Tuairim | I mBéal an Phobail

Ceachtanna foghlamtha!

le mickgb | 2021/06/30 | Cúrsaí Reatha, Tuairim

Tá údar dóchais againn arís dár dtodhchaí agus an lámh in uachtar againn ar COVID-19, a bhuí leis na vacsaíní a ndéanann ciolar chiot den ghalar uafásach sin. B’fhéidir anois go mbeimid in ann ár dtír agus ár ngeilleagar a chur ar bhealach a leasa arís. Ach ná déanaimis dearmad ar na ceachtanna tábhachtacha a d’fhoghlaíomar le linn na pandéime. Scríobh mé síos cúig cheacht dom féin a d’fhoghlaim mé le linn na pandéime agus nár mhaith liom dearmad a dhéanamh orthu tar éis na pandéime!

1.Ainmhithe sóisialta sinn!

Nuair nach raibh mé in ann mionchomhrá a dhéanamh le daoine sna siopaí, sna bialanna, sna beáranna, nó in oifig an phoist, mhothaigh mé laghdaithe mar chaill mé an saibhreas a bhaineann leis na mionchomhráite a bhíodh agam i rith an lae. Mhúin an ghéarchéim dom a mhór a dhéanamh de gach caidreamh sóisialta a bhíonn agam, is cuma cé chomh fánach is atá sé. Gheall mé dom féin teagmháil a dhéanamh go rialta le cairde liom a chónaíonn leo féin, mar d’fhéadfadh sé difear ceart a dhéanamh dóibh.

2.Tá tús áite ag an teaghlach.

Cé go raibh ár n-ionad beag teaghlaigh inár gcónaí le chéile, ní rabhamar in ann cuairt a thabhairt ar dhaoine eile sa teaghlach nach gcónaíonn linn. Thuig mé go díreach ansin cé chomh tábhachtach agus atá gach duine den teaghlach. Cé go rabhamar in ann a bheith i dteagmháil leo ar an idirlíon, ní hionann é sin agus a bheith in ann casadh leo aghaidh ar aghaidh – níl ann ach sop in áit na scuaibe! As seo amach, déanfaidh mé mo seacht ndícheall níos mó cuairteanna a thabhairt do mo bhaill teaghlaigh.

3.Tá an ghluaiseacht ar líne faoi lán seoil.

Bhí níos mó seirbhísí éagsúla ag bogadh go dtí an idirlíon de réir a chéile roimh na pandéime. Ach níl aon dabht gur luathaigh an pandéim céanna an ghluaiseacht seo. Ní raibh an dara rogha ag daltaí agus mic léinn ach cianfhoghlaim a dhéanamh trí Zoom agus a leithéid. Bhí sé níos fusa agus níos sábháilte do chuid siopadóireacht a dhéanamh ar an idirlíon. Nuair a bhí na diansrianta agus go háirithe an scaradh sóisialta i bhfeidhm, bhíomar in ann coinneáil i dteagmháil ar na meáin sóisialta. Nuair a bhí na hionaid aclaíochta dúnta, bhíomar in ann aclaíocht a dhéanamh sa bhaile, agus fiú freastal ar ranganna aclaíochta ar líne.

De bharr na seirbhísí atá ar fáil ar líne, ní thiomáinim fiú leathoiread anois agus a thiomáininn roimh an ngéarchéim, gan trácht ar an gcur amú ama agus airgid agus fiú an truailliú ag baint leis.

As seo amach, bainfidh mé lántairbhe as an idirlíon chun seirbhísí a fháil, agus ní bheidh mé ag tiomáint ach ar mhaithe le pléisiúr nó nuair is gá!

4.Neamhspleáchas!

Roimh an bpandéim, bhí sé an-éasca brath ar dhaoine eile le hobair a dhéanamh dúinn. Ach ní raibh aon rogha againn le linn na pandéime ach an obair céanna a dhéanamh muid féin. Caithfidh mé a rá go bhfuil mé i bhfad níos fearr ag an DIY anois mar a bhí mé riamh! Múineann gá seift, ach má theipeann ar sin, is féidir leat comhairle iontach a fháil ar ‘Youtube’! Níl eagla orm níos mó aon saghas deisiúcháin a dhéanamh anois sa bhaile agus is é an rogha dheiridh duine a fháil isteach chun cabhrú.

