Go raibh míle maith agaibh!

Go raibh míle maith agaibh!

le | 2024/03/20 | Cúrsaí Reatha, Nuacht Idirnáisiúnta, Nuacht Náisiúnta

Go raibh míle maith agaibh!

Bhí mé an-bhródúil as mo chomhthíreach Cillian Murphy aréir, nuair a bhuaigh sé Oscar don Aisteoir Fireann is Fearr ag Gradaim an Acadaimh in Los Angeles – is é Cillian an chéad fhear riamh a rugadh in Éirinn a rinne an t-éacht seo. Nílim in ann fiú a shamhlú cé chomh bródúil is atá muintir Chorcaí as, agus muintir Chorca Dhuibhne freisin, áit ina bhfuil teach saoire ag a theaghlach.

Bhuaigh an scannán Oppenheimer seacht gcinn de na 13 ghradam a ainmníodh dó! Fuair Christopher Nolan dhá ghradam, ceann amháin don Stiúrthóir is Fearr agus an ceann eile don Scannán is Fearr. Fuair Robert Downey Jr. gradam don Aisteoir Fireann Tacaíochta is Fearr.  Níl dabht ar bith faoin gcomhghuallaíocht idir Cillian agus Chris Nolan, agus iad ag obair le chéile go minic le blianta fada anuas. Thosaigh siad ag obair le chéile ar an scannán ‘Batman Begins’ sa bhliain 2005, agus lean siad ar aghaidh le sraith scannán rathúil: ‘The Dark Knight’ (2008), ‘Inception’ (2010), ‘The Dark Knight Rises’ (2012), ‘Dunkirk’ (2017) agus ‘Oppenheimer’ (2023).  Fuair Cillian an phríomhpháirt in Oppenheimer, agus deirtear gur iarr Chris Nolan air an ról a ghlacadh, tar éis dó Cillian a fheiceáil sa tsraith theilifíse ‘Peaky Blinders’.

Bhí iomaíocht dhian idir na haisteoirí a bhí ainmnithe don ghradam Aisteoir Fireann is Fearr. Bhí Bradley Cooper, Colman Domingo, Paul Giamatti agus Jeffrey Wright ainmnithe don ghradam sin freisin, agus príomhpháirteanna acu sna scannáin ‘Maestro’, ‘Rustin’, ‘The Holdovers’ agus ‘American Fiction’, faoi seach. Ach ba é Cillian rogha na coitianta ón tús, agus d’fhíoraigh sé an tairngreacht sin go héasca!

Óráid ghlactha Oscar

Ní hé ‘Oppenheimer’ an scannán is fearr liom, go háirithe mar gheall ar an scéal agus an plota. Ach caithfidh mé a admháil gur mórshaothar scannánaíochta é.  Leis an gceart a dhéanamh, bhí gach gradam tuillte ag an scannán. Agus chuaigh óráid ghlactha Cillian i bhfeidhm go mór orm – níos mó ná an scannán féin!

Seo mar a dúirt sé: “Tá mé beagáinín trína chéile. Mo bhuíochas leis an Acadamh. A Chris Nolan agus a Emma Thomas, is é seo an turas is fiáine agus is spleodraí, agus is sásúla ó thaobh cruthaitheacha de, ar thug sibh libh mé le fiche bliain anuas. Táim go mór faoi chomaoin agaibh, níos mó ná mar is féidir liom a rá – go raibh míle maith agaibh! Fuair mé tacaíocht chun leanúint ar aghaidh uaibhse – gach ball den chriú, gach ball den fhoireann aisteoirí. Do mo chomh-ainmnithigh, fanaim faoi gheasa agaibh i ndáiríre. Ba mhaith liom buíochas a ghabháil le m’fhoireann iontach. Focal buíochais do Craig Bankey, Brendan Murphy, Mary Murphy, Yvonne McGuinness – mo pháirtí sa saol agus san ealaín, mo bheirt mhac Malachy agus Aran, atá ina suí thuas ansin, grá mo chroí sibh; agus is Éireannach an-bhródúil mé i mo sheasamh anseo anocht. Rinneamar scannán faoin bhfear a chruthaigh an buama adamhach. Tá muid go léir inár gcónaí i ndomhan Oppenheimer anois. Ba mhaith liom é seo a thiomnú do na síochánaithe i ngach áit. Go raibh míle maith agaibh!”

