Ceacht Giotáir

Le linn na paindéime COVID-19, thosaigh mé ag foghlaim an ghiotáir ar líne. Ní ranganna beo a bhí i gceist, ach ranganna réamhthaifeadtha ar líne. Thaitin siad go mór liom, agus rinne mé staidéar agus cleachtadh go díograiseach ar feadh cúpla bliain. Ansin, rith sé liom go raibh mé beagnach críochnaithe leis an gcúrsa, agus nach raibh a fhios agam cad a dhéanfainn ansin chun níos mó a fhoghlaim. Sheol mé r-phost chuig múinteoir an ranga, an Dochtúir McAllister, ag lorg a chomhairle ar an ábhar. Ba é an rud a dúirt sé ná go mbeadh sé i mo cheantar i gceann cúpla seachtain, agus go mbeadh sé sásta casadh liom agus rang a bheith againn le chéile. Cé go raibh mé neirbhíseach faoi, ghlac mé leis an moladh sin. Cúpla seachtain ina dhiaidh sin, chasamar le chéile agus thosaíomar an rang.

Cheap mé go raibh gach seans go mbeimid ag seinm amhráin le chéile arís is arís eile, go dtí go mbeinn in ann é a sheinm go han-mhaith. Ach ní hé sin a tharla, ar chor ar bith. Níor iarr sé orm amhrán a sheinm ach cúpla uair, agus é ag seinm giotár rithime mar thionlacan. Ansin, stadamar agus seo mar dúirt sé liom:

“Tá tú in ann amhráin a fhoghlaim agus a sheinm, agus mar sin ní gá dúinn am a chaitheamh sa tslí sin. Tá sé in am duit teicnicí a fhoghlaim, ionas go mbeidh sé níos éasca duit feabhsú agus an chéad leibhéal eile a bhaint amach.” Ansin, thaispeáin sé dom nach raibh mo lámh chlé sa treoshuíomh ceart ar an gclár stiallóg, ach bhí sé claonta. Bhí an ceart aige, agus cé go raibh sé éasca dó é sin a fheiceáil, níor thug mé é sin faoi deara roimhe sin.

“Tá do mhatáin rótheann, a Mhichíl, agus is rud deacair saoráid stíle a bheith agat gan matáin ligthe a bheith agat. Mar sin is túisce scíste ná seinm!” arsa an Dochtúir McAllister.

Léargas

Tharraing sé sin m’aird ar an toirt, mar bhí mo bhean chéile tar éis an ruda chéanna a rá liom le déanaí. Bhíomar tar éis cúpla seachtain a chaitheamh ar thuras bus – rud a raibh mé neirbhíseach faoi roimh ré, toisc go dtagann tinneas taistil orm éasca go leor. Ar an dea-uair, ní raibh mórán faidhbe agam leis an tráth seo. Ach thug mo bhean chéile rud faoi deara nuair a bhí an bus ag luascadh anonn is anall. “Bíonn tú ag troid in aghaidh gluaiseachta an bhus, agus tú ar tinneall in ionad scaoileadh leis go réchúiseach. Tá matáin teannta agat ní hamháin ar an mbus, ach an t-am go léir, agus ní rud maith é sin. Caithfidh tú rud éigin a dhéanamh faoi sin!” a dúirt sí.

Bhí an bheirt acu -mo bhean chéile agus mo mhúinteoir giotáir ag rá go soiléir go raibh fadhb agam leis an strus, ach cad faoin spéir a d’fhéadfainn a dhéanamh faoi?

Moladh

D’iarr mé ar ChatGPT (Intleacht Shaorga) cad é an bealach is fearr dom teannas fisiciúil agus strus meabhrach a mhaolú, agus seo an freagra a fuair mé ar ais (agus atá curtha in eagar agam):

An bealach is fearr duit chun teannas fisiciúil agus strus meabhrach a mhaolú ná anáil dhomhain chomhtháite le gluaiseacht a dhéanamh – mar shampla, ióga, tai chi, nó siúlóid aireach (mindful walking).

• Cén fáth? Comhcheanglaítear gluaiseacht réidh le hanáil rialaithe – rud a scaoileann teannas na matán agus a laghdaíonn leibhéil struis san intinn.
• Conas é a dhéanamh? Roghnaigh gníomhaíocht a thugann rithim nádúrtha d’análú agus do ghluaiseacht – rud a chuirfidh ar do chumas do chorp agus d’intinn a nascadh le chéile i staid scíthe agus cothromaíochta.