Ní gá dúinn dul go dtí an bhialann chomh minic anois, mar tá mé in ann béilí blasta a chócaráil dúinn féin sa bhaile. Téimid amach i gcomhair ócáidí speisialta anois agus ithimid sa bhaile an chuid eile den am.

Tugann an obair thuasluaite an-sásamh dom, agus caithimid níos lú ama agus airgid lena chois sin! Coimeádfaidh mé na nósanna sin i bhfad i ndiaidh na pandéime!

5.Tugtar ómós do na daoine ag obair sa líne thosaigh!

Tá go leor daoine ann a chuireann seirbhísí riachtanacha ar fáil dúinn. Gach lá le linn na pandéime, níor spáráil na laochra cróga iad féin ar mhaithe linn. Sábháladh go leor daoine sna hospidéil agus sna tithe altranais, dá bharr na foirne leighis agus na cúramóirí a bhí ag obair de lá is d’oíche! Agus ná déan dearmad ar na daoine eile a chuir bia, breosla agus seirbhísí riachtanacha eile dúinn. I mo thuairim, is laoch gach duine den dream sin. Tógfaidh mé aitheantas dóibh siúd as seo amach le cúpla focal nó meangadh gáire, agus ní bheidh mé chomh sciobtha leis na gearáin!

An bhfuil liosta ceachtanna agatsa? Má tá, seol chugam é, agus b’fhéidir go bhfoilseofar sa cholún seo é!

Tír eile – an Seanscéal Céanna!

le mickgb | 2021/06/09 | Cúrsaí Reatha, Cúrsaí Teanga, Nuacht Idirnáisiúnta, Tuairim

Is díol iontais é líon na ndaoine ar fud an domhain a bhfuil fadhbanna acu mar gheall ar a gcultúr agus a dteanga. Beagnach i gcónaí, is leacht cuimhneacháin don choilíneachas é meath na teanga. Tar éis seilbh a ghlacadh ar thír agus an fhorghabháil impiriúil i bhfeidhm, cuireann an tír impiriúla i gceist an pobal dúchasach faoi chois pé slí is féidir. Coigistítear a gcuid tailte, agus sáraítear a gcearta daonna. Ansin, cuirtear bearta i bhfeidhm chun a dteanga agus a gcultúr a chur faoi chois. Feictear an patrún céanna gach uair á úsáid ag an tír impiriúla, is cuma cé acu an Bhreatain, na Stáit Aontaithe, an Fhrainc, agus araile atá i gceist. Nach bhfuil muidne in Éirinn róchleachtaithe leis an bport céanna?

Ach nuair atá deireadh ráite, agus an impireacht bhrúidiúil cloíte agus imithe, cad is féidir leat a dhéanamh chun do thír a atógáil? Go minic tarlaíonn cogadh cathartha mar gheall ar éagobhsaíocht na tíre agus an folús polaitíochta a bhaineann leis. Sa deireadh thiar thall, bíonn córas buanseasmhach bunaithe, agus leis sin athshlánú na tíre. Go hiondúil, ní bhíonn béim ar chultúr agus teanga na tíre ar dtús, mar níl tús áite acu, agus ar a mhéad cuirtear foráil i mbunreacht na tíre mar gheall orthu. Tar éis bunú an stáit ar an drochuair, tá sé ró-éasca gan cinnteoireacht réamhghníomhach a dhéanamh agus in ionad sin athbheochan an chultúir agus na teanga a chur ar an méar fhada.

I mbeagnach gach tír i gcás den sórt sin, Éire san áireamh, tagann cúpla gnáthdhuine chun cinn mar laochra na cúise agus spreagann siad muid go léir, agus is mar sin a fhásann gluaiseacht i measc an phobail. Seo scéal laoich mar sin.