Cúpla Focal

Nach iontach an óráid í sin? Ceapaim go raibh gach Éireannach ar domhan an-bhródúil as Cillian, ní hamháin mar gheall ar an Oscar a bhuaigh sé, ach as an óráid bhreá sin a thug sé go muiníneach. Tá sé de nós le fada an lá ag láithreoirí Briotanacha a rá gur Briotanaigh iad Éireannaigh rathúla a bhuann gradaim – Éireannaigh cosúil le Paul Mescal, Michael Fassbinder agus ar ndóigh, Cillian Murphy. Mar is dual, tharla sé arís ar ITV nuair a thagair Jonathan Ross do Chillian mar réalta Briotanach. Ach tar éis óráide Cillian, bhí ar Ross leithscéal a ghabháil agus a admháil gur Éireannach é Cillian. Ní ligeann Éireannaigh rudaí mar sin a tharlú níos mó, ceapaim!  Mar a dúirt Breandán Ó Murchú, athair Chillian, faoina mhac, ar an seó ‘An Saol Ó Dheas’ leis an láithreoir cáiliúil Helen Ní Shé: “Is dócha go bhfuil muinín aige as féin. Ní dóigh liom go mbíonn air aon chur i gcéill a dhéanamh. Is féidir leis labhairt amach go muiníneach, rud ná bíodh coitianta ach oiread. Bhímisne difriúil, is dóigh liom. Cheapamar, mar shampla, fadó ó shin, dá mbeadh blas éigin difriúil cainte ag daoine – na Sasanaigh nuair a thagaidís mar shampla – cheapamar go raibh rud éigin ar leith ag baint leis sin, go rabhadar níos fearr ná sinn.

Ach na hÉireannaigh anois, na daoine óga, tá siad sásta a’ bualadh amach ansin agus a’ labhairt amach go muiníneach agus tá siad go léir á dhéanamh agus is rud an-mhaith é sin.”

Is díol suntais é freisin gur labhair Cillian cúpla focal tábhachta ag deireadh a hóráide, nuair a dúirt sé, as Gaeilge: “Go raibh míle maith agaibh!” Chuir sé sin sméar mhullaigh ar oíche iontach dúinn go léir, ar an ardán is mó ar domhan, b’fhéidir! Níl an dara rogha agam féin anois, ach na focail dheireanacha seo a scríobh:  Go raibh míle maith agat, a Chillian!

.

.

Saint gan Staonadh

Saint gan Staonadh

le | 2024/03/13 | Tuairim

Saint gan Staonadh

 

Tá rud éigin inár nádúr a shantaíonn an chumhacht. Níl an ráiteas sin fíor i gcás gach duine, ach i gcás daoine áirithe níl aon dabht ach go bhfuil sé fíor. Feicimid an feiniméan seo go soiléir i réimse na polaitíochta, an reiligiúin agus an ghnó, go háirithe ina gceannairí. Lig dom cúpla shampla a lua, agus tuigfidh tú cad atá á rá agam.

Réimse na Polaitíochta

Anseo, i Meiriceá mar a bhfuil cónaí orm an chuid is mó den bhliain, bhí Donald Trump mar uachtarán againn. Tá sé ag iarraidh an post a fháil ar ais ó Biden agus ní bheadh a fhios ag aon duine cad a tharlóidh sa toghchán uachtaránachta ag deireadh na bliana seo. Seans maith go mbeidh an bua aige, ar an drochuair. Ciníoch agus biogóid is ea é, agus níl cás ná náire air faoi – a mhalairt ar fad, tá sé bródúil as. Tá a fhios ag madraí an bhaile faoin iliomad coireanna curtha ina leith, agus é sa chúirt gach re lá! In ainneoin gach drochrud atá déanta ag Trump, tá slua mór lucht leanúna aige. Tá siad dílis dó, is cuma cad a dhéanann sé. I measc a lucht leanúna, tá go leor bhunúsaithe Críostaí, cé gur mar a chéile leis ceart nó mícheart. Mar a chonaiceamar cheana, ghríosaigh Trump a lucht leanúna chun ionsaí a dhéanamh ar an gCaipeatól, nuair a chaill sé an toghchán uachtaránachta. Tá sé mar aidhm ag Trump a bheith ina dheachtóir, cosúil le duine dá chuid laochra, Vladimir Putin – eiseamláir uafásach d’aon duine. Ach ina dhiaidh sin is uile, fanann a lucht leanúna dílis dó.

