Tuairim | I mBéal an Phobail

Bóithrín na Smaointe – Cuid 1

le mickgb | 2019/10/02 | Pearsanta, Stair, Tuairim

Memories

Is dócha gur dual don tseanduine bheith ag dul siar de shíor ar bhóithrín anacair casta na smaointe, agus ní taise dom fhéin é. Ach faoi mar adeir an seanfhocal, bíonn dhá thaobh ar chuile scéal, mar is féidir le duine breathnú ar thaobh amháin den scéal, áit a mbeadh chuile cheo chomh glégeal leis an gcriostal, agus d’fhéadfhadh sé breathnú ar an taobh eile, mar a mbeadh chuile shórt chomh dubh dorcha le pic. Nach féidir linn cruatan agus anró an tsaoil fadó a chur i gcomparáid le faoiseach agus le sáimhe an tsaoil faoi mar atá anois. Níl dabht ar domhan, ach go bhfuil saol feicthe againne, seandaoine, nach bhfuil fáil, nó teacht, air a thuilleadh. Nach féidir linn uilig scéal an tsaoil sin a fháil ó na daoine a bhí suas, an tráth úd? Sea, mh’anam, agus déarfainn go raibh an saol as ar fáisceadh mé fhéin, chomh bocht, crua, anróiteach, is a bhí le fáil áit ar bith sa tír seo, ag an am.

Small Farms

Ar mhaith leat blas eigínt den saol céanna sin a fháil?

Go breá ar fad! Déanfaidh mé mo dhícheall ar dheoch as tobar na gcuimhní a chur ar fáil duit i bpíosa na seachtaine seo, agus ó tharla gur ar fheirm a tógadh mé fhéin, déanfaidh mé iarracht ar léiriú eigínt den shaol ar fheirm bheag, i mBarúntacht Iorrais, i gContae Mhaigh Eo, a leagan os do chomhair amach anois. Ní rainsí a bhíodh ag an muintir thiar ag an am, níorbh ea muis, nó tada dá leithéid! Thart ar scór acra a bhíodh ag bunús na bhfeirmeoirí beaga thiar, ag an am, agus fiú, ní bhíodh cuid áirithe den bhfeirmín céanna sin thar mholadh beirte, nó b’fhéidir nach mbeadh ann ach bogach, nó portach fhéin, ach ansin, nuair a smaoiníonn tú air, ní bheadh ar a gcumas feirm níos mó ná sin a láimhseáil, nó ní bhíodh innealra ar bith acu, le cabhrú leo an talamh sin a shaothrú, faoi mar a dheintear sa lá atá inniu ann. Ní bhíodh de ghléasanna nó d’acraí talmhaíochta ag a mbunús, an tráth úd, ach spáid, sluasaid, speal, forc, píce, sleán, corrán, ráca, castóir, agus bráca is céachta ag an gcorrdhuine anseo is ansiúd..

Horse Power

Ach céard faoi fhuirse is treabhadh, agus tarraingt earraí, ar nós féar, móin, arbhar, plúr agus min, abhaile? Conas a dhéanaidís a leithéid?

Bhuel, bhíodh capall ag corrfheirmeoir anseo is ansiúd, agus thagadh seisean i gcabhair ar an té a bheadh ina ghátar. Ní gá a rá, go mbíodh asal ag bunús chuile fheirmeoir, agus bhaintí an-úsáid as an mbeithíoch bocht céanna sin, ar na feirmeacha beaga, ar dhein mé tagairt dóibh thuas. I gcás tarraingt na móna abhaile áfach, b’in gnó nach bhféadfaí a dhéanamh in aon lá amháin, nó thógfadh sé thart ar scór nó scór go leith de chairteacha móna, le cruach réasúnta mór a dhéanamh, agus ba é a dhéantaí sa chás sin nó leoraí, nó tarracóir, a fháil ar chíos do lá eigínt, agus thagadh meitheal de na comharsanna lena gcúnamh a thabhairt don té a raibh an mhóin á tarlú abhaile aige, agus dár ndóigh, dhéantaí an comhar sin a íoc leo siúd, ar ball, nuair a bheadh an mhóin á tarlú abhaile acu fhéin.