Bhí ar Benoit Fader Keita an mhuince a chaitheamh a lán uaireanta ar scoil. Cnámh bó ceangailte ar phíosa téide a bhí ann – rud gránna gan dabht. Bhí sé níos measa ná sin, mar bhí stiogma ag baint leis an muince seo. Ach sin a dhéantar don té a bheadh de dhánacht aige a theanga féin a labhairt sa scoil. Cuireann sé i gcuimhne dom an ‘Bata Scoir’ a bhí ar dhaltaí in Éirinn a chaitheamh nuair a labhair siadsan Gaeilge sa scoil timpeall dhá chéad bhliain ó shin! Úsáideadh cleachtach uafásaigh mar seo sa tSeineagáil suas go dtí an bhliain 2000 ar a laghad – deicheanna de bhlianta i ndiaidh imeacht na bhFrancach i 1960! Creideann a lán daoine sa tSeineagáil go bhfuil buntáistí ag daoine a bhfuil cumas sa Fhraincis iontu, agus is í teanga oifigeach na tíre fós, cé nach labhraíonn ach 12% í, i gcomparáid le b’fhéidir 80% a labhraíonn Wolof, ceann de na teangacha dúchasaigh! Tá 25 teanga dúchas sa tír a bhfuil stádas ‘teanga náisiúnta’ acu, Wolof san áireamh, ach is í an Fhraincis príomhtheanga an rialtais agus gnólachtaí tráchtála. Cén seans a bheadh ag Menik, teanga Benoit Fade Keita agus príomhtheanga 3,000 duine ar a mhéid? Caolsheans gan daoine cosúil le Keita, geallaimse duit!

Is físghrafadóir é atá ag obair le seirbhís nuachta ar líne, ach is ceoltóir é freisin. Cumann sé amhráin rap agus reggae as Menik agus cuireann sé ar an idirlíon iad. Rinneadh mearscaipeadh ar a chuid físeáin ceoil i measc daoine óga. Dá bhrí sin, tá athrú meoin tagtha orthu agus is cúis bhróid a dteanga anois in ionad cúis náire! B’fhéidir go bhfaca Keita físeán ceoil ar chainéal ‘TG Lurgan’ ar Youtube! Tá an-tóir ar na físeáin sin, ina bhfuil scoláirí an Choláiste ag seinm agus ag canadh popcheol as Gaeilge. Ar aon nós, is straitéis iontach é chun aosaigh óga a mhealladh isteach ina gcultúr agus a dteanga féin.

Tá rialtas na Seineagáile ag obair ar cháipéis teangeolaíochta chun teangacha na tíre a chosaint, ach níl na hacmhainní ar fáil dóibh chun é a bhogadh ar aghaidh. Tá an dréachtdoiciméad athbheochana a bhí foilsithe i 2010 ag tarraingt dusta ó shin i leith.

Is misean spreagúil atá ar siúl ag Keita, agus guímid gach rath air. Ceapaim go bhfuil ceacht oiriúnach dúinn ann freisin – má tá rud tábhachtach le déanamh, ní féidir brath ar an rialtas. Gan dabht, cé gur fiú é brú a choimeád ar an rialtas faoi, is é an rud is éifeachtaí is féidir leat a dhéanamh ná a bheith ag obair le baill eile den chosmhuintir a bhfuil an dearcadh agus an fhís chéanna acu agus atá agat.

Ár dTeanga Bheo: Is fiú agus is féidir!

le mickgb | 2021/05/05 | Cúrsaí Reatha, Tuairim

Táim dóchasach go mbeimid in ann athbheochan na Gaeilge a chríochnú agus go mbeidh an Ghaeilge mar phríomhtheanga na tíre againn go léir lá amháin! Ní bheidh sé éasca, ach is fiú agus is féidir é a dhéanamh! San alt inniu, míneoidh mé cén fáth go bhfuil mé go láidir den tuairim sin agus molfaidh mé bealach chun tosaigh.

Is Fiú

Trasna an domhain, tá méadú tagtha ar fheasacht teanga, agus go háirithe mar gheall ar theangacha mionlaigh atá i mbaol báis. Tá tuiscint nua ag a lán daoine cé chomh luachmhar is atá teangacha an domhain, agus cé chomh tábhachtach is atá sé iad a chaomhnú mar shócmhainní cultúrtha a bpobal.

Nuair a fheicim na rudaí dearfacha atá ar siúl ó thaobh ár dteanga de in Éirinn, tagann dóchas orm. Tá éileamh mór ag teacht ó mhuintir na hÉireann le Gaelscoileanna (bunscoileanna agus meánscoileanna), agus tá comhrá anois faoi Ghael-Ollscoileanna freisin. Tá sé deacair anois spás a fháil i rang Gaeilge ar líne mar gheall ar an méid suime atá ag daoine ann. Bíonn cúinní caintí, maidineacha caife, agus popup Gaeltachtaí ar siúl go minic ní hamháin in Éirinn ach ar fud an domhain. Tá acmhainní Gaeilge thar fheabhas ar fáil ar líne, freisin. Tá go leor leabhair nua as Gaeilge, idir phrós agus fhilíocht.

