I mBéal an Phobail The Innocent Man Grisham – Copy
I mBéal an Phobail
.
The Innocent Man by John Grisham
I mBéal an Phobail… An Ród seo romhainn
I mBéal an Phobail
Peadar Bairéad
An Ród seo romhainn
Tharla inniu, go bhfuair mé ríomhphost ó Phádraig Mac Fhearghusa, Eagarthóir Feasta, agus Uachtarán Chonradh na Gaeilge, agus tuigeadh dom ar an toirt, dá mba mhaith fhéin, go mba mhithid, nó ba é an t-ábhar ar dhírigh Pádraig ár n-aire air, nó……………
Ach b’fhéidir go mba chóir dom díriú láithreach ar ócáid, agus ar ábhar, an ríomhphoist chéanna sin. Is í an ócáid atá i gceist againn, nó ócáid na dtoghchán éagsúil atá ag spreagadh agus ag aclú aigne agus consias an Stáit s’againne, le scathamh anuas, agus i dtaobh an ábhair de, bhuel, faoi mar a bheifeá ag súil, baineann an t-ábhar sin le ceist agus le todhchaí na Gaeilge, go háirithe todhchai na Gaeilge inár gcóras oideachais, sna blianta atá romhainn amach. Leis na haidhmeanna sin a chur i gcrích, díríonn údar a ríomhphoist ar roinnt ceisteanna tábhachtacha.
Dírionn an chéad cheist ar pholasaí an luath-thumoideachais, faoi mar a theastaigh ónár nGaelscoileanna é a chur i gcrích, sna bunranganna atá faoina gcúram. Bhuel! Chuir an Rialtas s’againne críoch leis an bpolasaí céanna sin trí chiorclán a d’eisigh an Roinn Oideachais sa bhliain 2007, – Ciorclán 44/’07, a baisteadh air – Anois, scríobh mé fhéin píosa anseo i mBéal an Phobail, faoi na cúrsaí céanna sin i nDeireadh Fómhair na bliana 2007, agus seo mar a chuir mé tús leis an bpíosa sin…..
.
“Ciorclán 44/07”
Nach beag Gaeilgeoir sa tír nár chuala trácht eicínt, faoin am seo, ar an gCiorclán cinniúnach úd, 44/07, agus murar chuala, chuile sheans go gcloisfidh siad faoi, sna laethe atá romhainn amach.
Céard é fhéin, an ea?
Ciorclán a sheol an tAire Oideachais agus Eolaíochta chuig na Scoileanna lán-Ghaeilge, tamall ó shin, ag cur ar a súile dóibh, nach mbeadh sé ceadmhach feasta, luath-thumoideachas iomlán sa Ghaeilge a úsáid i ranganna naíonán sna Scoileanna Gaeltachta agus sna Scoileanna lán-Ghaeilge. Ní call dom a rá, go gcuireann údaráis na Scoileanna céanna sin go tréan i gcoinne chinneadh úd an Aire.
Ag deireadh na haiste sin, mhol mé go ndéanfaí an Ciorclán úd a aistharraingt, nó ba é dearcadh Údarás na nGaelscoileanna nó go mba fheiliúnach, agus go mba éifeachtach, an modh múinte é an luath-thumoideachas do dhaltaí na mbunranganna i scoileanna dá leithéid.
Níor tharla tada!
Ní gá dhom a rá, nár deineadh tada dá leithéid, agus go bhfuil an Ciorclán céanna sin i réim fós. Bhuel! is é tuairim Uachtarán an Chonartha anois, go bhfuil an t-am feiliúnach le glaoch ar an Aire an Ciorclán a aistharraingt, agus ó tharla go bhfuil toghcháin an doras isteach chugainn, i dtús na míosa seo chugainn, nár chóir dúinn an scéal a leagan os comhair na n-Iarrthóirí a bheidh ag teacht chugainn, lá ar bith feasta, ag iarraidh orainn vótáil ar a son?
Déarfaidh na hIarrthóirí, b’fhéidir, gur cheist í sin don Dáil, agus nach bhfuil cumhacht ar bith ag na hÚdaráis Áitiúla sna cúrsaí sin. An ceart ar fad acu sa mhéid sin, ach ag an am gcéanna, is ceist pholaitíochta í, a bhfuil suim ag chuile phobal sa tír inti, agus chomh maith le sin, nach bhfuil ceist na nGaelscoileanna ina chloch, ar phaidrín chuile phobal sa tír? Agus más féidir suim na n-Iarrthóirí Áitiúla a mhúscailt sa scéal seo, chuile sheans, go mbeidh ar a gcumas-san tábhacht na ceiste seo, a chur ar a súile dóibh siúd, a bhfuil cónaí orthu fan lánaí na cumhachta.
