A n D a o n l a t h a s i m B a o l
Democracy in Danger?
Dár ndóigh, ní haon rud nua é sin, mar bhí an Daonlathas céanna faoi bhagairt, ó thús, agus ag amannta áirithe, tuigeadh do bhunús na ndaoine, go raibh teipthe ar an gcóras leochaileach sin, agus nach raibh an dara rogha acu, ach iompú ar chóras éifeachtach eicínt eile, a d’fhéadfadh cinneadh cinnte a dhéanamh, agus ansin go bhféadfaí an cinneadh sin a chur i bhfeidhm, gan cur isteach ó éinne. Tharla a leithéid, is dócha, idir an dá Chogadh Domhanda, nuair a thaobhaigh thiortha áirithe le córas deachtóireachta, toisc go bhfacthas go bhfacthas do dhaoine áirithe, agus do ghrúpaí áirithe, sna tíortha sin, go raibh gá lena leithéid, le dul i ngleic le deacrachtaí sóisialta agus polaitíochta a linne.
L’Etat c’est Moi !
Ní gá a rá go raibh córas dá leithéid i bhfeidhm i Ré na Ríthe Lánchumhachta freisin, tráth a d’fhéadfadh Rí na Fraince a dhearbhú, gurbh eisean an Stát ..”l’Etat c’est moi”… I gcás dá leithéid, ní bhíodh de chead ag éinne cur isteach ar chinneadh an Rí, nó bhí a chumhacht seisean bunaithe ar an bprionsabal, gurbh ó Dhia na Glóire fhéin a fuair na Ríthe céanna sin a gcumhacht, agus dá bhrí sin, bhí de dhualgas ar an saoránach glacadh le reacht an Rí, ar an dtuiscint, gurbh ‘in toil Dé.
Changed Times .
D’imigh sin áfach, is tháinig seo, agus sa lá atá inniu ann, dheamhan mórán ríthe lánchumhachtacha fágtha ar an saol seo, agus is é an Daonlathas an córas rialaithe atá i mbéal gach éinne, na laethe seo. Ní fhágann sin go bhfuil an córas céanna sin gan locht, nó thar mholadh beirte, mar, nuair a thagann crua air, bíonn air srianadh a dhéanamh ar shaoirse na saoránach, agus dlithe dragánta (draconian) a reachtú, le smacht iomlán a fháil ar an ndaonra. Laige eile sa daonlathas is ea go dtugann sé chuile dheis do choirpigh, agus d’antoiscigh de chuile chineál, a gceirdeanna frithshóisialta a chleachtadh, faoi shúile an Stáit fhéin, mar adéarfá, agus tagann sé dian go maith ar an gcóras sin deighleáil leo, nó caithfidh siad feidhmiú de réir dlí, fhad is atá chuile chead ag na dreamanna eile úd, feidhmiú gan aird dá laghad a thabhairt ar na dlithe céanna sin, ach ag an am gcéanna, déanann siad chuile iarracht, féachaint chuige, nach mbriseann an Stát na dlithe céanna sin, a bhfuilidsean beag beann orthu. Ach i ndáiríre, ní chuige sin atá mé, an tseachtain seo, in aon chor, ach chuige seo..
The Madrid Bombs .
Chualamar go léir na scéalta a tháinig chugainn ón Spáinn, ar na mallaibh, faoi na haintoiscigh sin, a shuigh buamaí ar na traenacha úd a bhí ar a mbealach isteach go cathair mhór Mhadrid, agus na mílte daoine ar bord chuile thraein acu. Ní gá a rá, gur maríodh dhá chéad, san ionsaí barbartha sin, agus gur gortaíodh líon ollmhór daoine freisin. Caithfidh muid uilig ár gcomhbhrón a chur in iúl don Spáinn, agus do ghaolta na ndaoine úd a maríodh, agus a gortaíodh, san ionsaí céanna sin. Daoine neamhchiontacha ba ea chuile dhuine acu sin, ach deineadh sléacht orthu, toisc gur theastaigh ó dhaoine áirithe, in áit áirithe, le tuiscint áirthe ar an saol, go n-éireodh leosan a gcuspóir a bhaint amach, trí lear mór daoine neamhchiontacha dá leithéid, a mharú, agus a ghortú, sa mbealach sin. Caithfidh muid a dhearbhú ar dtús anseo, nár cheart daoine neamhchiontacha a mharú, le cuspóir ar bith faoin spéir a bhaint amach, Cuma cé chomh huasal, nó cé comh híseal, is atá an chuspóir chéanna sin.
Elected to Rule .