Is léir domsa go bhfuil tuiscint ag a lán daoine faoi fhiúntas ár dteanga, agus tá siad sásta am a chaitheamh ag foghlaim agus ag úsáid na Gaeilge. Níl aon dabht ach ba mhaith le formhór na ndaoine sin a bheith in ann an Ghaeilge a úsáid mar a bpríomhtheanga.

Is Féidir

Gan dabht, is féidir athbheochan na Gaeilge a dhéanamh. Ach tá lúb ar lár! Ní mór ar a laghad trí choinníollacha áirithe a shásamh:

1.Toil shóisialta. Gan toil phobal na tíre, níl ach teip i ndán dár n-iarrachtaí an Ghaeilge a athbheochan.

2.Toil Pholaitiúil. Tá tacaíocht an rialtais an-tábhachtach, agus ní mór don rialtas an athbheochan a mhaoiniú, chun fís na bpobal a fhíorú.

3.Plean gníomhartha réalaíoch. Is gá plean cuimsitheach a bheith ann, maoinithe ag an rialtas, a bhriseann an athbheochan síos i gcéimeanna ar féidir iad a bhaint amach.

Moltaí

Ceapaim go bhfuil an toil shóisialta ar son na Gaeilge láidir go leor chun na céimeanna eile a leanúint. Chabhródh ceannaire dothuirsithe go mór leis an athbheochan – duine a bheadh ag obair gan stad gan staonadh chun an fhís a fhíorú.

Is í an fhadhb is mó atá againn áfach, ná an toil pholaitiúil. Tá, ar a laghad, béalghrá ag an rialtas don teanga agus ní dhéantar aon rud ach go han-mhall chun an Ghaeilge a chur chun cinn mar theanga labhartha na tíre. Mar sin, caithfimid go léir brú níos mó a chur ar an rialtas chun ár gcearta teanga a chur chun cinn agus polasaithe ag baint leis an teanga a chur in ord tosaíochta agus ansin a mhaoiniú i gceart. Caithfidh an rialtas a gceannaireacht a thabhairt le dea-shampla freisin agus an Ghaeilge a úsáid acu mar phríomhtheanga sa Dáil.

Níl an rialtas ag comhlíonadh a dhualgais dúinn ar thaobh na Gaeilge de – agus tá go leor samplaí dochreidte ann. Mar shampla, cad faoin Dochtúir Fangzhe Qiu, ollamh cúnta sa tSean-Ghaeilge sa Choláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath? Chuir sé isteach ar shaoránacht Éireannach, agus shocraigh sé an t-iarratas a dhéanamh as Gaeilge. Ní raibh aon leagan Gaeilge den fhoirm iarratais le fáil ar líne, agus bhí air leagan cloíte de na foirmeacha a fháil. Sé mhí ina dhiaidh sin, fuair sé freagra ón Roinn Dlí agus Cirt ag iarraidh air an t-iarratas a dhéanamh ar líne as Béarla. Tá a chás mar chnámh spairne anois agus Aengus Ó Snodaigh (Sinn Féin) agus an Coimisinéir Teanga Rónán Ó Domhnaill ag dul i ngleic leis an rialtas faoi. Is soiléir go bhfuil an rialtas ag briseadh a rialacha féin seachas a bheith mar dhea-shampla dúinn go léir. Tá cuid dár n-ionadaithe ag rá ruda amháin (béalghrá) agus ag déanamh na malairte! Sin í an fhadhb is mó atá againn agus ní ceart dúinn agus ní gá dúinn glacadh leis. Má leanaimid ag cur brú ar ár n-ionadaithe rialtais go ceanntréan gan éirí as, beidh an bua againn diaidh ar ndiaidh. Is ansin amháin a bheimid in ann an plean gníomhartha a bheachtaigh agus athbheochan na Gaeilge a cur ar an gcúrsa ceart! Mar gheall ar an bplean gníomhartha – is cíoradh do lá eile é sin!