Bhaintí an féar le speal, agus ba é an feirmeoir fhéin a dhéanadh an gnó sin. Ní gá a rá go mba obair throm, mhaslaitheach, í an spealadóireacht chéanna sin, agus go dtógadh baint an fhéir roinnt mhaith laethe, agus bheadh gá le cúnamh ón gclann, chuige sin, nó fad is a bheadh sé fhéin ag baint an fhéir, bhíodh a bhean is a chlann ag teacht ina dhiaidh á sábháil. Ba é an scéal céanna é i gcás bhaint an arbhair. Thagadh an feirmeoir fhéin i dtosach, leis an speal, agus bhíodh beirt nó triúr ag teacht ina dhiaidh, duine ag tógáil, duine ag ceangal, agus duine eile fós ag stucadh. Sea, mh’anam, ní gá a rá, go mbíodh droim tinn ar na créatúir bhochta sin i ndeireadh an lae, sea, agus a fhios ag chuile dhuine acu, go mbeadh tuilleadh den obair chéanna sin le déanamh acu an lá dár gcionn, agus an lá ina dhiaidh sin arís. Sea, mh’anam! agus níor dhada é sin taobh leis na laethe nuair a bhaintí gort arbhair leis an gcorrán, geallaimse dhuit é!

(ar leanúint sa chéad cholún eile)

Draíocht Teicneolaíochta!

le mickgb | 2019/09/25 | Eolaíocht agus Teicneolaíocht, Tuairim

Moore’s Law

Níl maolú ar bith ag teacht ar an athrú teicneolaíochta – a mhalairt ar fad, is méadú easpónantúil atá ann! Tá sé sin spreagúil agus scanrúil ag an am céanna! Sa bhliain 1965, thug innealtóir darb ainm Gordon Moore rud ait faoi deara. Gach bliain, bhíodar in ann méadú faoi dhó a dhéanamh ar cé mhéad trasnaitheoirí ab fhéidir leo a chur ar shlis. Thuar Moore go mairfeadh an treocht sin ar feadh deich mbliana. Chuir Ollamh innealtóireachta i gCaltech, Carver Mead, an teideal ‘Moore’s Law’ ar an tuar seo, agus chloígh an t-ainm leis tar éis sin.

D’athraigh Moore a thuar i 1975 go dhá bhliain don dúbailt. Anois, níos mó ná caoga bliain níos déanaí, tá an tuar sin cruinne go leor fós.

Nach Cuma?

I ndáiríre, tá dlúthbhaint ag ‘Moore’s Law’ le beagnach gach gné dár gcuid saolta. Sa ré dhigiteach ina bhfuil cónaí orainn, úsáideann beagnach gach uirlis, gach fearas, gach feithicil, gach ríomhaire, gach fón póca, agus tuilleadh lena chois sliseanna digiteach. Mar sin, tá an méadú céanna ag tarlú dóibh agus do na bogearraí a ritheann orthu freisin.

Sa ré thionsclaíoch, tháinig feabhas ar mheaisíní ag déanamh obair fhisiceach. Ach sa ré dhigiteach, tá feabhas ag teacht ar mheaisíní ag déanamh obair intinne agus ag déanamh cumarsáide idir daoine, idir meaisíní agus daoine, agus idir meaisíní. Tá níos mó daoine agus níos mó meaisíní ceangailte le chéile gach lá, agus in ann gach sórt eolas agus meáin a roinnt le chéile, obair a dhéanamh le chéile, gnó a dhéanamh le chéile. Agus tá na meaisíní ag éirí níos cumhachtaí gach lá.

Draíocht

“Tá teicneolaíocht atá forásach go leor agus draíocht do-aitheanta ó chéile.” – Arthur C. Clarke (1973)

Caoga bliain ó shin, ní bheadh daoine in ann creidiúint go mbeadh gaireas póca ag beagnach gach duine ar domhan, agus go mbeifeá in ann glaoch fón a dhéanamh, ceisteanna deacra a fhreagairt, grianghraf a thógáil, ríomhbhaincéireacht a dhéanamh, earraí a cheannach, féachaint ar scannán – gan ach cúpla a lua, leis an ngaireas beag sin. Bheadh ionadh an domhan orthu freisin leis an idirlíon, líonra domhanda ríomhairí a chuireann a lán seirbhísí ar fáil dúinn, saor in aisce.