Réimse an Reiligiúin

Cé nach bhfuil aon easpa sna reiligiúin eagraithe de dhaoine a bhfuil an-tóir acu ar an gcumhacht, tá cúrsaí i bhfad níos measa sna cultais reiligiúnach. Agus as na cultais reiligiúnach sin, bheadh sé deacair ceannaire níos measa ná Warren Jeffs a shamhlú.  Fáidh féincheaptha is é Jeffs i seict bhunchreidmheach san Eaglais Naoimh na Laethanta Deireanacha (FLDS), seict a chleachtann polagamas. Tháinig clú agus cáil ar Jeffs sna 90idí nuair a bhí sé ag barr liosta an FBI de dhaoine is mó a bhí ag teastáil uathu. Gabhadh é i 2011 agus fuarthas ciontach é i mí-iompar tromchúiseach. Rinne sé ionsaí gnéis ar bheirt chailíní a bhí sna déaga agus ar phós sé iad. Mhaigh sé gur brídeacha spioradálta a bhí iontu. Chuala an giúiré go raibh thart ar 78 bean chéile ag Jeffs, lena n-áirítear 12 a phós sé nuair a bhí siad 16 bliana d’aois, agus 12 a phós sé 15 bliana d’aois nó níos óige.

Gearradh príosún saoil ar Jeff. Sa bhliain 2007, rinne sé iarracht é féin a chrochadh ina chillín príosúin in Utah. Nuair a chuaigh sé ar stailc ocrais i bpríosún in Arizona i 2009, agus tugadh cothú dó in éadan a thola. Tá sé fós sa phríosún i Texas faoi láthair, gan aon seans aige a bheith scaoilte amach go dtí 2038 ar a luaithe. Dúirt mac Jeffs, fear darb ainm Jeffson: “Agus muid ach inár bpáistí dúisíodh muid ag a cúig gach maidin chun an bricfeasta a ullmhú agus chun glanadh suas ina dhiaidh sin. Ansin, cuireadh amach muid ag obair ar an bhfeirm an lá ar fad. Ní raibh aon cheol, aon idirlíon, aon teilifís, aon scannáin, aon rud den chineál sin. Chruthaigh m’athair ár dtimpeallacht, agus ní rabhamar in ann dul in aghaidh a thola riamh. Bhí smacht aige fiú ar an gcaoi a bhfacamar an domhan lasmuigh, i ngach bealach.”  

Bhí thart ar 10,000 leantóir ag Warren Jeffs tráth a phianbhreithe, lonnaithe i mbaile iargúlta ar theorainn Utah-Arizona, áit ina bhfuil a lucht leanúna fós ina gcónaí agus ag cleachtadh a gcreidimh.