Ceann ón gCartlann: Fís Dhearmadta

le mickgb | 2021/04/28 | Cúrsaí Teanga, Polaitíocht, Stair, Tuairim

Scríobh m’athair an t-alt seo a leanas roinnt blianta ó shin faoi na gcroíphrionsabail atá mar bhunchlocha ár náisiún, agus tá na ceisteanna ar dhírigh sé orthu chomh húr agus chomh tábhachtach céanna inniu agus a bhí riamh…

Is dócha go bhféadfá a rá, gur tógadh an Stát s’againne thart ar fhís na saoirse agus an náisiúnachais. Ní gá a rá, nach bhfuil dada faoin ngréin chomh riachtanach i mbunú Stáit leis an bhfís chéanna sin, go háirithe, nuair is fís í a chorraíonn agus a aclaíonn chuile chroí ag an am céanna. Ní gá a rá, ach oiread, nach fás aon oíche a bhí sa bhfís uilíoch sin, i gcás na tíre seo. Níorbh ea, in aon chor, nó caitheadh blianta fada ag gaibhniú agus ag dealbhú an earra chéanna sin.

Gaibhniú agus dealbhú

Conas a deineadh beart dá leithéid, an ea?

I ndeireadh na naoú haois déag, tháinig dreamanna áirithe éagsúla ar an tuairim gurbh é a leas é saothrú ar son saoirse agus leithleachais náisiúnta feasta. Tugann muid faoi deara, bunú Chumann Lúthchleas Gael, i ndeireadh an naoú haois déag, agus é d’aidhm acusan na cluichí náisiúnta a fhorbairt, agus a chur chun cinn. Thart ar an am céanna, d’fhéadfá a rá, bhí Conradh na Gaeilge ar a dhícheall, ag iarraidh an teanga náisiúnta a athbheochan. Bhí fórsaí eile freisin i mbun oibre, fórsaí cosúil le Sinn Féin, na Fíníní, agus tuilleadh. D’éirigh le cinnirí áirithe na snáitheanna éagsúla náisiúnta sin a shnaidhmeadh agus a fhí in aon téad ioldhualach amháin. Daoine cosúil leis an bPiarsach, daoine a raibh ar a gcumas, fís a fhí as na snáitheanna céanna sin a chuir dreamanna áirithe den náisiún ar fáil, fís a shásaigh, agus a mheall, baill an náisiúin, glacadh leis mar aidhm onórach, inmhianaithe, insroichte. I rith an ama áirithe sin freisin, tháinig Óglaigh na hÉireann ar an bhfód, dream a raibh ar a gcumas fís an náisiúin a ghlacadh chucu fhéin, a fhorbairt, agus a chur chun cinn, i measc an phobail. Caithfear a thabhairt faoi deara freisin, nach dtiocfadh chuile bhall den náisiún isteach faoi bhratach na físe céanna sin, ach bhí seans maith ann, go bhféadfaí Móramh Morálta a mhealladh ar thaobh na físe sin, agus b’in mar a tharla, i ndeireadh na feide.

Trí bhriseadh is trí bhua

B’in cuid de na fórsaí a bhí gníomhach i measc daoine, i dtús na haoise seo caite, agus de réir a chéile, trí bhriseadh agus trí bhua, deineadh gnéithe éagsúla na físe sin a shoiléiriú don phobal. Nuair a deineadh an fhís sin a pharsáil, agus a iniúchadh, tuigeadh gurbh iad na gnéithe ba thábhachtaí a bhí uathu nó, go mbeadh an pobal a bhunófaí, Gaelach, Aontaithe, agus Saor. B’in í fís an Phiarsaigh. B’in í fís na nÓglach, agus b’in í an fhís a spreag agus a mhisnigh na Gaeil a d’éirigh amach, leis an bPoblacht a bhunú, agus a bhuanú, anseo in Éirinn iathghlas oileánach.

De réir mar a chuaigh cúrsaí ar aghaidh áfach, agus de réir a chéile, cailleadh roinnt mhaith den fhís chéanna sin. Bhí daoine anseo, agus dár leosan go bhféadfaí an fhís a chomhlíonadh, gan bacadh leis an Teanga, daoine eile den tuairim, go bhféadfadh an náisiún teacht i dtír, gan bacadh leis an aontacht, sea, agus tuilleadh fós den tuairim, nárbh fhál go haer é, mura mbeadh an tsaoirse fhéin againn, mar náisiún.

Ceisteanna le freagairt

Ar dheineamar an teanga a athbheochan? Ar dheineamar an tír a aontú? Ar baineadh saoirse amach don Phoblacht a bunaíodh? Nó an féidir teacht i dtír dá n-éagmais? Nó an bhfuil, fiú, tús curtha againn le fíorú na n-aidhmeanna inmhianaithe sin?

