin, ach go háirithe cinn sintéiseacha, cosúil le feantáinil agus a hanalóga.

Conas a tharla an ghéarchéim seo i Meiriceá, agus cén ceachtanna atá le foghlaim againn uaidh in Éirinn? Chun an ábhair a thuiscint agus a chur ina comhthéacs, bheadh cuntas gairid an-chuidiúil.

Céim 1: Purdue Pharmaceutical agus Oxycontin

Thosaigh an ghéarchéim ópóideach i 1995, tar éis do Purdue Pharma faomhadh an Rialtais a fháil chun pianmhúchán láidir darb ainm OxyContin a dhíol. Mangaire drugaí ba ea Purdue, i ndáiríre, agus chuir siad brú ar a n-ionadaí díolocháin an oiread OxyContin a dhíol agus ab fhéidir leo. Dúirt Purdue gur druga neamh-andúile ba ea OxyContin, cé go raibh a fhios maith acu narbhh fhíor sin. Chuir a lán daoine andúil in OxyContin, agus bhí sé ródhéanach nuair a d’admhaigh Purdue gur druga andúile é. Faoin am sin, bhí uair na cinniúna buailte leo, agus bhí go leor andúiligh ar fud na tíre. Sa bhliain 2007, gearradh pionós mór ($634 milliúin) ar Purdue as na bréaga a d’inis siad faoi OxyContin. Sa bhliain 2010, chuir siad amach piollaí nua dobhearnaithe. Ní raibh sé éasca níos mó an druga a fháil chun instealladh a thabhairt. Bhrostaigh sé sin géarchéim nua isteach, mar ansin thosaigh andúiligh ag úsáid hearóin in ionad OxyContin.

Céim 2: Hearóin Mheicsiceach

Chun an bhearna a líonadh tar éis 2010, chuir feirmeoirí Meicsiceacha dlús le táirgeacht lus an chodlata, agus rinne na cairtéil Mheicsiceacha hearóin chun smuigleáil isteach sna Stáit Aontaithe. D’éirigh go geal leis an ngnó céanna seo, agus cé gur iarradh ar Rialtas Mheicsiceo agus ar Rialtas na Stát Aontaithe an cath in éadan drugaí a bhuachan, theip orthu.

Céim 3: Feantáinil Síneach

Ach tháinig athrú mór ar an ngnó le cúpla bliain anuas, nuair a thosaigh na gáinneálaithe drugaí ag úsáid drugaí ópóideacha sintéiseacha, go háirithe an druga feantáinil agus a hanalóga. Mheasc siad an feantáinil le drugaí eile, agus do dhíol siad é leis féin freisin. Cén fáth ar tharla an t-athrú mór seo? Bhí feantáinil níos saoire mar is i saotharlann a dhéantar é agus bhí sé níos fusa é a smuigleáil mar tá sé níos éadroime ná hearóin. De ghnáth, déanadh sa tSín í. Úsáideann déileálaithe Síneacha na seirbhísí poist chun drugaí a smuigleáil isteach go dtí na gáinneálaithe drugaí sna Stáit Aontaithe. Ceannaíonn fiú amháin na cairtéil Mheicsiceacha feantáinil ón tSín. Dá bharr sin, agus go híorónta, tá an margadh agus an tionscal hearóin ag laghdú, faoi dheireadh.

Cuireann na gáinneálaithe feantáinil isteach i ngach druga atá á dhíol acu. Níl a fhios ag na handúiligh cén drugaí atá iontu, agus is cuma leo, fad is a éiríonn go maith leo. Ach tá feantáinil i bhfad níos contúirtí ná hearóin, agus sa lá atá inniu ann faigheann níos mó daoine bás de bharr a ródháileog ná riamh. Tá an feantáinil céad uaire níos láidre ná hearóin, agus tá sé éasca an iomarca a meascadh isteach le drugaí eile. Níos measa fós tá druga ópóideach eile ann a úsáidtear darb ainm carfeantáinil, agus tá sé sin céad uaire níos láidre ná feantáinil féin! Tá sé

sin chomh láidir sin, nach mbeadh uait ach céad gram le gach duine in Éirinn a mharú!

Smaointe Deiridh

Is measa anois an ghéarchéim ópóiodeach ná riamh sna Stáit Aontaithe. Tá a Rialtas ag cur brú ar an tSín stop a chur le táirgeadh na ndrugaí ópóideacha. Cé gur gheall siad é sin a dhéanamh, níor tharla aon rud fós.

Agus cén fáth nach bhfuil fadhb mhór mar seo in Éirinn agus i dtíortha eile san Eoraip? Ceapann formhór na saineolaithe gur cúiseanna eacnamaíochta atá freagrach as sin. Tá hearóin ón Afganastáin go flúirseach agus go saor san Eoraip, agus tá sé deacair an saghas seo hearóin a mheascadh le feantáinil.

Ach lá éigin, athróidh cúrsaí agus beidh cúinsí eacnamaíochta níos fábhraí do dhrugaí ópóideacha san Eoraip. Idir an dá linn, tá orainn scéim nua in éadan géarchéime ópóidí a bhunú san AE, agus in Éirinn freisin, agus brú a chur ar an tSín ag an am céanna. Ní tráth ar bith faille é!

« Blagiontrálacha níos luaithe

Blagiontrálacha níos déanaí