Tá bagairt an Téamh Domhanda beo, slán! Ach ní rud maith é sin!
Is é loscadh sléibhe Campáil an tine ba mhilltí i stair Chalifornia. Tar éis an tsléachta iomláin seo, tá sé dhuine ochtó marbh, agus tá ceithre mhíle dhéag tithe agus cúig míle foirgnimh eile scriosta. Tá fiche cúig dhuine fós nach bhfuil tásc orthu fós.
Thosaigh loscadh Champáil ar an ochtú lá de Shamhain ach níor éirigh le os cionn míle comhraiceoir tine é a smachtú go dtí seacht lá dhéag ina dhiaidh sin. Loisceadh níos mó ná seasca míle heictéar sa tubaiste uafásach seo. Nuair ba mheasa é, loisceadh cúig míle cearnach gach soicind le siotaí de chéad ciliméadar san uair!
I ndeisceart California, san áit chéanna in ar mharaíodh trí dhuine dhéag i mbeár le déanaí, bhí loscadh mór thart ar an am céanna le loscadh Champáil. Fuair triúr bás sa loscadh sin- loscadh Woolsey, agus tá míle cúig céad foirgnimh scriosta. Loisceadh níos mó ná daichead míle heictéar sa tine sin.
Is oth liom a rá, ach i rith an loiscthe féin, thosaigh cluiche an mhilleáin! Ar an deichiú lá de Shamhain, nuair a bhí an loscadh ar buile fós agus os cionn céad duine ar iarraidh, bhí Uachtarán na Stát Aontaithe ag tvuiteáil. D’fhág sé an locht ar Stát Chalifornia, ag rá go raibh a bainistíocht foraoise go huafásach agus mar sin b’fhéidir nach gcuirfeadh sé airgead ar fáil do na Stáit sa todhchaí. Ní raibh feidhmeannaigh Chalifornia sásta leis sin, agus dúirt siad go bhfuil an Rialtas feidearálach mar úinéir ar sheasca faoin gcéad d’foraoiseacha Chalifornia agus go bhfuil siad tar éis na n-acmhainní a laghdú, neamhchosúil le California. Dúirt siad freisin go bhfuil cúiseanna suntasacha eile i gceist, mar ábhar casta atá ann. Tosaíonn agus scaipeann loscadh in áiteanna ina bhfuil daoine ina gcónaí, nó ina bhfuil línte cumhachta, in áiteanna oscailte le fásra tirim, nuair atá gaotha láidre ag séideadh, nuair atá an aimsir an-te agus an t-aer an-tirim agus nuair a chuidíonn an gheografaíocht féin le leathadh an dochair.
Ach ar an dá lá dhéag de Shamhain, tháinig athrú meoin air tar éis é a fheiceáil drochiarmhairtí politiciúla a sheasamh. Ansin, d’fhógair an tUachtarán staid éigeandála i gCalifornia.
Ar an seachtú lá dhéag de Shamhain, chuaigh an tUachtarán ar cuairt go dtí Parthas (Paradise). Thug sé óráid ann, agus dúirt sé go gcaithfidh California foghlaim ón Fhionlainn agus a bheith ag rácáil na talún sna foraoiseacha, mar níl loscadh ansin ar chor ar bith. D’inis Uachtarán na Fionlainne an scéal sin dó, a dúirt an tUachtarán Trump. Ach níor chuimhin leis an Uachtarán Sauli Niinisto aon chomhrá mar sin.
Á fhreagairt é sin, dúirt Rep. Ted Lieu (Democrat, California) nach trua é go bhfuil Uachtarán againn nach gcreideann san eolaíocht. Dá mbeadh sé chomh furasta le rácáil, bhíodh sé déanta againn cheana. Ach is ábhar casta é, agus tá ról mór ag athrú aeráide a dúirt sé!
Ar an drochuair, níor tháinig an tUachtarán Trump i gcabhair ar Chalifornia i rith na dtubaistí uafásacha seo – loscadh Campáil agus Woolsey.
Cad é mo thuairim? Nuair a chuirtear an fhírinne as a riocht, go háirithe nuair atá an tUachtarán féin ag iarraidh leas polaitiúil a bhaint as na tubaistí sin, beidh deireadh tubaisteach leis an scéal. Níl aon dabht ach go bhfuil an Téamh Domhanda ar siúl anois, agus níl mórán ama againn le leas a bhaint as an eolas sin, nó beidh sé ródhéanach stad a chur leis! Deir an tUachtarán Trump gur bhréag é an Téamh Domhanda, ach ag an am céanna, d’fhógair trí ghníomhaireacht déag feidearálach don rialtas tuarascáil mhór faoin athrú aeráide, ag rá go bhfuil sé ag tarlú anois agus ag tuar an leagan amach a bheidh ar chúrsaí, amach anseo. Sa leagan amach sin, de réir na n-údar, dá ndéanfaimis neamhaird den fhianaise, beidh orainn íoc as in a lán bealaigh – i mbeagán focal, beidh sé uafásach!
Ach ainneoin diúltú an Uachtaráin Trump, caithfimid a bheith dearfach. Le déanaí, d’aontaigh beagnach dhá chéad tír, na Stáit Aontaithe san áireamh, ar rialacha chun astúcháin dhíobhálacha a laghdú! Sin léas dóchais dúinn go léir!
Gaeilge 
English