Dá mbeadh ort ceann amháin a roghnú, is é siúlóid aireach an rogha is simplí agus is éifeachtaí.

Seanfhear Craiceáilte

Lá amháin, nuair a bhí an t-infheisteoir cáiliúil Marc Andreessen, ag tiomáint i Palo Alto i Silicon Valley, ba bheag nár bhuail sé seanfhear craiceáilte a bhí ag trasnú an bhóthair. Ag amharc siar air, thug sé faoi deara an geansaí muineál turtair agus jíons gorma a bhí á chaitheamh ag an bhfear. “A Chríost na bhflaitheas, ba bheag nár bhuail mé Steve Jobs!” arsa Andreessen leis féin. Bhí an ceart aige. Bhí Jobs ag siúl gar dá chomhlacht Apple. Bhí clú agus cáil air sa cheantar maidir leis na siúlóidí fada a thógfadh sé. Chreid sé go raibh buntáistí móra ag baint leo – chun aclaíocht agus machnamh a dhéanamh, chun fadhbanna a réiteach, agus fiú chun cruinnithe gnó a bheith aige. Bhí an ceart aige agus aontaíonn na saineolaithe go bhfuil na buntáistí sin ag baint le siúlóidí.

Tá súil agam nach smaoineoidh tú gur fear craiceáilte mé, agus mé amuigh ag siúl gach lá cosúil le Steve Jobs, nó Forrest Gump! Ach in ainneoin an riosca sin, leanfaidh mé ar aghaidh leis na siúlóidí céanna, mar tá siad an déanamh maitheas dom cheana féin, gan dabht. Faigheann na siúlóidí réidh le strus fisiciúil agus intinne, agus má tá strus d’aon saghas ort féin, cuir ort do chuid bróga agus téigh ar shiúlóid!

Bhí mé chomh cróga le leon suas go dtí an lá roimh an obráid. Ach bhuail fírinne an scéil mé ansin, agus thuig mé den chéad uair gur obráid chroí a bhí i gceist. Thuig mé na focail níos luaithe ach níor thuig mé iad go pearsanta agus ag baint liom féin. Bheadh an obráid sin éasca do dhuine eile, ach anois thuig mé i gceart nach duine eile a bhí i gceist. B’fhéidir go bhfaighinn bás a dúirt mé liom féin. Ná bí amaideach, a dúirt guth eile i mo cheann. Is mionobráid atá i gceist, agus beidh mé ar ais abhaile tráthnóna amárach. Maith go leor, arsa an guth eile, má théann gach rud gan fadhb, ach b’fhéidir go mbeadh fadhb, agus cad a tharlódh ansin? Bhí an guth eile réidh leis. Tá tú chomh sábháilte le bille bainc, a mhic! Déanann Dochtúir Gibson an obráid ceannann céanna lá i ndiaidh lae, agus ní raibh fadhb mhór ag a othair riamh. Agus rud eile, d’inis sé duit faoin teicníc mháinliachta nua níos sábháilte fós atá á cleachtadh aige faoi láthair. Bíonn an obráid níos gairide, agus bíonn daoine ar ais ar a seanléim níos tapúla freisin. Tuigim arsa an chéad ghuth, ach nach féidir liom aon riosca a sheachaint agus leanúint ar aghaidh le mo réim cógas? Ach tá rioscaí ag baint leis an treo sin freisin. Tá do fibriliú atriach ag éirí níos measa le himeacht ama, agus is riocht a chiorraíonn do shaol é cheana féin. Ní hamháin sin, ach is dóichí ná a mhalairt nach mbeidh an dara rogha agat ach an obráid a fháil sna blianta tá amach romhainn. Sa chás sin seans maith nach n-éireodh chomh maith leis an obráid nuair a bheadh an galar níos measa ort.

Tuigim cad atá á rá agat a ghuth chiallmhar, agus cé go bhfuil mé fós buartha faoi, is é an rud ceart ach an obráid a fháil gan mhoill.

Leis sin chuaigh mé a chodladh agus ar maidin d’ullmhaigh mé chun dul isteach san ospidéal. Bhí lá troscaidh agam roimh an obráid de bharr go mbeinn ag dul faoi ainéistéiseach ginearálta.