Anois an t-am
Níl aon am le cailleadh againn, nó ta muid ag druidim, faoi dheifir, le críoch an chluiche. Anois an t-am le cibé mámh atá sa lámh againn a imirt, ag súil go n-éireoidh linn.
Ní gá a rá, go raibh tuilleadh maith mór sa ríomhphost céanna sin, ach nach leor an méid sin do thuras na huaire seo? B’fhéidir go ndéanfása freisin do mharana ar an scéal, sna laethe atá romhainn amach, agus gur mhaith leat bleid a bhualadh ar na cuairteoirí polaitíochta a thiocfaidh ar chuairt chugatsa?
.
.
I mBeal an Phobail.rtfStailceanna
I mBéal an Phobail
Peadar Bairéad
Strikes
“Nach beag duine a mbíonn fonn air scríobh faoi stailceanna, nó a mbagairt fiú, na laethe seo.” adúirt mo sheanchara, Séimí an Droichid, liom, an oíche faoi dheireadh, agus muid beirt ag múchadh tarta, thíos sa Smugairle Róin anseo sa Chathair Álainn s’againne.
“Agus tuige nach mian leo scríobh faoi ábhar mar é, ábhar atá i mbéal gach éinne, faoi láthair?”
“Chuile thuige!” arsa mo Shéimí breá, agus é ag baint craitheadh as a ghloine, a bhí beagnach folamh ag an bpointe sin. Chuaigh a leide i gcionn orm fhéin, agus chuir mé in iúl do chailín an leanna go raibh athdheochanna uainn. Ba ghearr go raibh na hathdheochanna céanna ag ligint a scíth, ar an mboirdín, os ár gcomhair amach. Bhain Séimí bolgam bídeach, sibhialta, as a dheoch, bhlais, agus le cuma sásta ar a phus, lean air.
“Nach bhfuil fhios ag madraí an bhaile”, ar seisean, “nach maith le h-éinne aghaidh stailceoirí a tharriangt air fhéin, nó is fada í cuimhne lucht stailce”
“Ach céard iad na stailceanna atá i gceist agat, a Shéimí?”
“D’fhéadfadh madraí an bhaile, agus na cait fhéin fiú, an cheist sin a fhreagairt duit, nó is í an stailc atá i mbéal an phobail faoi láthair, nó stailc na n-Altraí, ceann de na stailceanna a bhfuil aird an uile dhuine dírithe uirthi, ó tharla go bhféadfadh an stailc seo tionchar a bheith aice ar an uile dhuine againn, inniu, amárach, nó amanathar.”
Other Strikes ?
“Agus an bhfuil stailc ar bith eile á bagairt, i láthair na huaire seo?”
“D’fhéadfá a rá go bhfuil, nó tá oibrithe aerthaistil ag cur a gcosa uathu freisin, faoi láthair, agus iad ag bagairt go mbeidh ina stailc, mura dtugtar aird ar a bhfuil uathusan. Sea, agus nach bhfuil ina raic freisin idir an Aire Sláinte agus Lianna is Dochtúirí Comhairleacha na tíre seo. Cúrsaí conartha, agus pá, atá ina chnámh spairne eararthusan. Sea, agus déarfainn go bhfuil fonn stailce ar dhreamanna eile oibrithe freisin, sea, agus fiú dlíodóirí an Stáit fhéin ina measc! ”
“Ach, is dócha gur chóir díriú ar Stailc na nAltraí, an babhta seo, os í an gad is giorra don scornach, agus dár ndóigh, nach beag duine a bheadh ina dhiaidh ar na hAltraí, dá bhfaigheadh siad breith a mbéal fhéin, an babhta seo.!