Réimse an Ghnó

Stiúir Bernie Madoff an scéim Ponzi is mó riamh, agus rinne sé calaois $65 billiún ar a chuid cliant, thar thréimhse fiche bliain. Mhaigh sé gur thuill sé brabús de 11% gach bliain gan teip dá gcliaint, bliain i ndiaidh bliana, ón am a thosaigh sé a chomhlacht infheistíochta. Bhí sé rómhaith le bheith fíor! Níor infheistigh sé airgead a gcliant ar chor ar bith, agus nuair a tharraing cliaint airgead as a gcuntais, úsáideadh stór airgid a bhí ag Madoff chun iad a íoc. Bhí fadhb mhór aige i 2008, nuair a thit an stocmhargadh as a chéile. Bhí go leor daoine ag iarraidh airgead a tharraingt amach agus ní raibh go leor cliaint nua ag teacht isteach. Rith an scéim as airgead, agus bhí a chosa nite ansin. Mhínigh sé dá bheirt mhac, fostaithe i gcomhlacht a n-athair, faoin gcaimiléireacht agus an tsáinn ina raibh siad. Rinne a mhic teagmháil leis a dlíodóirí gan mhoill, agus gabhadh a n-athair an mhaidin dár gcionn. Gearradh téarma príosúin céad bliain is caoga ar Bernie Madoff. Fuair sé bás sa phríosún i 2021 agus é dhá bhliain is ceithre fichid d’aois. Mhaigh a bheirt mhac agus a bhean chéile nach raibh a fhios acu cad a bhí á dhéanamh ag Bernie Madoff. Ciontaíodh oifigigh eile sa chomhlacht freisin agus gearradh téarmaí príosúin orthu. Scrios Madoff saolta go leor daoine; a theaghlach, a chomhghleacaithe agus a chliaint san áireamh. Ní raibh aiféala dá laghad ar Bernie Madoff faoi na coireanna uafásacha a rinne sé.  Bhí Madoff chomh saibhir lena bhfaca tú riamh– roimh an chaimiléireacht. Tá sé deacair a thuiscint mar sin, cén fáth a raibh sé ullamh gach rud a íobairt ar sheans níos mó airgid a fháil go mídhleathach, agus cén fáth gur chreid an méid sin daoine go raibh Madoff in ann míorúiltí infheistíochta a dhéanamh, bliain i ndiaidh bliana!

Conclúid

Tá sé ríshoiléir gur saghas ailse intinne í an tsaint neamhshrianta, agus tá/bhí an galar go dona ag na daoine thuasluaite. Déanann daoine mar sin an-dochar, ní hamháin dóibh féin, ach do go leor daoine thart timpeall orthu, agus don tsochaí i gcoitinne. Tá daoine mar seo in ann go leor daoine eile a chur faoina ngeasa, ionas go ndéanann siad gach rud a iarrtar orthu – fiú amháin má tá sin ag dul glan in aghaidh a gcuid prionsabal féin. Cé chomh deacair is atá sé na ceannairí thuasluaite a thuiscint, tá sé níos deacra fós a luchtanna leanúna a thuiscint.

 

 

 

 

.

 

 

 

 

 

.

 

 

 

 

Scéal Pete Teti

Scéal Pete Teti

le | 2024/03/06 | Tuairim

Iriseoir agus scríbhneoir den chéad scoth is é Steve Lopez le fada an lá. Thosaigh sé ag obair mar cholúnaí don ‘LA Times’ sa bhliain 2001. Tá gradaim iriseoireachta náisiúnta buaite aige, chomh maith le duais don neamhfhicsean cruthaitheach.  Scríobh Steve leabhar nuair a bhí sé i ndeireadh a sheascaidí, dár dteideal: “Independence Day: What I Learned About Retirement from Some Who’ve Done It and Some Who Never Will.” Lean sé féin ag obair páirtaimseartha mar cholúnaí seachtainiúil don ‘LA Times’ ansin, post a bhfuil fós aige, agus é ina sheachtóidí anois.  Thosaigh sé colún nua ag an am dar teideal ‘The Golden State’ agus is colún é go heisiach faoi sheanóirí, rud nach bhfaca mé in aon nuachtán eile, agus ní go minic sna meáin eile, ach an oiread. Is aoibhinn liom a cholún, agus léim é gach seachtain, gan teip. Foghlaimím go leor rudaí suntasacha agus tábhachtacha ann, agus is foinse inspioráide dom é freisin, gan dabht ar bith. Chuaigh colún amháin a scríobh Steve le déanaí go mór i gcion orm. Seo achoimre an scéal sin.

