Súile díshramtha!
Peadar Bairéad
.
Athbhliain faoi mhaise dhaoibh
(“There’s something deeply rotten in this country now…”
.
Tharla gur léigh mé píosa le John Waters in eagrán an 15ú Nollaig 2013 den ‘Irish Mail on Sunday’, agus caithfidh mé a rá, gur bhain an píosa céanna sin stangadh asam. Anois, bíodh go léim colún John minic go leor, agus bíodh freisin, nach go ró-mhinic a aontaím go huile is go hiomlán leis, ag an am gcéanna, caithfidh mé a admháil, an babhta seo, gur chuir sé roinnt áirithe fíricí ar mo shúile dhom, rud a chuir cúl ar na sramaí úd a bhí dom’ dhalladh, le tamall de bhlianta anuas, nó tuigeadh domsa, go nuige seo, nach raibh tír ar domhan inchurtha leis an dtír s’againne, ar a ionracas, ar a dáiríreacht, ar a tuiscint ar oilithreacht álainn an daonnaí trí ghleann seo na ndeor, sea, agus ar a grá do na h-ealaíona agus don litríocht.
Céard tá i gceist agam, an ea?
Bhuel! tá seo, go bhfuil mé ag ceapadh, go raibh an dearcadh náisiúnta céanna agam fhéin agus ag John feadh na mblianta, agus tuigtear dom freisin, nach bhfuil a aire siúd dírithe go hiomlán aige ar imeachtaí an tsaoil seo, ach nuair a dúirt sé amach go neamhbhalbh, go bhfacthas dó, go raibh an tír s’againne truaillithe go smior, agus go mbeadh sé deacair gan cur leis an dearcadh céanna sin, bhí orm a admháil go raibh mám maith den bhfírinne á léiriú aige don té a raibh súil amháin, fiú, aige ar imeachtaí na tíre seo le tamall de bhlianta anuas. Breathnaigh mar a chuir John Waters fhéin é, ina alt san ‘Irish Mail on Sunday’…
“But this week I’ve had pause for thought. There’s something deeply rotten in this country now and it’s scarcely possible to overstate it. The saga of the Central Remedial Clinic must surely have sickened every stomach in the land. It certainly sickened mine.”
Lag, lofa, lúbach.
.
B’in an rud a bhain na sramaí dá shúile dó, ach nuair a bhreathnaigh sé thart air, tuigeadh dó, go raibh na colúna teanna úd, a raibh ár bpobal ag brath orthu, go raibh roinnt acu lag, lofa, lúbach, bíodh go raibh cúram na n-easlán glactha ag cuid acu mar dhualgas orthu fhéin. Éist le John arís, tar eis don lofacht seo uilig a bheith tagtha aniar aduaidh air…
“The rot, is seems, has no end. This past week has told us that we have no idea how deep it goes and no reason to be hopeful that it has any limits at all.”
Céard a tharla in aon chor do na físeanna uaisle úd a spreag bunaitheoirí ár
Stáit, agus na físeanna a bhí, faoi mar a cheapamar, mar réalt eolais ag chuile
dhuine dár muintir agus muidinne ag fás aníos in óige an Stáit seo? Is é mo thuairim fhéin go bhfuil said folaithe ansin i gcroí na cosmhuintire fós, ach iad a bheith maolaithe roinnt, agus loinnir na hóige caillte acu.
Aingil ar thalamh!
Ba é an dearmad ba mhó a deineadh i dtús báire, nó gur glacadh leis, go mba Aingil ar thalamh iad ’chuile dhuine dár muintir, agus go ndéanfadh siad an rud cheart, chuile bhabhta, go háirithe dá mbeadh dlíthe ag feidhmiú mar réalt eolais dóibh. Bhí breall orainn sa mhéid sin áfach, nó is beag maitheas atá sna dlíthe sin, mura bhfuiltear sásta féachaint chuige, go gcoimhlíontar iad. Más mar sin atá, agus is cosúil gurb ea, bhail! ní bheidh leithscéal ar bith againn feasta, Cuirimis chuige mar sin, mar phobal aontaithe, agus féachaimis chuige, go gcuirfear na dlíthe úd i bhfeidhm, agus má dhéanann, ní bheidh caill ar bith orainn sna laethe atá romhainn amach.
.
Gaeilge 
English