“Ní haon ionadh nár tugadh post an Taoisigh duitse riamh, nó bheadh ciste an Stáit ídithe agatsa, agus gan mórán agat dá bharr! Anois, ní gá a rá go mbíonn dhá thaobh ar chuile scéal, agus ní taise don scéal seo é. Ar dtús, tá taobh na Bainistíochta, an Feidhmeannas Náisiúnta Sláinte, agus dár leosan, níl ar a gcumas socrú ar bith a dhéanamh leis na hAltraí, dá dtiocfadh a leithéid salach ar bhreith an Chóras Eadrána a bhunaigh an Rialtas, le ceisteanna ioncaim san Earnáil Phoiblí a réiteach. Is dócha gur chuimhin le cuid mhaith againn, gur tharla easaontas idir an Rialtas agus Cumann na Meánmhúinteoirí, roinnt bheag blianta ó shoin, nuair a theastaigh ó na múinteoirí sin ardú ioncaim a fháil, taobh amuigh den Chóras “Benchmarking,” faoi mar a thugtar ar an gcóras neamhspleách eadrána a bhunaigh an Rialtas leis an ngaol idir phá agus choiníollacha oibre na n-oibrithe poiblí a scrúdú go rialta, agus coibhneas ioncaim a shocrú ansin do na grúpaí éagsúla. Agus nuair a dheineann an Rialtas cinneadh dá leithéid, bhuel, ansin, níl aon dul uaidh ag grúpa ar bith acu. Agus chonaiceamar i gcás na Meánmhúinteoirí, gur thógadar raic, ar fead scathaimh, ach i ndeireadh na dála, b’éigean dóibh géilleadh, nó nuair a dhéanann Rialtas cinneadh dá leithéid, ní féidir leo géilleadh do ghrúpa ar bith, mura dteastaíonn uathu bheith ina ribín réidh ag dream ar bith, a dteastaíonn uaidh, dúshlán an Rialtais a thabhairt.”
Limit it !
“Agus an bhfuil tusa a rá liom, nach bhfuil ar chumas an Rialtais socrú speisialta a dhéanamh leis na hAltraí, socrú nach bhféadfadh dream ar bith eile leas a bhaint as, ar mhaithe leo fhéin?”
“Sin é díreach atá á rá agam, nó má dhéanann siad socrú dá leithéid, bhuel, ansin, beidh an gaol idir na grúpaí éagsúla curtha ar leataobh, agus beidh deireadh leis an “mBenchmarking” úd a luaigh mé thuas, agus dá bharr sin, beidh chuile cheardchumann sa tír seo ag doras an Rialtais, nó ag doras a bhfostóirí, an lá dár gcionn, ar thóir arduithe.”
“Ach, a Shéimí, nach ndeirtear liom, go bhfuil na hAltraí ar thóir na n-arduithe, agus na n-athruithe sin, le breis is scór bliain anois, i bhfad sular smaoinigh éinne ar Bhenchmarking fiú, agus nach bhfuil a fhios agat go maith, cé chomh dian is a oibríonn lucht na gairme céanna sin, ó cheann ceann na bliana, agus chomh maith le sin, nach beag duine againn, nár chaith seal faoina gcúram, agus nach é an rud is lú is gann dúinn a dhéanamh ar a son anois, ná glacadh leis, go bhfuil a n-éileamh dlite dóibh, sea, agus tuillte go maith acu freisin.”
“Sea, admhaím go bhfuil cuid den cheart agat sa mhéid sin, ach ag an am gcéanna, tá mé ag maíomh, nach féidir leis an Rialtas géilleadh do dhúshlán dá leithéid, dá ndéanfadh, bheadh sé chomh maith dóibh dul ag feadaíl!”
“Sea, a Shéimí, ach smaoinigh ar an seanfhocal adeir “Nuair is cruaidh don chailleach, caithfidh sí rith” B’fhéidir gur chóir don Rialtas aird a thabhairt ar an seanfhocal céanna sin anois. Ach, inis seo dhom, a Shéimí. Cé bheidh thíos leis an obair seo go léir, i ndeireadh na dála?”
The Patients
“Na hothair, gan dabht ar domhan. Ach, an bhfeiceann tú an t-am? Maróidh Naipí s’againne mé. Tá sé thar am agamsa bheith ag bogadh.”
agus le sin, scuab sé leis an doras amach, sula raibh deis agam fhéin tuilleadh ceisteanna a scaoileadh chuige.
Níl a fhios agam cé a bhuaigh an argóint sin. Cad é do thuairimse, a léitheoir? Caithfidh go bhfuil fuascailt na faidhbe sin amuigh ansin, áit eicínt. Bhuel, anois an t-am ag Solamh eicínt, teacht i gcabhair orainn, lenár gcás a réiteach dúinn.
.