Ní call a rá, gurb é an chéad dualgas atá ar Stát ar bith nó a dhaonra a chosaint ar ionsaí, Cuma cé tá freagrach as, ach más daonlathas atá i gceist, caithfidh Rialtas an Stáit sin feidhmiú de réir rialacha, agus dlithe, áirithe. Ó, sea, agus caithfidh an pobal rialú na tíre a fhágáil faoin Rialtas sin, a thoigh siadsan san olltoghchán deiridh, agus ba cheart dóibh déanamh de réir mar a chinneann an Rialtas sin. Is dócha gur chóir a rá anseo, gurbh í cuspóir na buamála sin nó cur isteach ar dhaonlathas na Spáinne, trína pobal a iompú i gcoinne an Rialtais.
Public Perception .
Ba é an chéad rud a rinne Rialtas na Spáinne nó an milleán a leagan ar ETA, rud a bhí nádúrtha go leor, nó ba mhinic cheana, a rinne an eagraíocht chéanna sin buamaí a scaoileadh ar thalamh na Spáinne, ach sa chás áirithe seo, ba ghearr gur thosaigh rudaí áirithe ag tabhairt le fios, go raibh seans maith ann, nárbh iad ETA ba chúis leis an mbuamáil áirithe seo, ach go raibh seans maith ann, gur Mhuslamaigh antoisceacha ba chúis leis. Níor ghéill an Rialtas, gur mar sin a bhí, ach lean orthu ag dearbhú, gurbh iad ETA a bhí ciontach sa mbeart seo. Anois, d’fhéadfaí a dhearbhú, b’fhéidir, gur d’aon ghnó a rinne an Rialtas amhlaidh, toisc gur theastaigh uathu teacht i ngan fhios ar na Muslamaigh chéanna sin, ach cibé faoi sin, tuigeadh don phobal, frí chéile, gur ar mhaithe leo fhéin a bhí an Rialtas ag feidhmiú, toisc nár theastaigh uathu, go mbuafaí orthu san olltoghchán, agus dá gceapfadh an pobal gurbh iad na Muslamaigh a bhí ciontach, d’iompódh siad i gcoinne an Rialtais, toisc go ndeachaigh siad isteach ar thaobh Mheiriceá, i gcogadh na hIaráice, gan toil na ndaoine a chur san áireamh, agus gur mar dhíoltas ar sin, a rinneadh an bhuamáil ar thraenacha Mhadrid.
Voted Out of Office .
Níor chreid an pobal a Rialtas. Chuir sin fearg an domhain orthu, agus vótáil siad an Rialtas as oifig, sa toghchán sin. Anois, sin laige eile a bhaineann leis an ndaonlathas, sé sin, gur féidir le hantoiscigh, Rialtas, a dteastaíonn uathusan a dhíbirt as oifig, gur féidir leo, Rialtas dá leithéid a bhriseadh, trí bheart dá leithéid a dhéanamh, tamall gearr roimh lá an toghcháin, agus sin díreach mar a tharla sa Spáinn. Dona go leor, adéarfadh duine, b’fhéidir, ach féach mar a tharla, chomh luath is a bhí an Ceannaire nua tofa. Gheall seisean, go ndéanfaí na saighdiúirí Spáinneacha a aistarraingt as an Iaráic, faoi lár na bliana seo, mura gcoimhlíonfaí cúinsí áirithe, faoin am sin. Arís, tá an cuma ar an scéal seo, gur labhair sé ró-luath, agus gur chinn sé ar an bpolasaí sin, gan idirbheartaíocht ar bith lena comhghuallaithe san Iaráic, agus taobh amuigh de sin ar fad, nach ionann a ráiteas ar an ócáid áirithe seo, agus a dhearbhú os comhair an tsaoil mhóir, gur féidir le hantoiscigh laigí an daonlathais a úsáid, le hiachall a chur orthu géilleadh dá gcumhachtsan.
Eternal Vigilance .
Mura bhfuil na pobail daonlathacha sásta a gcóras rialaithe, agus a modh beatha fhéin, a chosaint, bhuel, ansin ní mhairfidh an córas céanna sin ró-fhada san aonú haois fichead seo.
Caithfear a rá anseo, go bhfuil moladh tuillte anseo ag an dTaoiseach s’againne, sa chás áirithe seo, nó ba é an chéad rud a rinne seisean, mar Cheannaire An Aontais Eorpaigh, nó gur chuir sé roimhe, cruinniú d’Airi Dli agus Cirt an Aontais a thionól, ar an dá luathas, le slándáil an Aontais a chosaint ar ionsaithe dá leithéid, sa todhchaí. Tá súil agam, go mbeidh toradh fónta ar a shaothar, sa bhfiontar tráthúil, seo.
.
****************
Peadar Bairéad.
****************
.
.
.
Gaeilge 
English