An Todhchaí

is é an t-aon fhíric ná go leanfaidh athruithe móra inár saol, cé acu is maith linn é nó ní maith!

Cén sórt athruithe móra atá i ndán dúinn an chéad cúig bliana eile?

Mar is eol do chách, tá sé thar a bheith deacair an todhchaí a thuar, go háirithe nuair atá luas géaraithe na hathruithe ag méadú. In ainneoin é sin, tá a lán tuartha ann. Seo cúpla ceann suimiúil.

Sláinte: Tá intleacht shaorga ag éirí níos fearr ag aithint patrún, agus mar sin níos fearr ag diagnóisiú galar. Uirlis riachtanach a bheidh ann chun cabhrú le dochtúirí.

Cogaíocht: Beidh meaisíní ag marú níos mó daoine, ní amháin measíní cosúil le dróin agus buamaí cliste ach saighdiúirí róbat freisin.

Déantúsaíocht: Beidh róbait tionsclaíoch in ann táirgí a dhéanamh ag úsáid teicnicí nanaitheicneolaíochta. Beidh na táirgí sin i bhfad níos lú, níos saoire agus níos iontaofa ná na táirgí atá inniu ann.

Infreastruchtúr: Beidh braiteoirí i ngach rud agus i ngach áit, agus éascóidh sé sin níos mó uathoibriú sa bhaile, ar an mbóthar, sa chathair agus amuigh faoin tuath. Ó charranna uathrialacha go bainistíocht inbhuanaithe ar uisce, feicfimid go leor feabhsuithe san infreastruchtúr agus na seirbhísí ag baint leis.

Sochaí: Tá an t-athrú teicneolaíochta ag méadú níos tapúla ná mar a bhfuil muid in ann láimhseáil. Caithfimid a bheith cúramach, mar tá na hathruithe casta maidir leis an tionchar a imríonn siad orainn. Go minic, bíonn aincheist eitice i gceist. Mar shampla, b’fhéidir go mbeadh ar an gcarr uathrialach rogha a dhéanamh idir bás an tiománaí nó bás an pháiste os comhair an chairr.

Nó céard faoi shárú príomháide – féach ar cad atá ar siúl do na Moslamaigh Uighur i Xinjiang sa tSín – tá córas digiteach ag faire orthu an t-am ar fad, agus ag déanamh cinntí fúthu maidir le seoladh go campaí ‘oideachais’.

Níl aon teorainn lenar féidir a dhéanamh, idir mhaith agus olc! Cé go bhfuil cathú an-láidir léim an daill a thabhairt ar rudaí, tá sé i bhfad níos fearr dúinn an t-am a thógáil chun smaoineamh ar na cinntí móra, agus ár sochaí a chosaint ó bhagairt drochúsáid na teicneolaíochta.

Na Cúramóirí Ciúin Cróga sa Bhaile!

le mickgb | 2019/09/11 | Cúrsaí Reatha, Tuairim

Sa lá atá inniu ann, níl mórán dea-scéala faoin Fheidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS) in Éirinn. Chualamar go léir faoi chonspóid smearaidh as an gceirbheacs le déanaí. Ach thosaigh an chonspóid seo i mí na Bealtaine 2011, agus ní thuigim ó thalamh an domhain cén fáth nach bhfuil sé ceartaithe fós. Níl an mhoill mhór sin inleithscéil, i mo thuairim. Beagnach gach lá, léimid faoi chiorruithe géara ag teacht maidir le seirbhísí sláinte phoiblí, nó faoi róchaiteachas ar Ospidéal na Leanaí. Téann an FSS thar a mbuiséad gach bliain, agus mar sin gearrann siad siar ar na seirbhísí sláinte phoiblí agus go háirithe ar na seirbhísí do phinsinéirí agus daoine eile a bhfuil tacaíocht de dhíth orthu. I mbliana, tá buiséad timpeall 450 milliún euro do chabhair sa bhaile (‘Home Care Package’) agus 1 billiún euro don Scéim Cothrom na Féinne (‘Fair Deal’), scéim a sholáthraíonn tacaíocht airgeadais do chúram fadtéarmach i dteach altranais. Cé go bhfuil dualgas reachtúil ar an Rialtas seasamh le gealltanas na Scéime, ní bhaineann an dualgas céanna le cabhair sa bhaile. Mar sin, nuair atá buiséad caite ag an Rialtas do chabhair sa bhaile, stadann siad an cabhair ansin don chuid eile den bhliain fhioscach. Ach leanann an Scéim Cothrom na Féinne ar aghaidh tar éis a buiséad a bheith caite.