I mBéal an Phobail The Lady Judge – Copy
I mBéal an Phobail
Peadar Bairéad
.
My Lady Judge……………..First Published…….2007
by
Cora Harrison……………………………… £15.99
.
.
In the Burren
Seo leabhar ar tháinig mé trasna air, ar na mallaibh. Thíos sa Leabharnann, sa Loch Buí a bhí mé maidin, agus mé ag guairdeall thart i measc na leabhar ansin, féachaint an bhféadfainn teacht ar leabhar eicínt, a chorródh an croí istigh ionnam, is a thabharfadh pléisiúr dom, fad is a bheinn sáite go dtí an dá chluais ann. Bhuel, tháinig mé ar an leabhar thuasluaite, agus tuigeadh dom láithreach, go bhféadfainn seal a chaitheamh leis an leabhar seo.
Tuige? adéarfadh duine liom, b’fhéidir.
Bhuel, ar an gcéad dul síos, suíonn an t-údar, Cora Harrison, a scéal i gcuid den tír, a chuaigh i gcionn go mór orm, blianta ó shoin anois, agus dár ndóigh, tá sár-aithne ag an údar ar an dtaobh sin tíre, nó nach bhfuil cónaí uirthi, thiar ar bhruach na tíre sin.
Beautiful Country
Cén chuid den tír atá i gceist agam, an ea?
Boireann an Chláir, gan dabht ar domhan, nó cá bhfaighfeá áit ar bith, ó cheann ceann na cruinne, gan trácht ar ó cheann ceann na tíre seo, cá bhfaighfeá áit inchurtha le Boireann an Chláir, ar a fhiántas, ar a áilleacht, ar a éagsúlacht, nó ar a iargúltacht. Sea, agus sa sceal seo, faigheann muid trácht ar ionaid aithnidiúla, cosúil le Mullaghmore, Poulnabrone, agus Kilfenora. Sea, agus suítear an scéal i bhfad siar i stair na dúiche sin, nó ba sa bhliain 1509 a tharla eachtraí an scéil seo. Ba é Turlough Donn O’Brien, a bhí ina Rí ar “Thomand,” ar an “Burren,” agus ar “Corcomroe,” freisin, ag an am, agus ba í, Mara, Breitheamh, (nó Brehon i mBéarla,) na Dúiche céanna sin, an t-aon bhean a bhí ag feidhmiú mar bhreitheamh in Éirinn, ag an am, agus ba é Turlough a cheap sa phost sin í.
Brehon of the Burren
Is í Mara an príomhcharachtar sa scéal, agus déanann an t-údar iarracht ar bhrat grá a shníomh thart uirthi fhéin agus an Rí, Turlough Donn, Ach ba dhuine an-neamhspleách í an Breitheamh, Mara. Ag an am áirithe sin, thart ar Fhéile mhór na Bealtaine, bhí an Rí ar a chuairt ríoga ar Ríocht na Boirne, agus é mar aoi ag a Bhreitheamh, Mara, ina teach fhéin i gCahermacnaghten, mar a raibh Scoil Dlí á seoladh ag Mara, le blianta fada. Féach mar a chuirtear síos ar an ionad ársa sin, Cahermacnaghten, sa Réamhrá…
“On the west side of the kingdom was Cahermacnaghten whose great stone walls, ten foot wide and twenty foot high, enclosed a law school. The exquisitely written documents penned within its walls tell the story of a community, living by the ancient laws of their forebears in the stony kingdom of the Burren.”
The May Festival
Anois, bhí de nós ag daonra na Boirne Féile na Bealtaine a cheiliúradh, trí bhailiú ina slua, ar bharr “Mullaghmore”, agus Tine Cnámh a lasadh ansin, um mheánoíche, ar Oíche Bhealtaine. Bhí Mara, Breitheamh, agus Turlough Donn, Rí, ar an bhfód freisin, ach tuigeadh dóibh, go mbeadh sé ró-dhian orthu dul go barr an tsléibhe, an oíche sin, agus shocraigh siad, ar dhul píosa den tslí leo, agus ansin dul thar nais go Cahermacnaghten. Rinneadar amhlaidh. Ach, ar an drochuair, tharla gur deineadh dalta ón Scoil Dlí a dhúnmharú ar thaobh an tsleibhe sin, tráth eicínt, an oíche sin. Ar Mhara, an Breitheamh, a thit sé anois, an chúis a fhiosrú, agus teacht ar an té a dhein an marú, le go ngearrfaí an pionós cuí air, agus le go n-iocfadh sé an éiric a bheadh dlite air.