Níl fúm na ceisteanna sin a fhreagairt, ach fágfaidh mé fút fhéin é sin a dhéanamh. Ach tá sé soiléir, nach bhfuil an fhís chéanna sin ag spreagadh an phobail s’againne anois, faoi mar a dhein sí, blianta fada ó shin. Ní hionann sin is a rá, go bhfuil an fhís sin caillte, amach is amuigh. Is soiléir gur chailleamar ár slí, agus gur thugamar bóithrín na sainte, in áit bóithrín na saoirse, orainn fhéin mar phobal, agus anois tá sé soiléir nár chuir sin aon Útóipe ar fáil dúinn, nó chailleamar an saibhreas bréige faoi mar ba chúr na habhann é. Mar sin, níl an dara rogha againn anois, ach dul siar go foinse na saoirse arís, agus an babhta seo, caithfimid tabhairt faoi phoblacht cheart chóir, chothrom, a dhealbhú. Poblacht a thálfaidh ar ál uile an náisiúin. Poblacht nach mbronnfaidh bunús shaibhreas an phobail ar chéatadán an-bheag dár ndaoine, agus poblacht nach bhfágfaidh dream ar bith ar an mblár fholaimh, sea, agus poblacht ina mbeidh muintir na tíre sásta saothrú ar a son.

Tuairisc ó Mheiriceá: Tús Ré Nua!

le mickgb | 2021/04/14 | Cúrsaí Reatha, Nuacht Idirnáisiúnta, Nuacht Náisiúnta, Tuairim

Chríochnaigh ré Trumpach le héirí amach ag an gCaipeatól á ngríosú ag Trump féin, agus é ag maíomh nár chaill sé an toghchán uachtaránachta ar chor ar bith. I lomcogarsnacht le Trump, thosaigh ré Joe Biden go ciúin béasach, gan na giolcanna seafóideacha agus na slite eile ar úsáid Trump iad chun aird a tharraingt air féin an t-am go léir.

Rinne Joe Biden tús maith gan dabht ar bith, agus tá gnaoi na ndaoine air thar mar a bhí ag Trump riamh. I mo thuairim, tá sé ag comhlíonadh a ghealltanais chomh sciobtha agus ab fhéidir. In ainneoin sin, tá dúshláin mhóra amach roimhe nach acmhainn dó neamhaird a thabhairt orthu.

Gealltanais

Seo trí ghealltanas ar chomhlíon Biden iad cheana féin, agus é i gcumhacht ach breis is cúpla mhí.

1.Gheall sé go gcuirfeadh sé dlús leis an gclár vacsaínithe COVID-19. Dúirt sé go ndáilfí 100 milliún dáileog vacsaín faoin gcéadú lá a théarma oifige. Bhí an gealltanas comhlíonta faoin 58ú lá! Anois, tá sé geallta ag Biden 200 milliún dáileog faoin gcéadú lá a théarma!

2.Gheall sé go gcuirfeadh sé beartas mór spreagtha i bhfeidhm don eacnamaíocht, atá thíos le drochthionchar na paindéime. Níor aontaigh na Poblachtaigh sa Seanad leis an mbeartas mór sin ($1.9 billiún), agus bhí ar na Daonlathaithe nós imeachta speisialta a úsáid ( réiteach buiséad ), agus ansin ritheadh an pacáiste tarrthála.

3.Gheall sé go ndéanfadh sé athchinneadh ar pholasaithe a réamhtheachtaí. Stad sé obair ar an uafás sin – an bhalla idir na Stáit Aontaithe agus Meicsiceo. Rinne sé cinneadh tacú arís le Comhaontú Pháras; ní haon ionadh é sin, mar tá Biden tiomanta go huile agus go hiomlán do chosaint na timpeallachta domhanda.

Is é an chéad ghealltanas eile atá idir lámha aige ná pacáiste infreastruchtúr chun dul i mbun nuachóirithe maidir le córas iompair na Stáit Aontaithe. Beidh arduithe cháin chorparáide ag teastáil, chun bheith in acmhainn íoc as an bpacáiste.