Dúradh liom teacht isteach ag a haon déag a chlog. Tar éis leathuair sa seomra feithimh tógadh isteach sa seomra réamhrobráide. Chuir mé orm fallaing mháinliachta, agus ansin bhí orm fanacht. Bhí mo bhean chéile liom agus bhíomar in ann caint agus comhrá le chéile. Ar an drochuair, áfach, bhí cúpla cás deacair ag an máinlia a chuir moill ar m’obráid. Lá fada a bhí ann, agus ag a cúig a chlog tháinig an máinlia agus dúirt sé go raibh brón air go raibh moill ar mo chás, agus go mbeadh sé chun an obráid a dhéanamh ar aon nós, agus go bhfanfainn san ospidéal thar oíche. Bhí mo bhean chéile in ann dul abhaile mar sin, agus chuirfeadh an máinlia glaoch uirthi tar éis na hobráide.

Bhí mé stiúgtha leis an ocras agus spalptha leis an tart, ach ní raibh mé in ann bia nó deoch a bheith agam. Tar éis tamaill, chuir an ainéistéiseolaí é féin in aithne dom, agus chuir sé cúpla cheist orm chun cinntiú go raibh gach rud i gceart. D’inis sé dom faoin bpróiseas maidir leis an ainéistéiseach, agus go n-ionsáfaí tiúb i mo scornach chun cuidiú le m’análú le linn na hobráide.

Faoi dheireadh, timpeall a seacht a chlog san oíche, tógadh isteach mé san obrádlann agus ansin ar an mbord obráide. Bhí meaisíní móra ar gach taobh agus múr scáileán ag léiriú tomhas agus íomhánna de gach saghas. Bhí lucht leighis sa seomra freisin, agus bhí siad go léir an-ghnóthach ag déanamh tascanna éagsúla. Chuir duine amháin braiteoirí ar m’ucht agus ar mo dhroim. Ansin, cuireadh i mo luí mé. Bhí an ainéistéiseolaí suite ar mo chúl. Ní raibh an máinlia ann fós.

An chéad rud eile, bhí mé ar air sa seomra réamhobráide, agus i mo dhúiseacht. Dúirt altra liom go ndeachaigh gach rud go maith, agus go raibh mo chroí sa rithim cheart anois – rud a chonaic mé ar scáileáin in aice mo leaba. Tugadh go foirgneamh eile mé ar thralaí, agus isteach i seomra deas a raibh radharc deas uaidh de chathair San Diego. Bhí orm fanacht i mo luí ar feadh ceithre huaire, chun a chinntiú nach mbeadh aon fhadhb le m’artaire féimearach ag cur fola. Thug altra uisce agus bia dom (brioscaí). D’ith mé gach rud a bhí ann agus d’ól mé go leor uisce. Ní raibh mé in ann dul a chodladh de dheasca pian bheag a bhí orm i m’ucht. Thug an t-altra cógas dom chun mo phian a mhaolú, agus roimh i bhfad bhí mé in ann codladh.

Go moch ar maidin, d’ordaigh mé bricfeasta mór, agus d’alp mé siar é gan mhoill. Ansin, sheol mé téacs chuig mo bhean chéile, agus ansin chuir mé scairt gutháin uirthi. Bhí sí an-sásta scéal a fháil uaim, agus dúirt sí gur chuir an máinlia scairt uirthi tar éis na hobráide, ag rá go raibh sé sásta leis an obráid, agus go raibh mise ag téarnamh.

Tháinig mo bhean chéile go dtí an t-ospidéal, agus faoin am lón bhíomar seiceálaithe amach agus ar ár slí abhaile. Bhí ordaithe iarobráide faighte agam, agus ba é an príomhordú ná é a ghlacadh go réidh ar feadh seachtaine – gan aon aclaíocht a dhéanamh seachas siúl, agus gan aon rud trom a thógáil. Lean mé na treoracha gan aon cheist, agus ní raibh aon fhadhb agam. Thosaigh mé ar ghnáthimeachtaí an tsaoil ansin, aclaíocht san áireamh. Ní raibh fadhb ar bith agam ach a mhalairt ar fad. Bhraith mé níos fearr ná riamh, agus bhí mé in ann gach rud agus níos mó a dhéanamh tar éis na hobráide ná mar a bhí roimhe. Tá sé ag druidim le dhá mhí ón obráid agus é seo á scríobh agam, agus tá mé ag dul ó neart go neart ó thaobh fuinnimh de. Má bhíonn aon neamhrialtacht i rithim do chroí, mholfainn duit dul go dtí an dochtúir gan mhoill. Agus má bhíonn fibriliú ort, bí cinnte ceist a chur ar an speisialtóir maidir le heisidiú. D’fhéadfadh an obráid sin do shaol a athrú go radacach agus do shláinte a thabhairt ar ais duit. Agus ná bí buartha faoi, is fiú an tairbhe an trioblóid, gan dabht ar bith!