Chuala mé faoi chásanna agus diúltaíodh do dhaoine cabhair sa bhaile, ach ceadaítear dóibh don Scéim. Níl ciall ar bith i gcinneadh mar sin, mar tá sé i bhfad níos saoire tacaíocht a thabhairt sa bhaile ná i dteach altranais. Tá sé thar am neamhéifeachtúlacht bunaithe ar ghnásanna maorlathacha mar seo a shocrú.

Tá a lán daoine an-lách ag obair san FSS, agus déanann siad a ndícheall cuidiú le daoine eile. Ach admhaíonn fiú amháin na daoine sin go bhfuil an FSS briste agus tuigeann siad go han-mhaith na fadhbanna atá ag baint leis. Tá sé thar am don bhord bainistíochta éisteacht leis na daoine ar an talamh, mar a déarfá.

Tá cúramóirí ar fheabhas ag obair don FSS, in ainneoin na bhfadhbanna eagraíochta. Ar an drochuair, níl siad in ann a lán tascanna tábhachtacha a dhéanamh, agus sin rud eile ba cheart a athrú.

In ainneoin FSS mífheidhmiúil, leanann an tír ar aghaidh ar bhealach éigin. Cén chaoi é sin?

Cúramóirí Sa Bhaile

Go minic, bíonn duine den teaghlach ag tabhairt aire sa bhaile do ghaol atá leochaileach. Go minic, freisin, bíonn na daoine seo ag gabháil d’obair dheonach gan íocaíocht. Tá sé níos measa fós go bhfuil dhá thrian dóibh ag déanamh an obair sin ar feadh níos mó ná céad uair an chloig sa tseachtain. Is daor a dhíolann siad as an ról seo, mar bíonn dúlagar ar roinnt mhaith acu, agus déanann sé imní do roinnt eile, agus níl an ról seo go maith don tsláinte fisiciúil ach oiread.

Cuireann na cúramóirí seo riachtanais daoine eile roimh a riachtanais féin, agus táimid go léir sa tír seo faoi chomaoin acu ar fad.

Go minic, ní thugtar an saghas nó an méid cúram ón FSS atá ag teastáil. Mar sin, ní rud neamhghnách é go mbíonn cúramóir lánaimseartha sa bhaile, agus cúramóir FSS ag teacht isteach freisin. Níl cúramóirí FSS in ann a lán rudaí a dhéanamh, seachas cúnamh le gléasadh agus sláinteachas pearsanta. Níl siad ceadaithe obair tí a dhéanamh, béilí a réiteach nó aon siopadóireacht a dhéanamh. Níl ach fiúntas teoranta ann do dhaoine soghluaiste, agus níl siad in ann maireachtáil ar na seirbhísí sin as féin.

Focail Dheireanacha

Tá go leor le foghlaim as na meastacháin atá le fáil maidir le cúramóirí. Seo achoimre thapa. Meastar go bhfuil 360,000 cúramóirí ag obair sa bhaile gan phá. Chomh maith leis sin, tá 110,000 cúramóirí lánaimseartha sa bhaile a bhfaigheann liúntas ón rialtas. Cosnaíonn sé seo níos mó ná 800 milliún euro in íocaíochtaí – an séú cuid níos saoire ná a bheadh sé leis an FSS.

Sábhálann na cúramóirí sa bhaile b’fhéidir deich mbilliún euro don Rialtas gach bliain.

Léiríonn sé seo go soiléir go bhfuil gnaíúlacht neamhleithleach beo fós inár gcultúr agus inár dtír. Rud maith é sin, mar ní oibreodh ár gcóras sláinte in easpa na ndaoine iontacha seo, mar is cnámh droma na tíre iad, gan dabht.

Ach caithfidh an Rialtas leanúint den iarracht le teacht ar réiteach, go háirithe mar beidh a dhá oiread pinsinéirí i gceann fiche bliain eile. In ainneoin dhícheall na gcúramóirí, níl sé réalaíoch bheith ag súil le míorúiltí mar sin.