Dúshláin

Tá go leor dúshláin roimh an Uachtarán agus an rialtas, ach cuirfidh mé béim ar an gceann is tábhachtaí, i mo thuairim ar aon nós. Tá bille an-tábhachtach ag baint le cearta vótála sa Seanad anois. Rith Teach na nIonadaithe an bille seo, agus anois caithfidh an Seanad vótáil air. ‘Acht ar son na ndaoine’ nó HR1 is é ainm an bhille agus cuireann sé cosaintí in áit ar son cearta vótála na ndaoine sna Stáit Aontaithe. Tá sé fíorthábhachtach an reachtaíocht seo a achtú, mar tá go leor Stáit ag tabhairt isteach reachtaíocht nua chun é a dhéanamh níos deacra do mhionlaigh atá faoi leatrom cheana féin a chearta vótála a fheidhmiú. In ionad a pholasaithe a athrú agus cur chuige níos ionchuimsithí a bheith acu, b’fhearr leis na Poblachtaigh a gcuid prionsabail daonlathais a thabhairt suas, agus rialtas forlámhach a bheith acu, agus iad i gceannas i gcónaí.

Mar a sheasann cúrsaí anois, beidh na Poblachtaigh sa Seanad in ann bac a chur ar HR1. Gan dabht, dá dtarlódh sé sin, bheadh daonlathas i Meiriceá i ngéarchéim. Caithfidh Biden agus an rialtas cothrom na Féinne a chinntiú do gach saoránach sa tír, is cuma cén dath craicinn atá orthu. Agus sin an dúshlán is mó atá rompu. Ach cad is féidir leo a dhéanamh?

Caithfidh siad an chumhacht speisialta atá ag na Poblachtaigh sa Seanad a laghdú nó deireadh a chur leis. Eascraíonn an chumhacht sin ón mbac fadchainte (Béarla: filibuster) atá mar phróiseas sa Seanad le fada. Faoin bpróiseas sin, seachas cúpla eisceacht, ní féidir leis an Seanad acht a rith gan ar a laghad 60 seanadóir a bheith ar a shon (as 100 seanadóir in iomlán – 50 Poblachtach, 50 Daonlathaí agus vóta réitigh ag Leasuachtarán Kamala Harris.) Ach tá ceannaire tromlaigh an tSeanaid, an Daonlathaí Chuck Schumer, in ann an próiseas sin a athrú, nó deireadh a chur leis. Ní bheadh céim mar sin gan bhaol, áfach, mar dá dtiocfadh an lá nuair a bheadh tromlach ag na Poblachtaigh sa Seanad, bheadh siadsan in ann aon acht is mian leo a rith freisin. Sin an dúshlán!

Ceapaim féin go bhfuil sé in am deireadh a chur leis an mbac fadchainte. B’fhéidir nach bhfuil a fhios agat, ach bhí an próiseas céanna i dTeach na nIonadaithe uair amháin, agus chur Spéicéir Theach na Comhdhála, Thomas Reid, deireadh leis. Níl aon duine ag iarraidh an bac fadchainte sin a thabhairt ar ais, 130 bliain ina dhiaidh sin! Gan dabht, tá sé thar am fáil réidh leis an leaid seo sa Seanad freisin!

Mo Náire Thú ‘Wall Street Journal’!

le mickgb | 2021/03/17 | Nuacht Idirnáisiúnta, Tuairim

Agus muid i lár mí Idirnáisiúnta na mBan, seo scéal a thaispeánann go soiléir nach bhfuil an cultúr frithbhanda marbh fós.

Ní thabharfainn Dochtúir ort, Jill Biden!

Bhí conspóid fhíochmhar i measc an phobail tar éis fhoilsiú ailt sa ‘Wall Street Journal’ scríofa ag a cholúnaí tuairimíochta, Joseph Epstein, le déanaí. Sa cholún uafásach seo, mhol sé do Dr. Jill Biden fáil réidh leis an teideal Dochtúir. Thug sé féin ‘kiddo’ uirthi gan cuireadh ná iarraidh! Lean sé ar aghaidh ag maíomh gur téarma speisialta é dochtúir a bhaineann ach amháin le dochtúir leighis. Ansin, chaith Epstein drochmheas ar an gcéim dochtúra féin. Ní cáilíocht luachmhar é a thuilleadh, a scríobh sé, mar tá sé éasca céim dochtúra a fháil sa lá atá inniu ann. Ní gá staidéar ar chor ar bith uaireanta, mar bíonn na hollscoileanna ag tabhairt amach céimeanna dochtúra do dhaoine cáiliúla go minic. Chríochnaigh Epstein a cholún mar seo:

“Déan dearmad ar an sásamh beag a fhaigheann tú mar Dr. Jill Biden, agus glac leis an sásamh mór a gheobhaidh tú nuair a bheidh tú i do chónaí sa tithíocht phoiblí is fearr ar an domhan, mar Chéadbhean na Stát Aontaithe.”