Scéal Teti

Tá Pete Teti ar an mbóthar ceart más iad gluaiseacht agus géinte maithe bunús an tsaoil fhada.  Cé go bhfuil cónaí ar Pete i gcathair Los Angeles, tá sé in aice le Griffith Park, páirc iontach atá beagnach trí huaire níos mó ná Páirc an Fhionnuisce i mBaile Átha Cliath. Baineann Pete lántairbhe as, mar téann sé ar shiúlóid i nGriffith Park gach re lá.   Casann Pete lena chairde in aice le ‘Griffith Observatory’ agus siúlann an dream beag suas go barr ‘Mt. Hollywood’, agus ar ais. Tá an tsiúlóid timpeall 4 ciliméadar ar fhad, agus is gá dul suas (agus ansin teacht anuas) 150 méadar in airde. Babhta traenála atá i gceist, is cuma d’aois, agus bogann Pete ar aghaidh ar an gcosán ar luas mear. Tógann sé sos beag ar an tslí agus suíonn sé ar feadh tamaillín ar bhinse páirce atá ainmnithe ina onóir! Seinneann sé an t-orgán béil le linn a shosa bhig, roimh leanúint ar aghaidh ag siúl.  Níos faide anonn, síneann cathair mhór na nAingeal amach ó na sléibhte go dtí an tAigéan Ciúin.

“Fágann siad a bhfadhbanna go léir sa chathair,” arsa Teti, ag bogadh gan stró chomh héasca le fear i bhfad níos óige.  Beannaíonn sé do dhaoine go minic, mar tá aithne aige ag go leor de na siúlóirí sa pháirc. Stopann Pete arís tamaillín, agus seinneann sé port eile ar a orgán béil. Ceapann fear darb ainm Jay Miller, atá 20 bliain níos óige ná Pete, go bhfuil Pete ar tí teacht anuas, ach níl an ceart aige.  Ar aghaidh le Pete suas ardú géar i dtreo mullach an tsléibhe, agus a chomrádaithe á leanúint.

Dar le fear eile ar an tsiúlóid, Tom McGovern, b’fhéidir nach bhfuil Pete ag siúl chomh tapa anois agus a bhí sé blianta ó shin, nuair a chasadar le chéile ar dtús. “Dá aois, bogann Pete ar luas lasrach!” arsa Tom. “Luas maith d’aon duine é sin, is cuma cén aois iad, i ndáiríre.”

Chas Nancy agus Mark Kristol le Pete le linn na pandéime, agus iad go léir ag siúl sa pháirc.  D’fhorbair caidreamh faoi leith eatarthu de réir a chéile, agus iad ag casadh le chéile go minic. “Is rud iontach é casadh le Pete suas anseo, mar tá gean ar leith aige ar an sliabh agus tá sé in aon sruth leis a thimpeallacht nádúrtha,” dar le Nancy.  “Tearmann ó ghleo agus ruaille buaille na cathrach atá i gceist san áit seo, leis an bhfear iontach seo.”

Thosaigh Pete ag siúl suas Mt. Hollywood níos mó ná fiche bliain ó shin, nuair a thug sé faoi deara go raibh sé ag titim chun feola.   Fear tanaí is ea é sa lá atá inniu ann, atá i mbarr a mhaitheasa, ní hamháin go fisiciúil ach go hintleachtúil freisin. Níor stad sé ag foghlaim riamh, fiú nuair a d’éirigh sé as a phost mar mhúinteoir tar éis 50 bliain sa ról sin.  Dúirt a chara, Jay, go bhfuil dhá veidhlín déanta at Pete, gur ealaíontóir é, go bhfuil beochan á chruthú aige faoi láthair, agus go bhfuil sé i gcónaí ag foghlaim fisice, ceimice agus matamaitice. Nuair a chas Steve Lopez le Pete sa bhaile, thaispeáin Pete dó gazebo a thóg sé, déanta le gloine daite, agus tíleanna a leag sé sa phaitió cúil. Tá stiúideo ag Pete sa teach, ag cur thar maoil le leabhair, ríomhairí agus pictiúir theibí uaidh.

Ar a lá breithe is déanaí, chas sé lena chairde in aice leis a bhinse, a bhfuil an tíolacadh seo scríofa dó: “Pete Teti: Orgánaí béil, siúlóir díograiseach, ealaíontóir, múinteoir agus saighdiúir de chuid an Dara Cogadh Domhanda.”   Ansin, chuaigh an dream éagsúil sin ar shiúlóid ceiliúrtha suas Mt. Hollywood, faoi cheannaireacht Pete Teti, agus aois a chéid sroichte aige!  Nach ardeiseamláir é Pete, agus é ag tabhairt ceannaireachta dúinn go léir lena dhea-shampla!