Imircigh- na firicí loma!

le mickgb | 2019/08/07 | Cúrsaí Reatha, Polaitíocht, Tuairim

Sa lá atá inniu ann, príomhábhar díospóireachta is ea an imirce. Ar an drochuair, tá a lán míthuairimí á scaipeadh. Tá sé an-éasca iad a ghlacadh gan smaoineamh, ach tá sé i bhfad níos fearr a bheith eolach roimh iad a chreidiúint. Is é an cuspóir atá agam anseo ná na bunfhiricí den ábhar tábhachtach seo a chur i láthair. Ansin, beidh tú in ann cinntí a dhéanamh atá bunaithe ar an réasún agus ní hamháin do chuid mhothúchán.

Is féidir idirdhealú a dhéanamh idir cineálacha éagsúla inimircigh agus eisimircigh, mar níl siad go léir mar an gcéanna. Tar éis sin, tá sé úsáideach na meastachán a scrúdu, ar an dá thaobh de (inimirce agus eisimirce). Geallaimse duit go mbeidh ionadh an domhan ort!

Cineálacha imircigh!

Imircigh dleathach:

Fuair na daoine seo cead ó tír eile a bheith mar cónaitheoirí ann. Tá cead dleathach acu jabanna a fháil agus líontais sóisialta a bheith acu freisin. De ghnáth, nuair a bhíonn easpa oibrithe cáilithe ag tír amháin, faigheann siad na hoibrithe ó tíortha eile. Tá an lucht oibre seo an-tábhachtach do eacnamaíocht na tíre nua, agus taispeánann taighde daoneolas gur tairbhe iad don tír nua freisin.

Imircigh mídhleathach:

Téann an lucht seo isteach i dtíortha eile gan cead, ag lorg deiseanna fostaíochta an chuid is mó den am. Níl siad i mbaol báis ina máthairtír.

Dídeanaithe agus lucht iarrtha tearmainn:

Catagóirí specialta iad seo, faoi Airteagal a haon sa Coinbhinsiún na Ginéive (1951) agus Prótacal na Ginéive (1967). De réir an airteagail seo, tá cosaint dleathach ag dídeanaithe mar atá sonraithe, agus níl cead ag aon tír dídeanaí a dhíbirt ar ais go dtí a mháthairtír. Ar an drochuair, níl aon comhaontú idirnáisiúnta maidir le cá mbeidh cónaí orthu fadtéarmach. Níos measa fós, caithfidh rialtas na tíre nua cinneadh a dhéanamh ar daoine atá ag iarraidh tearmann maidir leis a stádas dídeanaithe, agus nuair atá siad ag fanacht le cinneadh (ar an meán tógann sé beagnach dhá bhliain), caithfidh an rialtas bia agus dídean a chur ar fail dóibh. Dúshlán nach beag é sin féin, gan trácht ar cad a dhéanfar tar éis an próiceas faofa!

Peirspictíocht an Réasúnachais!

Tá sé an-úsáideach imircigh a roinnt idir dhá saghas, inimircigh (daoine ag teach isteach) agus eisimircigh (daoine ag dul amach).

Imircigh dleathach:

Tá thart ar 600K inimircigh in Éirinn – dhá thrian as an AE, agus trian as tíortha eile.

Gan daoine sa Tuaisceart agus sa Bhreatain Mhóra a chur san áireamh, tá thart ar 1.5 milliún saoránaigh Éireannaigh thar lear, a rugadh iad féin nó a thuismitheoirí in Éireann.

Imircigh mídhleathach:

Meastar go bhfuil idir 20K agus 30K inimircigh mídhleathacha in Éirinn. Meastar go bhfuil idir 30K agus 50K Éireannaigh mídhleathacha fiú amháin sna Stáit Aontaithe!

Dídeanaithe agus lucht iarrtha tearmainn:

Tá thart ar 6,000 lucht iarrtha tearmainn ina gcónaí i sólathar díreach in Éireann, agus rinneadh thart ar 1,000 dídeanaithe a athlonnú in Éirinn.