Caithfidh mé a admháil nach bhfuil mé cinnte go baileach cá dtosóidh mé, mar níl insint ar chomh holc is a bhí an t-alt seo. Ach lig dom triail a bhaint as!

Sula dtosaím i gceart, tá réamhrá beag agam. Chonaic mé a lán daoine ag argóint ar an idirlíon faoin alt seo, ach i mo thuairim níor léir dóibh an chloch ón gcarraig. Bhí siad tógtha go hiomlán ar an mbrí atá ag baint le ‘dochtúir’ agus go háirithe cé acu ar cheart dóibh an teideal ‘dochtúir’ a úsáid ina n-ainm. Cúis bhréige an argóint sin a úsáideann an t-údar chun a theachtaireacht leithchealach a chur in iúl go cáiréiseach. I ndáiríre, níl aon bhaint leis an teideal ‘dochtúir’ agus céard atá á rá ag Joseph Epstein.

Freagraí na mBan!

Aontaím go huile agus go hiomlán leis an ráiteas a d’eisigh Michelle Obama mar fhreagra don alt, nuair a scríobh sí:

“I láthair na huaire, feicimid cad a tharlaíonn do mhná gairmiúla, is cuma a dteideal: Dochtúir, Bean nó fiú amháin Céadbhean – go rómhinic ceap magaidh atá iontu. Caitheann daoine amhras ar a ngaiscí proifisiúnta, daoine a roghnaíonn magadh in ionad meas. Ach greamaíonn a bhfocal agus, tar éis na mblianta fada ag obair, bíonn orainn ár gcumas a chruthú arís is arís. An é seo an sampla ar mhaith linn a thabhairt do na páistí?”

Tugann an Dochtúir Biden dea-shampla iontach dúinn agus beidh sí mar eiseamláir den scoth, ní hamháin do chailíní ach dúinn go léir, ag caitheamh a héachtaí go grástúil, i ndea-ghiúmar agus go bródúil. D’eisigh an Dochtúir Biden a ráiteas féin a bhí lán dínite, nuair a sheol sí an ghiolc seo ar Twitter: “Le chéile, tógfaimid domhan ina gceiliúrfar éachtaí ár n-iníonacha, seachas iad a laghdú.”

Agus cén iarchéim a bhfuil agat féin?

Bhí baint ag Joseph Epstein le hollscoil ‘Northwestern University’, áit ar oibríodh sé mar léachtóir ar cuairt. Níor thacaigh an ollscoil le tuairim Epstein ar chor ar bith, and thóg siad síos aon tagairt dó a bhí ar a suíomh. D’fhoilsigh an ollscoil an ráiteas seo freisin: “Ní aontaímid le tuairim an Uasail Epstein agus creidimid go bhfuil an teideal ‘Dochtúir’ tuillte go maith ag aon duine a bhfuil Ph.D., Ed.D. nó MD aige/aici.”

I mo thuairim, bhí frithfhreagairt fheargach tuillte ag Epstein, agus cé gur athneartaíodh cuid de mo dhóchas as an gcine daonna – ní raibh mé go hiomlán sásta. Cén fáth?

Bhuel, bhí sé soiléir go raibh an ‘Wall Street Journal’ ag seasamh an fhóid, nuair a scríobh a eagarthóir Paul Gigot: “Níl aon rud chomh maith chun srian a chur ar an gcáineadh ná cárta an chine nó cárta na hinscne a imirt.” Bhuel, ní ionadh mór a sheasamh láidir i leith na ceiste seo – ní foláir a chuimhneamh nach nuachtán beannaithe é an ‘WSJ’ níos mó – nuachtán tablóideach na heite deise atá ann ón am ar cheannaigh Rupert Murdoch agus News Corp. é sa bhliain 2007.

Mar fhocal scoir – nach cruálach íorónta mar scéal é nár bhain Joseph Epstein féin iarchéim amach riamh ach gur údarás é ar an ábhar céanna!