.

.

Eisimircigh

Eisimircigh

le | 2024/02/28 | Cúrsaí Reatha, Nuacht Náisiúnta

Eisimircigh

Bíonn plé poiblí diúltach le feiceáil ar an inimirce na laethanta seo.  Nuair a chuirtear foirgneamh ar leataobh chun dídean a thabhairt d’inimircigh, táthar ann a cheapann gur smaoineamh maith é an foirgneamh sin a dhó go talamh.  Nach uafásach é sin? Go háirithe nuair a chuimhníonn tú siar ar ár stair féin.  Mar shampla, tá go leor eolais faoin eisimirce ónár dtír féin le fáil ar an suíomh: https://www.ucc.ie/en/emigre/history/. Nuair a bhí John F. Kennedy ar a chuairt Uachtaránachta go hÉirinn i Meitheamh, 1963, dúirt sé:  Easpórtálann formhór na dtíortha ola nó iarann, cruach nó ór, nó barr éigin eile, ach níl ag Éirinn ach easpórtáil amháin agus sin iad a muintir.”

Is í Éire an tír is mó san Eoraip atá buailte leis an eisimirce le dhá chéad bliain anuas. San iomlán, chuaigh tuairim is deich milliún duine ar imirce ó oileán na hÉireann as 1800 amach. Sna hochtóidí sa chéad seo caite, d’fhág níos mó ná leathmhilliún Éireannaigh (~16%) a dtír féin. D’fhág 70,000 duine sa bhliain 1989 amháin – cúpla bliain roimh theacht an Tíogair Cheiltigh. Ansin, tharla tobchliseadh an gheilleagair sa bhliain 2008, agus d’fhág 630,000 eile an tír idir 2008 agus 2015.

Mar sin féin, tá ár n-eisimircigh beagnach ligthe i ndearmad anois, ceapaim, agus in ionad sin tá an bhéim go láidir ar an inimirce – idir dhleathach agus mhídhleathach. Is trua mhór é sin, i mo thuairim, agus ceapaim féin gur rud maith é an dá rud a bheith ar intinn againn i gcónaí – an inimirce agus an eisimirce. Seachas sin, ní fhoghlaimeoimid cad ba cheart dúinn a dhéanamh maidir le polasaithe inimirce, nuair atá sé ar eolas againn cheana féin ónár stair féin.

I bhfad roimh ré an Tíogair Cheiltigh, bhí go leor daoine ag teacht thar an teorann ó dheas i Meicsiceo go Meiriceá ag lorg saol nua ann – agus tá fós. Tá sé mar chnámh spairne le fada an lá anseo idir na páirtithe polaitiúla. Aontaíonn gach duine go bhfuil fadhb mhór le réiteach, ach tá difríochtaí móra idir an cur chuige atá ag na Daonlathaithe agus na Poblachtaigh i Meiriceá. Chonaiceamar an cur chuige brúidiúil a bhí ag Trump ar son na bPoblachtach, agus 5,500 páiste scartha óna dtuismitheoirí de dheasca a pholasaí inimirce. Cuireadh i bpríosún cuid mhór de na tuismitheoirí, agus díbríodh an chuid eile dá bhfód dúchais.  Tugadh na páistí faoi choimeád cosanta ag an rialtas. Drochiompair náireach é sin, agus sárú ar chearta an duine, gan dabht.   Tá na céadta páistí gan a dtuismitheoirí fós, de dheasca an pholasaí bhrúidiúil sin. Níl cúrsaí chomh dona in Éirinn maidir le hinimircigh, ach níl siad thar moladh beirte, ag an am céanna. Mura gcuirtear srian ar an bhfuath agus ar an míshásamh atá á gcothú ag antoiscigh in aghaidh na n-inimirceach, tá baol mór ann go n-éireoidh cúrsaí níos measa agus go marófar daoine roimh i bhfad. Cén saghas réitigh é sin?  Tá dualgas ar an rialtas cúrsaí slándála a chur faoi smacht gan mhoill.  