Cé nach raibh téarmaí oifigiúl in úsáid idir 1845 agus 1855, chuaigh thart ar 1.5 milliún Éireannaigh thar lear le linn na blianta sin, go príomhá go Meiriceá Thuaidh, de thoradh an Gorta Mór. Ó shin i leith, tá an t-ádh dearg orainn go n-éirí go maith leis ár dtír, agus nach raibh aon gá dúinn éalú ó géarleanúint.

Clabhsúr

Seachas an catagóir specialta dídeanaithe agus lucht iarrtha tearmainn, tá rud mór a sheasann amach, agus is é sin an neamhchoithroime idir imircigh anseo in Éirinn agus eisimircigh Éireannaigh thar lear. Níl aon argóint ach go bhfuil idir dhá agus a thrí oiread Éireannaigh thar lear ná eachtrannaigh in Éireann, is cuma dleathach nó mídhleathach. Mar sin, ar an iomlán, caithfidh tú glacadh go dtógann Éireannaigh níos mó jabanna agus ar ndóigh, liúntas sa domhan ná mar a dtugann siad.

Maidir le dídeanaithe agus lucht iarrtha tearmainn, tá dualgas orainn a chomhlíonadh anseo, agus ag an am seo, déanta na fírinne, níl muid ag déanamh an oiread a gheallamar. Níl an dara rogha ag na créatúir sa chatagóir seo, agus tá orainn ár ndualgas a dhéanamh. Is trua mór é go bhfuil olc ar daoine áirithe leis na dídeanaithe agus lucht iarrtha tearmainn, agus insíonn an dóigh a gcaithimid le daoine mar seo atá ar lagchuidiú, cén sort sochaí atá againn.

Is í seo an tír a chuireann fáilte chroíúil roimh gach turasóir a thagann anseo. Nach bhfuil sé thar am fiú amháin fáilte bheag a chur roimh na himircigh a tháinig anseo agus iad i gátar!

Eitleáin, Traenacha agus Caranna!

le mickgb | 2019/07/24 | Pearsanta, Tuairim

Cé go bhfuil Peadar ina chónaí i gCill Chainnigh an t-am go léir, bímse féin i mo chónaí cuid den bhliain in Éirinn agus an chuid eile i gCalifornia. Cuireann an turas fada seo scannán i gcuimhne dom darb ainm ‘Planes, Trains and Automobiles’ le Steve Martin. Scannán grinn é sin, ach is mór idir é agus an fíor-rud! Seo achoimre de mo thuras is déanaí, ó San Diego go Má Nuad.

Fuair mé saor-reic ar eitiltí ar an idirlíon, ag imeacht ó Los Angeles ar Alaska Airlines go Seattle, agus ansin ag eitilt ar Aer Lingus go Baile Átha Cliath. Bheadh orainn– bhí mo mhac liom– taistil ó Contae San Diego go aerfort Los Angeles ar dtús.

Traen agus Bus

Shocraigh mé an traen a fháil dúinn chun dul go dtí an aerfort, mar sin. Bhí an traen an-chompórdach, agus bhí radharcanna áille le fáil den Aigéan Ciúin agus fiú amháin na surfáilithe ag bogadáil ar an uisce!

Nuair a shroicheamar croílár Los Angeles tar éis breis is dhá uair, bhí orainn tointeálaí a fháil ó Union Station go dtí an t-aerfort. Ní raibh a fhios agam ag an am sin, ach tar éis an turas iontach ar an traen, thit an tóin as cúrsaí as sin amach!

Ag breathnú siar, níor thug mé an chéad rian beag faoi deara. Bhí moill beag ar an traen agus shroich sé an stásiún cuig nóimead déanach. De bharr an moill beag sin, chailleamar an bus a bhí ar intinn again a fháil, agus bhí orainn an chéad bus eile a fháil leathuair níos déanaí. De ghnáth, tógann sé thart ar daichead a cúig nóiméad taistil go dtí an aerfort. Ach ar an lá seo, thóg sé uair go leith! Chuamar isteach san aerfort agus gheit mo chroí nuair a chonaic mé an líne fhada le seiceáil isteach – a Dhiabhal!