Investigation
Caitheann an t-údar roinnt mhaith ama ansin, ag fiosrú an scéil, trí dhul chun cainte le daoine áirithe, ar tuigeadh di, go mbeadh fianaise ábharach eicínt acu, a chabhródh lei teacht ar an ndúnmharfóir. Ach, i ndeireadh na dála, bheadh uirthi an pobal a thionól thart ar “Poulnabrone” leis an gcúis a phlé os ard, os comhair na muintire, nó ba thart ar an Leacht ollmhór sin a dhéantaí cúiseanna dlí a phlé, a fhuascailt, a shocrú, agus ba ansin freisin a dhéantaí breith an Bhreithimh a chur i bhfeidhm. Thart ar an ndúnmharú sin, agus ar an románsaíocht idir Mara agus an Rí a chaitheann an t-údar bunús a dúthrachta i gcruthú an scéil seo.
A Historic Tale
Déanann an t-údar seo iarracht cumasach freisin, ar shaol an séú haois déag a chur ina steillebheatha os ár gcomhair amach. Cuireann an t-údar síos ar Ríthe, ar Bhreithiúna, ar Thaoisigh, ar Cheárdaithe, ar Phobal, agus ar Lucht Léinn. Tugann sí spléachadh dúinn freisin, ar an gcóras dlí a chuirtí i bhfeidhm i Ríochtai Éireann, ag an am, agus ar na modhanna a d’údáideadh siad, leis na dlithe sin a chur i bhfeidhm. Cuirtear síos, chomh maith, ar an gcogaíocht idir thaoisigh, idir threibheanna, agus fiú, tugann sí leide dúinn, ar na heasaontais idir Ghaeil agus Gaill, agus an chaoi ar tharla an dá chine sin in adharca a chéile i gCathair mhór na Gaillimhe.
Is spéisiúil freisin, na carachtair a chruthaíonn an t-údar le cur ar stáitse na staire, lena fís a leagan os ár gcomhair amach. Breathnaigh ar na hainmneacha breátha, Gaelacha, a bhaisteann sí orthu, ainmneacha ar nós, Murrough, Cumhal, Ardal, Fachtnan, Oscar, Lorcan, agus tuilleadh.
A Good Read
Níl fúm a thuilleadh a rá faoi chúrsaí an scéil seo, ach molaim don léitheoir an leabhar seo a fháil agus a léamh, nó is spéisiúil an leabhar le leamh é, ar a chur chuige, ar a stariúlacht, ar a inchreidteacht, agus ar a dhílseacht don dúiche ina suítear é.
.
.
Im_ Nóibhíseach dom sna Daichidí 6
.
I’m Nóibhíseach dom sna Daichidí 6.
Peadar Bairéad
(This week we continue with our memories of Novitiate Days)
.
Obair san Ullord
Bhí úllord ollmhór ag an gColáiste, agus b’orainne a thit sé, aire a thabhairt don úllord céanna sin. Bhíodh orainn é a choinneáil deas, néata, i rith na bliana. Sa bhFómhar, bhíodh orainne na torthaí a d’fhás san úllord céanna sin a bhaint, a chnuasach, agus a chur ar stór, ionnas go mbeadh raidhse úll agus torthaí eile againn go dtí an tráth sin bliana arís. Nár bhreá go deo an obair dúinne sa bhFómhar é, bheith amuigh san úllord sin ag baint úll. Ní gá dhom a rá, go mbíodh lán-chead againn ár ndóthain úll a ithe, le linn na hoibre sin. B’fhéidir nach bhfuil sé sin fíor, amach is amuigh, ach cuirfidh mé mar seo é, d’ithimis ár ndóthain úll agus sinn ag cnuasach na n-úll sin! Ní hé sin amháin é, ach thógaimis roinnt úll linn, i ngan fhios, agus choinnímis sa Suanlios iad, le cúl a chur ar an ocras, dá mbeadh gá lena leithéid, nó bhainimis úsáid astu freisin, nuair a thagadh fonn beadaíochta orainn, i rith an lae, nó d’fhéadfaimis dul isteach sa Suanlios, i ngan fhios, agus úll breá, aibidh, dearg, a thabhairt linn, le bheith ag baint sclaimheanna as, nuair nach mbeadh duine ar bith de na sagairt sa timpeall!