Ár scéal

Tá go leor Éireannaigh ar eisimircigh iad – mo bhean chéile agus mé féin san áireamh. Ní raibh a fhios againn sa bhliain 1986, nuair a chuamar go Meiriceá ar dtús go bhfanfaimid ann feasta. Thug m’fhostóir in Éirinn ag an am – IBM Ireland – post gearrthéarmach dom i gCalifornia. Dhá bhliain a bhí i gceist, ach tar éis bliana, iarradh orm teacht abhaile. Chun an fhírinne a rá, ní rabhamar réidh teacht abhaile ag an am. Bhí Sinéad i mbun oibre ar thráchtas a PhD san ollscoil (UCLA). Mar sin, fuair mé post eile le comhlacht eile. Bhí go maith agus ní raibh go holc! D’imigh bliain amháin agus ansin bliain eile, agus diaidh ar ndiaidh beagnach i ngan fhios dúinn, chuireamar fréamhacha trialacha fúinn. Le himeacht ama, d’fhás na fréamhacha níos láidre agus ansin bhí páiste againn. Cheannaíomar ár gcéad teach! Chríochnaigh Sinéad a cuid staidéir, bhain sí amach céim PhD sa tseandálaíocht agus ansin fuair sí post. Bhain mé féin amach céim mháistreachta san innealtóireacht leictreach. Bhí sé ríshoiléir do gach duine eile nach rabhamar ag teacht ar ais go hÉirinn lá ar bith feasta. Faoi dheireadh, d’éirigh sé soiléir dúinn freisin go gcaithfimis ár saol oibre i Meiriceá. Ná bain leis mura bhfuil sé briste, mar a déarfá. Bhíomar in ann dul ar cuairt go hÉirinn gach samhradh ar feadh míosa agus faoi dheireadh bhíomar in ann teach a cheannach i gContae Chill Chainnigh. Mar go bhfuil an bheirt againn ar scor anois, táimid in ann seal maith a chaitheamh in Éirinn gach bliain.  Bhí sé deacair go leor dul tríd an bpróiseas inimirce, ach chaith an rialtas go cothrom linn. Ní dhearnadh aon leithcheal orainn riamh i Meiriceá ach an oiread, agus bhí na deiseanna céanna againn agus a bhí ag aon duine eile. Creidim go láidir gur thug Meiriceá deiseanna iontacha dúinn, agus ina chúiteamh sin thugamar i bhfad níos mó airgid don rialtas ná mar a fuaireamar uaidh.

Is fuil an gheilleagair í an inimirce, i ndáiríre, agus san iomlán neartaíonn inimircigh a dtír nua i roinnt slite. Ní hé sin a rá gur cheart teorainneacha oscailte a bheith ag aon tír, ach is ceart ní hamháin polasaithe réasúnta a bheith ann ach pobal fáilteach freisin, a gcaitheann go féaráilte le daoine ag iarraidh teacht i dtír, agus le hinimircigh a bhfuil cónaí orthu in Éirinn cheana féin.

.

.

.

Athbhliain faoi mhaise daoibh!

Athbhliain faoi mhaise daoibh!

le | 2023/12/27 | Pearsanta, Tuairim

Athbhliain faoi mhaise daoibh!

Tá sé de nós againn sa cholún seo slán a fhágáil ar an mbliain atá ar tí báis agus fáilte a chur roimh an Athbhliain atá le tíocht! Chomhlíon m’athair an dualgas sollúnta sin le blianta fada nuair a bhí sé beo, agus cheap mé mar sin go mbeadh sé oiriúnach colún dá chuid a athfhoilsiú ina chuimhne ag an am machnaimh speisialta seo.  Seo mar a scríobh sé.   