Eitleáin agus Carr

Nuair a shroiceamar barr na líne, ní raibh ach uair fágtha agus cheap mé go mbeadh fadhb mór againn. Dúirt an gníomhaire linn nach raibh sí in ann pas bordála a chur ar fail dúinn don eitilt Aer Lingus ó Seattle go Baile Átha Cliath, ach chun iad a fháil i Seattle ag an an deasc suite ag an geata amach. I gcúl mo chinn, bhí a fhios agam go mb’fhéidir go mbeadh fadhb againn leis sin níos déanaí, ach thug mé neamhaird ar sin.

Ritheamar go dtí an geata imeachta, agus ar bord an eitleáin. Is ar éigean a bhíomar tar éis suí síos ná gur rinneadh fógra go raibh fadhb meicniúla leis an eitleán agus bhí orainn dul amach arís agus fanacht fad a dheisítear an eitleán. Nuair a d’éiríomar in airde faoi dheireadh, bhíomar uair go leith déanach agus ní mbeadh ach uair againn an chéad eitilt eile a fháil.

Nuair a shroicheamar aerfort Seattle, rinneamar deifir dul go dtí an geata imeachta. Ar an drochuair, bhí orainn traen a fháil chun dul go dtí críochfort eile. Ansin, thosaíomar ag rith mar bhí ár ngeata ag deireadh an críochfoirt. Is ag an am sin a chuimhnigh mé nach raibh pasanna bordála againn fós, agus go mbeadh orainn iad a fháil ag an geata. Agus ansin chonaic mé é – líne fada ag an geata chun pasanna bordála a fháil. Ní raibh meaisín pas bordála ann, agus bhí an líne ag bogadh go moill. Mhothaigh mé mo sceadamán ag teannadh agus mo scornach ag tirimiú. Ach faoi dheireach fuaireamar na pasanna, agus chuamar ar bord an eitleán ansin.

Tar éis eitilt shuaite ar Aer Lingus, bhíomar an-sásta Baile Átha Cliath a fheiceáil! Fuaireamar ár gcarr agus ar aghaidh linn!

Ceachtanna

Agus cad a d’fhoghlaíomar ón eachtra taistil sin?

Ar an gcéad dul síos, fág neart am le gach ceangal taistil atá agat.

Ar an dara dul síos, faigh ach eitilt amháin, más féidir, nó beidh rudaí níos casta. Mar shampla, b’fhéidir nach bhfaighidh tú gach pas bordála ar dtús, mar a tharla dúinn. B’fhéidir go mbeidh eitilt amháin déanach, agus beidh an chéad eitilt eile caillte agat. B’fhéidir go gcaillfear do bhagáiste.

Faoi dheireadh, tóg bia leat mar uaireanta níl dóthain ama béile a fháil ag bialann san aerfort. Agus más féidir, seachas suíocháin sáinnithe i lár an eitleáin, ionas go mbeidh sé níos éasca dul go dtí an leithreas. Agus go n-éirí leat!

Aitheantas Aghaidhe!

le mickgb | 2019/07/03 | Nuacht Idirnáisiúnta, Polaitíocht, Tuairim

Is iontaí an fhírinne ná finscéal

Seachtó bliain ó shin, foilsíodh an leabhar ‘1984’ le George Orwell. Nuair a léigh mé an leabhar sin, blianta ó shin, bhí sé an-soiléir dom gur ficsean eolaíochta a bhí ann, agus cheap mé go raibh samhlaíocht an-chumhachtach ag an údar. Ní raibh a fhios agam ag an am rud aisteach a bhaineann le ficsean eolaíochta – go minic, le himeacht aimsire, athraíonn an ficsean go dtí an fhírinne. Deirtear más féidir rud a shamhlú, gur féidir é a dhéanamh, agus creidim go láidir an prionsabal sin.

Sa sárleabhar sin, samhlaítear domhan ina ndéanfaí faire ar gach duine le córas mór leictreonach. Ar an dea-uair, níl faireachas mar sin ar siúl ar fud an domhain. Ach ar an droch-uair, tá sé ar siúl i dtíortha áirithe. Féachfaimid ar dhá áit an-difriúla maidir le láimhseáil an fhairachais sin. Tig leat do rogha adhmad a dhéanamh cé acu ab fhearr leat féin!