Bláthanna don Altóir
Bhíodh gnó eile le déanamh againn san úllord céanna sin freisin, nó istigh ansin, bhíodh bláthcheapacha ina scórtha againn, le bláthanna a choinneáil leis an altóir, ó cheann ceann na bliana. Chuir mé fhéin sár-aithne ar na bláthcheapacha sin, nó chaith mé seal im shacraisteoir, agus dá bharr sin, b’ormsa a thit sé, bláthanna deasa úra a choinneáil ar na haltóirí, chuile lá, agus ó cheann ceann na bliana sin. Thaitin an post sin go mór liom, nó ba san ionad sin a chaithinnse m’am, nuair a bhíodh na nóibhísigh eile amuigh ag obair go dian ar na bóithríní, nó ag scuabadh, ag glanadh, ag snasadh, is ag déanamh cibé cineál oibre, a bheadh leagtha amach dóibh ar ár sealanna oibre, ó lá go lá. Bhíodh de dhualgas ormsa, an tAireagal a choinneáil glan, néata, snasta. Sea, agus bhíodh orm freisin, aire a thabhairt do na soithigh coisricthe, agus éide an Aifrinn a leagan amach do na sagairt, chuile thráthnóna, sa chaoi go mbeadh siad ullamh ansin dóibh ar maidin.
Bliain Im’ Chinnire dom
Níor luaigh mé, go nuige seo, gur chaith mé bliain im chinnire ar nóibhísigh an Choláiste. Ba bhreá taitneamhach an gnó é sin, agus i ndáiríre, bhí sé easca go maith dualgaisí an phoist sin a choimhlíonadh. Ba é an gnó ba mhó a bhí le déanamh ag an gcinnire, nó fanúint i dteangmháil leis na nóibhísigh, sa chaoi go dtuigfeadh sé díreach céard a bheadh ag dó na geirbe acu, ó am go chéile. Ansin, bheadh ar a chumas, leagan áirithe de sin a chur in iúil do na húdaráis, agus ar an dtaobh eile den scéal sin, bheadh an cinnire i dteangmháil leis na húdaráis, agus thuigfeadh sé céard a bheadh ag dó na geirbe acusan freisin, agus ansin, d’fhéadfadh sé leagan áirithe de sin a chur in iúl do na nóibhísigh. Níl dabht ar domhan, nó gur bhraith toradh a chinnireachta ar chomh maith is a d’éirigh leis an dá thrá sin a fhreastal. Bhí gnaithí beaga eile le déanamh ag an gcinnire freisin. B’eisean a bheadh i gceannas nuair a bhíodh na mic léinn ag déanamh a gcuid staidéir sa Halla Mór, chuile thráthnóna, agus i ndáiríre, bhí seisean i bhfeighil cúrsaí, am ar bith nach mbeadh sagart ansin le súil a choinneáil ar chúrsaí. Caithfidh mé a admháil, gur thaitin an post sin go mór liom, agus ag breathnú siar anois ar chúrsaí na bliana sin, déarfainn, nár éirigh go ró-dhona liom dualgaisí na hoifige sin a chur i gcrích, le linn dom bheith in úim don ghnó sin. Thug an post sin deis dom freisin, teacht i gcabhair ar nóibhíseach ar bith a bheadh i dtrioblóid, ar bhealach amháin, nó ar bhealach eile. Ar bhealach, bhí gnó an chinnire an-chosúil le gnó an phóilín. Bhí sé ansin le rialacha an Choláiste a chur i bhfeidhm, agus dá dteipfeadh air sin a dhéanamh i gcás mhic léinn ar bith, ansin bheadh de dhualgas air, sin a chur in iúl do na húdaráis, agus cead acusan ansin cibé rud ba mhaith leo a dhéanamh, le cúrsaí a chur ina gceart arís. Ach, chomh fada is is cuimhin liom anois, ní bhíodh orm dul chuig na húdaráis ach go fíor-annamh, nó bhíodh na mic léinn fhéin breá, toilteanach, do chomhairle a ghlacadh, agus rud a dhéanamh ort, agus b’in an bealach ab’ fhearr le dualgaisí an phoist sin a chur i gcrích.
B’fhéidir gur leor sin don bhabhta seo. Críochnóidh mé an tsraith seo aistí an tseachtain seo chugainn. Bí liom ar an ócáid sin. Bainfidh tú taitneamh as!
.
.
.
.
.
.
Gaeilge 
English