Nollaig eile imithe uainn isteach trí shúil dhroichead an ama. Agus bíodh gur tráth ceiliúrtha agus spraoi é, tá súil agam, ag an am gcéanna, gur chaith sibh súil uaibh siar thar na blianta atá caite againn, go nuige seo, ag taisteal linn ar oilithreacht mhór achrannach na beatha. Is tráth freisin é le cuimhneamh ar na cairde a cailleadh, fan na slí. Ach, ní chuige sin amháin atá mé, an babhta seo, ach mo shúil romham agam ar an mbliain atá ag síneadh romhainn amach anois, agus í ag fanacht ar thairseach an tí, réidh le bualadh isteach chugainn, agus guím an tseanghuí arís oraibh, uair amháin eile. “Athbhliain faoi shéan is faoi mhaise dhaoibh uilig, agus gura seacht fearr a bheas chuile dhuine againn, bliain ó inniu.” Anois, agus muid ag seasamh ar bhruach na hathbhliana, nár chóir dúinn, i dtosach báire, slán a fhágáil leis an tseanbhliain agus í anois ag saothrú an bháis, lei fhéin, agus í ag snámhaíl lei, ar a ceithre bhonn, isteach i leabhair na staire. Céard is féidir linn a rá fúithi, sul a n-imí sí uainn? Ní féidir linn dul thar fóir á moladh, ach bíodh nárbh í an bhliain ab fhearr a casadh inár líon, ag an am gcéanna, níorbh í ba mheasa! Is fíor nach raibh cúrsaí polaitíochta anseo agus thar lear thar mholadh beirte le linn saolré na bliana atá ar leaba a báis anois, ach ag an am gcéanna nár chóir dúinn a bheith buíoch, beannachach, go bhfuil muid beo fós, agus muid ag treabhadh linn go rábach i ngort guaireach na beatha.

Rúin Athbhliana

Bhíodh sé de nós agamsa, thar na blianta atá caite, rúin athbhliana a dhéanamh, thart ar an am seo, chuile bhliain, agus mé ag ligint orm, go raibh fúm bheith im naomh ar thalamh san athbhliain! Ar éirigh liom beart de réir mo bhriathair a dhéanamh? Ag rámhaillí atá tú! Níor éirigh muis! Nó bhíodh na rúin chéanna briste basctha agam gan mórán achair. Nílim ag moladh anois go gcuirfí deireadh le déanamh na rún céanna sin, nó is maith ann iad, do dhaoine áirithe, sé sin, do dhaoine a dteastaíonn uathu siúl feasta i dtreo eile ar fad, agus sa chás sin, go hiondúil, éiríonn le fear déanta na rún sin a leas a dhéanamh. Agus arís, nílimse ag maíomh nach bhfuil fúm fhéin cúrsaí ar bith a athrú, teacht na hathbhliana seo. Níl, muis! Mar, déanta na fírinne, tá socraithe agam in intinn leanúint liom ag scríobh na bpíosaí seo, don Kilkenny People, chomh fada is atá Eagarthóir oilte an tsárnuachtáin seo sásta spás a chur ar fáil dom, agus cuir le sin, go bhfuil mé meáite anois ar labhairt amach níos dána agus níos fórsúla ná mar a dhein mé, go nuige seo. Tá socraithe agam freisin, súil ghéar a choinneáil ar chúrsaí na teanga, agus ar chúrsaí polaitíochta, frí chéile, sa bhliain atá romhainn amach.

Cuimhní ar fán

Ní call dom a rá, go dtéann mo chuimhní ag fánaíocht leo, siar thar na blianta atá imithe uainn isteach trí shúil dhroichead an ama, an tráth seo bliana, siar freisin, ar na nósanna a bhíodh againn le linn domsa bheith ag éirí aníos in Iorras na nIontas, sea agus cuimhním freisin, ar na daoine a raibh aithne agam orthu agus atá anois imithe leo ar Shlí na Fírinne. Leaba i measc na Naomh go raibh acu go léir. Agus ó tharla gur chaith mo Dhaid agus a chompánaigh seal ag sclábhaíocht leo in Albain, thugadar leo abhaile go hÉirinn nósanna Albanacha ar nós na “First Footers”, faoi mar a thugtaí ar an gcéad duine a thiocfadh thar do thairseach isteach, Lá Coille. Sea, agus scéalta an “Haggis” freisin. Minic a shiúl mé leo, ina scéalta, trí shráideanna na “Gorabals” faoi mar a thugaidís ar an dúthaigh cathrach sin i gcathair Ghlascú. Ach leor sin don turas seo. Níl le déanamh agamsa anois ach, Athbhliain faoi shéan is faoi mhaise a ghuí oraibh uilig, agus go mbeirimid beo ar an am seo arís.

.

.

.

gaGaeilge
gaGaeilge en_USEnglish