San Francisco, California, Na Stáit Aontaithe

Níl aon argóint ann ach go bhfuil a fhios maith ag an áit seo faoi nuálaíocht teicneolaíochta. Sin an fáth go bhfuil sé aisteach gurb í seo an chéad áit i Meiriceá a chuir cosc ar na gardaí agus ar ghníomhaireachtaí poiblí eile an teicneolaíocht darb ainm ‘aitheantas aghaidhe’ a úsáid. Úsáideann an teicneolaíocht sin algartaim intleachta saorga chun daoine a aithint ó bhunachar sonraí ghrianghraf bailithe ó theilifís chiorcad iata (TCI) atá lonnaithe in áiteanna poiblí, ó cheadúnais tiománaí, pas, agus mar sin de. Deir na daoine ar son an pholasaí seo go bhfuil na rioscaí rómhór, agus go mbeadh sé éasca ansin faireachas a dhéanamh ar dhaoine, agus nach bhfuil sé sin oiriúnach i ndaonlathas sláintiúil. Deir na daoine in aghaidh an pholasaí seo go bhfuil an teicneolaíocht éigeantach do shábháilteacht in aerfoirt agus ag teorainneacha, agus gur féidir rialacháin a chur in áit chun mí-úsáid a chosc.

Hotan, Xinjiang, an tSín

Tá campaí speisialta athoideachasúla i bproibhinse Xinjiang in iarthar na tíre sin, áit ina bhfuil níos mó ná 10 milliún Moslamach ina gcónaí, an chuid is mó díobh sin as grúpa eithneach darb ainm Uyghur. Sa tSín ar fad, tá formhór an daonra as grúpa eithneach eile darb ainm Han.

Deir an rialtas go gcaithfidh siad athoideachas a chur ar na Uyghur, mar tá sceimhlitheoirí Moslamacha i Xinjiang, nach n-aontaíonn le prionsabail na Síne. Deirtear go bhfuil idir 800,000 agus suas le 3 milliún Uyghur i gcampaí.

I Hotan, tá gardaí, seicphointí, agus TCI, i ngach áit, ag bailiú eolais agus ag déanamh faire ar gach éinne. Nuair a iarrtar eolas orthu, agus tharlaíonn sin go minic, caithfidh daoine a gcártaí aitheantais a thaispeáint le scanadh, agus ansin tógtar grianghraif agus méarlorg agus scan imrisc díobh. Caithfidh gach duine a fón póca a thabhairt don gharda chun gach rud a íoslódáil, agus tá ar gach duine earraí spiaireachta an rialtais a bheith ar an bhfón.

Tá scrúdú dochtúra éigeantach ag gach duine freisin, ina mbailítear faisnéis pearsanta.

Agus conas a úsáidtear an t-eolas ata ag an rialtas?

Tá córas mór digiteach faireachais darb ainm IJOP acu, a úsáideann gach píosa eolais chun an faire a dhéanamh, agus cinntí a dhéanamh faoi gach duine, ó thaobh na sábháilteachta de. Cuirtear aon duine atá rangaithe mar bhaol don tír isteach i gcampa athoideachasúil. Tá na campaí go huafásach, mar ní amháin go bhfuil a gcuid dálaí maireachtála go hainnis, ach déantar céasadh coirp agus intinne ar na daoine bochta freisin. Úsáideann an réimeas ollsmachtach, an teicneolaíocht, agus go háirithe aitheantas aghaidhe chun a saoirse a bhaint de na hUyghur.

Conclúid

Is fearr glas ná amhras, gan dabht, agus aontaím go hiomlán le rialtas San Francisco. Cé go bhfuil buntáistí ag baint leis an aitheantas aghaidhe agus teicneolaíochta faireachais eile, tá contúirtí móra muna n-úsáidtear iad mar is cóir. Tharlaíonn rudaí dona nuair a théann an teicneolaíocht i gcoinne an dlí – nach léir é sin i gcás Facebook, mar shampla. B’fhéidir go dtiocfaidh an lá nuair a bheidh tuiscint níos fearr againn chun dlíthe oiriúnacha a chur in áit, ach go dtí an lá sin, bheadh sé níos ciallmhaire feitheamh, agus gan dearmad a dhéanamh ar cé chomh dona agus a d’fhéadfadh sé a bheith!

Tá an fhírinne sin chomh huafásach nach mbeadh fiú amháin George Orwell fhéin ábalta é a chreidiúint!